1- "Muhakkak ki kişi (cennette) bir ayda, yani bir ay miktarı kadar zamanda bin huri ile evlenir ve bunlardan her biri ile dunyadaki omru kadar aşk hayatı yaşar." (İmam Şa'rĂ‚nî, Olum-KıyĂ‚met- Ahiret, s. 355, Hadîs No: 645)

2- “Sabah veya akşam Allah yolunda (hizmet ve cihatta) atılan bir adım, dunya ve icindekilerden daha hayırlıdır. Sizden birinin yay veya okunun dunyada işgal ettiği yer kadar cennetteki bir yeri, dunya ve icindekilerden daha hayırlıdır. Cennet ehlinin kadınlarından biri dunyada gorunecek olsa, nuruyla yeryuzunu ve onda bulunan her şeyi aydınlatırdı. Onun başındaki ortu, dunya ve icindekilerden daha hayırlıdır." (Tirmizî, FedĂ‚ilu’l-CihĂ‚d, 17; Ahmed b. Hanbel, el-Musned, 3/141, 264; Beğavî, Şerhu’s-Sunnet, nr. 2616; Ebû YĂ‚’lĂ‚, el-Musned, nr. 3775; Beyhakî, el-Ba’s ve’n-Nuşûr, nr. 372)

3- “Sanki onlar yakut ve mercan gibidirler.” Ă‚yetinin tefsirinde Peygamberimiz şoyle buyurdu:

“Hurilerin sahibi olan kişi onlardan birinin pecesini kaldırıp baktığında yuzunun aynadan daha parlak olduğunu gorur. Uzerindeki incilerden en kucuğu doğu ile batı arasını aydınlatacak kadar guzeldir. Uzerinde yetmiş kat elbise bulunur. Fakat bu elbiselerin ardından bakıldığında (şeffaflığından) baldırlarının ilikledi dahi gorunur.” (Suyûtî, ed-Durru’l-Mensûr, 7/712; HĂ‚kim, el-Mustedrek, 2/475; Beyhakî, el-Ba’s ve’n-Nuşûr,nr. 375. Ayrıca bkz: Ahmed b. Hanbel, el-Musned, 3/75; İbn HıbbĂ‚n, es-Sahîh, nr. 2631)

4- “Mirac’a cıkarıldığım gece cennette BeydĂ‚h diye (cennette bir nehrin adı) adlandırılan bir yere gittim. Orada kırmızı yakutlardan, yeşil mucevherlerden ve incilerden yapılma cadırlar bulunmaktaydı. Oradan, “Ey Allah’ın Peygamberi hoş geldin safa getirdin!” diye seslenenler oldu. Ben, “Ey CebrĂ‚il! Bu sesler de neyin nesiydi?” diye sordum. CebrĂ‚il, “Onlar cadırlar (otağlar) icinde sahipleri icin tahsis edilmiş hurilerdir. Rablerinden seni selĂ‚mlamak icin izin istediler O da izin verdi, dedi.

Sonra cennet hurileri şoyle demeye başladılar: “Bizler (hazırlandığımız kimselerden) razıyız ve ebedîyen kızmayız. Bizler burada ebedîyiz, hicbir zaman ayrılıp gitmeyiz.”
Peygamberimiz (asm) bunları anlattıktan sonra, “Otağlar (cadırlar) icinde sahiplerine tahsis edilmiş huriler vardır.” Ă‚yetini okudu. (Beyhakî, el-Ba’s ve’n-Nuşûr, nr. 376; Suyûtî, ed-Durru’l-Mensûr, 7/718; Zebîdî, İthĂ‚f, 14/602)

5- “Cennet ehlinden her bir adam beş yuz huri, dort bin bakire ve sekiz bin dul kadın ile evlenir. Onlardan her biriyle dunyadaki omru kadar beraber olur.” (Beyhakî, el-Ba’s ve’n-Nuşûr, nr. 414; Munzirî, et-Terğîb ve’t-Terhîb, nr. 5523)

6- “Cennette bir carşı (toplanma yeri) vardır. Burada alış veriş olmaz; sadece kadın ve erkek suretleri bulunur. Bir erkeğin gonlu bir sureti arzulayınca oraya girer. Girdiğinde karşısında toplanmış hurileri gorur. Onlar harikulĂ‚de sesleriyle, “Bizler ebedîyiz; asla yaşlanmayız. Bizler cennet nimetlerindeniz; asla sıkıntı cekmeyiz. Bizler sizlerden razıyız ve asla kızmayız. Hem bize ve hem de ait olduklarımıza mujdeler olsun!” derler.” (Beyhakî, el-Ba’s ve’n-Nuşûr, nr. 420; TaberĂ‚nî, el-Mu’cemu’l-EvsĂ‚t,nr. 6493; Munzirî, et-Terğîb ve’t-Terhîb, nr. 5540; Heysemî, Mecmau’z-ZevĂ‚id, nr. 18761)

