Bayram Namazının Vucûbiyeti

(405) Amre bin Revaha (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

‘Bayram namazlarında her izar sahibi kimsenin musallaya cıkması vacibdir!’ buyurdu.”

Ahmed 27082, Ebu Nuym el-Hilye 7/163, Tayalisi 1622, Beyhaki 3//306, AlbÂnî Cami 7105

(406) Ummi Atiyye (Radiyallahu Anha) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan ve Kurban bayramı gunlerinde evlenmemiş kızları, hayızlı genc kadınları, perde ehli kadınları musallaya cıkarmamızı bize emrederdi. Hayızlı kadınlar namazdan uzak durur, hayır ve Muslumanların dualarını muşahede eder onlara iştirak ederler dedi.

Ben:

−Ya Rasulallah! Herhangi birimizin cilbabı olmayabiliyor? dedim.

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−‘Din kardeşi kendinin cilbabından birini ona giydirsin!’ buyurdu.”

Muslim 890/12, Buhari 936, Ebu Davud 1136, Nesei 1557, İbni Mace 1307, Darimi 1/377, Ahmed 5/84, 85

(407) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kızlarına ve eşlerine bayram namazlarında musallaya cıkmalarını emrederdi.”

Ahmed 2054, Tayalisi 1622, İbni Ebi Şeybe 2/87/1, AlbÂnî Cami 4888

(408) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Bir Ramazan veya Kurban Bayramı gunu ben, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber musallaya cıktım. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını kıldırdı sonra hutbe okudu...”

Not: Bu hadisle kast edilen, cocukların da bayram namazlarına iştirak etmesinin meşruluğudur. Cunku Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) o zaman cok kucuk cocuktu.

Buhari 932, Muslim 884/2, Humeydi 476, Ebu Davud 1142, Nesei 1568, Tirmizi 537, İbni Mace 1273, Begavi 1102, İbni Huzeyme 1437, İbni Hibban 2824, Ahmed 1/242

(2) Bayram Namazının Vakti

(409) Yezid bin Humeyr Er-Rahabiy şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in ashabından Abdullah bin Busr (Radiyallahu Anh) insanlarla birlikte Ramazan veya Kurban Bayramı gunu musallaya cıktı.

İmamın bayram namazını geciktirmesini redderek şoyle dedi:

−Şuphesiz ki bizler şu saatte bayram namazını bitirmiştik. Bu namazı bitirme vakti kerahet vaktinin gectiği ve nafile kılmanın mubah olduğu zamandır.”

Ebu Davud 1135, İbni Mace 1317, Hakim 1/295, Beyhaki 2/282, AlbÂnî 3/101

(3) Bayram Namazı İcin Ezan ve Kamet Yoktur!

(410) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Ben, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile her iki bayram namazını ezansız ve kametsiz olarak sadece bir kere veya iki kere kılmadım bircok defa kıldım.”

Muslim 887/7, Ebu Davud 1148, Tirmizi 532, İbni Ebi Şeybe 2/74/1, Begavi 1100, Ahmed 5/9198, İbni Hibban 2819

(411) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Bayram gunu Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber namazda hazır bulundum. Hutbeden once ezansız ve kametsiz olarak namaza başladı.”

Muslim 885/4, Ebu Davud 1141, Nesei 1574, Darimi 1/375, İbni Huzeyme 2/356, Beyhaki 3/296, Ahmed 3/318

(4) Bayram Namazı Hutbeden Oncedir

(412) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:

−‘Bu gunumuzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra donup kurban kesmemizdir. Herkim boyle yaparsa bizim sunnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyuruyordu.”

Buhari 914, Muslim 1961/7, Nesei 1562, İbni Hibban 5907, Ebu Davud 2800, Ahmed 18507

(413) Abdullah ibni Omer (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Kurban ve Ramazan Bayramında once namazı kıldırır sonra namazın ardından hutbe irad ederdi.”

Buhari 920, İbni Hibban 2826, Ahmed 5667, İbni Huzeyme 1443

(414) Abdullah ibni Omer (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebu Bekir ve Omer bayram namazlarının ikisini de hutbeden once kıldırıyorlardı.”

Buhari 922, Muslim 888/8, Nesei 1563, Tirmizi 531, İbni Mace 1276, Begavi 1101, İbni Hibban 2826, Ahmed 2/12, İbni Ebi Şeybe 2/75, Beyhaki 3/296, AlbÂnî İrva 645

(5) Bayram Namazının İki RekÂt Oluşu

(415) Omer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Akşam haric yolculuk namazı iki rekÂttir; Ramazan ve Kurban Bayramı namazları iki rekÂttır; Nebiniz Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in diliyle noksansız tamamdır.”

