Kimseye Muhtac Olmama, Allah’ın Es-Samed Guzel İsmi
Es-Samed, hicbir ihtiyacı olmayan, kimseye muhtac olmayan; izni olmadan hicbir işin hukme bağlanmadığı ve ihtiyaclar konusunda kendisine başvurulan lider anlamlarına gelir.


Allah (c.c.) doğurmamıştır. Doğrulmamıştır. Butun varlık Âlemi O’nun “Ol!” emriyle yoktan yaratılmıştır. Nedenler zinciri ile varlıklar birbirlerine muhtactırlar. Canlı varlıklar yaşamak icin birbirlerini yemek zorundadırlar. Biri diğerinin besin kaynağını oluşturur. Ayrıca her canlı varlık olumlu olmasına karşın nesiller yolu ile varlığını devam ettirir. Ama Allah (c.c.) varlık dunyasına bağlı değildir. O’nun yemeye, icmeye, coğalmaya ihtiyacı yoktur. O ezeli ve ebedidir. Zamanla kayıtlı değildir. Varlık dunyasının kanunları O’nu bağlamaz. Bundan dolayı O’nun varlığı ve varlığının devamı yaratılmış şeylere bağlı değildir. O hicbir şeye muhtac değildir.


Allah (c.c.) kullarının ibadetlerine de muhtac değildir. Oysa varlıklar O’na ibadet etmeye muhtactırlar. Bazı insanlar, Allah’ın (c.c.) nasıl olsa bizim ibadetimize ihtiyacı yoktur, duşuncesiyle hareket ederek ibadetlerinde ihmalkÂr davranmaktadırlar. Bu buyuk bir zulumdur. Zira tum varlık Âlemi insanın hizmetinde olarak yaratılmışken ve kendi hal dilleri ile Allah’ı (c.c.) zikrederken insan Allah’a (c.c.) ibadet etmeyerek tum bu nimetlere karşı nankorluk etmektedir. Bu elbette buyuk bir cezayı gerektirmektedir. Cunku her nimet kendi hal diliyle Allah (c.c.) indinde oyle bir insandan haklı olarak davacı olmaktadır.


Es-Samed guzel isminin hicbir ihtiyacı olmayan, kimseye muhtac olmayan anlamı dışında bir de izni olmadan hicbir işin hukme bağlanmadığı ve ihtiyaclar konusunda kendisine başvurulan lider anlamı da soz konusudur.


Kuran-ı Kerim’de es-Samed guzel ismi sadece bir yerde, İhlÂs suresinde (Kulhu Vallahu Ahad Allahu’s-Samed…) gecer. İhlÂs riyanın zıddı olan bir kavramdır. İbadetlerde Allah (c.c.) rızası dışında başka bir amac gozetmemektir. Nasıl es-Samed guzel ismi ile Allah (c.c.) kimseye muhtac değilse, herkes O’na muhtacsa, kul da ibadetlerinde ihlÂsla sadece O’na yonelir. O’ndan ister. Rızasını umar. Gosterişe duşmez. Allah (c.c.) dışında kimseden bir şey ummaz.


Son yıllarda es-Samed guzel ismindeki hicbir ihtiyacı olmayan, kimseye muhtac olmayan anlamı “som” kelimesi ile ifade edilmeye calışılmıştır. Som bilindiği uzere maddenin katıksız olarak bulunduğu durumdur. Som altın orneğinde olduğu gibi. Yuce Allah (c.c.) varlıklara ait olan her şeyden uzaktır. O Kendi Kendi’sine vardır. Kimseye muhtac olmadığı gibi her şey de O’na muhtactır.


Es-Samed guzel isminin kulda tecelli ettiği en onemli ibadet oructur. Oruc tutan bir Musluman gecici de olsa belli bir sure yeme, icme, cinsel ilişki gibi nefsinin ihtiyac duyduğu gereksinimlerden uzaklaşır. Bu hal Allah’ın (c.c.) es-Samed guzel ismine uygundur. Ayrıca oruc icine riyanın karışması zor olan bir ibadettir. Allah’la (c.c.) kul arasında adeta bir sırdır. En ihlÂslı ibadetlerden birisidir. Bu acıdan da orucun anlamı, Allah’ın (c.c.) es-Samed guzel ismine yakındır.


Tasavvuf yoluna giren kişilerin ihlÂsı yaşamaları ve insanlardan beklentilerini kırmaları icin oruca değer vermeleri ve sunnet niyeti ile pazartesi ve perşembe gunlerini oruclu gecirmeleri onlara buyuk yararlar sağlar. Bu gunlerde işi olanlar, kaza niyeti ile tatil gunlerinde oruc tutabilirler. Hadis-i şeriflere gore cuma ve cumartesinin tek olarak tutulmamaları, ikisi beraber veya bu gunlerin onceki ve sonraki gunlerinin de oruclu olarak gecirilmesi gerektiğini de belirtelim. Yani bir kişi iki gunu arka arkaya olmak uzere, cumartesi-pazar, perşembe-cuma veya cumartesi-pazar gunleri de oruc tutabilir.


