Protein İcecekleri Tehlikeli midir??!! Tabi, kesin oyledir. Temmuz 2010’da Consumer Reports dergisindeki protein icecekleri hakkında yayınlanan makaleden bir şekilde haberiniz varsa, beklide paniğe kapılmışsınızdır? Kapılmalısınız ama protein icecekleriyle ilgili değil. Sizi asıl rahatsız edecek olan şey Consumer Reports’un yapmış olduğu bu sacma ve taraflı yayın olmalıdır. Once size bu rapordaki sacma sapan iddiaları anlatarak başlayayım: Fazla protein zararlıdır! Eğer yazarların bu iddiaları destekleyen araştırmalardan neden hic bahsetmediğini merak ediyorsanız cevabı gayet basit, boyle bir araştırma yok da ondan. Aslında yapılan bir kac araştırma tam tersinin doğru olduğunu ortaya koymuştur –yuksek protein tuketimi sadece sağlıklı değil aynı zamanda da kas ve guc kazanımı ve yağ yakımı icin de gereklidir. Consumer Reports sozde sağlık ve fitness uzmanlarıyla fazla proteinin zararları konusunda roportajlar yaparak devam ediyor. Fakat bu “uzmanlar” sadece diyetisyen ve spor gıdaları alanında calışma yapan araştırmacılar değiller. Kaynaklarından biri olan Dr. Kathleen Laquale, şoyle diyor: “Vucut saatte ancak 5-9 gram proteini parcalayabilir. Enerji olarak yakılamayan bu orandan daha fazlası ya yağ olarak depolanır ya da vucuttan atılır. O yuzden ihtiyactan fazla protein tuketmek anlamsız bir cabadan başka bir şey değildir.” Daha once Laquale’ye dair bir şey bilmediğimden kendisi hakkında araştırma yaptım. Kendisi Massachusetts’deki Bridgewater State Univertesi’nde sportif antrenman profesoru. Bridgewater State Universitesi’ne bir lafım yok ama bu okulun egzersiz bilimi ve spor gıdaları konusunda ağırlığı olan bir yer olduğunu zannetmiyorum. Oyle olsa bile sportif antrenman bolumunun spor gıdalarıyla değil de spor sakatlıklarıyla ilgilendiğini bilmenizde yarar var. Laquale her ne kadar beslenme uzmanı olarak gorulse de kendisinin beslenme alanında ya da diğer araştırma konularında yayınlamış olduğu tek bir makaleye bile rastlayamadık. Kendisi birden bire protein kullanımı konusunda uzman kesilmiş. Asıl sorun protein kullanımının vucut ağırlığı, oğunler arasındaki sure, bu oğunler oncesinde kişinin yapmış olduğu aktiviteler (egzersiz gibi) ve tuketilen proteinin turu gibi pek cok etkene bağlı olmasıdır. Laquale’nin bunları dikkate almadan yaptığı acıklama gulunctur, sorumsuzluk orneğidir ve spor gıdalarından habersiz olduğunun gostergesidir. Consumer Reports bu konuda Dr Robert Wolfe gibi protein araştırmalarında uzman kişilere danışmalıydı. Kendisinin Texas Universitesi Tıp Fakultesi’nde (Galveston) yaptığı araştırmalar sayesinde bizler antrenmanlardan once ve sonra proteinin ne denli onemli olduğunu oğrenebildik. Diğer taraftan Muscle&Fitness dergisi yazarı Dr. Tabatha Elliott, kendi doktora oncesi calışmasını da Wolfe’un laboratuvarında yapmıştır. Ben de Wolfe’un laboratuvarında kendi araştırmalarımda uygulayabilmek icin proteinleri inceleme tekniklerini oğrenmek adına zaman gecirmiştim. Eğer sorsalardı Elliott ve Wolfe, Consumer Reports’a yaptıkları araştırmaların sonucunda ne kadar cok protein tuketilirse o kadar fazla protein sentezinin aktif hale geldiğini soyleyebilirdi. Kasların buyumesine giden yol protein sentezinden gecer. Diğer bir deyişle daha buyuk ve guclu kaslara sahip olabilmek icin daha fazla protein tuketmelisiniz ve protein icecekleri de kas yapmada normal protein kaynaklarından daha etkili oldukları icin gunun en kritik anlarında tuketilirler (orneğin; antrenmanlardan once ve sonra). Dunyaca unlu ve bu alanda uzun yıllara yayılmış calışmaları olan uzmanların soylediklerini curutmek icin oradan buradan akademisyen toplayan kişilerin bu işe kalkışmadan once onların yaptığı işleri de dikkate almalarını beklerdik. Yetmezmiş gibi bir de gariban Scott Baker ve onun karın ağrısıyla ilgili anlamsız bir durum raporu yayınlanmış. Baker’ın diyetisyeni ve kişisel antrenoru Erin Palinski, Baker’ın cok fazla protein tukettiği icin ishal olduğunu iddia