Resulullah (asm)'ın amcasının oğlu, damadı, dorduncu halife. Resulullah'ın tabiri ile "İlim beldesinin kapısı" olarak ummetin en bilgini idi. İşte her biri hikmet dolu o sozlerden bazıları...

• “Duşundurucu ve hikmetli sozlerle ruhlarınızı dinlendirin! Zira bedenlerin yorulduğu ve zayıfladığı gibi ruhlar da yorulur.”

• “Huşusuz kılınan namazda, dilin afetlerinden ve boş şeylerden sakınmaksızın tutulan oructa, Kur’an’ı tefekkursuz okumakta, kalbe nakşolmayan ilimde, infak edilmeyen malda, zor gunlerde gosterilmeyen kardeşlikte, şukredilmeyen nimette, gonulden edilmeyen ihlassız duada hayır yoktur.”

• “İnsanlar bilmedikleri şeyin duşmanıdır.”

• “Cennet comertlerin, cehennem cahillerin yeridir.”

• “Âlimlere: “Nicin oğretmediniz?” sorusu sorulmadan, cahillere: ‘’Nicin oğrenmediniz?’’ sorusu sorulmayacaktır.”

• “Cenneti arzulayan, hayırlara koşar. Ateşten korkan, şehvetlerden sakınır. Oleceğine inananın, nefsanî ve şehvanî lezzetleri yıkılır. Dunyayı bilene, musibetler zahir olur.”

• “Namus, guzelliğin sadakasıdır.”

• “Dinde edep ve muruvvet, akl-ı selimin meyvesidir.”

• “Aklı tam olanın, sozu az olur.”

• “Sozlerinin amellerinden sayıldığını bilen kimse, az konuşur ve ancak kendisini ilgilendiren şeyleri soyler.”

• “Soruluncaya kadar susmak, susturuluncaya kadar soylemekten hayırlıdır.”

• “Alcakca soylenen soze karşılık vereyim deme, cunku o sozun sahibinde onun gibi daha nice duşuk sozler vardır. Cevabına yine onlarla cevap verir.”

• “Cahil ile sakın latife etme. Dili zehirli olduğundan gonlunu yaralar.”

• “İnsanlara anlayacakları şekilde konuşunuz.”

• “Eğrinin golgesi de eğri olur.”

• “Allah’ın kullarına karşı husnu zan sahibi ol! Boyle olursan bircok yorgunluktan kurtulursun.”

• “Yanında Allah’ın, Resûlullah’ın ve evliyanın sunneti olmayan kimsenin elinde hicbir şey yok demektir. Allah’ın sunneti sırrı gizlemek; Resûlullah’ın sunneti insanlar arasında guzel ahlak ile idare yolunu bulmak; evliyanın sunneti de insanlardan gelen eziyetlere katlanmaktır.”

• “Bir adamla dost olmak istersen (once) onunla muayyen bir mesafede kal. Bu durumda iken sana normal davranırsa dostluğunu surdur yoksa vazgec.”

• “Kalbi duşmanlıklarla meşgul olan kişi, faydalı işler yapamaz. Cunku kalp, iki zıt meşguliyeti bir arada bulunduracak kadar geniş değildir.”

• “Muminin tebessumu yuzunde, huznu ise kalbindedir.”

• “Nimetin tamamına erişmek, İslÂm uzere olmektir.”

• “Ovunmek Ademoğlunun neyine ki?! Evveli nutfe, sonu ise cifedir. Kendi rızkını dahi yaratamadığı gibi, kendini helakten de kurtaramaz.”

• “Hayat iki gunden ibarettir. Bir gun lehine (yani sana tebessum hÂlinde), bir gun de aleyhine (yani huzun icinde)dir. Gun lehine olduğunda şımarma, aleyhine olduğunda da daralıp feryad-u figan etme!”

• “Bugun amel işleme gunudur, hesap yoktur. Yarın ise hesap vardır, amel işleme imkÂnı yoktur.”

• “Nefesler, ecele doğru atılan adımlardır.”

• “Zenginlerin, Allah katındaki mukÂfatı talep ederek tevazu gostermeleri ne guzeldir. Bundan daha guzeli ise fakirlerin Allah’a tevekkul ederek zenginlere karşı mustağni davranmalarıdır.”

• “Mahrumiyet, minnet altında kalmaktan daha hayırlıdır.”

• “İffet, fakirliğin; şukur de zenginliğin susudur.”

• “Cimrilik butun kotu ahlakı kendinde toplar.”

(Bu hakikatin mefhum-u muhalifince; merhamet de comertliği, comertlik tevazuyu, tevazu da hizmeti beraberinde getirir.)

• “Yoksul duştuğun zaman sadaka vererek Allah ile ticaret yap! Eline nimet gectiği zaman cok şukret! Sakın az şukurle Allah’ın nimetlerini elinden kacırma!”

• “Dunyanın nimetlerinden İslam nimeti sana kÂfidir. Meşguliyetlerinden, taat meşguliyeti sana kÂfidir. İbretlerinden, olum ibreti sana kÂfidir.”

• “İlim, en hayırlı mirastır. Edep, en hayırlı sanattır. Takva, en hayırlı azıktır. İbadet, en hayırlı sermayedir. Salih amel, en hayırlı rehberdir. Guzel ahlak, en hayırlı yakın dosttur. Hilim, en hayırlı yardımcıdır. Kanaat, en hayırlı zenginliktir. Olumu tefekkur, en hayırlı uslandırıcıdır.”

• “Amel-i salih gibi ticaret, sevap gibi kazanc, Allah’ın tevfiki gibi fayda, tevazu gibi asalet, ilim gibi şeref, şuphelilerden uzak durmak gibi vera, guzel ahlak gibi Allah’a yakınlık, farzları eda gibi ibadet, tedbir gibi akıl, birlik ve beraberlik gibi insanı kendini beğenmekten uzak tutan başka bir haslet yoktur.”

• “Amellerin en guc olanı dort haslettir:

1. Ofkeli anda affetmek.

2. Muhtacken de comert davranmak.

3. Kapalı ve tenha yerlerde nefsin şerrinden korunmak.

4. Korktuğu veya bir menfaat umduğu kimseye karşı da doğru soylemek.

• “Kucuk musibetleri buyuk goreni, Allah buyuk musibetlere muptela kılar.”

• “Mal, nefsanî arzuların hammaddesidir. (Nefsanî ve dunyev&#238 arzular, sıkıntıların anahtarıdır. Haset de boş yorgunluğun bineğidir.”

• “(Dunyev&#238 arzu ve umitler, basiretli kimseleri dahi Âm eder.”

• “Kişinin kıymeti, istek ve arzularının kıymeti kadardır.”

• “Kim nefsin bitmek bilmeyen istek ve arzularının zebunu olursa, amelleri de kotu olur.”

• “Nasip, kendisine gelmeyene de gider.”

• “Canlarınız icin cennetten başka bir karşılık ve değer yoktur. Oyleyse canlarınızı ancak cennet karşılığında satın!”

• “Allah dostları o kişilerdir ki, insanlar dunyanın zahirî gorunuşune baktıkları zaman, onlar dunyanın icyuzunu gorurler.”

• “Bir kul, Allah’ın katındakine kendi elindekinden daha fazla guvenmezse imanı kÂmil olmaz.”

Kaynak
__________________