MediaWiki Nedir? MediaWiki, GNU lisansıyla korunan, kullanımı acık bir viki yazılımıdır. PHP ile yazılmıştır ve MySQL veya PostgreSQL ilişkisel veritabanı yonetim sistemi kullanır. MediaWiki; 1.7 surumunden itibaren PHP 5 desteğini zorunlu tutmaktadır. Neden MediaWiki Tercih Etmeliyiz? Pek cok kişi daha sonraki derslerimizde MediaWiki'nin buyuk bir yazılım olduğunu gorecektir. Orneğin; Commons'tan ulkelerin bayrak şablonlarını, MediaWiki yuklu sitenize yuklediğinizde dosya sayısı 25.000'i gecer. cPanel'lerde genellikle yedek alma 25.000 dosya ile sınırlı olduğundan dolayı, e-posta adresinize artık, sınırı gectiğinizden dolayı sitenizin yedeğinin alınmayacağına dair bilgi gelmesi muhtemeldir. Yine de boyle dezavantajları olmasına karşın, MediaWiki kullanmanın pek cok avantajı bulunmaktadır. Bunlara kısaca değinecek olursak; Pek cok kişi daha sonraki derslerimizde MediaWiki'nin buyuk bir yazılım olduğunu gorecektir. Orneğin; Commons'tan ulkelerin bayrak şablonlarını, MediaWiki yuklu sitenize yuklediğinizde dosya sayısı 25.000'i gecer. cPanel'lerde genellikle yedek alma 25.000 dosya ile sınırlı olduğundan dolayı, e-posta adresinize artık, sınırı gectiğinizden dolayı sitenizin yedeğinin alınmayacağına dair bilgi gelmesi muhtemeldir. Yine de boyle dezavantajları olmasına karşın, MediaWiki kullanmanın pek cok avantajı bulunmaktadır. Bunlara kısaca değinecek olursak; MediaWiki Kullanmanın Ajantajları Yaygındır; wiki dilinin yaygın olarak kullanım şekli tam anlamıyla MediaWiki'de bulunur. MediaWiki'de wiki dilini cozdukten sonra, binlerce wiki sitesini rahat bir şekilde kullanabilir, benzeri yuzlerce wiki scriptlerini ise cok kısa surede kullanmayı cozebilirsiniz. Kararlıdır; Evet MediaWiki'nin tum surumleri kararlıdır. Arkasında bulunan Wikimedia Vakfı surekli olarak acık kaynak MediaWiki scriptinin geliştirilmesi icin calışır. İcerik eklemek kolaydır; Diğer CMS'lerde olduğu gibi bir VisualEditor eklentisi sayesinde WYSIWYG editor kullanarak duzenleme yapılabileceği gibi, wiki dili bilmeden dahi duz metinler oluşturabileceğiniz hazır gelen editore sahiptir. İc bağlantı sayfası ekleme kolaylığı; Ornek verecek olursak; MediaWiki makalesine bağlantı vermek icin [[MediaWiki]] kelimesinin başına ve sonuna koşeli parantez eklemek yeterlidir. Eklenti genişliği; 2.000'den fazla ve gercekten işe yarayan eklentileri bulunur. Eklentiler ile sistem şişmez. Eklenen her eklenti yalnızca gerekli olduğunda calışır. Tartışmasız şekilde guvenlidir; Acıklar bulunursa, bunlar cok kısa sureler icerisinde kapatılır. Semantik; İstenildiği takdirde Semantic MediaWiki kullanılarak, yeni işlevler ve siteye ozgu ek ozellikler eklenebilir. Pek cok projeye uyum; Ansiklopedi, sozluk, blog, gezi notları sitesi, yerleşim yeri bilgileri sitesi, haber sitesi, kaynak sitesi, eğitim sitesi, soz sitesi, kitap sitesi, turler sitesi, oyun bilgi sitesi gibi web sitelerinin yapılması kolaydır. Kaynakca; Kaynakca kullanımı diğer CMS'lerde belirgin ve zor olmasına karşın, MediaWiki kaynak temelli bir sistem olduğundan dolayı kaynak eklemek oldukca kolaydır. Bu nedenle ozellikle tez vb. uygulamalar icin yararlı bir yazılımdır. Kurumsal; Kurumsal kullanımlar icin kararlıdır. İstenildiği takdirde cevrimdışı olarak sistemlerde kullanılabilir. Kullanım cokluğu; Cok sayıda kurum, kuruluş, oyun şirketi