7- “Cennete giren her kulun başucuna ve ayakucuna ikişer huri oturarak insanoğlunun ve cinlerin dinlediği en guzel şarkıları soylerler. Fakat bunu şeytanın calgılarıyla değil, Allah’a hamd ve O’nu takdis ederek yaparlar.” (İbn AsĂ‚kir, TĂ‚rîhu Medîneti Dımeşk, 16/295; Heysemî, Mecmau’z-ZevĂ‚id, 10/419 (nr. 18759); TaberĂ‚nî, el-Mu’cemu’l-Kebîr, nr. 7478; Beyhakî, el-Ba’s ve’n-Nuşûr, nr. 421)

Zebîdî, cennet ehlinin dinleyeceği şarkıların kimi zaman hurilerin, kimi zaman nehirlerin, kimi zaman ağacların, kimi zaman da Hz. DĂ‚vûd’un (a.s) sesinden olacağını kaydetmiştir. (Bkz. Zebîdî, İthĂ‚f, 14/609)

Cevap 2:

Hurilerle ilgili hadislerin değerlendirilmesi

Daha cok Tirmizî’nin es-Sunen’inde olmak uzere Kutub-i Sitte ile diğer hadis mecmualarında Ă‚hiret hallerinden ve cennet nimetlerinden bahsedilirken hûri konusunda da coğu Resûlullah’a varmayan ceşitli rivayetlere yer verilir.

Ebû Nuaym el-İsfahĂ‚nî’nin Sıfatu’l-cenne’si, Beyhakī’nin el-Ba’s ve’n-nuşûr’u, Kurtubî’nin et-Tezkire’si, İbn Kayyim’in HĂ‚di’l-ervĂ‚h’ı ve İbn Kesîr’in en-NihĂ‚ye’si gibi eserlerde hûriye dair rivayetler bir araya getirilmiş olup hûri konusu, Ă‚hiret hayatının gerceklerinden biri olarak gosterilirken dunyadaki ferdî ve ictimaî hayat cercevesinde kişilerin erdemli olmalarını, dunyevî istek ve faaliyetlerinde meşrû sınırları aşmamalarını ve İslĂ‚mî olculerde medenî (muttaki) davranmalarını sağlayıcı pedagojik bir faktor olarak da kullanılmaktadır.

Yeme icme, mesken edinme ve cinsî tatmin dunyada cok onem verilen hususlar arasında yer alır. Ancak bu ihtiyacları gonlunce giderebilen insan sayısı pek azdır. Cinsî tatmin, soz konusu ihtiyaclar icinde en zor gercekleştirilebileni olup paylaşılması da mumkun değildir. Bu sebeple insanoğlunun gercek varlığının olumle son bulmadığını, asıl hayatın Ă‚hirette ebediyete kadar devam edeceğini haber veren İslĂ‚m dini (Ankebût 29/64), genellikle fĂ‚ni Ă‚lemde yeterince ulaşılamadığı duşunulen ve daha guzeli arzulanan hazların, bu arada cinsel zevklerin iyiler icin ebedî hayatta ideal bir şekilde gercekleşeceğini vurgulamıştır.

Naslarda yer alan cennet tasvirlerinin ve bilhassa hûrilerle ilgili acıklamaların genellikle takvĂ‚ kavramıyla ozetlenen dinî ve ahlĂ‚kî yaşayışa ozendirici pedagojik bir amac taşıdığı unutulmamalıdır. MeselĂ‚ cihada katılmanın faziletini anlatan, “Sizden birinizin savaş atını harekete gecirmek icin kullanacağı kamcının cennette işgal edeceği yer dunyadan ve dunya ustundeki her şeyden değerlidir” (BuhĂ‚rî, Bedu’l-halk, 8) hadisiyle, “Cennet halkından bir kadın yeryuzunde gorunecek olsa her tarafı aydınlatır ve guzel kokuyla doldurur. Cennet kadınının baş ortusu bile dunyadan ve oradaki her şeyden daha değerlidir” (BuhĂ‚rî, CihĂ‚d, 6) meĂ‚lindeki hadislerin ozendirme amacı taşıdığı acıktır.

