Kur'an-ı Kerim, Haşr Suresi, 22.ayet;

"O oyle Allah'tır ki, ondan başka ilah yoktur; gorulmeyeni ve goruleni bilendir."


Gayb Âlemi, şehÂdet alemi; yani gorunmeyen ve gorulen Âlem. KurÂn-ı Kerîm'e gore varlıklar, ikiye ayrılır:
Gorulemeyen, idrÂk edilemeyen varlıklar gayb Âlemini teşkil ederler.
Gorulen, idrÂk edilen varlıklar ise, şehÂdet Âlemini meydana getirirler.
MÂnevî varlıklar, gayb Âlemindendir. mÂneviyat erbÂbına gore dış; yani şehÂdet Âlemi, bir goruntuden ibarettir. Asıl hakikÂt, gorulmeyen gayb Âlemidir. Gorulen Âlem, hakikÂtin kendisi değil, sadece onun bir tecellîsidir. Butun mukevvenÂt, bu iki sınıfa ayrılmıştır. Yani beş duyudan gizli kalan gayb Âlemi ile beş duyudan herhangi biriyle varlığı idrÂk edilebilen Âlem... Nitekim KurÂn-ı Kerîm'de, «O oyle Allah'tır ki, ondan başka ilah yoktur; gorulmeyeni ve goruleni (gizli ve aşikar olan her şeyi) bilendir.» (Sure-i Haşr, 22) buyrulmuştur.

İnsanoğlunun ilim kaynakları sınırlı olduğu icin, ilmi de sınırlıdır. İnsanlar sadece akıl ve duyu organlarıyla hakikatin bilgisine ulaşamazlar. Bu bakımdan akıl ve duyu organlarının yanında, mutlak ilim sahibi CenÂb-ı HÂlık-ı zul-CelÂl'in peygamberleri vasıtasıyla bildirdiği ilimlere muhtactır. Fakat peygamberler de, Allah Tealanın kendilerine verdiği ilmin tamamını değil, sadece onun insanlara bildirmesini istediklerini bize aktarırlar.

İnsanlar, gaybı bilmediği gibi; cinler de gaybı bilemez. Ne var ki cinler, latif-rûhÂnî varlıklar olduğundan, gorunmeden her yere girip cıkabilirler... Cok suratli hareket imkanına sahiptirler, tayy-i mekan edebilirler. O bakımdan, insanlar icin nisbi-izafi gayb olan bazı şeylerin, onlar tarafından bilinmesi mumkun olabilir.

Nitekim KurÂn-ı Kerîm'de, «And olsun ki biz, (dunyaya) en yakın semayı kandillerle susledik-donattık ve onları şeytanlar icin atılacak taşlar yaptık. (Atılan bu taşlar, meleklerden sır calmaya gelen şeytanları oldurur veya sakatlar.) Ve o şeytanlara cılgın alevli ateş azabı hazırladık.» (Sure-i Mulk, 5) buyrularak, cinlerin, semÂdaki bazı gayb haberlerini almak icin goğe cıktıklarında yıldızlarla taşlanarak kovuldukları beyan olunmuştur.

HÂsıl-ı kelÂm, her şeyi bilmek, Allah'a mahsustur. Beşer, ancak, onun bildirdiği kadarını bilebilir. İnsanoğlu, ilim sahasında ne kadar ilerlerse ilerlesin, bildikleri, bilmediklerinin yanında yer kureye nispetle zerre, deryaya nispetle bir damla bile olmaz. O bakımdan herhangi bir şey, insana nispetle gayb olabilir. Ama Allah-u Teala'ya nispetle hicbir şey gayb olmaz. Zira onun ilmi her şeyi ihata eder ve hicbir şey ondan gizli kalamaz. Mumine duşen de, gayba yakînî olarak iman etmektir.

__________________