GENEL BİLGİLER Van ve cevresi, coğrafya bakımından onemli bir konumu olduğu icin cok eski donemlerden beri yerleşim alanı olmuş, bircok uygarlığın izlerini uzerinde barındırmıştır. Urartu Medeniyetine başkentlik yapan Van, bugune değin, Hurriler, Hititler, Persler, Medler, Selcuklular, Osmanlılar gibi bircok kulturu bağrında taşımıştır.
Van Golu, Akdamar Kilisesi, "kaleler kenti" olarak anılmasını sağlayan kaleleri, dunyaca unlu kedisi ve pek cok turizm aktivitesine olanak veren coğrafyası ile Doğu'nun onemli bir turizm merkezidir.
İLCELER
Van ilinin ilceleri; Bahcesaray, Başkale, Caldıran, Catak, Edremit, Erciş, Gevaş, Gurpınar, Muradiye, Ozalp ve Saray'dır.
Muzeler
Van Muzesi
Adres: Şerefiye Mah.
Hacı Osman Sok. No: 9 - Van
Tel: (432) 216 11 39
Faks: (432) 214 25 10
Van Kalesi - M.O. 9. yy'da Urartu Devletinin Başkenti Tuşba'da
Van Golu ve Akdamar Adası
Van iline adını veren Van Golu Turkiye'nin ve dunyanın en buyuk soda goludur. Dort tarafı yuksek dağlarla cevrilidir. İcinde Akdamar, Adır, Carpanak, ve Kuş adaları olmak uzere 4 ada bulunmaktadır. Tarih boyu Yuksek Deniz, Nairi Denizi ve Yukarı Deniz dendiği gibi Deryace (Kucuk Deniz) adını da alır. Golun suyu cok tuzlu ve sodalıdır. Sabunsuz kopuk verir ve temizlik maddeleri kullanılmadan icinde herşey yıkanabilir ve temizlenebilir. Her mevsim, her saatte farklı bir renk alan, gundoğumu ve gunbatımının muhteşem olduğu gol, bolge turizmine onemli bir katkı sağlamaktadır. Sahil boyunca yapılaşma ile bozulmamış koylar, yeşil bitki ortusuyle sarılmış kıyılar gorulmeye değerdir.
Van Golundeki adalardan en buyuğu olan Ahtamar Adası, uzerindeki kilisesi ile unludur. 900'lu yılların başında Kral Gagik tarafından yaptırılmış olan kilise taş işciliğinin en seckin orneklerindendir. Akdamar adasına Gevaş iskelesinden dolmuş motorları calışmaktadır.
Kaleler
Van'a bir anlamda "Kaleler Kenti" denilebilir. Van ve cevresinde kucuklu buyuklu cok sayıda kale bulunmaktadır. Bu tarihi kalelerden bir kısmı Urartu doneminden, diğerleri Ortacağ ve sonrasından kalmadır.
Onemli Kaleler Aşağı ve Yukarı Zıvistan Kalesi, Beyuzumu Kalesi, Catak Kalesi, Lamurkesen (Zernek) Kalesi, Hişet Kalesi, Pizan (Orenkale) Kalesi, Kalecik, Zernaki Tepe Kalesi, Muradiye Kalesi, Albak (Başkale) Kalesi, Delicay Kalesi, Celebibağ Kalesi, Yoncatepe Kalesi, Mukus Kalesi ve Amik Kalesi olarak sayılabilir.
Van Kalesi: Van Kalesi, Van il merkezi sınırları icerisinde olup, şehir merkezine 5 km. mesafede bulunmaktadır. Urartu kalelerinin gorkemlilerindendir.
MO. 9. yuzyılda Lutupri'nin oğlu I. Sarduri tarafından yaptırılmıştır. Buyuk bolumu ayakta kalan kalenin kuzeybatı ucunda bulunan ve Sardur burcu denilen taş bloklarla orulen yapının uzerinde I. Sarduri'ye ait olan, Asur civi yazısı ile yazılmış, bilinen en eski Urartu yazıtı vardır. Kalenin diğer onemli bir yapısı, I. Agrişti'ye ait olan kaya mezarı ve hemen bunun dışındaki kaya uzerinde bulunan Urartu'ların gunumuze ulaşan en uzun yazıtı, "Horhor Yazıtları" vardır. Ayrıca kalenin kuzey yamacında II. Sarduri'nin acık hava tapınağı (Analı-Kız), Kale icinde Menau ve Sarduri' ye ait mezar odaları, mağaralar, su sarnıcları ve ceşitli odalar vardır.
Kalenin guneyinde ise eski şehrin kalıntıları bulunur. Ulu Cami, Husrev Paşa Cami, Kay Celebi Cami, Hamamlar (Cifte Hamam) Kumbetler (İkiz Kumbet) ve coğu tahrip olmuş eski evler, gezenleri tarihin yaprakları arasında seyahate cıkarlar.

