işte liderimiz:[IMG]http://img184.**************/img184/1857/samil2bc0.th.gif[/IMG]

1783
Cecenlerin Carlik Rusyasi isgaline karsi baslattigi savas Kuzey Kafkasya'ya yayildi. 1780'lerin basinda baslayan savasta cihadin liderligini Seyh Mansur yurutuyordu. Rus istilÂcilar katliam yaptilar. 1791'de tutukladiklari Seyh Mansur'u, 1794 yilind Slisselarg hapishanesinde sehit ettiler, ama savas devam etti.

1816
Car, General Yermalov'u Kafkasya'ya komutan toyin etti. Yermalov buyuk bir ordu ile Cecenleri ve diger Kafkas halklarini katliama tabi tuttu.

1828
Rus baskisina dayanamayan Dagistan'da Muslumanlar once Imam Gazi Muhammed, daha sonra Imam Hamzat onderliginde ayaga kalktilar. Buyuk savas bir anda butun Kafkasya'ya yayildi.

1834
Imam Hamzat'in sehit edilmesinden sonra cihadin onderligini Imam Samil yapmaya basladi. Taso Haci liderligindeki mucahid kuvvetleri de Imam Samil saflarina katildi.

1839
Carlik, Cecenlere karsi baskin duzenlemeye basladi. Imam Samil liderligindeki buyuklu kucuklu butun Cecenler ve Kuzey Kafkasya halklari gazavat savasina, cihada basladilar. Milli Azadlik cihadi olarak bilinen bu savas tam 25 yil devam etti. Bu savas Rus tarihine Kafkas Harbi olarak girdi. Rus demokrat yazari N.Cerniserskiy, bu savastan bahsederken, "Rusya bu savasa yilda 25 bin asker gonderdi" diye yazmaktadir. General N.N. Rayevsk ise "Bizim Kafkasya'daki hareketlerimiz Amerika'nin istilÂsindaki facialar gibi
idi" diye yazmaktan kendini alamamistir.

1859
Ruslar, Cecenlerin son duragi Vedeno koyunu de isgal etti. Samil esir dustu. 25 yil devam etmis olan savasta milletin yarisindan cogu vuruldu ya sahit oldu veya gazi. Fakat Cecenler yilmadi. Savas 1864 yilina kadar devam etti.

1865
Ruslar, somurge rejimi uygulamaya basladilar. Cecen gencleri Rus ordusu arasina dagitildi. Bircoklari da ulkenin disina cikmak zorunda kaldi. Anadolu'ya gocler bu tarihte basladi.

1877
Cecen ve Inguslar yeniden ayaga kalkti. Iki yillik cetin savastan sonra Ruslar, Cecen ve Inguslari vatan topraklarindan surgun ettiler ve bolgeye Rus Kazak (kocak/larini yerlestirmeye basladilar. Bunun uzerine Cecen ve Inguslar gerilla savasi ,baslatti. Zalimhan, liderligindeki mucahidler;
1917 yilina kadar Rus Kocaklorina karsi savastilar.

1917
Cecen Inguslarla Rus Kazaklari arasindaki olum kalim savasi basladi. Bu savas bir yil surdu. Cecenler, 1918 yilinda kendi topraklarini geri aldilar. Cecenler, Seyh Uzun Haci onderliginde Kuzey Kafkasya Emirligi altindaki IslÂm devletinin kuruldugunu ilan ettiler.

1920
Komunistler, Kuzey Kafkasya'yi isgal ettiler. Sovyetler sikiyonetim ilan etti. Olaganustu idarenin basini CK (daha sonra KGB) yurutuyordu. Aydinlar, bilhassa din adamlari kursunlandi.

1922
Komunistler, bolgeyi "Cecen vilayeti" ilan etti.

1924-25
Kafkasya Sikiyonetim Komutanligi, 10 bin Cecen Ingus aydinini hapsetti. Komunist olmayanlar idam edildi, kursuna dizildi.

1929
Kafkasya Harbi Komutanligi, Cecenistan'da kolhozlastirma (halkin topraklarina el koyma) hareketi baslatti. Bu uygulamaya karsi cikan Cecenler, Sit Islambulov liderliginde baskaldirdilar.

