IZMIR
GENEL BILGILER
Yuzolcumu : 1.973 km²
Nufus : 3.370.866 (1990)
Il Trafik No : 35
Turkiye'nin ucuncu buyuk sehri olan Izmir, cagdas, gelismis, ayni zamanda islek bir ticaret merkezidir. Civil civil olan alisveris merkezinde dolasmak oldukca keyiflidir. Izmir'in batisinda nefis renkli denizi, plajlari ve termal merkezleriyle Cesme Yarimadasi uzanir. Antik caglarin en unlu kentleri arasinda yer alan Efes, Roma devrinde dunyanin en buyuk kentlerinden biriydi. Tum Ion kulturunun zenginliklerini bunyesinde barindiran Efes, yogun sanatsal etkinliklerle de adini duyuruyordu.
Turkce'de ''Guzel Izmir'' olarak adlandirilan Izmir, yatlar ve gemilerle cevrilmis uzun ve dar bir korfezin basinda yer almaktadir. Iliman bir iklime sahip olup, yazinda denizden gelen taze bir serinlik gunesin sicakligini alip goturmektedir. Sahil boyunca palmiye agaclari ve genis caddeler bulunmaktadir. Izmir Limani Istanbul'dan sonra ikinci buyuk limandir. Canli ve kozmopolit bir sehir olan Izmir Uluslararasi Sanat Festivali ve Uluslararasi Fuari ile de onemli bir yer tutar.
ILCELER
Izmir ilinin ilceleri; Balcova, Cigli, Gaziemir, Karsiyaka, Konak, Aliaga, Bayindir, Bergama, Beydag, Bornova, Buca, Cesme, Dikili, Foca, Karaburun, Kemalpasa, Kinik, Kiraz, Menderes, Menemen, Narlibahce, Odemis, Seferihisar, Selcuk, Tire, Torbali ve Urla'dir.
Şirince Koyu
Doğu Roma İmparatorluğu doneminde bir yerleşim alanı olduğu tahmin edilen Şirince koyunde, bazı yapı kalıntıları ortaya cıkarılmıştır. Kule kalıntısı, su kemerleri ile 11. yuzyıldan beri varolduğu sanılan manastır/kilise yapıları, Şirince’de gunumuze kadar kalan arkeolojik ve tarihi kaynaklardır.
Selcuk ilce merkezine 8 km. uzaklıktaki Şirince koyu, 19. yuzyılda bir Osmanlı yerleşimi olarak vadi yamaclarında gelişmiştir. Arazi yapısı ile uyumlu kentsel dokuda, doğal cevre ile butunleşmiş yaklaşık 200 ev gunumuze kadar korunabilmiştir.
Camiler, Kiliseler ve Sinagoglar
Hisar Camii: Bugunku Kemeraltı iş merkezinde, Hisaronu mevkiinde bulunmaktadır. 1592 yılında Yakup Bey tarafından yaptırılmıştır. Kesme taştan inşa edilen cami, İzmir’in en gosterişli camilerinden biridir. İc mekÂn Osmanlı susleme sanatının en guzel orneklerinden birini sergilemektedir. Ahşap minberi sedef kakmalıdır.
Salepcioğlu Camii: 1906 yılında Salepcizade Hacı Mehmet Efendi tarafından yaptırılan cami, tek kubbeli olup, iki katlıdır. Dış duvarları mermer ve yeşil taşlarla orulmuştur.
Kestane Pazarı Camii: İzmir’de Kestane Pazarı adıyla anılan carşıdaki yapı, 1663 yılında Eminoğlu Hacı Mehmet Ağa tarafından yaptırılmıştır. İki katlı caminin alt katında dukkanlar, depolar vardır. Buyuk kubbe dort sutuna oturtulmuştur. Koşelerinde kucuk kubbeler vardır.
Şadırvan Camii: Carşı icinde bulunan camiye yanında bulunan şadırvan nedeniyle bu isim verilmiştir. 16. yuzyılda yaptırılan cami 1815’te buyuk olcude onarılmıştır. Ana mekÂn on sutuna dayanan kubbeyle ortuludur. Kubbenin ic kısmındaki kalem işi suslemeler dikkat cekicidir. Batıda bulunan kitaplık cami ile icten bağlantılıdır. Kesme taştan minaresi tek şerefelidir.