Nesei 1419, İbni Mace 1064, İbni Ebi Şeybe 2/93/1, İbni Huzeyme 1425, Ahmed 1/37, AlbÂnî İrva 638

(416) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı gunu musallaya cıktı, iki rekÂt bayram namazını kıldırdı. Ondan once ve sonra başka namaz kılmadı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yanında BilÂl de vardı.”

Buhari 944, Muslim 884/13, Ebu Davud 1159, Nesei 1586, Tirmizi 537, Darimi 1/376, İbni Mace 1291, İbnu’l-Carud 261, İbni Hibban 2818, İbni Ebi Şeybe 2/82/2, Tayalisi 2637, Beyhaki 3/302, Ahmed 1/355, AlbÂnî İrva 631

(6) Bayram Namazlarında Sutre

(417) Abdullah ibni Omer (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Ramazan ve Kurban bayramı gunleri musallada Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in onune bir harbe sutre yapılır sonra Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona doğru namaz kılardı.”

Buhari 930, Muslim 501/245, Ebu Avane 2/48, Ebu Davud 687, Nesei 746, İbni Mace 1305, Begavi 2/449, Beyhaki 2/269, İbni Hibban 2377, İbni Huzeyfe 798, Ahmed 2/13

(7) Bayram Namazının Tekbirleri

(418) Abdullah bin Amr (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

‘Ramazan bayramında tekbir getirmek birinci rekÂtte yedi, ikinci rekÂtte beş keredir. Kıraat her iki rekÂtte de tekbirlerden sonradır’ buyurdu.”

Ebu Davud 1151, İbni Mace 1278, İbnu’l-Carud 262, Darekutni 2/48, Beyhaki 3/285, Ahmed 2/180, AlbÂnî İrva 3/108

(419) Aişe (Radiyallahu Anha) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan ve Kurban Bayramı namazlarında ruku tekbirleri dışında birinci rekÂtte yedi, ikinci rekÂtte beş kere tekbir alırdı.”

Ebu Davud 1149, 1150, İbni Mace 1280, Darekutni 2/46, HÂkim 1/298, Beyhaki 3/286287, Ahmed 6/70, AlbÂnî İrva 3/107

(420) Ât şoyle dedi:

“Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) bayram namazının ilk rekÂtında iftitah tekbiri ile yedi tekbir alırdı. Diğerinde ruku tekbiriyle altı tekbir alırdı. O tekbirlerin hepsi de kıraatten once idi.”

İbni Ebi Şeybe, Firyabi Ahkamu’l-İdeyn 1/136, AlbÂnî İrva 3/111

(8) Bayram Namazının Kıraati

Not: Bayram namazlarında kıraatin cehri olacağına dair sahih ve sarih bir hadis gelmemiştir. Bu mevzuda gelen hadisler cok zayıf olup delil olmamaktadır. Ancak sahabelerin Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den bayram namazlarında okuduğu sureleri nakletmeleri ve sahabeden gunumuze kadar insanların bayram namazlarında kıraati cehri yapmaları Onun bu sureleri acıktan okuduğuna delalet etmektedir.

(421) Semure (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazlarında:

‘Sebbihisme Rabbike’l-A’lÂ’ ve ‘Hel EtÂke Hadîsu’l-Gaşiye’ ayetleriyle başlayan sureleri okuyordu.”

Ahmed 5/7, İbni Ebi Şeybe 2/81/3, Beyhaki 3/294, Tabarani Mucemu’l-Kebir 6774, AlbÂnî İrva 644

(422) Ebi Vakidu’l-Leysî (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Omer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) bana Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in bayram gunlerinde bayram namazında ne okuduğunu sordu.

Ona:

‘İkterebessÂatu Venşekka’l-Kamer ve KÂf’ surelerini okurdu dedim.”

Muslim 891/15, Malik 1/180, Ebu Davud 1154, Nesei 1566, Tirmizi 534, İbni Mace 1282, İbni Ebi Şeybe 2/81, Beyhaki 3294, Ahmed 5/217, AlbÂnî İrva 3/118

(9) Bayram Namazında Hutbe

(423) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Bayram gunu Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile namazda beraberdim. Hutbe okumadan once ezansız ve kametsiz namaza başladı. Sonra BilÂl’e yaslanarak ayakustu durup Allah’a karşı takvalı olmayı emir, O’na itaatli olmaya teşvik ederek halka vaaz ve nasihatte bulundu. Sonra kadınların olduğu yere geldi.

Onlara da vaaz ve nasihat etti ve:

−‘Sadaka verin, zira siz kadınların coğu cehennem kutuğudur!’ buyurdu.

Kadınların en hayırlılarından yanakları kırmızı olan bir kadın ayağa kalkıp:

−Ya Rasulallah! Nicin? dedi.