1930
Kizilordu, Sit Islambulov liderligindeki mucahidlerle anlasma yoluna gitmek zorunda kaldi. Bu anlasmaya gore Sovyetler, Cecen Inguslarin
haklarina saygi duyacaklari garantisini verdi.

1931
KGB, anlasmayi bozdu ve Sit Islambulov ve arkadaslarini kursuna dizerek sehit etti. Sit Islambulov'un yerine kardesi Hasan Islambulov gecti ve 1935 yilina kadar Kizilordu ile savas devam etti.

1932
Cecenistan Nogayyurt bolgesindeki halk ayaklandi. Buna karsi NKVD (daha sonra KGB) buradaki herkesi hapse atarak iskenceler uyguladi.
Sonra diger yerlerdeki milleti kotulemek icin kizil partizan Ibrahim Gelderan liderliginde sahte bir ayaklanma gerceklestiren KGB, halki Kizilordu kursunlarina hedef ettiren Gelderan'a oldurttu.

1936
Yillardir devam eden savasi durdurmak isteyen Moskova, Cecen-Ingus vilayetine, Cecen Ingus Sovyet Sosyalist Ozerk Cumhuriyeti adini
verdi. "Sovyet Sosyalist" kelimelerini istemeyen millet aydinlarini 1937 yilinda hapse attilar. Bir yil icinde 10 bin kisi tutuklandi ve hicbirisi evine
donemedi.

1940
Milleti tehcir eden Ruslara karsi Hasan Islambulov liderliginde baslayan
ayaklanma herkesi birlestirdi. Satoy sehrini ele geciren Hasan Islambulov askerlerinin hareketi millete guc verdi ve Galanoj Ingus halkinin gecici
inkilap hukumetini kurdular. Ruslar ne kadar saldirdilarsa da Islambulov taraftarlarini yok edemediler.

1944
Cecenler, Kirim; Karacay, Balkar ve Ahiska Turkleriyle birlikte, Stalin tarafindan Sibirya ve Turkistan steplerine surgun edildiler. Bu topyekun
surgun sirasinda binlerce Cecen aclik, salgin hastalik ve Rus kursunlariyla oldu.

1957
Sovyet lideri Nikita Kuruscev, surgundeki Cecen ve Inguslara, eski durumlarina kavusmalari icin bazi haklar tanidi. Surgundekiler, Cecen
Ingus Cumhuriyeti'ndeki yurtlarina donmeye basladilar.

1960-1970
Bu yillar icerisinde Moskova, Cecen Inguslarin daglik yerlere, sehirlere, Rus Kazaklarinin yerlestirilmesi, nufus yapisinin degistirilmesi calismalarina devam etti. Cogu yerlerde sahte torenler yapti. Cecen Inguslar bu sahte torenlere cok sert tavir aldilar. Rus-Cecen mucadelesi ideolojik savas seklinde devam etti.

1982
Sovyetler Birligi Komunist Partisi'nin birinci adami Brejnev'in yardimcisi Suslov, "Baska milletler, Sovyetler Birligi'ne kendi arzulari ile katilmislardir" diyerek asimilasyon politikasini surdurdu.

1988
Cecen Ingus Halk Cephesi kuruldu. Hoca Ahmet Bisultanov lider secildi. Cephe, ilk eylem olarak Gudermes'te yapilmakta olan kimya fabrikasina karsi protesto gosterileri duzenlemeye basladilar. Bu arada siyasi teskilÂtlar da kuruldu. Bu teskilÂtlar, 1990 yilinda siyasi parti huviyetine
burundu.

Kasim 1990
Cecen Halk Kurultayi toplandi. Kurultayda Cecen Milli Komitesi kurulmasi karari alindi. Komitenin adi daha sonra Milli Kongre olarak
degistirildi ve basina Cevher Dudayev getirildi.

5 Eylul 1991
Agustos ayinda Sovyetler Birligi Komunist Parti Genel Sekreteri ve Devlet Baskani Mihail Gorbacov'u devirmek icin yapilan darbeyi destekleyen Cecen Ingus hukumeti, baskilar sonucu; bagimsizlik yanlisi Cecen Milli Konseyi'nden istifa etmek zorunda kaldi. Rus Hava Kuvvetleri'nden kendi istegiyle emekli olan General Cevher Dudayev, ulkesine dondu ve milli lider ilan edildi.