Konak (Yalı) Camii: Konak Meydanı’nda bulunan yapı, 1754 yılında Mehmet Paşa’nın kızı Ayşe tarafından yaptırılmıştır. Klasik Osmanlı mimarisi uslubunda, sekizgen planlı, ustu kubbeli bir yapıdır. Taş ve tuğla karışımı duvarlarda pencerelerin cevresi cinilerle suslenmiştir. Kesme taştan tek şerefeli minarenin petek kısmında firuze ciniler bulunmaktadır.
Hatuniye Camii: Anafartalar Caddesi’nde 17. yuzyıla tarihlenen yapının Yusuf Cavuş oğlu Ahmet Ağa’nın annesi Tayyibe Hatun’un yaptırdığı bilinmektedir. Caminin ilk bolumunde ana mekÂnı orten kubbe 12 koşeli kasnağa oturmaktadır. Sonradan camiye bir bolum daha eklenmiş, kemerlerle ana mekÂna bağlanmıştır.
Faik Paşa Camii: Basmane’nin guneyinde, Altınordu Mahallesi’ndedir. 16. yuzyılda Faik Paşa yaptırmıştır. 13 sutunlu ibadet mekÂnı ahşap catı ile ortuludur.
Hacı Huseyin (Başdurak) Camii: Başdurak Semtinde yer alan yapı, 17.yuzyıla tarihlenmektedir. Ana mekÂn, sekizgen kasnağa oturmuş buyuk bir kubbe ile ortuludur. Mihrabı cini panolarla kaplıdır. Butun başlıkları altın olup, pencereler vitraylıdır.
Ali Ağa Camii: 1672’de Gediz Ali Ağa tarafından yaptırılmış olan cami, kare planlı ve sekiz koşeli ahşap sutunların uzerinde tek kubbelidir. Sutun başlıklarının altın yaldız suslemeleri ve kubbenin kalem işleri 19. yuzyıldandır.
Kurşunlu Camii: NamazgÂh Meydanı’nda, kentin en eski camilerindendir. Yavuz Sultan Selim tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır. Ana mekÂnın catısı ahşap olup, kiremitle ortuludur. Ahşap oyma minberi sedef kakma ciceklerle bezelidir. Mihrap nişi kalem işiyle susludur.
İki Ceşmelik Camii: İkiceşmelik semtinde, 1893’e tarihlenen caminin ana mekÂnı, iki ayak ve dort sutuna dayanan kubbe ile ortuludur. Kubbe, kalem işiyle bezelidir. Doğusunda kucuk bir avlu bulunmaktadır.
Corakkapı Camii: Basmahane’de Gar karşısındadır. 1747 yılında yaptırılmıştır. Ana mekÂn, sekizgen kasnağa oturan tek kubbe ile ortuludur. Yanlarda ucer kubbeli mekÂnlarla genişletilmiştir. Minberi mermer, minaresi kesme taştandır.
Kemeraltı Camii: Anafartalar Caddesi’nde, 1671 yılında Yusuf Camazade Ahmed Ağa tarafından yaptırılmıştır. Tek kubbeli yapının duvarları taştandır. Minaresi tek şerefelidir.
Bergama Ulu Camii: 1393 yılında Sultan Yıldırım Bayezit zamanında yaptırılmıştır. Dikdortgen planlı yapı, 4 kalın ayak uzerine oturan uc kubbe ile ortulmuştur. Mihrapta, Selcuklu mimari duzeninde sulus, girift yazılar ve geometrik bezemeler ve alcı kabartmalar dikkat cekicidir. Mermer minberi geometrik bezelidir.
Odemiş Ulu Camii: 1312 yılında Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından yaptırılmıştır. Kare planlı ve beş sahınlı yapı, sekiz sutunun taşıdığı ahşap bir catı ile ortulu olup, mihrap onunde kucuk bir kubbe bulunmaktadır. Minaresi, firuze sırlı tuğlaların baklava biciminde dizilmesiyle suslenmiştir. Firuze ve koyu mor renkli geometrik yıldız ve gecmelerden oluşan mozaik cinili mihrabı, rumilerle cevrilidir. Ahşap minberi civisiz gecmeli (kundekari) teknikle yapılmıştır.