Cennet hûrilerinin safrandan (za‘feran) yaratıldığı konusunda nakledilen rivayetlerin hicbiri guvenilir sayılmamış ve bu hususta Resûlullah’ın bir beyanının bulunmadığı kanaatine varılmıştır. (İbn Kayyim el-Cevziyye, s. 335-336)

Ancak BuhĂ‚rî, Muslim ve diğer bazı muhaddislerin rivayet ettiği sahih bir hadiste hûrilerin tenlerinin son derece narin ve berrak olduğu bildirilmektedir. (Musned, II, 230, 247, 316, 420, 422; BuhĂ‚rî, Bedu’l-halk, 8; Muslim, Cennet, 14, 17)

Hûrilerin sayısı hakkında Kur’Ă‚n-ı Kerîm’de herhangi bir bilgi mevcut değildir. Hûrilerden bahseden Ă‚yetler, hem onlardan hem de onlara sahip olacak erkeklerden coğul sigasıyla soz etmekle birlikte bundan sayısal bir sonuc cıkarma imkĂ‚nı yoktur.

Başta BuhĂ‚rî ve Muslim’in sahihleri olmak uzere bircok hadis mecmuasında nakledilen rivayetlere gore Hz. Peygamber her erkek icin iki hûri olacağını bildirmiş ve ceşitli munasebetlerle bu rakam tekrar edilmiştir. (meselĂ‚ bk. Musned, II, 232, 345, 507; III, 27; DĂ‚rimî, Riķāķ, 108; BuhĂ‚rî, Bed’u’l-halk, 8; Muslim, ÎmĂ‚n, 311, Cennet, 14; İbn MĂ‚ce, CihĂ‚d, 16, Zuhd, 39)

Resûl-i Ekrem cenneti tasvir ederken “ve bir de cok guzel bir zevce” (İbn MĂ‚ce, Zuhd, 39) diye tekil bir ifade kullanırken sayıya değil ture işaret etmiş olmalıdır. En alt derecedeki cennet ehlinin dunya kadınlarından başka yetmiş iki hûriye sahip olacağı şeklinde Ahmed b. Hanbel ve diğer bazı muhaddisler tarafından nakledilen hadislerin (Musned, II, 537; IV, 131; Tirmizî, Sıfatu’l-cenne, 23) rĂ‚vilerine yonelik ceşitli eleştiriler vardır.

Ahmed b. Hanbel’in yanında NesĂ‚î, Ebû HĂ‚tim ve DĂ‚rekutnî gibi muhaddislerin yonelttiği eleştirileri toplayan İbn Kayyim’e gore bu konuda sahih olan hadisler her cennet ehline iki zevcenin verileceğini bildirir; daha fazla olacağı yolundaki rivayetlerden muteber olanlar varsa bunlardan ya hizmetci statusunde olanlar kastedilmiştir veya bu tur ifadeler erkekteki cinsiyet gucunu anlatmayı amaclamaktadır. (HĂ‚di’l-ervĂ‚h, s. 222-223, 330-334)

Bununla beraber İbn Kayyim, cennette her muminin ikiden fazla hûriye sahip olacağından şuphe edilmemesi gerektiğini de soyler; zira Hz. Peygamber, her mumine verilecek geniş mekĂ‚nlar icinde birbirini gormeyen fertlerin bulunacağını soylemiştir. (BuhĂ‚rî, Tefsîr, 55/2; Muslim, Cennet, 23)

Oyle anlaşılıyor ki İbn Kayyim, hadis metninde gecen “ehl” (aile fertleri) kelimesinin muhtevasını zevcelerden ibaret kabul etmiştir. Halbuki Kur’Ă‚n-ı Kerîm’de de belirtildiği uzere cennette hûrilerden başka kişinin dunyadaki mumin aile fertleri ve ayrıca hizmetciler de (gılman, vildĂ‚n) bulunacaktır. Dolayısıyla bu hadis bir mumine bircok hûrinin verileceği hususunda kesin bir delil teşkil etmez.

Hûrilerin sayısına dair hadis diye nakledilen, fakat Ă‚limler tarafından tenkide tĂ‚bi tutulan rivayetlerden biri de İbn MĂ‚ce’nin es-Sunen’inde yer almaktadır (CihĂ‚d, 11)

Enes b. MĂ‚lik yoluyla Hz. Peygamber’e nisbet edilen bu rivayete gore Kazvin şehrinin fethine katılıp kırk gun sebat gosteren kişiye cennette verilecek koşkun 70.000 kapısı olacak ve her kapının yanında koşkun sahibini bekleyen bir hûri bulunacaktır. İbnu’l-Cevzî, bu rivayetin uydurma olduğunu belirttikten sonra İbn MĂ‚ce gibi bir muhaddisin boyle bir hadisi eleştiriye tĂ‚bi tutmadan eserine almasından duyduğu şaşkınlığı dile getirir. (İbn MĂ‚ce, a.y.; NĂ‚sıruddin el-ElbĂ‚nî, I, 371)