ile ozel kişiler tarafından kullanılır. Dunya genelinde en cok kullanılan 20 CMS arasında yer almaktadır. Wikimedia Vakfı sitelerinin tamamında kullanılır. Ceviri ve dil secenekleri; 100'den fazla dil seceneği bulunmaktadır. Ceviriler herkese acık olan translatewiki uzerinden yapılır ve Turkce dili ana scriptte %99 oranında, eklentiler ise %50 oranında cevrilmiş bulunmaktadır. Commons; Eğer kurulum esnasında commons'tan medya kullanılması seceneğini işaretlerseniz, cok sayıda kaliteli medyayı web sitenizde kullanabilirsiniz. Creative Commons; Ulkemizde de mevzuat calışmaları devam eden Creative Commons lisanslarını kurulum esnasında veya kurulum sonrasında kolayca belirleyebilirsiniz. Bu lisansın ticari kullanım icin secenekleri bulunsa da, ticari kullanıma izin vermeyen secenekleri de bulunmaktadır. Kullanıcı grupları; MediaWiki kendi icerisinde hazırda burokrat, hizmetli ve bot kullanıcı grupları ile birlikte gelmektedir. Bu kullanıcı grupları ceşitli eklentiler devriye, beyaz liste, IP engelleme muafı, hesap oluşturucu, gozetmen, denetci, teknisyen şeklinde arttırılabilir. Veri tabanı buyukluğu; MediaWiki buyuk MySQL veri tabanlarının yonetimini kolaylaştırır. Sayfa gecmişleri; MediaWiki'de silseniz bile hicbir şey asla silinmez. Tum değişiklikler sayfaların gecmişinde bir surum olarak kalır. İstenilen surume gecmek, bir tıklama kadar kolaydır. Ucretsiz (Bedava); Ozellikle kurum, kuruluş ve şirketler icin bu oldukca guzel bir secenektir. Bu kadar buyuk ve guclu bir yazılımın ucretsiz olarak sunulması, herkes icin bulunulmaz bir nimettir. Ayrıca MediaWiki geliştirmelerinin gizlenen hicbir bolumu yoktur. Tum geliştirme sureci bu konuda bilginiz varsa takip edilebilir. Ucretli olarak kurulum yapabilecek kişiler olduğu gibi, MediaWiki'nin bazı eklentilerini ya da temalarını veya eğitim kitaplarını da ucretli olarak bulabilirsiniz. MediaWiki Kullanmanın Dezavantajları Turkce yardım sayfaları; Turkce yardım sayfaları konusunda kullanıcılar sıkıntı yaşadıklarını belirtmektedirler ve bu doğrudur. Ozellikle MediaWiki uzerinde bazı İngilizce yardım sayfaları dahi surekli olarak guncel halde bulunmayabilir. Sayfa gecmişleri; MediaWiki'de silseniz bile hicbir şey asla silinmez. Bunu bir dezavantaj olarak gormemek gerekir. Ancak bazılarına gore bu bir dezavantaj sayılabilir. Herkes tarafından okunabilir; Aslında elde etmek icin yeterli bilgiye sahip olunduğu takdirde, internet uzerinde bulunan hicbir verinin tam olarak korunabileceğini soyleyemeyiz. Fakat durum MediaWiki olduğunda bu daha da karmaşık bir hal alabilir. Eğer kurulum esnasında ozel wiki seceneğini aktif etmediğiniz takdirde, tum iceriğiniz herkes tarafından gorulebilir. Kullanıcı sayfaları ile kullanıcıların birbirleri ile mesajlaştıkları mesaj sayfalarının da herkese acık olarak gozukmesi, bazı kişilere ilk başta ilginc gelebilir. Oğrenmek icin caba gerekli; Kendinize ait bir MediaWiki sitesi kuruyorsanız ve wiki dili ile ilgili bilginiz yoksa; maalesef bunun icin bir kac saatinizi harcamalısınız. Fakat Vikipedi gibi sitelerde olumlu değişikler ve var olmayan bir bilgiyi duz yazı ile bile ekleseniz, devriye, beyaz liste, hizmetli veya burokratlar ya da deneyimli kullanıcılar değişikliğinizi wiki diline uyduracaklardır. Yazılım Dili: PHP Sitesi: https://www.mediawiki.org __________________