Kortizol nedir? Kortizol adrenal bezlerden salgılanan steroid yapıda bir hormondur. Kortizol'e sıkca "stres hormonu" denilmektedir cunku seviyesi duygusal ve fiziksel stresi takiben artmaktadır. Bu hormon sadece basit bir stres seviyesi gostergesinden daha fazlasıdır; Ayrıca insan vucudunun neredeyse her parcasının işlevini yerine getirmesi icin gereklidir. Bu kritik hormonun eksikliği veya fazlalığı ceşitli fiziksel semptomlara ve hastalık durumlarına yol acabilir. Kortizolu yukselten genel tetikleyiciler Trafik Ailede huzursuzluk veya insanlarla iyi gecinememe İşe gec kalma Yaklaşan sınav gibi olaylara duyulan aşırı kaygı Aşırı antrenman Fiziksel caba gerektiren işler Sonraki oğun icin endişeli olma Hastalık Sıradışı sıcaklıklar Tum bu durumlar bedenin duygusal veya fiziksel strese girmesine ve katabolik bir hormon olan kortizolun gereğinden fazla miktarda serbest bırakılmasına yol acar.Kortizol seviyesi ozel olarak sabahları 6-8 arasında normalden daha yuksek, gece boyunca ise en duşuk seviyelerdedir. Arkaplan bilgileri Kortizol bobreklerin kenarında bulunan kucuk adrenal bezler tarafından sentezlenen steroid bir hormondur. Kortizolun insan vucudundaki en onemli gorevleri kan basıncını ayarlamak ve kardiyovaskuler sistem uzerine olan etkileridir. Ayrıca vucudun kullanacağı protein ,yağ ve karbonhidrat duzenler. Vucutta fiziksel veya psikolojik stres oluştuğunda kortizol ekskresyonu (salgısı) artar. Kortizol ilk salgılandığında kas proteininin yıkımına sebep olarak kan akışına amino asitlerin serbest bırakılmasına yol acar. Bu surecten sonra amino asitler enerji olarak kullanılmak icin karaciğer tarafından hemen glukoza cevrilir(sentez edilir). Kan şekeri yukselir boylece beynin ihtiyacı olan enerji icin daha fazla kullanılabilir glukoz var olacaktır. Aynı zamanda vucuttaki diğer dokular glukozu enerji olarak kullanımını azaltır. Kortizol ayrıca kasların enerji olarak kullanabilmesi icin yağ hucrelerinden yağ asitlerinin serbestleşmesine yol acar. Bu iki enerji sureci bireyi strese sokan durum icin hazır kılar ve beyine de yeterli miktarda enerji kaynağının verilmesini sağlar. Vucut kan akışındaki kortizol salgısını kontrol etmek ve miktarını ayarlamak icin karmaşık bir geri besleme (feedback) sistemine sahiptir. Hipofiz beyinde bulunan kucuk bir bezdir.Bu bez adrenokortikotropin olarak bilinen (ACTH) hormonu uretir ve salgılar. ACTH salgısı adrenal bezlere kortizol uretimi ve salınımını arttırması sinyalini verir. Bu surecten sonra hipofiz beynin hipotalamus bolumunden kortikotropin hormon serbestleyici (CRH) sinyalini alır. Bu sinyalle hipofiz bezi ACTH'ı serbest bırakır. Duzenleyici hormonlar olan ACTH ve CRH stresli bir durumun ardından artar. Buda kortizolun derhal yukselmesine neden olur. Kortizol yeterli miktarda(veya aşırı) olduğunda, hipofiz ve hipotalamustaki geri besleme sistemine etkileyerek birbirleriyle uyumlu olarak ACTH ve CRH uretimini azaltmak icin alarm verir. Bu durum yuksek kortizol salgısını duşurmek icin vuku bulur. Anormal kortizol seviyesi Belirli ilaclar; spironolactone(diuretik-idrar sokturucu) ve ostrojen hormon tedavisi kortizol seviyesinin artmasına yol acabilir. Androjenlerle ilac tedavisi veya kriz onleyici tedavi-phenytoin kortizol seyiyesinin duşmesine yol acabilir. Hamileliklerinin son donemlerindeki kadınlar ile aşırı antrenman yapan atletler ortalamadan daha yuksek kortizol seviyelerine sahip olabilirler. Kortizol seviyeleri vucut geliştirmecileri nasıl etkiler ? Yuksek kortizol seviyesi anabolik durumdaki (Kas inşaa eden) vucudu katabolik duruma (kas yıkımı) sokabilir.. Kortizol seviyesinin duşuk olması kendinizi iyi ruh halinde tutmanızla mumkundur. Kendinizi her durumda strese sokmayın. Ayrıca bedeniniz savaşa karşı yeterince iyi mucadele edebilmek icin yuksek kortizol seviyesine sahip olabileceğini bilin. Antrenmanda veya fiziksel caba gerektiren bir işte calışırken akıllı hareket edin.Vucudunuzun herhangi bir duruma nasıl tepki vereceğini bilin. Lee Haney kaslarının daha iyi ve daha buyuk olduğunu hayalinde canlandırırdı. O vucudunuzun hayaliniz olmadığında hicbiryere gidemeyeceğini (ulaşamayacağını) soyler. Başarılı vucut geliştirme kariyeri boyunca Lee bu spordaki başarısı icin daha cok canlandırmayı-hayal etmeyi ovmuştur. Canlandırma-hayal etme onun daha az kortizol seviyesine sahip olarak daha iyi bir vucudu olmasını sağlamıştır. Kaslarınızın şiştiğini canlandırdığınızda ve hayal ettiğinizde zihniniz rahatlar vucudunuz stressiz ve normalden daha rahatlamış olur. Kortizol seviyenizi nasıl duşurursunuz ? Buyuk ihtimalle Coğunuz nasıl daha duşuk kortizol seviyesine sahip olabileceğinizi soruyorsunuzdur. Bunun bircok farklı yolu var; daha iyi yol olan stresli olaylarla başa cıkmak ve diğeri kortizol seviyesini duşurmek icin ilac kullanımı. Eğer kortizol seviyenizin yuksek olduğunu duşunuyorsanız, bir doktor tarafından muayene edilmeniz ve buna gore hareket etmeniz gerekir. Yine de coğumuzda, kendimizden kaynaklanan stres nedeniyle kortizol seviyemiz yuksektir. Duşuk kortizol icin ihtiyacınız olan duşuk strestir. Eğer sizde herşeye herzaman aşırı streslenen insanlardansanız, kendinize sormalısınız: kendime bunu niye yapıyorum ? Her soruna cozulebilecekmiş gibi bakmak, sorunları abartmamak. Eğer fiziksel caba gerektiren bir işte iseniz , vucut enerjisi icin gun boyunca kucuk oğunler veya atıştırmalıklar yemeyi deneyebilirsiniz. Vucudunuz enerji icin kas dokusuna bel bağlamamalıdır. Sonuc Kortizol diyet ve antrenandan daha onemli olmadığı halde yinede tehlikeli olabilir. Kas kutleniz icin savaşmak icin her kucuk şeyden yararlanmalısınız. Duşurulen yuksek kortizol seviyesi vucudunuzun daha az katabolik konuma getirerek vucudunuzun daha anabolik olmasını sağlar. Kaynak:bigmusclesfast __________________