İstanbul'a proje ve yatırım seferberliği


İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) yayın organı İtovizyon Dergisi'nin yazarı Tamer Cerci, 2010 yılında Avrupa Kultur Başkenti olmaya hazırlanan İstanbul'un hazırlıklarını inceledi ve bir dosya hazırladı. Titiz bir araştırmanın urunu olan dosyayı TurizmdeBuSabah okurlarının bilgisine sunuyoruz:

Avrupa Birliği tarafından 2010 yılı icin Avrupa başkenti secilen İstanbul icin başta İstanbul Buyukşehir Belediyesi, İstanbul Valiliği olmak uzere, aralarında İstanbul Ticaret Odası(İTO) ve Devlet Planlama Teşkilatı'nın da bulunduğu kurumlar proje seferberliği başlattı. İstanbul Buyukşehir Belediyesi, Eminonu'ndeki tarihi dokunun onarılması icin 150 milyon dolarlık yatırıma hazırlanırken bir yandan da kentin ulaşım sorununun cozumu icin 500 milyon YTL'lik projeyi uygulamaya soktu. Bu proje İstanbul'un ulaşım sorununun cozumu icin yıl sonuna kadar 42 yeni kavşak ve yolun yapımını ongoruyor. Şu ana kadar 21 yol ve kavşağın yapımı tamamlandı. Bu cercevede “7 Tepe 7 kilometre” sloganıyla 78 metre uzunluğunda 32 tunel devreye girecek.

AVRUPA 21 YILDIR BAŞKENT SECİYOR

Avrupa'da 20 yıldır kultur başkentleri secimi yapılıyor. İlk kultur başkenti 85 yılında Atina olmuştu. Avrupa Kultur Başkenti fikrini ortaya atan kişi ise Yunanistan Kultur Bakanı Melina Merkuri. Bugune kadar kultur başkentliği yapan ulkelere bakıldığında; Floransa, Dublin, Lizbon, Anvers, Selanik, Weimar, Graz ve Salamanca dikkat cekiyor. Bu kentlerden bazılarının uluslararası organizasyonlara ev sahipliği yapmaları da başka bir ortak ozellik. Orneğin Atina gecen yıl Olimpiyatlara, Lizbon Avrupa Futbol Şampiyonasına ev sahipliği yapmıştı. Bu acıdan bakıldığında son yıllarda uluslar arası organizasyonlara ev sahipliği yapan İstanbul'da onemli bir deneyime sahip. Ayrıca daha onceden kultur başkenti olan kentler arasında İstanbul gibi buyuk metropoller de yer alıyor. Bu İstanbul icin ayrı bir avantaj. Orneğin Paris, Fransız ihtilali'nin 200. yılının kutlandığı 1989'da; Berlin iki Almanya'nın birleşmesi nedeniyle1888'de kultur başkenti olmuştu. 1999 yılına kadar sadece AB uyesi ulkelerin kentleri Avrupa Kultur Başkenti olmaya aday gosteriliyordu. Ancak, AB 1999 yılında aldığı kararla aday ulkelerden de kentlerin aday gosterilmesine olanak tanıdı. Boylelikle İstanbul'a aday olmak icin yol acılmış oldu.

BAŞKENT OLMANIN AVANTAJI

2004 yılında gecen yıl Fransa 75 milyon turist ile en cok turist ceken ulke oldu. Fransa'nın en cok turist ceken ulke olmasında en onemli etken Lille şehrinin 2004 yılı icin Dunya Kultur Başkenti olması ve Normandiya cıkarmasının 60. yıl kutlamalarıydı. Dolayısıyla Avrupa Kultur Başkenti veya Dunya Kultur Başkenti secilen kentler, o yıl icinde gercekleştirilen sayısız etkinliklerle ilave turist cekiyor. Avrupa Kultur Başkenti olan Lille'de 6 Aralık 2003 ile 20 Kasım 2004 tarihleri arasında 2 bin 400 etkinlik duzenlenirken şehri yuzde 40'ının yabancıların oluşturduğu 9 milyon turist gezdi. Lille orneğinden hareketle İstanbul'un Avrupa Kultur Başkenti ilan edilmesi halinde duzenlenecek etkinlikler sayesinde gelecek turist sayısının katlanması bekleniyor. Orneğin Le Monde gazetesinin haberine gore Lille'de unlu ressamlar Rubens'in sergisini 300 bin, Picasso'nun sergisini ise 150 bin kişi gezdi. Bu arada Avrupa Kultur Başkenti secilen kentler AB fonlarından da maddi destek alabiliyor. 190 bin nufuslu Lille, Avrupa Kultur Başkenti secilmesi nedeniyle duzenlenecek organizasyonlar icin AB'den 70 milyon Euro aldı.

