Yağmur neden, cağlayan gibi su kutlesi şeklinde akmaz, teker teker damlalar halinde duşer? · Yağmur damlalarının şekli ve boyutu nasıldır?
· Yağmur nicin havanın surtunme kuvveti nedeniyle ısınmaz ve kaynar su şeklinde yağmaz?
Her yıl okyanuslardan 45 milyon metre kup su buharlaşır. Buharlaşan su, bulutlar haline sokulup ruzgarlar vasıtasıyla karalara taşınır. Boylece her yıl 3-4 milyon kilometre kup su, okyanuslardan karalara, yani bize ulaşmış olur. İnsanların hicbir şekilde dolaşımını kontrol edemediği ve onsuz birkac gunden fazla yaşayamayacağı su, ozel olarak gonderilir. Ustelik bu suyun oluşumunda ve yeryuzune duşmesinde pek cok hikmetler vardır. Kuran'da, insanın "şukretmesi" icin en acık işaretlerden biri olan yağmurun bu hikmetli ozelliklerini Allah bir ayette şoyle bildirir:
"Şimdi siz, icmekte olduğunuz suyu gordunuz mu? Onu sizler mi buluttan indiriyorsunuz, yoksa indiren Biz miyiz? Eğer dilemiş olsaydık onu tuzlu kılardık; şukretmeniz gerekmez mi?" (Vakıa Suresi, 68-70)
Yağmurun Buluttan Damla Damla Suzulerek Yağması Allah’ın Rahmetidir
Allah’ın yağmurda yarattığı hikmetlerden biri, yağmurun şelalelerde olduğu gibi buyuk bir su kutlesi şeklinde yeryuzune duşmemesidir. Eğer yağmur yeryuzune bu şekilde duşseydi, yağışlar sırasında insanların gunluk hayatlarına devam etmeleri mumkun olmaz, hatta her yağış sırasında seller oluşurdu. Bu seller onlerine cıkan herşeyi surukleyerek maddi ve manevi pek cok zarara neden olurlardı. Fakat Yuce Rabbimiz’in yarattığı fizik kuralları sebebiyle yağmur, damlalar halinde ve hızını azaltarak yeryuzune duşer ve tum canlıların hayat kaynağı olan suya donuşur.
Yağmurun damlalar halinde yağmasının sebebi su damlacıklarının bulutlarda oluşmasıdır. Bilindiği gibi bulut, buharın toz zerrecikleri ve elektrik yuklu parcacıklar uzerinde yoğunlaşmasıyla oluşur.Bu damlacıkların capları genellikle 1 ila 10 mikron (1 mikron = 0,001 milimetredir) arasındadır. Bulutlar yukarı doğru belli bir hızla (1 ile 10 metre/saniye) hareket ederlerken su damlacıklarını da doğal olarak beraberinde gotururler.Damlacıklar yukseldikce yoğunlukların artması sonucunda buyurler. İki veya daha fazla damlacık birleşerek damlalar oluşur. Bu damlacıkları hava artık yukarı taşıyamaz hale gelir ve damlalar yeryuzune doğru duşmeye başlarlar.
Yağmur damlaları yere duşerken sabit hıza ulaşana kadar, buyuk damlalar kucuk damlalardan daha hızlı duştuğu icin, buyuk damlalar ile kucuk damlalar carpışıp birleşir. Carpışma ve birleşme ile buyuyen damlalar belli buyukluğe ulaşınca hava direnci su damlasının şeklini bozup, dağıttır ve saniyenin yuzde altısı gibi kısa bir surede bircok kucuk damlacığa donuşturur. Aynı buyuklukteki damlaların havadaki hızları aynı olduğu ve aynı yonde hareket ettikleri icin birbirleri ile carpışmaları sozkonusu değildir.
