Yozgat, İc Anadolu ve Karadeniz Bolgesi arasında geciş noktası oluşturmaktadır. Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden biri olan Yozgat, Anadolu Halk Edebiyatının zengin urunlerini barındırmaktadır.
İLCELER
Yozgat ilinin ilceleri; Akdağmadeni, Aydıncık, Boğazlıyan, Candır, Cayıralan, Cekerek, Kadışehri, Saraykent, Sarıkaya, Sorgun, Şefaatli, Yenifakılı ve Yerkoy'dur.
Muzeler ve Orenyerleri
Karslıoğlu Konağı
(Arkeoloji Muzesi) 1883 yılında inşa edilen konak, 1925 yılında Vali Konağı olarak kullanılmaya başlanmıştır. 1936 yılından itibaren bina, konut olarak kullanılmıştır. Dikdortgene yakın kare planlı ve iki katlı olan binanın taban ve tavanı ahşap olup, kesme taş duvarlar, ahşap karkas taşıyıcı sistem arasına taş dolgu ile orulmuş, bağdadi sıvalıdır. Kapı, yukluk ve tavanlarda yorenin en guzel oyma işciliği vardır. 1979 yılında Kultur Bakanlığı tarafından kamulaştırılan binanın restore edilerek Arkeoloji Muzesi olarak kullanılması duşunulmektedir. Yorede yapılan kazılar sonucu cıkarılan eserlerin bir kısmı sergilenmektedir. Şu an muze olarak kullanılmamaktadır.



Etnografya Muzesi
(Nizamoğlu Evi) 1871 yılında yapılan bina, batı-guney ve kuzey yonlerden eski buyuk bahcenin kalıntısı olan kucuk bir bahceyle cevrilmiştir. Doğu yuzu sokağa bakmaktadır. İki katının da duvarları ağac iskeleti aralarına dolgu olarak tuğla orgulu ve sıva kaplıdır. Taban ve duvar ahşaptır. Zemin katındaki mekanlar depo, mutfak ve hizmet odalarıdır. Ust kat kuzey-guney doğrultusunda kareye yakın dikdortgen bicimli bir sofa, onun iki yanına simetrik yerleştirilen odalardan oluşmaktadır. Yoreye ozgu etnoğrafik eserlerin sergilendiği muzede 990'nı teşhirde olmak uzere 4000 eser bulunmaktadır.
Muze Tel: (+90-354) 212 27 73-212 14 94
Ziyaret Saatleri: 08.30-17.30
Ziyarete acık gunler: Pazartesi gunu haric
Kerkenez Harabeleri (Keykavus Kalesi)
Hattuşaş dan sonra Hititlerin en buyuk kentidir. Sorgun ilcesi Şahmuratlı koyu sınırları icerisinde bulunan Kerkenez Harabeleri Şahmuratlı koyune 5 km. mesafededir. Harabeler cok geniş bir alanı kaplamaktadır. Harabeleri cepecevre saran sur kalıntıları yerinde durmaktadır. Hafif eğimli arazi uzerinde tam orta yerde Suluklu Gol (Buyuk Gol) olarak anılan yerde yaklaşık capı 20 m. olan su birikintileri bulunmaktadır. Buna benzer Kızlar ve Atlar golleri de bulunmaktadır. Araziyi saran sur kalıntıları batıda yaklaşık 4m. lik bir boşluk bırakmaktadır ki burasının sur kapısı olabileceği tahmin edilmektedir. Harabeleri tamamen gun ışığına cıkarma calışmaları devam etmektedir.



Buyuknefes (Tavium)
Galatların bir kolu olan Trokmiler tarafından kurulup, başkent olarak kullanılan Buyuknefes Yozgat-Haydarbeyli yolu uzerindedir. Aslan heykeli sutunlar, sert taşlar uzerine işlenen yuzuk taşları, yontulmuş taş uzerinde kuş figurleri, yol kalıntıları, mezarlıklar, havuzlar, Gundoğdu yakınında bir yer altı şehrinin varlığına hukmettiren geniş meydan ve yollar bu koyun tarihi zenginliğinin buyuk işaretleridir.