Orucu nafile niyeti ile tutmaktan ziyade kaza niyeti ile tutmak daha yararlıdır. Cunku Kuran-ı Kerim’de orucun kazası da emredilmektedir. Dolayısıyla bu niyetle oruc tutanlar, hem borclarını odemiş olurlar hem de bir farzı yerine getirmenin sevabına kavuşurlar. Şayet uzerimizde oruc borcu yoksa da bazı oruclarımız yara almış (gıybet, kotu soz, goz zinası vs. nedenleriyle) olabilir. İnşallah kaza niyeti ile tutulanlar bunların yerini alacaktır. İmam-ı Rabbani Hazretleri (k.s), Mektubat’ının cok yerlerinde bir farzın yerini binlerce nafile ibadetin tutamayacağını belirtmişlerdir. Sunnetler de elbette nafilelerden cok ustundurler. Cunku peygamberi (s.a.s) taklitle yapılan ibadetler, hem cok sevap getirirler hem de cok faziletlidirler. Hadis-i şerifte ifade edildiği uzere bu ahir zamanda bir sunneti ihyanın yuz şehit sevabı getirdiği unutulmamalıdır. Ayrıca sunnet niyeti ile tutulan oruclar, sevap ve faziletlerin dışında peygamberin (s.a.s) zor zamanlardaki şefaatlerini de kapsarlar. Onun icin (eğer uzerimizde oruc borcu yoksa) pazartesi ve perşembe gunleri tutulan orucları sunnet niyeti ile tutmakta buyuk fayda vardır.


Es-samed zikri kulda ihlÂsı ve gonul tokluğunu oluşturur. Allah’a imanı yakinleştirir. Bu acıdan belaları onleyici olduğu gibi rızkı da celbedicidir. Aynı şeyler oruc icin de gecerlidir.


Oruclar, gelebilecek hastalılara da kefaret olurlar. Hadis-i şerifte oruc sağlıktır diye buyrulması bundandır. Ahirette cehennem ateşine engel olacak en başlıca ibadet oructur. Onlarca hadis-i şerif orucun cehennem ateşine kalkan olacağını ve siper vazifesi goreceğini belirtmektedir. Her insanın mutlaka cehenneme uğrayacağı ise ayet-i kerime ile sabittir (Meryem suresi, 71). Cunku Sırat koprusu cehennem uzerine kuruludur. Butun insanlar bu kopruden gecmek zorundadırlar. Tıpkı bazı katlarda duran asansor gibi Sırat koprusu uzerindekileri cehennemin bazı katlarında ve kısımlarında boşaltacaktır. Muminler cennete bu kopru ile değişik hızlarda varacaklardır. Cehennem Allahın (c.c.) izni ile mumine tuttuğu oruclar sayesinde tesir etmeyecektir. Ayrıca oruc kullara muhtac olmayı engelleyicidir. İnsana icerisinde bulunduğu toplumda manevi olarak buyuk bir itibar da kazandırıcıdır.


Allah’ın bu guzel ismini zikrederken edebe cok dikkat etmelidir. Onun bu guzel ismini zikirle elde edilecek dunyevi yararlar duşunulmemelidir. Maksat bu guzel isme yaraşır bir şekilde yuce Allah’ı ovmek olmalıdır. “Kim ahiret mahsulu isterse onun urunlerini fazla fazla artırırız. Kim de sırf dunya menfaati isterse ona da ondan veririz, ama ahirette onun hic nasibi olmaz. (Şûr suresi, 20).”


Farz olan oruc dışında bazı sair gunleri kaza, sunnet ve nafile oruclarla susleyen bir kişi uzerinde Allah’ın Es-Samed guzel ismininin bu sozunu ettiğimiz faziletlerini Allah’ın (c.c.) izni ile tecelli ettirecektir. Bu acıdan oruclu iken bir miktar Es-Samed guzel isminin zikrini cekip bu guzel ismin anlamı uzerinde duşunmek ve Allah’ı bu guzel ismi ile yurekten ovmek dunya ve ahret yararlarına yol actığı gibi oruc ibadetinin sır ve anlamlarını da kavramaya ve anlamaya yardımcı olacaktır.


Unutulmamalı ki, gerek oruc gerekse Es-Samed guzel isimlerinin manevi hediyelerinin en onemlisi ihlÂstır. İhlÂs ise tasavvufun elde etmek istediği temel amactır. İcerisinde butun dunya ve ahret mukÂfatlarını barındırır. Dinin temeli ihlÂstır. Dinde ihlÂs sahibi olmadığı zaman Allah korusun munafıklık tehlikesine duşeriz.


Allah’ı dunyevi maksatlar icin oven kişiler, dinin gayesinin ahret olduğu gerceğini unutmuşlardır. Onlar ihlÂstan hisse alamamışlardır. Maalesef Yahudiler bu duruma duşmuşlerdir. Onlar dunya icin ahretlerini az bir dunya menfaati karşılığı satmışlardır. Dinlerini tahrif etmişlerdir. Allah ummet-i Muhammedi bu afattan korusun. Âmin. “En guzel isimler Allah’ındır. O halde O’na en guzel isimlerle dua edin. O’nun isimleri hakkında eğri yola gidenleri bırakın. Onlar yapmakta olduklarının cezasına carptırılacaklardır (Araf suresi, 180).”


Es-Samed guzel ismi ile kula duşen gorev, Allah’ın (c.c.) hicbir şeye muhtac olmadığını, herkesin O’na muhtac olduğunu duşunerek ibadetlere ihlÂsla buyuk onem vermektir.


Allah kendisini razı olacağı şekilde tanımamızı ve O’na ibadet etmemizi ve her şeyden once ihlÂsı bizlere nasip eylesin. Âmin.
Muhsin İyi
__________________