Ebû Nuaym el-İsfahĂ‚nî’nin, cennete giren herkese 4000 bĂ‚kire, 8000 dul ve ayrıca 100 hûri verileceği yolunda rivayet ettiği hadis isnad acısından zayıf bulunmuş, rĂ‚vileri icinde yalancı kişilerin bulunduğu ifade edilmiştir. (Sıfatu’l-cenne, III, 219-220, 279-280; İbn Kayyim el-Cevziyye, s. 360-361)

Taberî, “İman edip guzel davranışlarda bulunanlar cennette lezzet ve sevince mazhar kılınacaktır” (Rûm 30/15) meĂ‚lindeki Ă‚yetin tefsirinde cennet ehlinin şarkılar dinleyip eğleneceğini belirtirken (CĂ‚miu’l-beyĂ‚n, XXI, 19-20), Tirmizî (Sıfatu’l-cenne, 24) ve Beyhakī (el-Ba'ŝ ve’n-nuşûr, s. 210), cennet hûrilerinin koro halinde muzik icra edeceklerine dair hadisler nakletmişlerdir.

Hûrilerin bu sırada duygularını şoyle dile getirecekleri de ifade edilmektedir: “Biz sonsuza kadar yaşayan ve porsumeyen tazeler, kusmeyen sevgilileriz. Biz cok mutluyuz, eşlerimiz de cok mutludur”. Ayrıca hûrilerin, eşleri etrafında Allah’ı yucelten ve O’nu oven terennumlerde bulunacakları da bildirilmektedir. (Musned, I, 156; Beyhakī, s. 212; İbn Kayyim el-Cevziyye, s. 358-360)

Dunyevî zevk ve hazları yeterince tadamayan, umdukları olcude mutlu olamayan veya ceşitli acılara ve kayıplara mĂ‚ruz kalan insanların, Ă‚dil olduğundan şuphe etmedikleri yuce Tanrı’nın kendilerine dunyada elde edemedikleri mutlulukları yaşatacak şekilde lutuflarda bulunacağı ikinci bir hayatın mevcudiyetine inanmaları, onlarda iyimser bir ruh halinin hĂ‚kim olmasına yardımcı olduğu gibi boyle bir Ă‚hiret inancı insanların daha sağlıklı bir dinî hayat yaşamalarına katkıda bulunacaktır.

Bu amacla erken donemlerden itibaren hûrilerin yapısı, fizyolojik ustunlukleri, cinsî gucleri ve sayıları hakkında bir kısmı Hz. Peygamber’e nisbet edilen ceşitli rivayetler hadis kitaplarında yer almaya başlamıştır.

Kısmen Tirmizî’nin es-Sunen’inde ve daha cok da İbn Ebu’d-DunyĂ‚, TaberĂ‚nî, Ebû Nuaym, Hatîb el-BağdĂ‚dî, Munzirî ve Kurtubî’nin eserlerinde gorulen bu rivayetleri İbn Kayyim HĂ‚di’l-ervĂ‚h’ında bir araya getirmiş ve kısmen eleştiriye tĂ‚bi tutmuştur. Eserin ilmî neşrini gercekleştiren Yûsuf Ali Budeyvî ise soz konusu rivayetleri eleştirmiş ve coğunun guvenilmez olduğunu soylemiştir. (HĂ‚di’l-ervĂ‚h, s. 337-346)

Kur’Ă‚n-ı Kerîm’de Ă‚hiret mutluluğu hem maddî hem mĂ‚nevî-ruhî cercevede tasvir edilmiştir; benzer yaklaşım hadis metinlerinde de gorulur. Bu tasvirleri inceleyip anlamayı ve halka aktarmayı amaclayan bazı Ă‚limler, bunlardan kendi yetenek ve temayulleri doğrultusunda birbirinden farklı, zaman zaman da abartılı sonuclar cıkarmışlardır.

Ahiret şartlarının dunya şartlarından farklı olduğu bildirilmekle beraber o hayatla ilgili olarak anlatılan hususlar dunya realitesi icinde yaşayan insanlara hitap ettiğine gore bunların etkili olabilmesi icin insanın aklı ve beklentileriyle bir olcude uyuşması gerektiği acıktır. Nitekim Kur’Ă‚n-ı Kerîm’de cennet hayatı tasvir edilirken bunun dunyadaki mutluluk vasıtalarıyla ilişkilendirilerek anlatıldığı gorulmekte, ancak Ă‚hiret hayatının cok daha saf, derin ve mutluluk verici olacağı ifade edilmektedir. (meselĂ‚ bk. el-Bakara 2/25; es-SĂ‚ffĂ‚t 37/45-47; Muhammed 47/15; bk. TDV İslam Ansiklopedisi, Huri md.)



Selam Ve Dua İle ...!
__________________