Selcuk İsa Bey Camii: Selcuk’ta, Ayasuluk Tepesi’nin yamacında 1375 yılında Aydınoğlu İsa Bey tarafından yaptırılmıştır. Dikdortgen planlı yapının, uc yanı revaklı avlusu bulunmaktadır. Ana mekÂn iki dizi halinde 4 sutunla bolunmuş ve mihrapla girişin ustundeki bolum iki kubbe ile ortulmuştur. Mihrap uzerine rastlayan kubbenin başlangıcı levhalarla suslenmiştir. Kemeri taşıyan başlıklar Selcuklu taş işciliğinin ozgun orneklerindendir. Pencerelerin her biri ayrı desendeki taş işlemelerin guzelliği ile dikkati cekmektedir.
Sultan Şah Turbesi: Odemiş ilcesi merkezinde, Ulu Cami’nin guneyindedir. Aydınoğlu Mehmed Bey’in kız kardeşi Sultan Şah icin 1310’da yaptırılan turbe, altıgen planlı olup, kubbeyle ortuludur.
Mehmed Bey Turbesi: Odemiş’de Ulu Cami’nin kuzeybatısındadır. 1333 yılında Aydınoğlu Mehmed Bey ile uc oğlu icin yaptırılmıştır. Kare plan uzerine sekizgen bir yapıdır. Pencere koşelerinde firuze ve lacivert cinilerden yıldız biciminde susler vardır. Kubbenin ic kısmında mozaik ciniden yuvarlak bir madalyon .gorulmektedir.
Suleyman Şah Turbesi: Tire ilcesi merkezinde yer almaktadır. Aydınoğlu Suleyman Şah icin 1349’da, mermer ve taştan yaptırılan turbe kare planlı olup, kubbeyle ortuludur.
Medreseler: Osmanlı doneminde İzmir’deki eğitim ve kultur duzeyinin anlaşılması acısından medreseler onem taşımaktadır. Yazılı kaynaklarda İzmir’de 40’a yakın medresenin varlığından soz edilmektedir. En eskileri 16. yuzyıl başlarına tarihlenen medreselerin başlıcaları; Salepcizade Hacı Ahmet Efendi, Yalı, Hatuniye, Corakkapı, Katipzade Medreseleri olarak sıralanabilir.
St. John Bazilikas: M.S. 2. yuzyıla kadar uzanan bir Hıristiyan geleneğine gore, St. John olduğunde bu tepeye gomulmuştur. Kutsal sayılan mezarın bulunduğu yere, M.S. 4. yuzyılda, catısı ahşap olan bir kilise yapılmış, Bizans İmparatoru Iustinianus tarafından M.S. 6. yuzyılda kubbeli bir bazilika inşa edilmiştir. Uc nefli, hac planlı, kubbeli yapının batısında atrium ( sutunlu avlu) yer almaktadır. Ortadaki kubbeli bolumun altında St. Jean’ın mezarı olduğu bilinmektedir. St. Jean’ın mezarının kuzeyindeki kucuk şapelin duvarları aziz resimlerinden oluşan fresklerle susludur. İmparator Iustinianus ve eşi Theodora’nın monogramlarını taşıyan sutunlar bulunmuştur.
Meryem Ana Evi: Hz. İsa’nın carmıha gerilmesinden sonra, havarilerinden St. John‘ın Meryem Ana’yı Efes’e getirdiği kabul edilmektedir. Meryem Ana adına Bulbul Dağı uzerinde yer alan Meryem Ana Evi’nin 4. yuzyılda inşa edildiği sanılmaktadır. Hac planlı ve kubbeli olan bu yapıda giriş, apsisin bulunduğu salona acılır. Apsis’te Meryem Ana heykeli, apsisin iki yanında mutfak ve yatak odası bulunur. 1957 yılında Papalık tarafından onaylanan Meryem Ana evi, hem Hıristiyanlar hem de Muslumanlar tarafından cok sık ziyaret edilen bir yerdir. Bu mekÂnda, her yıl 15 Ağustos’ta Meryem Ana’yı anma ayinleri duzenlenmektedir.
St. Polycarp Kilisesi: Kanuni Sultan Suleyman’ın izniyle 1625 yılında inşa edilen St. Polycarp Kilisesi, İzmir’in halen kullanılmakta olan en eski kilisesidir. İncil’de bahsedilen yedi kiliseden biri olan İzmir kilisesine ait kalıntıların İki Ceşmelik’teki St. Polycarp Kilisesi’nin yerinde olduğu sanılmaktadır.
Beth İsrael Sinagogu: İzmir’in Karataş Semti’nde Sultan II. Abdulhamit’in fermanıyla 1905’te yaptırılmış olup, İzmir’in en buyuk sinagogudur.