Ceşka Yeraltı Şehri
Merkez İlceye 3 km. mesafede ve kuzeydoğusunda yuksekce bir tepeye kurulmuş yer altı şehrinin uc ayrı girişi vardır. Guney kısmında iki kat halinde halinde uc odalı bir mekan vardır. Bu mekanın batı kısmındaki odanın ustunde bacası vardır. Kuzeydeki odanın tabanında kısmen dolmuş iki ayrı beşik kemerli galeri girişi vardır. Yıkıntılar arasında ve alt eteklerde monokrom perdaleli ve perdalesiz Roma,Bizans Seramik parcaları mevcuttur.



Alişar Hoyuğu
Yozgat’ın 45 km. guneydoğusunda,Yozgat-Sarıkaya İlcesi anayolu uzerinde bulunan hoyuk 520 m. uzunluğunda,950 m. genişliğinde bir ust goruntu vermektedir. Alişar’ın yerleşimi kalkolitik denilen ve ana toprak uzerinde kurulan bir koy kulturudur. Yapılan kazılarda kuplere, taş ve ağac sandıklara gomulmuş iskeletler, canak comlek, suslu muhurler, iyi işlenmiş taş ve kemikler,insan ve hayvan figurleri bulunmuştur
Kaleler ve Kuleler
Behramşah Kalesi
Calışkan koyunun kuzeyinde bulunan yuksek bir kaledir. Gıyaseddin Keykavus emirlerinden Necmeddin Behram Şahı Candar’a ait olan kale, 13. Yuzyılın ilk yarısında yapılmıştır. Kalenin bircok kısmı yıkık ve harap,batı ve guney duvarları ayaktadır. Yuksek kale duvarları,moloz taş uzerine kesme taş kaplıdır. İcte tuğla gibi caprazlama dizilerle sıralanarak zigzaz duvar dolgusunu oluşturmuştur.
Saat Kulesi
1908 yılında Şakir usta tarafından yapılmıştır. Şehrin orta yerinde kurulmuş, kare pirizma şeklinde uzun bir kuledir. Enine silmelerle altı kata bolunen kulenin ust kısmı şerefe gibi bir terasla cevrilidir. En ust kısımda can şeklinde bir kulah vardır. Saat canı 250 kg. ağırlığında olup, her yarım ve tam saatte isabetli olarak vurur. Kuleye cıkış kuzeyden, yuvarlak kemerli kapıdan olur. Şerefeli kısmın altında uc kat aşağı doğru her katta kucuk yuvarlak kemerli bir pencere bulunur
Camiler
Capanoğlu Camii
1779 yılında Mustafa Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapı kubbeyle ortulu 3 bolmeli son cemaat yeri ile tek kubbeli ana mekandan oluşmaktadır. 1794 yılında Suleyman bey bunun onune benzer planda ikinci bir mekan ekletmiştir. Daha sonra en dışa kucuk bir giriş revağı eklenmiştir. Arka arkaya dizilmiş bu yapılar yakın zamana değin Gec Donem Osmanlı resim sanatının ozgun ornekleriyle bezenliydi. Ancak yapılan onarımlarla resimleri coğu yok olmuş yada değişmiştir. Ana mekanda mahvildekiler dışında buyuk olcude ozgunluğunu yitirmiş, mahvilin ikinci katında yan kubbelerde yeşil, al, mavi ve sarının kullanıldığı ceşitli cicek, yaprak ve meyve resimleri yer alır.
Başcavuş Camii
1800-1801 yıllarında Capanoğlu Suleyman Bey’in Başcavuşu Halil Ağa tarafından yaptırılmıştır. Caminin ic mekanı kare planlıdır. Kırma catılı, taş ve tuğla karışımı kargir bir yapı olan caminin kuzeybatısına yapışık yuvarlak govdeli minaresi ile buyuk bir avlusu vardır. Batı tarafı hazire olarak kullanılmıştır. Caminin mihrabı tezniyatsız olup mihrabın uzerinde aynı seviyede devam eden ağactan oyma stilize dal ve cicek motifleri yer alır. Guney cephede ve tavana yakın yerlerde sivri nal kemerli alcı işleri ve renkli camlarla bezeli pencereler mevcuttur. Tavan orneği cok nadir gorulen cıkmalı rozet,stilize edilmiş nebatad ve kafes motiflerinden oluşan gobek motifleri,ahşap oymadan ibaret bir suslemeyle bezelidir. Duvarlar gul ve diğer cicek motifleriyle susludur.