Yağmur Damlalarının Hızının Yere Duşerken Yavaşlaması Rabbimiz’in İlmiyle Gercekleşir
Yuce Rabbimiz’in yağmur damlaları uzerinde yarattığı hikmetlerden biri de yağmurun duşuş hızıyla ilgilidir. Yağmur damlasıyla aynı ağırlık ve buyuklukteki bir cisim 1200 metreden bırakıldığında giderek hızlanacak ve yere yaklaşık 558 km/saatlik bir hızla duşecektir. Eğer yağmur damlası da bu yukseklikten aynı şekilde duşecek olsaydı, bu durumda tum ekinler tahrip olacak, yerleşim alanları, evler ve arabalar hasar gorecek, insanlar gerekli tedbirleri almadan yuruyemeyeceklerdi. Fakat boyle bir olay hicbir zaman yaşanmaz; yağmur damlaları ne kadar yuksekten duşerlerse duşsunler, yeryuzune ulaştıklarında ortalama hızları sadece saatte 8-10 km'dir. Bunun sebebi ise, yağmur damlasının atmosferin surtunme etkisini artıran ve yere daha yavaş duşmesini sağlayan bir bicime sahip olmasıdır. Eğer yağmur damlası farklı bir şekilde olsaydı veya atmosferin surtunme ozelliği bulunmasaydı, her yağmur yağışında yeryuzunun nasıl bir felaketle karşı karşıya geleceğini anlamak icin şu rakamlara bakmak yeterli olacaktır:
Yağmur bulutlarının minİmum yuksekliği 1200 metredir. Bu seviyeden duşen tek bir damlanın yaptığı etki, 1 kilogramlık bir ağırlığın 15 cm yukseklikten aşağı bırakılmasına eşittir. 10.000 metre yukseklikte de yağmur bulutları bulunabilmektedir. bu kez tek bir damla, 1 kilogramlık ağırlığın 110 cm yukseklikten aşağı bırakılmasına eşit bir etki gosterecek ve bu durumda yağmur yağarken insanların cok geniş onlemlerin alındığı sığınaklara girmeleri gerekecekti. Gorulduğu gibi Allah yağmurun duşme hızını belirleyerek yağmuru tum canlılar icin faydalı hale getirir:
"Ve gokten mubarek (bereket ve rahmet yuklu) su indirdik; boylece onunla bahceler ve bicilecek taneler bitirdik." (Kaf Suresi, 9)
Yağmurun Sıcak Yağmaması Allah’ın Kullarına Lutfudur
Yağmur eğer surtunme kuvvetinin etkisiyle ısınsaydı ve kaynar su şeklinde yeryuzune duşseydi, canlılık asla mumkun olmazdı. Ancak yağmur suyu Rabbimiz’in ilmi ve kullarına olan luftu sebebiyle daima hayat verecek şekilde soğuktur.
Daha once belirtildiği gibi yağmur suyu buluttan ayrıldıktan sonra yere inerken hızlanır. Yağmur damlaları ağırlığından dolayı yercekiminin etkisi ile aşağı duşerken aynı zamanda havanın direnci onu yukarıda tutmaya calışır. Hava direnci damlacığa etki eden yer cekimi kuvvetine eşit olana kadar damlacık aşağı doğru hızlanır. Eşitlendiği andaki hız terminal hızdır ve bu sabit hızla damlacık aşağı olan yolculuğuna devam eder. Damlacık aşağı doğru inerken hava direncinden dolayı surtunme nedeniyle ısınır. Fakat bu ısı damlacık kenarlarından buharlaşmada kullanılır. Buharlaşma ise damlacık yuzeyinde soğumaya neden olur. Boylece damlacık aşağı inerken kuculur ama ısınmaz. Dolayısıyla damlacık sıcak olmaz ve sıcak yağmur yağmaz.
Yuce Rabbimiz yağmuru kontrolu altında tutarak insanlar ve tum canlılar icin hayat kaynağı haline donuşturduğunu bir ayetinde şoyle haber verir:
"Sizin icin gokten su indiren O'dur; icecek ondan, ağac ondandır (ki) hayvanlarınızı onda otlatmaktasınız." (Nahl Suresi, 10)
Yağmurun Gubreleme Ozelliği
Yağmur onemli bir gubredir. Fakir bir toprak, yalnızca yağmur aracılığıyla gelen gubrelerle bile, yuzyıllık bir sure icinde bitkiler icin gereken tum elementleri kazanabilir. Ormanlar da, yine bu deniz kokenli aerosoller yardımıyla gelişir ve beslenirler. Bu yolla, her yıl kara parcalarının toplam yuzeyi uzerine 150 milyon ton gubre duşmektedir. Bu doğal gubreleme işleyişi olmasaydı, Dunya uzerinde cok daha az bitki olacak, hayat dengesi bozulacaktı.