Muzeler
İzmir Muzesi
Adres: Halil Rıfat Cad. No: 4 Konak - İzmir
Tel: (232) 484 83 24
Faks: (232) 425 46 77
Ataturk Muzesi
Adres: Ataturk Cad. No: 24 Alsancak - İzmir
Tel: (232) 421 70 26
Bergama Muzesi
Adres: Cumhuriyet Cad. Bergama - İzmir
Tel: (232) 633 10 96
Faks: (232) 631 07 77
Ceşme Muzesi
Adres: Kale Sok. No:1 Ceşme - İzmir
Tel: (232) 712 66 09
Efes Muzesi
Adres: Kuşadası Cad. Selcuk - İzmir
Tel: (232) 892 60 10
Faks: (232) 892 70 02

Odemiş Muzesi

Birgi Cakırağa Konağı
Adres: Odemiş - İzmir
Tel: (232) 545 11 84 Tire Muzesi
Adres: Samizade Meydanı Tire - İzmir
Tel: (232) 512 18 60
Faks: (232) 512 18 62
Etnografya Muzesi
Adres:Halit Rıfat Paşa Caddesi, 3. Konak
Tel : (0232) 489 07 96
Orenyerleri
Bayraklı (Eski İzmir):İzmir Korfezi'nin kuzeydoğusunda Tepekule mevkiinde bulunan yerleşim alanı İzmir'in ilk yerleşim alanı olarak bilinmektedir. Kentin M.O. 3000 yıllarında kurulduğu arkeolojik bulgulardan anlaşılmaktadır. Bayraklı'nın ust kesiminde 205 m. yuksekliğindeki burun uzerinde mitolojik kral Tantalos'un mezarı olarak bilinen ve M.O. 7. yuzyıla tarihlenen yapı bulunmaktadır.
Kadifekale (Pagos): M.O. 4. yuzyılda İzmir'de Buyuk İskender'in generallerinden Lysimakhos'un korfeze hakim bir konumda kurduğu kent, bugunku Kadifekale (Pagos) Tepesi ile tepenin ic limana bakan yamacında gelişmiştir. Kadifekale antik kentindeki Akropol kalıntılarının duvarlarında Roma ve Bizans etkisi gorulmektedir. Anadolu ticaretinde buyuk potansiyele sahip olan İzmir, gymnasium, stadium, tiyatro ve agoranın yanı sıra buyuk su kemerleri ve sarnıclarıyla son derece duzenli ve gelişmiş bir kent olagelmiştir. Bugun guney duvarları ile batıdaki beş kulesi gorulen İckale, Ortacağ'a aittir.
Kızılcullu Su Kemerleri: Eski adı Kızılcullu olan ve Şirinyer'de bulunan su kemerleri Meles (Kemer) Cayı uzerindedir ve Kadifekale'de kurulan kente su getirmek icin yapılmıştır.
Agora: İzmir'in Konak ilcesinde, Namazgah-Tilkilik mevkiinde bulunan Agora, Roma Donemi'ne ait bir devlet agorasıdır. Politik toplantıların ve secimlerin yapıldığı bir yerdir. Kazılarda agoranın buyuk bir bolumu ortaya cıkarılmıştır. Gunumuzde sadece kuzey ve batı bolumleri acıktır. Kuzey yapısında yer alan Roma Donemi'ne ait Poseidon, Demeter ve Artemis'in kabartmaları bulundukları yerde sergilenmektedir. Agorada cıkarılan buluntular ve bazı heykeller İzmir Arkeoloji Muzesi'nde sergilenmektedir.
Efes Harabeleri
Vedius Gymnasium: M.S. II. Yuzyılda Vedius Antonius adına zengin bir Efes' li tarafından yaptırılmıştır. Doğudaki avlusu, ortada yer alan toren salonu, soyunma odası ve hamamları ile donemin ozelliklerini karekterize eden sportif ve kulturel eğitimin yapıldığı gorkemli bir yapıdır.
Stadyum: Vedius Gymnasium' dan sonra harabelere doğru sol tarafta stadyum vardır. Sportif tum yarışların , oyunların, olimpiyat duzenlemelerinin araba yarışlarının yapıldığı stadyum doneminin sportif ve kulturel butun ihtiyacları karşılanmaktaydı.
Akropol: Stadyumun karşısında Akropol olarak kabul edilen tepede M.O. 6. yuzyıla tarihlenen bir yapı mevcuttur. Tepenin kuzey batısında ise M.O. 350 yıllarına ait bir tapınak bulunmaktadır.
