2008 kuresel finans krizini onceden tahmin etmesiyle tanınan Kahin lakaplı ekonomist Nouriel Roubini 2014 değerlendirme yazısında Turkiye'yi gelişmekte olan ulkeler icinde kırılgan ulkeler arasında gosterdi.

Roubini'nin Dunya Gazetesi'nde kaleme aldığı yazıyı aktarıyoruz:

2013 kuresel ekonomi acısından cok zorlu bir yıl oldu. Gelişmiş ekonomilerin buyumelerinin aşağı yonlu hareketi devam etti. Bircok gelişmekte olan ekonominin buyumesi yavaşlayıp yıllık yuzde 4.8’e gerilerken, gelişmiş ekonomilerin buyumesi ise yıllık ortalama yuzde 1’di. Yuzde 2.9’luk vasatın altında bir kuresel buyumenin gercekleştiği bir yılın ardından 2014 dunya ekonomisi icin kim bilir ne getirecek?

İyi haber, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan pazarlarda ekonomik performans mutevazi bir artış yaşayacak. Gelişmiş ekonomiler son beş yıldır yaşadığı zorlukların faydasını gormeye başlayacak. Ozel sektorun borclanma oranlarının duşuk olması (hane geliri, bankalar, finansal olmayan şirketler), parasal engellerin (Japonya haric) ve parasal politikaları koruyup uygulamalarının sonucu olarak yıllık yuzde 1.9’luk bir buyume hızına erişecekler.

Dahası, duşuk karlılık, yuksek enerjili şok gibi gorunmeyen riskler 2014’te daha az goze batıyor olacak. Orneğin Euro Bolgesi’nin cokmesi, ABD’de hukumetin kepenk kapatması veya borc tavanı kavgası, Cin ekonomisinin sert duşuşu, İsrail ve İran arasında nukleer konusunda gercekleşecek bir savaş, tum bu tehditler cok daha bastırılmış ve ihtimali duşuk olacak.

Yine de en gelişmiş ekonomiler (ABD, Euro Bolgesi, Japonya, İngiltere, Avustralya ve Kanada) buyume potansiyellerine zar zor ulaşabilecekler ya da ulaşamayacaklar. En gelişmiş ekonomilerin hane gelirleri, bankaları ve finansal olmayan şirketleri yuksek borclanma faizleriyle baskılanacak bu da borclanma faizinin duşmesini gerektirecek. Yuksek butce acıkları ve kamu borcu yukleri hukumetleri sancılı parasal duzenlemelere devam etmeye zorlayacak. Politika ve duzenlemelerdeki belirsizlik bereketi ozel yatırım harcamalarını kontrol altında tutacak.

Euro Bolgesi’nin gorunmeyen riskleri daha duşuk olsa da, temel problemleri halen cozulmemiş durumda. Duşuk buyume potansiyeli, yuksek işsizlik, zaten yuksek olan ve yukselmeye devam eden kamu borcları, rekabetci gucunu kaybetmesi, iş gucu ucretlerinin yavaş duşurulmesi (guclu bir euro bunu daha da zorlaştırıyor) ve bankaların devam eden borclanma oranlarını duşurmesi sebebiyle aşırı sıkı kredi sınırlandırmaları Euro Bolgesi’nin en temel problemleri. Bu arada bir bankacılık birliğine ilerleyen surec yavaş olacak ve kemer sıkma politikalarının yorgunluğu ile birlikteki siyasi riskler buyumeye devam ettiği halde parasal bir birlik kurulması icin herhangi bir adım atılmayacak.

Gelişmekte olan ekonomiler bircok sebeple 2014’te - bir onceki yıla gore yuzde 5’e yaklaşan bir oranda - daha hızlı buyuyecek. Gelişmiş ekonomilerdeki iyileşme gelişmekte olan ekonomilerden ihracatı artıracak. Fed’in parasal genişlemeden cıkması faiz oranlarını duşuk tutacak şekilde yavaş olacak. Cin’deki politik reformlar ulke ekonomisinin sert duşuşunu engelleyecek. Şehirleşmekte ve sanayileşmekte olan bircok gelişmekte olan ulkede orta sınıfın buyumesiyle daha fazla urun ve hizmet tuketilecek.

Fakat bazı gelişmekte olan pazarlar – ismen sayarsak Hindistan, Endonezya, Brezilya, Turkiye, Guney Afrika, Macaristan, Ukrayna, Arjantin ve Venezuela – yuksek dış ve mali acıklar, yavaşlayan buyume, enflasyonun hedeflerin altında kalması ve secim kaynaklı politik gerilimleri sebebiyle 2014 yılı boyunca kırılgan kalmaya devam edecek.

Ozetle, kuresel ekonomi 2014’te daha hızlı buyuyecek ve gorunmeyen riskler daha duşuk olacak. Fakat ABD’nin muhtemelen istisna olacağı yeni yılda buyume bircok gelişmiş ulkede cok sonuk kalacak. Gelişmekte olan ekonomilerin hassasiyeti ise – Cin’in ekonomiyi yeniden dengeleme amaclı belirsiz cabaları da dahil – onumuzdeki yıllarda kuresel buyumenin onunde engel olabilir.

Nouriel Roubini; Roubini Global, Economics araştırma kuruluşunun başkanı ve New York Universitesi Stern İşletme Fakultesi Ekonomi Profesorudur.

KAYNAK
__________________