Sual: Dağda, colde, mağarada, ormanda veya ıssız bir adada kalıp din, peygamber diye bir şey işitmemiş kimse, akılla Allah’ın varlığını bulursa veya bulamazsa, hukmu nedir?
CEVAP
Denilen yerlerin birinde yaşayıp da, dinden haberi olmayanlar, imanlı olmadıkları icin Cennete girmezler. Allah’ı, Cenneti, Cehennemi duymadığı ve inkÂr etmediği icin Cehenneme de girmezler. Dirildikten ve hesaptan sonra, butun hayvanlar gibi, bunlar da yok edilir, bir yerde sonsuz kalmazlar. (Mektubat-ı Rabbanî, Feraid-ul fevaid)

Dağda, colde yaşayıp da Peygamberleri işitmemiş olana Şahik-ul-cebel denir. Bunlar mazurdur. Peygamberlere inanmaları emredilmedi. (İsbat-un-nubuvve)

Peygamberi işitmeyen kimse, Allahu teÂlÂnın var ve bir olduğunu duşunup, yalnız buna iman eder ve Peygamberi işitmeden olurse, Cennete girer. (H.L.O. İman)

Buhara Âlimleri, İmam-ı Eşari’nin bildirdiği gibi, (Peygamber gonderilmeden, tebliğ yapılmadan once teklif yapılmaz) dediler. Tercih edilen kavil de budur. Bu Âlimler, (Yerleri ve gokleri ve kendini goren, aklı başında bir kimsenin Allahu teÂlÂnın varlığını anlamaması ozur olmaz) sozunden maksat, Peygamberlerin sozlerini işittikten sonra, anlamaması ozur olmaz demektir, dediler. (Redd-ul-muhtar)

İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Akılla Allahu teÂlÂnın varlığını, birliğini bilmek gerektiğini soyleyen Âlimler olmuştur. Allahu teÂlÂ, aklı, hakkı batıldan ayırmak icin yaratmışsa da, hak yol bildirilmedikce akıl, bunu yalnız başına bulamaz. Peygamberleri duymamış kimse, ahirette kabahati kadar mahşer yerinde azap gorur, herkesin hakkı verildikten sonra, butun hayvanlar gibi yok edilir. (1/259)

Bir Âyet-i kerime meali de şoyledir:
(Biz, bir resul gondermeden [dini tebliğ etmeden] once azap etmeyiz.) [İsra 15]

Muslumanlığı duymayanlar
Sual: Muslumanlığı hic duymayanlar cehenneme girecekler mi?
CEVAP
İmam-ı Rabbani hazretlerinin bir oğlu, babasına şoyle bir soru soruyor:
(Dağda yetişip, hicbir din duymayıp, puta tapan muşrikler, Cehennem’de sonsuz kalmazsa, Cennet’e girmesi gerekir. Bu da olamaz, cunku muşriklere Cennet haramdır, yani yasaktır. Âhirette Cennet ile Cehennem’den başka yer de yoktur. Araf’ta kalanlar, bir muddet sonra Cennet’e gidecektir. Sonsuz kalınacak yer, Cennet veya Cehennem’dir. Bunların yeri neresidir?)

İmam-ı Rabbani hazretleri şoyle cevap veriyor:
Kıymetli yavrum, bu suali hÂlletmek icin, (Kıyamette, Peygamber efendimiz, bunları dine davet eder. Kabul eden Cennet’e, etmeyen Cehennem’e sokulur) diyenlerin sozu, bu fakire iyi gelmiyor, cunku Âhiret, mukÂfat yeridir, hesap yeridir. Emir yeri, iş yeri değildir ki, oraya peygamber gonderilsin. Cok zaman sonra, Allahu teÂl merhamet ederek, bu meselenin hÂllini ihsan eyledi. Şoyle bildirdi ki, bu muşrikler, Cennet’e de, Cehennem’e de girmeyecek, Âhirette dirildikten sonra, hesaba cekilip, kabahatleri kadar mahşer yerinde azap cekeceklerdir. Herkesin hakkı verildikten sonra, butun hayvanlar gibi, bunlar da yok edileceklerdir. Herkesin aklı, bircok dunya işlerinde bile şaşırıp yanılırken, iyiliği, merhameti sonsuz olan sahibimizin, peygamberleriyle haber vermeden, yalnız akılları ile bulamadıkları icin, kullarını sonsuz olarak ateşte yakacağını soylemek, bu fakire ağır geliyor. Boyle kimselerin sonsuz olarak Cennet’te kalacaklarını soylemek, nasıl cok yersizse, sonsuz azap cekeceklerini soylemek de, oyle yersiz oluyor. O hÂlde, cevabın doğrusu, bize bildirilendir. Yani mahşer gunu, hesapları goruldukten sonra yok edileceklerdir. (1/259)
__________________