Bizans Hamamları: Stadyumdan sonra Bizans hamamları ile karşılaşılır.
Cifte Kiliseleri (Konsul Kilisesi): Bizans hamamlarının karşısında yer alan Cifte Kiliselerin Hıristiyanlık dunyası icin son derece ozel bir onemi vardır. 431-438 yıllarında konsullerin toplandıkları kilise 265x29.5 m. boyutlarında bir yapıdır. M.S. 11. yuzyılda Roma doneminde bir bazilikaya donuşen yapı Meryem Ana' ya adanmış, burada yapılan 3. Konsul toplantısında Katolizmin doğması kararları alınmıştır. Kilise dunyada Hıristiyanlığın ilk yedi kilisesinden birisi olması nedeniyle bugun bile buyuk onem taşımaktadır.
M.S.7. yuzyılda kilisenin apsisinden acılan bir kapı ile ikinci bir kilise inşa edilmiş ve boylece kiliselerin adı '' Cifte Kiliseler '' olarak tanınmıştır. Bu yeni acılan bolum din adamlarının ikametlerine ayrılan kısımları ihtiva eder. Meryem ana adına sunulan ilk kilise olması nedeniyle kilise ve cevresi dini bir merkez durumundadır.
Liman Hamamları: İlk kez M.S. 2. Yuzyılda yapılan hamam, 4. yuzyılda İmparator Konstantinus doneminde onarım gormuş ve bazı değişiklikler yapılmıştır.
Arkadiane (Liman Caddesi): Efes'teki harabeleri gezmek icin hamamların karşısında bulunan ve limana kadar uzanan mermer doşeli bir caddeye cıkılır .
11m. genişliğinde 530m. uzunluğunda olan bu gorkemli caddenin sağında ve solunda yer alan mermer sutunlar bugun de ayaktadırlar. Kralların karşılandığı bir cok onemli gosterinin ve dini torenlerin yapıldığı bu cadde, aynı zamanda limana gelen giden tum mal ve servetin aktığı yol olduğundan ''Liman Caddesi'' olarak anılır.
Tiyatro: Efes harabelerinin en guzel yapılarından biri olan tiyatro, oldukca sağlam kalmış ve bir sure oncesine kadar Efes Festivali gibi şenliklerde rahatlıkla kullanılabilmiştir.25000 kişilik tiyatronun ilk kez Helenistik donemde yapıldığı bilinmekte ise de bugune gelen tiyatronun İmparator Cladius zamanında yeniden inşasına başlandığı, İmparator Trianus M.S..98-117 doneminde tamamlandığı bilinmektedir.
Mermer Cadde: Efes'in guneydoğusunda bulunan Magnesia kapısından kuzeybatıda Koresos Kapısına kadar uzanan yaklaşık 400 m.lik mermer doşeli cadde M.S. 5. Yuzyılda yeniden yapılmıştır.
Celsus Kitaplığı: Ticari Agoranın yanında bulunan Celsus Kitaplığı M.S.135 yıllarında Asya Konsulu Julius Aguila tarafından Romalı Mimar Vitruoya' ya yaptırılmıştır. Arka duvardaki bir kapıdan Celsus'un mezarına gecilir. Celsus'un burada bulunan heykeli bugun İstanbul Arkeoloji Muzesinde bulunmaktadır. Roma mimari ozelliklerini tumuyle yansıtan yapının on cephesinin dekorasyonu, devrinin en guzel ornekleri arasında yer alır. On cephe kolonları arasında yer alan dort kadın heykeli ''Akıl'', ''Kader'', ''İlim'' ve ''Erdem'' oğelerini sembolize eder. Bu heykellerin orijinalleri bugun Viyana Muzesinde bulunmaktadır.
Aşk Evi:Mermer caddeden yukarı cıkıldığında Kuretler Caddesi ile kesişen noktada Aşk Evi bulunur. M.S.1. yuzyıla tarihlenen bu ilginc ev, ana bir hol ve bu hole acılan bir cok odadan oluşmaktadır. Aşk Evinde bulunan mozaik kız portreleri bu evde calışan kızlara ait olduğu sanılmaktadır. Aşk Evinin duvarları icinde bugunun modern klima sistemine eşdeğer bir soğutma ve ısıtma sisteminin bulunması son derece ilginctir. Burada şarap mahzenleri, dev ocaklar, hamamlar, havuzlar, yatak odaları, konferans salonları ile muhteşem bir kutuphanesi bulunduğu bilinmektedir.
