Sual: Şu Osmanlıca şiirde ne denmek isteniyor?
Hep kesbindendir ki bu belaları cekersin
Sa’yin deki noksanını atfı kader edersin
CEVAP
Başına gelen belalar, cektiğin sıkıntılar, hep dine uygun olmayan yanlış işlerindendir. Yani işlediğin gunahlar sebebiyle başına bunlar geliyor. Sonra da kader boyleymiş dersin, sucunu kadere yuklersin.

Talih ve uğur
Sual: Talih, uğur gibi şeyler gercekten var mıdır? İslami acıdan bu gibi şeylere inanmanın bir mahzuru var mıdır?
CEVAP
Talih, Kader demektir. İnanmayan Musluman olmaz.

Uğur da dinimizde vardır. Uğursuzluk yoktur. Bir olayı hayra yormakta mahzur yoktur. Fakat şerre, uğursuzluğa yormak uygun değildir. Dinimizde uğursuzluk yoktur. Bir şeyin, bir yerin uğursuz olması, Yahudilikte, Hıristiyanlıkta vardır. Hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Muslumanlıkta uğursuzluk yoktur.) [Mektubat-ı Rabbani 3/41]

Eskiden, Arabistan’da yolculuğa cıkarken, bir kuş ucururlardı. Kuş sağa ucarsa, uğurlu sayıp yola devam ederler, kuş sola ucarsa, uğursuz sayıp geri donerlerdi. Peygamber efendimiz bunu yasaklayıp buyurdu ki:
(Kuşlara dokunmayın, yuvalarında kalsın!) [İmam-ı Maverdi]

Hazret-i İkrime anlatır: Bir kuş otup gectiğinde, oradakilerden biri hayra alamet olduğunu soyledi. İbni Abbas hazretleri de, (Hayra da, şerre de alamet değildir) buyurdu.

Kaderime kustum
Sual: Kaderime kustum demek caiz mi?
CEVAP
Caiz değildir. Kader, Allahu teÂlÂnın takdir ettiği alın yazısıdır.

Yazdıysa bozsun
Sual: (Allah yazdıysa, bozsun) demek caiz midir?
CEVAP
Caiz değildir; fakat dua şeklinde olursa caizdir. Bir kimseye takdir edilen bela, kaza-i muallak ise, yani, o kimsenin dua etmesi de, takdir edilmiş ise, dua eder, kabul olunca, belayı onler. (Ecel-i kaza)yı da, iyilik etmek geciktirir; fakat (Ecel-i musemma) değişmez.

Allahu teÂl bilir
Sual: Tam ilmihaldeki, (Belli bir kÂfirin kÂfir kalacağını, Allahu teÂlÂnın bildiğini kimse soyleyemez) ifadesinden sanki (Allah bilmez) gibi anlaşılmıyor mu?
CEVAP
O konu, hatta o paragraf tamamen okunursa oyle bir şey anlaşılmaz. Tek cumle alınınca yanlış anlaşılabilir. Ondan bir onceki cumle ise şoyledir: (Belli bir kÂfirin ebedi kÂfir kalıp kalmayacağını Allahu teÂl bilir.)

Demek ki, Allahu teÂl biliyor ki, bu kÂfir ebedi kÂfir kalacaktır diye kimse soyleyemez; cunku Allah’ın takdirini hic kimse bilemez. Yani Allah indinde, o kimse kÂfir olarak mı olecek, yoksa imanlı mı olecek bunu kimse bilemez denmek isteniyor.

Herkes eceliyle olur
Sual: (Ecelin benim elimden olacak) demek caiz midir?
CEVAP
Ecel, takdir edilen olum zamanı demektir. Oldurulen de, intihar eden de, eceliyle olur. (Ecelin benim elimden olacak) sozunu, (Olumune ben sebep olacağım, bir engel cıkmazsa, seni ben oldureceğim) anlamında soylemek caizdir; fakat (Olum zamanını ben belirlerim) anlamında soylemek caiz olmaz.

Dilerse yaratır dilemezse yaratmaz
Sual: Sevab veya gunah olan bir işi bir insan isterse yapabilir, istemezse yapmayabilir mi? Yani Allahu teala, o işi yapmamıza izin verir mi, yapmamıza mani olur mu?
CEVAP
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Allahu teÂl kullarına irade vermiş, bu iradelerini, dilemelerini, işleri yaratmasına sebep kılmıştır. Bir kul, bir şey yapmak isteyince, Allahu teÂl da dilerse, o işi yaratır. Kul dilemezse, Allahu teÂl da dilemez ve o şeyi yaratmaz. Goruluyor ki, insan kendi istekli işlerini, isterse yapar, istemezse, yapmaz. (1/286)

Kul meyhaneye gitmek isterse, Allahu teala da bunu dilerse kul gider. Kul camiye gitmek isterse, Allahu teala da, dilerse o kul camiye de gider. Kul meyhaneye gitmek istemezse, Allahu teala da istemez ve kul oraya gitmez.

Bu işin kaderi
Sual: (Bu işin kaderinde şu vardır) demek, dine aykırı mıdır? Tedbire mani midir?
CEVAP
Hayır, dine aykırı değil, tedbire de mani değildir. Her işte belli olayların olması tabiî bir şeydir. Mesela savaşta kazanılabilir, tedbir alınmasına rağmen kaybedilebilir, gazi veya şehid olunabilir. (Savaşın kaderinde gazi veya şehid olmak var) denir, dine aykırı yonu de yoktur. Av hayvanı avlanabilir. (Gozu tanede olan, kuşun ayağı tuzaktan kurtulmaz) derler. Boyle bir kuş, tuzağa yakalanabilir. Olgunlaşan meyve, ağacın dibine duşer demek, tecrubeyle elde edilen bir bilgidir. Denize duşen ıslanır demek de boyledir. Denize duşenin kaderinde ıslanmak vardır demek, yanlış olmaz.

Trafik kilitlenebilir. Trafiğe cıkanın, bunu goze alması gerekir. Trafiğin kaderinde, tıkanmak olabilir. Ateş duştuğu yeri yakar deriz. Ateşin duştuğu yeri yakması, kaderinde var denir. Tedbir alınsa da, cok yağmur yağarsa alcak yerleri sel basabilir. Binalar cok sağlam olsa da, şiddetli bir deprem cok yeri yıkabilir. Denizde yuzen boğulabilir. Tedbir alınsa da, yer altında calışan, gocuk altında kalabilir. Her mesleğin kaderinde boyle şeylerin olması tabiîdir. Bunların hepsi normal ise de, istismarı normal değildir.

Kaderin cilvesi demek
Sual: Kaderin cilvesi demek kufur mudur?
CEVAP
Hayır.
__________________