Ekim 1991
Cevher Dudayev, Moskova yanlisi gecici hukumeti devirmek icin kampanya baslatti. Resmi daireleri ele gecirmeye baslayan Cevher
Dudayev halkin yuzde 80'den fazlasinin oyunu alarak Devlet Baskanligi'na secildi ve tek tarafli olarak bagimsizlik ilan etti.

Kasim 1991
Rusya Federasyonu Devlet Baskani Boris Yeltsin, olaganustu hal ilan ederek Cecenistan'in bassehri Grozni'ye asker gonderdi. Bu askerlerin Grozni havaalaninda Devlet Baskani Dudayev'e bagli askerler tarafindan engellenmesi uzerine, Rusya Parlamentosu olaganustu hali kaldirdi
ve Rus askerleri 3 gun sonra geri dondu.

Haziran 1992
Cecen-Ingus Cumhuriyeti, "Cecenistan" ve 'Ingusistan" olarak birbirinden ayrildilar. Ingusistan, Rusya Federasyonu icerisinde kalmaya karar verirken Cecenistan'in bagimsizlik karari Rusya tarafindan reddedildi.

1994
Moskova; Cecenistan'in suclular icin karargÂh olmaya basladigi seklinde propaganda yapmaya basladi ve halkin Cevher Dudayev'i devirmesi icin cagri yapmaya basladi.

2 Agustos 1994
Rusya'nin destekledigi bilinen muhalefet tarafindan organize edilen Gecici Konsey, Cevher Dudayev'i devirme calismalarina basladi.

25 Kasim 1994
Moskova destekli isyancilar, tank ve agir silahlarla Grozni'ye saldirdilar, fakat bir gun sonra geri cekilmek zorunda kaldilar.
[IMG]http://img313.**************/img313/5153/samil3uc6.th.gif[/IMG]
29 Kasim 1994
Boris Yeltsin, Dudayev ve muhalefete 48 saat icinde silahlarini birakmalari cagrisinda bulunarak, aksi halde olaganustu hal ilan edecegini acikladi. Rus ucaklari Grozni'yi bombaladi.

30 Kasim 1994
Rus ucaklari tarafindan yeni bir hava
saldirisi daha yapildi. En az 10 ucagin katildigi saldiridan
sonra Cevher Dudayev, kadin ve cocuklara Grozni'yi terket-
meleri cagrisinda bulundu. Rusya, Cecen sinirina asker yig-
maya basladi.

1 Aralik 1994
Rusya'nin, verdigi surenin bitmesine ragmen, hicbir harekette bulunmayan Yeltsin, Cecenlerin elindeki Rus esirleri geri alabilmek icin her yolu deneyecegini acikladi.

5 Aralik 1994
Rusya, Cecenistan'in terorist yatagi oldugunu ileri surerek, Bati'yi yanina almak tesebbuslerine basladi.

6 Aralik 1994
Cecenistan bagimsizligini elde etmesinden sonra ilk dafa en ust seviyede bir toplanti yapti. Rusya Savunma Bakani Pavel Gracev ve Cevher Dudayev, yaptiklari gorusmede, krizin sona ermesi icin guc kullanilmamasi konusunda gorus birligine vardilar.

7 Aralik 1994
Rus Guvenlik Konseyi, taraflarin silahsizlandirilmasi icin butun anayasal tedbirlerin uygulanmaya konulmasini istedi.

8 Aralik 1994
Boris Yeltsin, anayasal tedbirlerin uygulanmasini istedi.

10 Aralik 1994
Rusya, Cecen hava sahasi ve sinirini kapattigini acikladi. Grozni yine bombalandi. Dudayev'in yardimcilarindan biri, Rusya'nin Cecenistan'i isgal etmeleri halinde, Rus askerlerinin tabut icinde terk edeceklerini soyledi.

11 Aralik 1994
Rus askerleri, 3 koldan Cecenistan'a girdiler. Yeltsin, 15 Aralik tarihine kadar sure taniyarak, Cecenlerin silahlarini birakmalarini istedi.