Skolastika Hamamı: Efes'te yaşayan zengin Romalı bayan Skolastika tarafından yaptırıldığı anlaşılan hamam M.S.400 yıllarına tarihlenmektedir. Merkezi sistemle ısıtılan hamam mermer kullanımının ilginc bir orneğidir.
Hadrian Tapınağı: Kuretler Caddesinin en guzel yapılarından birisi de Hadrian Tapınağıdır.Bu tapınaktan geriye cephe alınlığı kalmıştır.
Tapınağın arşitravında tasvir edilen mitolojik sahnelerden en ilginci Efes'in kurucusu mitolojik kral Andoklos' un yaban domuzunu olduruşu ile ilgili sahnedir.
Trajan Ceşmesi: Hadrian Tapınağını gectikten sonra biraz ilerde solda Trajan Ceşmesi yer alır. Ceşmenin katlarını susleyen heykeller Efes Muzesinde sergilenmektedir.
Yamac Evler: Celsus Kutuphanesinden Kuretler Caddesine donuşte, sağ tarafta Bulbul Dağının yamaclarında Efesli zenginlerin ikamet ettikleri belirtilen evler vardı. Yakın zamanda restore edilerek orijinal durumlarına biraz daha yaklaşan bu evler, geniş merdivenlerle caddeye dikey olarak acılmakta, duvarlarında fresk ve mozaiklerle suslu, mermer kaplamalar bulunmaktadır.
Domitian Tapınağı: Efes'te bir imparator adına yapılmış ilk tapınaktır. Devlet Agorasının hemen karşısında, kentin en guzel ve en merkezi yerindedir. Yalnız başı ve kolu ele gecen Domitian`in oldukca buyuk olculerdeki kult heykeli bugun İzmir Arkeoloji Muzesinde, tapınağın giriş altarı ise Efes Muzesinde sergilenmektedir.
Belediye Sarayı (Prytaneion): Efes`in kutsal mekanı sayılan meclis sarayının sağ tarafında Hestia sunağı bulunmaktadır. Bu sunakta surekli olarak bir kutsal ateş yanardı. Prytaneion politik işlerin gorulduğu ayrıca onemli torenlerin şolenlerin ve kabullerin yapıldığı yerdi. İki Efes Artemis' ininde buruda bulunmuş olması Prytaneion' un dini acıdan da son derece onemli bir mekan olduğunu gostermektedir.
Odeon (Bouleuterion): M.S.2. yuzyılda Efesli zenginlerden Publis Vedius Antonius tarafından yaptırılan Odeon`un zamanında ustu ahşap kaplamalıydı.
Artemis Tapınağı: Efeslilerin ilk yerleşimlerinin bu tapınağın olduğu yerde bulunduğu bilinmektedir.Daha sonra bir depremle tapınağın yıkılması uzerine Roma imparatoru yardımı ile Efesliler tapınağı yeniden ve daha gosterişli inşa ederler. Dunyanın yedi harikasından biri olarak bilinen Efes Artemis Tapınağının bu gun sadece temel kalıntıları bulunmaktadır.
St. Jean Bazilikası: Bizans İmparatoru Justinyen 'in M.S.6. yuzyılda St. Jean adına yaptırdığı bazilika Ayasuluk Tepesinde yer almaktadır.40X110 m. boyutlarında batıdan girişi olan yapı hac planlı, kubbeli bir bazilikadır.
Yedi Uyuyanlar: M.S. 5. ve 6. yuzyıla rastlayan donemde yapıldığı sanılan Yedi Uyuyanlar Oren yeri dini bir merkez huviyetindedir.Rivayete gore Hıristiyanlığın resmi dini olarak kabulunden once, putperestlerden kacarak buraya sığınan yedi genc uykuya dalıp iki yuzyıl sonra uyanmışlardır. Uyandıklarında Hıristiyanlık resmi din olmuştur. Bu mucize olay uzerine , oldukten sonra bu yedi gencin tekrar gomulduğu ve adlarına buyuk bir bina yaptırıldığı sanılmaktadır. Bugun kazılarda ortaya cıkarılan yapı oldukca buyuk abidevi boyutlardadır ve coğu kaya oyma mezar buluntularına, iki kilise ile katakomplara rastlamaktadır.