Kayyumzade (Demirci Ali Efendi) Camii
1804 yılında Cevheri Ali Efendi tarafından yaptırıldığı yazıtından anlaşılmaktadır. Kırma catılı son cemaat yeri olan haremin birleştiği kuzeydoğu koşesinde,cokgen minaresi olan,geniş avlu icinde kurulmuş olan yapıya kuzeydeki tek kapıdan girilir. Avlunun doğu ic duvarında iki ağac direk uzerine oturan ufak bir revaklı kısmı vardır. Bu bolumun guneyine bir medrese yapılmış ve uzun sure bu amacla kullanılmıştır. Caminin mahvil galerisinde ahşap oyma bitkisel ve geometrik motifler,kemerlerde ise Barok tarzda kalem işleri vardır. Kare bicimli tavan gobeği geometrik motiflerle bezelidir.
Cevheri (Cevahir) Ali Efendi Camii
Yazıtına gore 1788 yılında Capanoğulları doneminde Cevahir (Cevheri) Ali Efendi tarafından Hacı Mehmet Ağa adına yaptırılmıştır. Cami kareye yakın dikdortgen bir plan uzerine kurulmuş,duz ahşap tavanlıdır. Yapıyı cevreleyen sarı kesme taştan yapılmış avlu duvarı vardır. Caminin kuzeydoğusunda yapışık,kare kaide uzerine oturan,armudi iri topuklu,cokgen govdeli,beyaz kesme taştan yapılmış minaresi,kemerli profillerle genişleyen şerefe ve kurşun kaplamalı kulahı ilgi cekicidir. Mahfilin orta kısmı balkon gibi guneye doğru cıkıntı yapar. Revaklı bolumun icinde bir lahit yer alır.
Kubbeli Cami
Cayıralan İlcesinde, Cerkezbey turbesinin yanındadır. Caminin orijinal kitabesi bulunmamasına karşın,son cemaat yerinde hareme giriş kapısı uzerinde 1152 yılında yapıldığı yazılıdır.
Salih Paşa Camii
Sorgun ilcesindeki caminin yazıtından Salih Paşa tarafından 1813 tarihinde yapıldığı anlaşılmaktadır. 1955 yılında batı duvarı sabit kalmak suretiyle orijinal planı pek bozulmadan tamamen yenilenmiştir.
Saray Koyu Capanoğlu Camii
Yerkoy İlcesi, Saray Koyundeki camii 1765 de Kapucubaşı Capanoğlu Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. 1957 te tek şerefeli minaresi ilave edilmiştir. Kırma catılı koşe duvarları ve pencere kenarları kesme taş,diğer kısımları moloztaş bir yapıdır. Yapı icinde ahşap ve kalem işi olmak uzere iki turlu suslemeye karşılaşılmaktadır. Ahşap susleme kiriş uclarından ve minber korkulukları kafes işciliği ile yapılmıştır.
Mağaralar
Saraykent İlcesi Divanlı Koyunde bulunan mağaralar ceşitli bolmelerden oluşmaktadır. Mağaralar kayalara oyulduğu gibi, taştan oyma merdivenlerle inilen mağaralar da vardır. Bu mağaraların Bizans donemine ait olduğu belirtilmektedir.
NE YENİR
Yore beslenmesi buyuk olcude buğday urunlerine, unlu yiyeceklere dayanmaktadır. Bulgur, yarma ve duğurcuk hemen hemen her turlu yemeklerde ve corbalarda kullanılır. En onemli yemekleri, Arabaşı, Madımak, Testi Kebabı ve Yozgat Tandır Kebabıdır.
YAPMADAN DONME
Camlık Milli Parkını gormeden,
Testi Kebabı, Tandır Kebabı yemeden,
Arabaşı icmeden,
Seyahati 10-15 Haziran tarihlerine denk getirip Surmeli Festivalini izlemeden,
...Donmeyin.

turizm.gov.tr den alıntılarla duzenlenmişdir.
__________________