etmiş. Anlaşılan Consumer Reports, Palinski’nin aynı zamanda gastroenterologist olduğunu yazmayı unutmuş. Cunku bağırsak bozukluğuyla ilgili boyle bir teşhis koyabiliyorsa oyle olması gereklidir. Consumer Reports yine birisinden uzman olmadığı bir konuda fikir almaktan cekinmemiş. Peki ya Consumer Reports’un protein iceceklerinde keşfettiği ağır metal ve atıklara ne demeli? Soz konusu rapora daha yakından bakıp makalenin başında yer alan şu cumleye bir goz atalım: “Test ettiğimiz protein iceceklerinin coğunda atık madde oranı, eğer onları tespit edebildiysek, duşuk ve orta seviyedeydi.” Doğru, cunku test edilen protein iceceklerinin hemen hicbiri tehlikeli bir atık madde icermiyordu. Peki ya yuksek oranda atık madde iceren urunler ne olacak? Bulguları inceleyelim. Konudan habersiz olanlar icin acıklayalım, Consumer Reports asla kullandığı metotları acıklamaz. Standartların tespiti, urun sertifikaları, halk sağlığı ve guvenliği icin eğitim ve risk yonetiminde dunya lideri ve World Health Organization for Food and Water Safety and Indoor Environment’la işbirliği icinde gorev yapacak şekilde kurulmuş olan NSF International, Consumer Report’un bu bulgularını reddeden bir acıklama da bulunmuştur: NSF International, Temmuz 2010’da Consumer Reports’da bildirilen protein icecekleri uzerine yazılmış makaledeki test sonuclarıyla ilgili bir yorumda bulunamaz. Testin yapıldığı laboratuvar ve akreditasyon nitelikleriyle ilgili bir acıklamada bulunulmamıştır. ISO 17024 akreditasyonu besin takviyelerindeki ve gıda urunlerindeki ağır metal testlerinde buyuk onem taşır. Makale aynı zamanda bu raporda kullanılan test metodunu, analitik hazırlıkları, ornek boyutunu, risk değerlendirmesi temelini, tespit limitini, kalite kontrol veri ve enstrumanlarını da acıklamamıştır. NSF International’ın acıklaması şoyle devam ediyor: Muscle Milk Chocolate ve Muscle milk Vanilla Creme, NSF/ANSI Standart 173’e uygun gorulerek sertifika almıştır. Analiz edilen numuneler gecerli test metotlarının standart sınırlarına gore kabul edilebilir seviyededir. Diğer bir deyişle, bu tur testlerde dunya lideri olan, NSF International bu urunlerin standartlara uygun olduğunu onceden kabul etmiştir. Consumer Reports, NSF’nin bulmayı başaramadığı atık maddeleri bulmayı başarsa da nedense uyguladığı teknikleri acıklamaya bir turlu yanaşmamaktadır. Consumer Reports’un gulunc iddialarından biri daha sadece. NSF International’ın konuyla ilgili raporunun tamamını bu adresten okuyabilirsiniz: Nsf.org/business/dietary_supplements/index.asp?program=DietarySups Eğer protein urunlerinde neden arsenik, kurşun ya da cıva olduğunu merak ediyorsanız bunun suclusunun uretici firmalar olmadığını da bilmelisiniz. Bu atık maddeler protein iceceklerinin yapıldığı gıdalardan gelmektedir. Bir besinin bu tur maddelerden hicbir iz taşımaması neredeyse imkansızdır. Zaten normal besinlerden tukettiğimiz de bu maddelerden de az da olsa tuketmiş oluyoruz. Dolayısıyla eğer bu atıklardan uzak durmak istiyorsanız protein iceceklerinden cok daha fazlasından vazgecmek zorunda kalacaksınız demektir. Her gun yediğiniz pek cok yiyecek de buna dahildir. Nedendir bilinmez Consumer Reports bunu da bildirmeyi akıl edememiş. Acıkca gorulen şu ki Consumer Reports bu raporu hazırlarken protein iceceklerine ve takviye endustrisine karşı onyargılı davranmıştır. İşinin ehli protein uzmanlarına danışmamış, protein tozlarının guvenliğiyle ilgili o tarihe kadar yapılan araştırmaları goz ardı etmiş ve sonunda kendi elde ettikleri sonucları bile ozenle incelememişlerdir. Bu “araştırmanın” sizi ofkelendirmekten ote bir etkisi olmamalıdır. Nihayetinde onların asıl gorevi sizin haklarınızın ve sağlığınızın gozcusu olmak olmalıydı. Ama nedense işin kolayına kacıp bu felakete imza atmak yolunu secmişlerdir. Eğer Muscle&Fitness dergisi sayfalarında bu tur desteksiz araştırmalara yer vermiş olsaydı şimdiye kadar coktan tarihe karışmış olurdu. __________________