VALİLİĞİN EYLEM PLANI

Avrupa Kultur Başkenti secimi icin belli sureler icinde gercekleşen etkinliklerin yanı sıra kalıcı alt yapı projelerinin de tamamlanması gerekiyor. Bu projelerin de şehirlerin tarihi ve kulturel yaşantısını canlandıran projeler olması tercih nedeni. “Kultur Başkenti” organizasyonunun hazırlıkları ve uygulaması bir yıllık etkinliklerin dışına taşıyor. Kultur merkezleri, muzeler, sergiler gibi yapıların tasarlanması, işlevini yitiren sanayi mirasının yeni kimliğini bulacak şekilde tasarlanması gerekiyor. Bu nedenle hem başta Eminonu olmak uzere tarihi yapıların cevresinin temizlenip, onarılması hem de goc, trafik gibi altyapı sorunlarının cozulmesi gerekiyor. Bu kapsamda İstanbul Valiliği, kente gocun onlenmesi icin yeni bir eylem planını hazırlıyor. Bu cercevedeki kentteki kurum ve kuruluşlardan bu eylem planı icin goruşler alınıyor. Bugune kadar İstanbul'la ilgili bircok projeye imza atan İstanbul Ticaret Odası da hazırladığı “İstanbul'a olan Gocun Kontrol Edilmesi ve Yonlendirilmesi” başlıklı raporu İstanbul Valiliğine iletti. Raporda İstanbul'un goc icin neden cazip bir kent olduğunun nedenleri incelenirken hem gocun onlenmesi hem de mevcut sorunların cozumu icin oneriler yer aldı. İstanbul Valiliği, İTO ve diğer kurumlardan gelen onerileri değerlendirdikten sonra gocun onlenmesi icin bir eylem planı hazırlayacak. İTO'nun raporunda kente gocun ancak goc veren illerdeki sorunların cozumu ve İstanbul'dan geri donuşun ozendirilmesi ile mumkun olabileceği tespiti dikkat cekti. Bu arada İTO, Devlet Planlama Teşkilatı(DTP) Bolgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Mudurluğu koordinasyonunda başlatılan Ulusal Duzeyde Bolgesel Gelişme Stratejisi kapsamında İstanbul icin risk fırsat analizi de hazırladı. DTP'nin bu calışmasıyla İstanbul'da yeni yatırımların nerelerde yoğunlaşması gerektiği ve oncekilerin belirlenmesi hedefleniyor.