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

−‘Cunku siz halinizden cok şikÂyet eder, kocalarınızın ihsanına karşı nankorluk edersiniz!’ buyurdu.

Bunun uzerine kadınlar kendi ziynet eşyalarını tasadduk etmeye başladılar. BilÂl’in elbisesinin icine kupelerini ve yuzuklerini atıyorlardı.”

Muslim 885/4, Darekutni 2/47/16, Ahmed 3/314, AlbÂnî İrva 3/99

(424) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Kurban ve Ramazan Bayramı gunlerinde musallaya cıkardı. Orada once namazla başlardı. Namazı kıldırıp selamı verince cemaat namaz kıldığı yerde otururken ayağa kalkar ve onlara yonunu donerdi. Şayet kendisinin bir mufreze gonderme ihtiyacı olursa bunu insanlara soylerdi. Veya başka bir şeye ihtiyacı olursa onu insanlara emrederdi.

Hutbesinde:

‘Sadaka verin! Sadaka verin! Sadaka verin!’ buyururdu.

En cok sadaka verenler de kadınlar olurdu. Ondan sonra musalladan eve donerdi. İnsanlar hep boyle amel etmeye devam ettiler. Derken Mervan bin Hakem Medine’ye vali oldu. Ben Mervan ile yan yana yuruyerek cıktım ve musallaya geldik. Musallaya vardığımızda baktım ki, Kesir bin Salt oraya camur ve kerpicten bir minber yapmış. Derken Mervan’ın eli benim elimi cekiyor. O beni minbere doğru ben de onu namaza doğru cekiyordum.

Bu durumu gorunce ona:

−İşe namaz ile başlama nerede kaldı dedim.

Mervan:

−Hayır, oyle değil, ey Ebu Saîd! Senin o bildiğin terk olundu dedi.

Ben de:

−Hic de oyle değil! Nefsim elinde olan Allah’a yemin ederim ki, benim bildiğimden daha hayırlı bir şey yapamazsınız dedim. Ebu Saîd bu sozunu uc kere soyledikten sonra donup gitmiştir.”

Muslim 889/9, Buhari 918, Nesei 1575, Beyhaki 3/297, Begavi 1099, Ebu Yağla 1343, Abdurrezzak 5634, Hakim 1101, Ahmed 3/36, AlbÂnî İrva 630

(425) Abdullah bin es-SÂib (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber bayram namazında hazır bulundum.

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını bitirince:

‘Biz şimdi hutbe okuyacağız, hutbede hazır olmak isteyen otursun. Kim de gitmek isterse o gidebilir’ buyurdu.”

Ebu Davud 1155, Nesei 1570, İbni Mace 1290, İbnu’l-Carud 264, İbni Huzeyme 1462, Darekutni 2/50, Hakim 1/295, Beyhaki 3/301, AlbÂnî İrva 629

(10) Bayram Gununun Adabı

(426) Nafi şoyle dedi:

“Abdullah ibni Omer (Radiyallahu Anhuma) Ramazan Bayramı gunu musallaya gitmeden once gusul abdesti alırdı.”

Malik 1/177/2, Abdurrezzak 5753, İbni Ebi Şeybe 2/86/3, Begavi 2/167

(427) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Şuphesiz ki ben Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı icin gusul abdesti alırım.”

Abdurrezzak 5756, İbni Ebi Şeybe 2/86/4

(428) İbni Bureyde babasından rivayet ederek şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı gunu bir şey yemeden namaza cıkmazdı. Kurban Bayramı gunu ise evine donene kadar bir şey yemezdi.”

İbnu’l-Munzir Evsad 2106, İbni Huzeyme 1426, İbni Mace 1756, İbni Hibban 2812, Tirmizi 542, Hakim 1088, Ahmed 5/360

(429) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı gunu bayram namazına gitmeden once mutlaka birkac tane hurma yerdi.”

Tabarani Mucemu’l-Kebir 2039, İbni Hibban 2814, HÂkim 1089, AlbÂnî Cami 5865

(430) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) den şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram gunu bayram namazına herhangi bir yoldan cıktığı vakit yolunu değiştirerek o yoldan başka bir yoldan evine donerdi.”

Tirmizi 541, Ebu Davud 1156, Hakim 1/296, İbni Mace 1299, Begavi 1108, İbni Huzeyme 1468, İbni Hibban 2815, Beyhaki 3/308, Darimi 1/378, Ahmed 2/338, AlbÂnî 3/105 İrva,

(431) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram gunu namaza cıktığı vakit donuşte gittiği yola muhalefet eder başka yoldan donerdi.”

Buhari 941, AlbÂnî İrva 637

(432) Abdullah ibni Omer (Radiyallahu Anhuma) şoyle haber verdi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı gunu evinden cıktığı andan musallaya gelinceye kadar tekbir getirirdi.”