12 aralik 1994
Rus ucaklari, Grozni yakinindaki hedefleri bombaladi. Grozni'nin disindaki koylerde agir carpismalar meydana geldi.

14 Aralik 1994
Cevher Dudayev, Rusya'yi uyararak bir adim daha atmalari halinde, gerilla savasi baslatacaklarini ilan etti. Baris umidi, Cecenlerin
Rusya'nin isteklerini reddetmeleri ile son buldu.

15 Aralik 1994
Boris Yeltsin, Cevher Dudayev taraftarlarinin silah birakmasi icin verdigi sureyi 48 saat daha uzatti. Dudayev, Rus askerlerinin cekilmesi halinde masaya oturacagini acikladi.

16 Aralik 1994
Cecenistan'a gonderilen bir Rus general, Yeltsin'in hareketinin anayasaya aykiri oldugunu belirterek, "Bir adim daha ileri gitmeyecegini" ilan etti. Rusya Guvenlik Konseyi yaptigi aciklamada, verilen sureyi cumartesi gece
yarisina kadar erteledi.

17 Aralik 1994
Rusya Disisleri Bakani Andrei Kozirev, yabancilarin ulkeyi terketmesini istedi ve Dudayev'i bir defa daha gorusme masasina davet etti.

18 Aralik 1994
Rus ucaklari gece yarisindan itibaren Grozni'yi bombalamaya basladilar. Fakat kara harekÂtina gecilmedi. Grozni'de bulunan Dudayev taraftarlari sessiz kalarak Rusya'nin ikinci bir adim atmasini beklediler.

19 Aralik 1994
Rus kuwetleri ozellikle sivil yerlesim birimlerini bombalayarak 16 kisinin
olumune sebep oldu. Grozni'ye yonelik hava saldirilari yine devam etti. Grozni disinda yogun carpismalar oldugu bildirildi. Bolgede bulunan
gazeteciler, Petropavlovskaya koyunun Ruslarin eline gectigini bildirdi. Cumhurbaskanligi Sarayina yonelik saldirilarda, sarayin isabet almadigi, mermilerin bos araziye dustugu belirtildi.

Ocak 1995
Rus tanklari Grozni'nin merkezine dogru ilerlemeye basladi.

Subat 1995
Mucahidler bassehir Grozni'yi terk etmeye basladi.

Nisan 1995
Avrupa Guvenlik ve Isbirligi Konferansi AGIK, Cecenistan komisyonu kurmaya karar verdi. Dudayev, Rusya icinde saldirida bulunma
tehdidinde 'bulundu. Argun, Gudermes ve Sali'yi ele gecirmeye basladi.

Mayis 1995
Rus askerleri Kafkas dagina dogru ilerliyor. AGIK himayesinde yapilan gorusmelerin ilk turunda sonuc alinamadi.

Haziran 1995
Askerlerinin, guneydogudaki mucahidlerin karargÂhini ele gecirdiklerini duyuran Rusya, Satoy ve Nazhoyyurt'u da aldilar.

14 Haziran 1995
Cecenistan'a 70 kilometre mesafedeki Stavropol sehrinin Budonnovski
kasabasina baskin duzenleyen Samil Basayev liderligindeki bir grup mucahid, bir hastanede yuzlerce Rus'u rehin aldi.

15 Haziran 1995
Rusya, Kuzey Kafkasya'daki kuvvetlerini alarma gecirdi. Yeltsin, Rus sivillere sakin olmalari cagrisinda bulundu.

16 Haziran 1995
Rus askerleri, Cecenlerin saldiri ihtimaline karsi Moskova'daki kilit oneme sahip binalari korumaya aldi. Rus parlamentosundaki gruplar, hukumetin istifasini istedi. Yediler toplantisi icin Kanada'ya giden Yeltsin'e geri don cagrisindabulunuldu.

17 Haziran 1995
Rus askerleri hastaneye baskin duzenledi. Operasyon basarili olamadi. Ancak Basayev, 220 kadin, cocuk ve hastayi serbest birakti. Yeltsin; baskinin kendisinin Moskova'dan ayrilmasindan sonra gerceklestirildigini acikladi. Basbakan Cernomirdin ise, rehinelerin serbest birakilmasina karsilik Cecenistan'da ateskes yapilmasini teklif etti.