BELEDİYE ALTYAPIYI YENİLİYOR

İsatnbul'un en onemli problemi olan ulaşım konusunda İstanbul Buyukşehir Belediyesi'nin(İBB) “İstanbul Trafiği icin 116 Cozum” sloganıyla başlattığı calışmalarla 42 yeni kavşak ve yol yılsonuna kadar bitirilecek. 42kavşak ve yolun tamamı yaklaşık 500 milyon YTL'ye mal olacak. İstanbul Buyukşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, yapımı tamamlanan 20 kavşak ve yol ile temeli atılacak 20 kavşak ve yol icin 500 milyon YTL harcama yapılacağını soyleyerek, “Bundan sonraki aşamada 200 tane karayolu sistemi uzerinde cozum uretmek olacak. Karayoluna yuklenmeden toplu taşıma araclarını kullanılması icin de ozendirici onlemler alıyoruz. Kent ici ulaşımda Avrupa standartlarını yakalamak zorundayız” diyor. İBB bunun yanı sıra “7 Tepe Tunel” sloganı ile gundeme gelen 78 kilometre uzunluğunda 32 tunel acmaya hazırlanıyor. Raylı sistem calışmalarının yanı sıra lastik tekerlekli araclar icin '7 Tepe Tunel' sloganı ile gundeme gelen 78 kilometre uzunluğunda, 2x2 şeritli 32 tunel acmayı hedefliyor. Toplam 1.5 milyar dolarlık tunellerin tamamı, zemin şartlarında bir aksilik cıkmaması halinde, 2 yıl icinde bitirilecek. Bu proje Avrupa yakasında 19, Anadolu yakasında 7 tunelin yapılmasını ongoruyor. İlk etapta yapılacak. Toplam uzunluğu 78.8 km. olacak tunellerden bazıları inşaat aşamasına geldi. İlk olarak da Dolmabahce(İnonu Stadı'nın arkası, Kadırgalar) – Dolapdere arasını kapsayan tunelin yapımına başlandı. Butcesinin %65'ini ulaşıma ayıran İBB bir yandan da raylı sistemin tamamlanması projesine devam ediyor. İstanbul'da mevcut 46 kilometrelik raylı sisteme ek olarak yatırımlar suruyor. Olimpiyat Stadı'na uzanan hat başta olmak uzere inşaatı suren raylı sistem 72 kilometre. Bakırkoy – Beylikduzu - Uskudar -Altunizade - Umraniye hatları başta olmak uzere 80 kilometrelik raylı sistemin de projelerinin bitirilerek ihale aşamasına gelindi. Calışması devam eden Daruşşafaka – Yenikapı Metrosu ile de kentin kuzey – guney ulaşımının rahatlatılması hedefleniyor. Marmaray projesinin de bitmesiyle, kentin raylı sistemi tamamlanmış olacak.

HİZMETE GİREN KAVŞAK VE YOLLAR

1. Kartal – TEM Bağlantı Yolu Balıkesir Caddesi Kesişim Kavşağı
2. Bahcelievler Unverdi Kavşağı
3. Bayrampaşa – Esenler Otogar Onu Kavşağı
4. Umraniye Dudulu Kavşağı Kopru, Kavşak ve Yan Yolları ve Ortak Altyapı
5. E-5 Maltepe Koprulu Kavşak Duzenleme, Bağlantı Yolları ve Ortak Altyapı
6. Pendik Dede Paşa Caddesi, TEM Bağlantı Koprusu Genişletme ve Ortak Altyapı Tuzla Orhanlı – Akfırat Arası TEM Bağlantı Koprusu Genişletme ve Ortak Altyapı Kartal – Pendik, Adnan Kahveci Caddesi – Başkent Caddesi E-5 Ust Gecidi İnşaatı
7. Kartal – Samandıra Fatih Caddesi, Tuna Caddesi, Orhangazi Caddesi Kesişimleri Kavşak Duzenlemesi ve Tem İlave Kopru Tavukcu Deresi Kopru
8. Kartal Spor Caddesi Yol, Ortak Altyapı ve Heyelan Bolgesi Islahı
9. E-5 Gulsuyu Koprulu Kavşak Duzenleme, Bağlantı Yolları Ve Ortak Altyapı
10. E-5 Kucukyalı Koprulu Kavşak Duzenleme, Bağlantı Yolları Ve Ortak Altyapı
11. Pendik E-5 Kavşağı Guney Tarafı Alt Gecit Koprusu Ve Bağlantı Yolları
12. Başıbuyuk Buyukbakkalkoy Yolu, Yol Ve Ortak Yapı
13. YEDPA Bulvarı, Yol Duzenlemesi Ve Ortak Altyapı
14. Kağıthane İlcesi Eyupsultan Caddesi Yol Duzenlemesi Ve Ortak Altyapı Yakuplu Hurriyet Bulvarı, Yol Duzenlemesi ve Ortak Altyapı
15. Maltepe Cevizli Koprulu Kavşak
16. Catalca İlcesi Girişi-Saray Yolu Bağlantısı, Bulvar Ve Muratbey Girişi Menfez
17. Başakşehir 5.Etap Bağlantı Yolu