Darekutni 2/44/, HÂkim 1105, Beyhaki 3/298

(433) Abdullah ibni Omer (Radiyallahu Anhuma) Ramazan ve Kurban Bayramı gunu musallaya giderken oraya varıncaya kadar tekbir getirir ve onu acıktan soylerdi. Sonra orada imam gelinceye kadar tekbir getirmeye devam ederdi.

İbni Ebi Şeybe 2/70/1, Darekutni 2/45/8, AlbÂnî İrva 650

(434) Abdullah ibni Mesud (Radiyallahu Anh)’ın teşrik gunlerinin tekbirleri şu sozlerle sabittir. O teşrik gunlerinde şoyle tekbir getiriyordu:

“Allah-u Ekber, Allah-u Ekber, Lailahe İllallah-u Vallah-u Ekber Allah-u Ekber Velillahilhamd.”

İbni Ebi Şeybe 2/7374, Beyhaki 3/315, AlbÂnî İrva 3/125

(435) Ali bin Ebi Talib (Radiyallahu Anh) Arefe gunu sabah namazından sonra teşrik gunlerinin son gunu ikindi namazına kadar tekbir getirirdi. Son gunun ikindi namazının akabinde de yine tekbir getirirdi.”

İbni Ebi Şeybe 2/72/1, Beyhaki 3/314, AlbÂnî İrva 3/125

(436) Abdullah ibni Omer ve Ebu Hureyre (Radiyallahu Anhum) Teşrik gunlerinde Zilhicce ayının 10-11-12-13’de Pazar yerlerine gider, tekbir getirirlerdi. İnsanlar da onların tekbirlerine iştirak ederek tekbir getirirlerdi.”

Buhari Ta’lîkan 926

(11) Bayram ve Cuma Aynı Gune Denk Gelirse Ne Yapılır?

(437) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

‘Bu gununuzde iki bayram birleşti. Dileyen kimse icin bayram namazı Cuma namazına bedel olarak yeter. Fakat biz Cumayı da kılacağız inşaallah’ buyurdu.”

Ebu Davud 1073, İbni Mace 1311, 1312, Hakim 1064, AlbÂnî Cami 4365

(12) Kurbanın Namazdan Once Kesilmesinin Nehyi!

(438) Enes (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

‘Herkim bayram namazından once kurbanını kesti ise onu tekrar etsin!’ dedi.

Bunun uzerine bir adam ayağa kalktı ve:

−Bu gun et yemek arzulanan bir gundur dedi. Sonra komşularının fakirliğinden ve ihtiyaclarından bahsetti. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) adamın sozlerini doğrular gibiydi.

O adam:

−Benim yanımda et icin kesilecek iki koyundan daha sevgili yaşına girmemiş bir oğlak var dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona oğlağı kurban etmesi icin izin verdi.

Enes (Radiyallahu Anh):

‘Ben bu ruhsat ondan başkaları icin de gecerli mi? bilmiyorum’ dedi.”

Buhari 916, Muslim 1962/10, Nesei 4408, İbni Mace 3151, Beyhaki 9/277, Ahmed 3/113

(439) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:

‘Bu gunumuzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra donup kurban kesmemizdir. Herkim boyle yaparsa bizim sunnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyurdu.”

Buhari 914, Muslim 1961/7, Nesei 1562, İbni Hibban 5907, Ebu Davud 2800, Ahmed 18507

(440) Abdullah ibni Omer (Radiyallahu Anhuma) şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kurbanlığını musallada keserdi.”

Buhari 939, Ebu Davud 2811, Nesei 1588, 4378, İbni Mace 3161

(13) Bayram Gunlerinde Oruc Tutmanın Nehyi!

(441) Ebu Ubeyd şoyle dedi:

“Ben Omer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) ile beraber bayram namazında hazır bulundum.

Omer (Radiyallahu Anh) hutbede:

Bu iki bayram gunleri varya Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu gunlerde oruc tutmayı nehyetti! Birincisi oructan cıktığınız ramazan bayramınızın gunu, diğeriyse kestiğiniz kurbanlarınızın etinden yediğiniz gundur.”

Buhari 1853, Muslim 1137/138, Malik 1/178, Ebu Davud 2416, Tirmizi 771, İbni Mace 1722, Beyhaki 4/297

(442) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şoyle dedi:

“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı gunu oruc tutmayı yasakladı!”

Buhari 1854, Muslim 1138/141, Ebu Davud 2417, Tirmizi 772, İbni Mace 1721, Darimi 2/20, Beyhaki 4/430, Begavi el-MesÂbîh1462, İbni Ebi Şeybe 2/515, Tayalisi 2242, Ahmed 3/7
__________________