Hoşap Kalesi: Van il merkezine 60 km. uzaklıkta, Gurpınar ilcesinde, Van-Hakkari karayolu uzerindeki Hoşap (Guzelsu)'da yer almaktadır. Dik bir kaya kutlesi uzerine kurulan kale, ic kale ile bunun kuzeyindeki dış kaleden oluşur. Gozetleme kulesi, surları, burcları, beden duvarları, mescit, fırın, zindan seyir koşku, harem, selamlık ve orijinal demir kapı kanatları kalenin onemli yapılarıdır. Ayrıca kalenin guney tarafında Van Bolgesinin en eski Osmanlı Koprusu bulunur.

Ağartı Kalesi: Van Golu' nun doğu kıyısında kurulan kale iyi korunarak gunumuze kadar gelen sur duvarları andezit taş bloklarla orulmuştur.

Kef Kalesi : Urartu'ların onemli merkezlerinden biridir. Kalede cok odalı bir saray, hayvan ve bitki rolyefleri vardır.

Cavuştepe Kalesi: Van il merkezine 25 km. uzaklıkta, Gurpınar ilcesine bağlı Cavuştepe koyunde yer almaktadır. Bol Dağı silsilesinin batı ucuna kurulmuş olan kale; aşağı ve yukarı kalelerden oluşmaktadır. Kale, II. Sarduri tarafından M.O. 764-734 tarihleri arasında yaptırılmıştır. Kalelerde Haldi tapınağı, acık hava tapınağı, surlar, depo, ahır, saray binaları, su sarnıcları, civi yazısı bulunmaktadır.

Ayanıs Kalesi: Van'a 35 km. mesafedeki Ayanıs koyundedir. Argişti'nin oğlu Rusa tarafından M.O. 645-643 tarihleri arasında yaptırılmıştır. Urartu tarihinin son safhalarının aydınlatılması acısından cok onemlidir. Van Golu sahiline yakın bir alanda kuruludur.

Toprakkale: Van il merkezinin doğusunda Zimzim Dağları silsilesine bağlı kayalık bir tepe uzerinde yer almaktadır. Kale Urartu kralı II. Rusa tarafından M.O. 685-645 tarihleri arasında yaptırılmıştır. Sarnıc, acık hava tapınağı, kayaya yontulmuş merdivenler bulunmaktadır.

Aşağı-Yukarı Anzaf Kaleleri: Van'ın 10 km. kuzeydoğusunda Van-Ozalp karayolu yakınında yer almaktadır. Aşağı ve Yukarı Kalelerden oluşmaktadır. Her iki kalede surlar, kuleler, atolye, depo, saray yapısı, kitabe bulunmaktadır.
Cami, Medrese ve Kumbetler
Van'daki onemli camiler Ulu Cami, Husrev Paşa Cami, Kızıl Camii, Gevaş İzzettin Cir Camii, Suleyman Han Camii, Kaya Celebi Camii, Horhor Camii, Abbasağa Cami'dir. Husrev Paşa Medresesi, Hoşap Hasan Bey Medresesi, Hoşap Evliya Bey Medresesi, Gevaş Halime Hatun Kumbeti, Erciş Anonim (Zortul) Kumbet gorulmeye değerdir.
Geleneksel Van Evleri
Van evleri Van'ın geleneksel mimarisinin gunumuze taşıyan onemli unsurlardır. Tarihi Van Kalesi'nin guneyinde bulunan eski Van şehri, carşıları, sokakları, mahalleleri, han, hamam, taş doşeli caddeleri yanında Van Evleri ile Osmanlı kentlerinin tipik ozelliklerini taşımaktadır.
NE YENİR?
Murtuğa (kahvaltılık), cacık (kahvaltılık), ilitme, ekşili, senseger gibi yemek turleri ile unlu Van otlu peyniri yoreye ozgu yemeklerdir. Van peyniri (otlu peynir), icerisine mahalli otlar katılarak yapılan guzel kokulu ve son derece lezzetli bir peynirdir. Yaz sonuna doğru kuplere basılarak toprağa gomulur, kış icin saklanır. Ayrıca, Van golunden cıkarılan Van balığı (inci kefali) mutlaka yenmelidir. Van balığı, Van golunun sodalı suyuna uygun "inci kefali" diye adlandırılan, bol havyarlı bir balık turudur. Az kılcıklı olan bu balık oldukca lezzetlidir.
NE ALINIR?
Van' da alışveriş etkinliklerinin merkezini, turistik, hatıra eşya alım-satımları oluşturur. Ozellikle dunyaca unlu olan Van ve cevresinde dokunan kilimler buyuk ilgi gormektedir. Turizm mevsimi ile beraber her turlu halı - kilim ve el sanatları, sus eşyaları şehir merkezindeki halı ve kilim galerinden satın alınabilir.
YAPMADAN DONME
Van Kalesi, Van Muzesi, Hoşap Kalesi, Muradiye Şelalesi, Edremit ve Gevaş kıyı boyu ve Golu gezilip gorulmeden,
Dunyaca unlu bir gozu mavi diğer gozu yeşil olan Van kedisini gormeden,
Dunyaca unlu Van Kilimleri ve Savat (gumuş) İşlemeli el sanatları urunlerinden almadan,
Zengin bir mutfağa sahip olan Van yemeklerinden yemeden,

......Donmeyin.

turizm.gov.tr den bilgiler alınarak duzenlendi
__________________