TEMELİ ATILAN 20 KAVŞAK VE YOL

1. Hamza Yerlikaya Spor Kompleksi Onu Kavşak Duzenleme İnşaatı Ve Eski Edirne Asfaltı Mevlana Caddesi Kesişimi Kavşak Duzenleme İnşaatı
2. Eski Edirne Asfaltı Mahmutbey Caddesi Kesişimi Kavşak Duzenleme İnşaatı
3. Seyrantepe – TEM Otoyolu Alt Ve Ust Gecit, Yol, Kavşak İnşaatı
4. Gaziosmanpaşa, Mevlana Caddesi Ve Hoca Ahmet Yesevi Caddesi Kesişimi, Yol, Kavşak İnşaatı
5. Kadıkoy Lunapark Kavşağı İnşaatı
6. Kadıkoy Altınyepe Kavşağı İnşaatı
7. IMES Kavşağı Alt Gecit, Bağlantı Yolları Ve Ortak Altyapı İnşaatı
8. Bahcelievler, Değirmenbahce Caddesi Ve 29 Ekim Caddesi Kesişimi Kavşak İnşaatı
9. D-100 Karayolu Mimar Sinan Kavşağı, Yakuplu Mustafa Kemal Caddesi, Osmanlı Caddesi Kavşak Ve Yok Duzenleme İnşaatı
10. Bağcılar, Malazgirt caddesi ve Mahmutbey yolu kesişimi alt gecit inşaatı
11. Tuzla, D-100 karayolu şifa mahallesi girişi yol ve kavşak inşaatı.
12. kavacık meydanı – mihrabat caddesi TEM Bağlantı yolu kesişimi inşaatı
13. Şile yolu, Umraniye kavşağı – Birlik mahallesi kavşağı arası yol duzenleme ve koprulu kavşak inşaatı
14. Şile yolu, Birlik Mahallesi kavşağı – kemendere mahallesi kavşağı arası yol duzenleme ilave kopru ve kurp duzenleme inşaatı
15. Şile yolu, kemendere kavşağı – sarıgazi kavşağı arası yol duzenleme arac altgecidi ve ilave kopru yapımı inşaatı
16. Şile yolu, sarıgazi kavşağı – taşdelen kavşağı -yenidoğan arası yol duzenleme ve koprulu kavşak inşaatı
17. Umraniye cavuşbaşı Mehmet akif koprusu genişletme inşaatı
18. selimpaşa beldesi, Adnan menderes bulvarı yol duzenleme ve ortak altyapı inşaatı
19. yayla kavşağı inşaatı
20. ikitelli A-1 kavşağı inşaatı
21. Başakşehir dere yolu – TEM guney yan yol alt ve ust gecitleri ile bağlantı yolları inşaatı


İBB Başkanı Kadir Topbaş İTOVİZYON'un sorularını yanıtladı:

İstanbul'un 2010 yılına hazırlanması icin 200 projeyi devreye soktuklarını soyleyen İstanbul Buyukşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, bu tarihe kadar raylı sitemleulaşımın toplam ulaşım icindeki payını %25'e cıkarmayı hedeflediklerini soyledi.

İstanbul Buyukşehir Belediyesi olarak İstanbul'un 2010 Avrupa Başkenti vizyonu nedir?

İstanbul, hem Doğu'nun hem Batı'nın zengin kulturune ve tarihsel birikimine sahiptir. İstanbul'suz bir Avrupa tarihi yazılamayacağı gibi İstanbul'suz bir Yakındoğu da anlaşılamaz. Tarihi Avrupa'dan da eskidir. Uc buyuk imparatorluğa başkentlik yapmıştır. Tarihin birikimi bu kenttedir. Eşsiz tarihi ve kulturel eserleri ile 'kıtaların buluşma noktasında' yukselmektedir. Burada bircok medeniyetten ve kulturden izler bulunur.
Farklı dinlerin, farklı kulturlerin, farklı dillerin asırla boyu bir arada yaşadığı bir kenttir. İstanbul her bakımdan tum dunya şehirleri arasında parlayan bir yıldız ve Avrupa Kultur Başkenti olmayı hak eden bir şehirdir.