18 Haziran 1995
Rusya Basbakani Cernomirdin, mucahidlerin komutani Samil Basayev ile telefonda gorustu. Mucahidler, 126 rehineyi daha serbest birakti. BÂsayev,
kendi adamlarini ve rehinelerin bir kismini Cecenistan'a goturmek icin bir otobus istedi. Cecenistan'daki Rus komutan, "Butun askeri operasyonlarin durdurulmasi" talimatini verdi.

19 Haziran 1995
Baris gorusmelerinin yeni turu Grozni'de basladi. Mucahidler 764 rehineyi daha serbest birakti ve bir Rus tuzagina karsi bazi gazeteciler, parlamenterler ve cok sayida Rus'un bulundugu otobusten olusan konvoyla Budonnovski'den ayrildi.

30 Temmuz 1995
Heyetler arasinda askeri anlasma imzalandi. Anlasmaya gore; Ruslar,
Cecenistan'daki askerlerini cekecek, Cecenler de savunma maksatli olmayan silahlarini teslim edecekler. Cecen heyetine Cecenistan Bassavcisi.
Osmati Imayev baskanlik etti.

Agustos 1995
Cecenistan'da kimyasal silah kullanilmis olabilecegine iliskin belirtiler
bulundugu bildirildi.

16 Agustos 1995
Cecen Cumhuriyeti'nin baskenti Grozni'de suren baris gorusmelerinin
kesilmesi ve taraflar arasinda gerginligin tehlikeli bir sekilde tirmanmasi ardindan bir grup Cecen direnisci silahini teslim etti.

25 Agustos 1995
Cecen lideri Cevher Dudayev'e bagli gucler, cumhuriyetin ikinci buyuk kenti Gudermes'te yonetime el koydugunu bildirdi.

28 Agustos 1995
Rusya'nin Budonnovsk kentine baskin duzenleyerek 30 Temmuz da Rus-Cecen heyetlerinin askeri bir anlasmaya varmalarina
kadar giden gorusme surecini baslatan Cecenlerin unlu savascisi Samil Basayev, silahlarini teslim etmeyeceklerini soyledi.

5 Eylul 1995
Cecenistan'da Cevher Dudayev yanlilari 6 Eylul 1991'de ilan edilen, ancak
taninmayan bagimsizlik ilanlarinin yildonumunu cumhuriyetin cesidi yerlesim birimlerinde kutladilar.

16 Eylul 1995
Cecenistan'in Alkhoi-mohk kasabasinda Rus ucaklarinin bombardimani
sonucu uc kisinin oldugu, alti kisinin Yaralandigi bildirildi.

4 Ekim 1995
Cecenistan Cumhurbaskani Cevher Dudayev'in danismani Ramazan Kaytemirov, Rusya'nin Cecenistan'da asil amacinin petrol yataklarina sahip olmak, boru hattini kullanmak ve askeri us kurmak oldugunu soyledi.

20 Aralik 1995
Cecenistan'in Gudermes kentini kusatan Rus askerleri yuzlerce sivil oldurerek kenti ele gecirdi. Ulkenin yuzde 70'ini kontrol altinda tutan
Musluman direnisciler, Ruslara agir kayiplar verdirdi.

9 Ocak 1996
"Yalniz Kurt" grubunun lideri Salman Rudayev, Kizilyar'a baskin duzenleyerek yuzlerce kisiyi esir aldi.

17 Ocak 1996
Salman Raduyev ve mucahidler, Kizilya dan kacarken kistirildiklari Pervomaiskoye koyundeki Rus kusatmasini yarmayi basardilar.

5 Subat 1996
Cecenistan'in baskenti Grozni'de bagimsizlik yanlisi Cecenler, Rus guclerinin ayrilmasi istegiyle gosteriler baslatti.

8 Subat 1996
Grozni'deki gosterilere binlerce kisi katildi. Kent merkezinde gosterilere
katilanlarin sayisi on bine ulasti.
__________________