Sual: Tasavvuf buyuklerinin, (Maksudun yani arzu ettiklerin, mabudun olur) sozu ne demektir? Bir kimsenin arzusu ev almak ve evlenmekse, mabudu bunlar mı oluyor?
CEVAP
İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Bir insanın maksudu, arzusu, teveccuh ettiği, ozendiği, sağ kaldıkca ele gecirmek istediği ve ele gecirmek icin, her zillete, alcalmaya katlandığı, hic vazgecmediği şeyse, bu maksudu, mabudu olur, yani arzu ettiği şey mabudu olur, arzusuna ibadet etmiş olur; cunku ibadet, zilletin, son derecesidir. Allahu teÂlÂdan başka mabud tanımamak icin, Ondan başka maksud, Ondan başka murat olmamak lazımdır. Bunun icin de, (La ilahe illallah) derken, Ondan başka maksud olmadığını bilmek lazımdır. Bu manayla, bu kelimeyi o kadar cok tekrar ederler ki, hicbir maksudları kalmaz. Ondan başka bir şey arzu edilmez. Boylece, başka mabudumuz yoktur sozleri doğru olur ve ceşitli ilahlardan kurtulmuş olurlar. Ondan başka maksud bırakmamak suretiyle, Ondan başka mabud bırakmamaya kavuşmak, imanın kÂmil olması icin şarttır ve Evliyaya mahsustur. İnsanın, kendinde bulunan mabudlarından kurtulmasına bağlıdır. Nefs, itminana kavuşmadıkca, bu derece ele gecmez. İslam dininin esası, temeli, kolaylık, hafiflik ve kulları zahmetten, yorulmaktan kurtarmaktır; cunku insanlar zayıf, nazik yaratılmıştır. Bunun icin, İslamiyet diyor ki, bir kimse, maksadına kavuşmak icin, Allah gostermesin İslamiyet’in dışına cıkarsa, [bir farzı bırakır, bir haram işlerse, mesela namazı, orucu bırakır veya icki icer, acık gezerse], bu maksudu, onun mabudu olur, ilahı olur. Maksudu icin İslamiyet’in dışına cıkmazsa, onu ele gecirmek icin, haram işlemezse, İslamiyet, o maksudu reddetmez, men etmez ve onu maksud bilmez. Onun maksudunun yine yalnız Allahu teÂl ve Onun dinini gozetmek olduğu anlaşılır. O maksuda karşı, o kimsede, yaradılış icabı, bir arzu hÂsıl olmuştur; fakat bu arzusu, İslamiyet’e olan arzusunun miktarına yetişememiştir. (c.3, m.3)

Demek ki bir şeyi yaparken Allahu teÂlÂnın rızası icin yapıyorsak, o şey mabudumuz olmaz. Mesela, haramlardan kurtulmak, dinini daha iyi yaşayabilmek icin evlenen kimsenin evliliği, onun mabudu olmaz.
__________________