Sozlukte “yaklaşmak, Allah’a yakınlık sağlamaya vesile olan şey” anlamına gelen kurban, dinî bir terim olarak, “ibadet maksadıyla belirli bir vakitte belirli şartları taşıyan hayvanı usulunce boğazlamak, ya da bu şekilde boğazlanan hayvan” demektir. Arapca’da bu şekilde kesilen hayvana udhiyye denilir.

İnsanlık tarihi boyunca hemen butun dinlerde kurban uygulaması mevcut olmakla birlikte şekil ve amac yonuyle aralarında farklılıklar bulunur. Kur’an’da Hz. Âdem’in iki oğlunun Allah’a kurban takdim ettiklerinden soz edilir (el-MÂide 5/27); bir başka Âyette de ilÂhî dinlerin hepsinde kurban hukmunun konulduğuna işaret edilir (el-Hac 22/34). Ancak Yahudilik ve Hıristiyanlık’ta kurban telakkisi bir hayli değişikliğe uğramıştır. Hıristiyanlık’ta İsÂ’nın carmıha gerildiği ve bunun insanoğlunun aslî gunahına karşı Baba’nın oğlu İsÂ’yı feda etmesi olduğu inanışıyla kurban telakkisi ozel bir anlam kazanmıştır.

İslÂm’da kurbanın dinî hukmuyle ilgili olarak Kur’an’da, Hz. Peygamber’in sunnetinde onemli acıklamalar yer almış, bu cercevede oluşan fıkıh kulturunde de konu hakkında ayrıntılı bilgi ve hukumler derlenmiştir.

Kurban gerek fert gerekse toplum acısından ceşitli yararlar taşıyan malî bir ibadettir. Kişi kurban kesmekle Allah’ın emrine boyun eğmiş ve kulluk bilincini koruduğunu canlı bir bicimde ortaya koymuş olur. Muminler her kurban kesiminde Hz. İbrÂhim ile oğlu İsmÂil’in CenÂb-ı Hakk’ın buyruğuna mutlak itaat konusunda verdikleri başarılı sınavın hÂtırasını tazelemiş ve kendilerinin de benzeri bir itaate hazır olduğunu simgesel davranışla gostermiş olmaktadır.


KURBANIN FAYDALARİ


Kurban toplumda kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma ruhunu canlı tutar, sosyal adaletin gercekleşmesine katkıda bulunur. Ozellikle et satın alma imkÂnı hic bulunmayan veya cok sınırlı olan yoksulların bulunduğu ortamlarda onun bu rolunu daha belirgin bicimde gormek mumkundur. Zengine malını Allah’ın rızÂsı, yardımlaşma ve başkalarıyla paylaşma yolunda harcama zevk ve alışkanlığını verir, onu cimrilik hastalığından, dunya malına tutkunluktan kurtarır. Fakirin de varlıklı kullar aracılığıyla Allah’a şukretmesine, dunya nimetinin yeryuzundeki dağılımı konusunda karamsarlık ve duşmanlıktan kendini kurtarmasına ve kendini toplumunun bir uyesi olarak hissetmesine vesile olur.
__________________