Yuce Rabbimiz’in belli bir miktar suyu gokten indirmesi, bu suyun icilebilecek tadda olması, olu bir beldeyi canlandırması şuphesiz O’nun bize verdiği buyuk bir nimettir. Bir ayette Rabbimiz’in yaratma ilmi şoyle bildirilmiştir:
“Gormuyor musun; gercekten Allah, gokyuzunden su indirdi de onu yerin icindeki kaynaklara yurutup-gecirdi. Sonra onunla ceşitli renklerde ekinler cıkarıyor. Sonra kurumaya başlar, boylece onu sararmış gorursun. Sonra da onu kurumuş kırıntılar kılıyor. Şuphesiz bunda, temiz akıl sahipleri icin gercekten oğut alınacak bir ders (zikr) vardır.” (Zumer Suresi, 21)
Yağmur suyunun kaynağı buharlaşmadır ve buharlaşmanın %97'si "tuzlu" okyanuslardan olmaktadır. Oysa yağmur suyu tatlıdır. Yağmurun tatlı olmasının sebebi Allah'ın koyduğu başka bir kanundur. Bu kanuna gore, su, ister tuzlu denizlerden, ister mineralli gollerden ya da camurların icinden buharlaşsın yanında başka hicbir yabancı madde taşımaz. "Biz, gokten tertemiz su indirdik..." (Furkan Suresi, 48) hukmu gereği, duru ve tertemiz bir bicimde yere iner.
Yağmurları Oluşturan Bulutlar Yuce Allah’ın Ceşitlilik Sanatının Orneklerindendir:
Kuran'da yağmurun oluşmasında buyuk onemi olan bulutlarla ilgili ayetler aynı zamanda Allah’ın yaratmasındaki ceşitlilik hakkında da bilgi verir:
"Allah ruzgarları gonderir, boylece bir bulut kaldırır da onu nasıl dilerse gokte yayıp dağıtır ve onu parca parca kılar; nihayet onun arasından yağmurun akıp cıktığını gorursun. Sonunda Kendi kullarından dilediğine verince hemen sevince kapılıverirler." (Rum Suresi, 48)
Orta buyuklukte yaklaşık bir kilometre capındaki bir bulutun hacmi 4 milyar metrekuptur ve icinde l.5 milyon kilogram su vardır. Hicbir bulut diğeri ile şekil ve hacim olarak aynı değildir. Cunku oluşumlarına etki eden hava akımları, sıcaklık, basınc, havadaki toz miktarı v.b. gibi o kadar cok etken vardır ki, cok değişken olan atmosferde iki yerde butun bu şartları eşit olarak sağlamak mumkun değildir. Isınan yeryuzunden buharlaşan su, havadan hafif minik su buharları şeklinde doğruca gokyuzune yukselir. Belirli bir yukseklikte basınc azaldığı, hava da soğuduğu icin minik su damlacıkları haline gecerler ve bulutları oluştururlar. Başlangıcta bu damlaların capları birkac mikrometredir. (İnsan sacı 100 mikrometredir.) Ortalama bir yağmur damlasının oluşabilmesi icin bunlardan milyonlarcasının birleşmesi gerekir. Bulutlar cok ağır olmalarına rağmen gokyuzunde asılı kalabilmelerinin sebebi bu damlacıkların cok kucuk olmalarıdır. Bir bulutta en azından 1.000 ton su varsa da bu havanın hacmi bundan bin kez daha ağırdır. Bu nedenle de bulutlar icerlerindeki yağmur taneleri iyice oluşup, ağırlaşıp yere duşene kadar gokyuzunde dolaşırlar. Aslında yağmur yağarken yağmur damlası oluşma işlemi devam ettiğinden bulut icindeki suyu boşaltıp bir anda kaybolmazlar. Bulutun oluşumunda başlangıcta oluşan su damlacıkları cok kucuktur. Bu nedenle uzerlerine gelen ışıkları doğrudan yansıtırlar ve bu tip bulutlar beyaz gorunurler. Su damlacıkları birleşip buyudukce, yani kalınlaştıkca ışığı daha az yansıtırlar. Bu nedenle de yağmur bulutları daha koyu, gri hatta siyaha yakın renkte gorunurler.
__________________