Meryem Ana Evi: Bulbul Dağı uzerinde Hıristiyanlığın kutsal anası Hz. Meryem'in Evi bulunmaktadır. Hıristiyanlarca ''Panaya Kapulu'' olarak da adlandırılan kutsal yerin M.S.4. yuzyılda inşa edildiği sanılmaktadır.Hz. İsa'nın yakalanıp carmıha gerilişinden kısa bir sure once annesini arkadaşı ve havarisi olan St. Jean'a teslim etmiştir. St. Jean Hz. İsa'nın carmıha gerilişinden sonra Hz. Meryem'in Kudus'te kalmasını sakıncalı bulduğundan onu yanına alarak kacırmış ve buraya getirmiştir. Hıristiyanlık dinini yaymak gibi kutsal bir gorevi ustlenmiş olan St. Jean cağın en buyuk kenti durumundaki Efes'i kendine hedef secmiş Hz. Meryem'i putperestlerin diyarına sokmak istemediğinden onu Bulbul Dağı eteklerinde sık ağaclarla kaplı bir koşede yaptığı kulubede gizlemiştir.
St. Jean'ın her gun gizli gizli onu ziyarete gittiği ve yiyecek icecek goturerek yokladığı bilinmektedir. Hz. Meryem'in tam 101 yaşına kadar Bulbul dağındaki bu yerde yaşadığı ve burada olduğu kabul edilmektedir. St. Jean Meryem Ana' yı yine bu dağda kendisinden başka hic kimsenin bilmediği bir yere goturmuştur. Hıristiyanlığın yayılmasından sonra Hz. Meryem'in bulunduğu yere Hıristiyanlarca ''Hac'' şeklinde bir kilise inşa edilmiştir. Burası koturum olan ve Turkiye'ye gelemeyen bir Alman rahibenin tarifleri uzerine bulunmuştur.
Hamamlar
Luks Hamam (Kadı Hamamı): 16. yuzyılda yapıldığı duşunulen hamam ilk Osmanlı eserleri arasında sayılmaktadır. Cifte hamam olarak inşa edilen yapının soyunma yerleri, basık sekizgen kemerli kasnak uzerinde kubbeyle ortuludur. Ilıklık bolumu beşik tonozludur. Sıcaklık bolumu dikdortgen planlı olup, iki yanda beşik tonoz ortulu eyvanlar bulunmaktadır. Bugun halen işlevini surdurmektedir.
Basmane Hamamı: 17. yuzyıl Osmanlı eseri olan hamam halen bakımlı ve işler durumdadır. Ortası havuzlu, sekizgen kasnağa oturan kubbe ile ortulu yapı tipik ozelliklerini korumaktadır.
Hanlar
Kızlarağası Hanı: Kentteki hanların en buyuğudur. Hisaronu’ne giden yol uzerinde yer alan yapı 1745’te Kızlarağası Hacı Beşir tarafından yaptırılmıştır. Kareye yakın dikdortgen planlı, iki katlı, avlulu buyuk bir yapıdır. Yedi kapısı vardır. Guneyinde bir, kuzeyinde iki koridor beşik tonozlarla ortuludur. Avlunun etrafında tonozlarla ortulu ve yuvarlak kemerli girişleri olan 10 oda, ust katta bulunmaktadır. Duvarları guzel bir taş işciliği ile orulmuştur.
Mirkelamoğlu Hanı: Yorgancılar Carşısı’ndan Fevzipaşa Bulvarı’na cıkan sokakta yer alan hanın 18. yuzyılda yapıldığı duşunulmektedir. İki katlı ve avlulu olup, avluyu cevreleyen odalardan oluşmaktadır.
Cakaloğlu Hanı: 18. yuzyıl Osmanlı yapısı olan Cakaloğlu Hanı İzmir’in onemli tarihi eserlerindendir. Uzun dikdortgen planlı olup, ustu tonozlarla kaplı bir carşı şeklindedir. Duz duvarlar kesme taş ve bir- iki sıra tuğla dizili olarak inşa edilmiştir.
Karaosmanoğlu Hanı: Kentte ayakta kalabilen eski hanlardan biri olan Karaosmanoğlu Hanı, Fevzipaşa Bulvarı uzerinde yer almaktadır. İki katlı ve avlulu yapı, mimari ozelliğini buyuk olcude yitirmiştir. Duvarları taş ve tuğla dizili olarak inşa edilmiştir.
__________________