Bu vizyonu gercekleştirmek icin ne gibi calışmalar ongormektesiniz? Bu calışmalar icin ne oranda bir yatırım planlıyorsunuz?

Biz İstanbul Buyukşehir Belediyesi olarak sadece 2010 hedefine gore değil, butun calışmalarımızda bu mustesna şehrin dunya kentleri arasında hak ettiği yeri alması icin kulturden sanata, mimariden kentsel altyapıya ve sosyal organizasyonlara kadar geniş bir perspektifle hareket ediyoruz. Mesela Olimpiyatlara aday kent olmamız gercekleşmemesine rağmen en buyuk olimpik tesislerin inşası icin projelerimizi hayata geciriyoruz. Buyuk caplı ve uluslararası nitelikte kulturel, sportif ve sanatsal etkinlikler icin tesisler yapıyoruz. Kentte var olan kongre ve kultur merkezlerine yenilerini ilave etmek icin onemli miktarda yatırımlarımız mevcut ve bu yatırımlar surecek. Gecmişin Altın Boynuzu Halic havzasını, belli bir sure sonunda rehabilitesini tamamlayarak kulturel bir havza haline getirmeyi hedefliyoruz. İstanbul'un gecmişte farklı fonksiyonlar goren bazı tarihi yapıları bu vizyonla yeniden ele alınmaktadır.

2010 yılında İstanbul'da raylı ve deniz yoluyla ulaşımın toplam ulaşım icindeki payı ne kadar yukselecektir?

İstanbul'un ulaşım ve trafik meselesinin cozumu icin 116 ulaşım projesini 200 un uzerine cıkardık. Donemimizde 70 proje tamamlandı, 130 tane daha proje yapacağız. Buyuk coğunluğunu da donemimizde tamamlamak istiyoruz. İstanbul'un minimum 250 kilometre raylı sisteme ihtiyacı var. Nufus, arac sayısı ve optimum raylı sistem ağına erişim 4-6 yıl gerektirdiği icin karayolu da yapmak zorundayız.
İstanbul Buyukşehir Belediyesi olarak raylı sistem uretimi calışmalarında daha once yakalanmamış bir ivmeyi yakaladık. Daha onceki donemlerde yılda ortalama 2.8 km raylı sistem uretilirken, donemimizde bir yılda 12,5 km raylı sistem imal edildi. 75 km raylı sistem inşaatı devam ediyor. 90 km daha uygulama aşamasındayız, bunların 2007 yılında inşaatına başlayacağız… Gunde 58 metre tunel kazıyoruz, bu bir rekor. Yatırımlarımızda en buyuk payı raylı sisteme ayırdık. 2010 Yılında tum ulaşım ağı icinde raylı sistemlerin payı %20-25'e, denizyolunun payını ise %10'a cıkartmayı hedefliyoruz.

İstanbul'un goc sorununun cozulmesi icin İstanbul Valiliği ile yurutulen eylem planının ne zaman hayata gecmesi planlanıyor?

12 milyonu aşkın nufusla buyuk bir tuketme guzune sahip olan İstanbul, Anadolu'nun uretim kapasitesini artıracak ve uretim gucunden yararlanacak projelerle, yatırımlarla goc baskısını tersine dondurecek bir sureci yaşıyor donemimizde.
Bu bağlamda Doğu Anadolu Bolgesinde başlattığımız Organik Tarım Projemizde başarılı mesafeler almış bulunuyoruz. İştiraklerimizden Halk Ekmek bunyesinde surdurduğumuz calışmayı 2005 yılının ilk yarısında başlattık. Erzurum, Artvin, Ağrı, Bingol, Bayburt, Erzurum, Erzincan, Gumuşhane, Kars, Muş, Sivas illeri organik tarım yapan iller arasında. Proje kapsamında uretilen organik buğday ve cavdarlar İstanbul Halk Ekmek tarafından doğrudan satın alınıyor.
__________________