Kur’anın cihad(adil savaş) ile ilgili olarak belirlediği ilkeler şunlardır:
1- Haklı savaş gerekcesi ilkesi:
Kuran-ı Kerimdeki savaşın sebebi, duşmanın saldırı ve zulmudur. Duşman Muslumanların yurtlarını basar, hicrete zorlar, can, mal ve din ve namus guvenliğini tehdit ederse, bu durum; savaşı zorunlu ve mecbur kılar.
Kur’ana gore, duşman guclere karşı verilecek savaşın gerekcesinin makul ve haklı olması gerekir. Esasen “istila”, “somuru” ve “tecavuz” icin yapılan savaşları tanımayan İslam dini ( Bakara Sûresi, 205 ; Nisa Sûresi,94 ; Kasas Sûresi,83 ; Şura Sûresi,41-42) savaşa ancak :Muslumanların can ve mal guvenliğini sağlamak, hak ve hurriyetlerini korumak, İslama ve İslam ulkelerine yonelik saldırıları onlemek amacıyla başvurulacağını hukme bağlamış ve meşru gorduğu bu savaşı da diğerlerinden ayırmak icin ona cihad adını vermiştir.
2- Adil savaş ilkesi:
Adil savaş ilkesi, cihat fiilen başladığı zaman uygulanacak bir ilkedir. Bu ilkeye gore, savaş sadece savaşa iştirak eden tarafa yoneliktir. İslam’da duşmanı oldurmekten ziyada insanı kazanmak esastır. Bu amacla, savaştan once duşman İslam’ı kabul etmeye cağrılır, kabul etmezse itaat ve cizye(savaş tazminatı) teklif edilir. Bunlar yapılmadan cihada teşebbus edilmez. Duşmana sunulan bu gerekceler kabul edilmediğinde Allah’tan yardım dilenerek savaşa girilir.
Savaşa girildiğinde, Muslumanlar, “adil savaş ilkesi”ne gore adım atmak zorundadırlar. Bu ilkeye gore, savaşta vurulacak hedef sadece duşman askerleridir. Savaş sırasında cocuklar, kadınlar, yaşlılar, yatalak hastalar, mecnunlar, sakatlar oldurulemez. Savaşa iştirak etmeyen din adamlarına ve ihtiyarlara silah cekilmez, savaşa katılmayanlar (esnaf ve ciftciler gibi sivil halk) katledilemez (Bakara Sûresi,191).
Savfan İbnu Assal (r.a) anlatıyor : “Resulullah (a.s.m) beni seriyyede savaşa gonderdi.Yola cıkarken şu talimatı verdiler :
“Allah’ın adıyla, ALLAH YOLUNDA YURUYUN.Allah’ı inkar edenlerle savaşın, işkence yapmayın, ahdinizi bozmayın. ganimeti calmayın, cocukları oldurmeyiniz” ( Muslim, Cihad 3,(1731), Tirmizi, siyer 48,(1617) Ebu Davut, Cihad 90, (2612,2613)
3- Savaşta aşırı gitmemek ilkesi:
İslam, savaş halinde bile, insanî değerlere itibar eder. Savaş anında, dehşet ve vahşeti sergileyen şiddetli hiddetleri mutedil hale getirir. Savaşta bile olcuyu kacırmamayı bir temel prensip olarak kabul eder. İslam, aşırı ve haddi aşan tavırlara karşı mueyyideler getirmiştir. Bu nedenle, İslam hukukunda saldırıya ancak misli ile mukabele edilir; aşırı gitmek suctur.
Kur’an-ı Kerim, duşmanla yapılan yuz yuze savaşta bile, aşırı gidilmesini yasaklar. Bu husus, şu ayet-i kerime ile beyan burulmuştur:
“Size karşı savaş acanlara, siz de Allah yolunda savaş acın.Sakın aşırı gitmeyin, cunku Allah aşırı gidenleri sevmez” (Bakara Sûresi,190)
Nitekim bir başka ayette de şoyle buyrulur:
“ Kim size saldırırsa siz de ona misilleme olacak kadar saldırın. Allah’tan korkun ve bilin ki Allah muttakilerle beraberdir” (Bakara Sûresi, 194)
4- Sulh ve barış ilkesi:
İslam, duşman tarafından teklif edilen sulh ve barış anlaşmalarına karşı barış ve sulh ile mukabele etmeyi prensip olarak kabul eder(Enfal Sûresi,61,62,63 ; Hucurat Sûresi,9). Kur’an “Sulh (daima) hayırlıdır”(Nisa Sûresi,128) mesajı ile butun dunyaya bu hakikati 1400 seneden beri duyurmaktadır. “Eğer onlar (savaştan) vazgecerlerse,(şunu iyi bilin ki)Allah gafur ve rahimdir”(Bakara Sûresi,192) ayeti ile “Şayet vazgecerlerse zalimlerden başkasına duşmanlık ve saldırı yoktur”(Bakara Sûresi,193) ayeti de sulhun onemini vurgulamaktadır.
5- Esirlere iyi muamele etme ilkesi:
İslam, esirlere iyi muamele edilmesini emredir. Muslumanlar esirleri yedirmekle, ac ve susuz bırakmamakla mukelleftirler. Bu gorevi de Allah rızası ici yaparlar.(Bakara Sûresi,177;Enfal Sûresi,69,70,71;Muhammed


Sûresi,4; İnsan Sûresi, 8,9,10,11,12)
__________________