Amino asitler ve proteinler birbirlerinden cok farklıdır ancak ayrılmaz bir butunun parcalarıdır. Amino asitler buyuk bir protein molekulunun alt birimidir. Protein tukettiğinizde sindirim sisteminiz o proteini tek tek amino asit parcalarına boler ve hucrelerde bu bolunen amino asitler tekrar birleşerek yeni bir protein oluşturur. Amino asitlerin temel gorevi proteini oluşturan yapı taşları olmalarıdır ama vucutta başka yerlerde de gorev alabilirler. Amino Asit ve Protein Tozu Farkı Whey proteini, bilinen en yuksek oranda BCAA (Branched Chain Amino Acid: Dallı Zincirli Amino Asitler) ve esansiyel amino asitler (EAA) iceren yuksek kaliteli bir proteindir. O zaman neden sadece amino asit alıp aynı sonucları elde edemiyoruz ? İlk başta kulağa mantıklı geliyor: Eğer whey proteini BCAA, EAA ve diğer amino asitlerden oluşuyorsa, sadece amino asit tuketerek ya da diğer amino asitleri tamamen bir kenara atıp sadece whey proteini tuketerek aynı sonucları elde edebilirmişiz gibi duruyor. Ama gercekte bu doğru değil; tam protein veya amino asit veya bu amino asitleri iceren besinleri tuketen kişilerin hepsi farklı sonuclar almaktadır. Bu durumu birkac ornek ile ozetleyelim. Whey proteininin amino asitlerden meydana geldiğini soylemek, gri egzozu, gri motoru ve gri koltukları olan arabanın tamamının gri renkte olduğunu soylemek gibi bir şeydir. Ya da bir geminin su uzerinde yuzmesi, geminin icindeki insanların da yuzeceği anlamına gelmemektedir. Whey proteini ve icerisindeki amino asitleri kıyaslamak da tıpkı bu durumlara benzemektedir. Konuyu daha iyi kavramak acısından somut orneklere bakalım. 2006 yılında yaşlılar uzerinde yapılan bir calışmada, bir gruba 15 gr. esansiyel amino asitler (EAA) ve diğer gruba 15 gr. whey proteini (daha az EAA icermekteydi) verildi. EAA ve whey proteini alan her iki grupta da kaslarda protein sentezlenme hızı artış gosterdi ama EAA alan gruptaki bu artış cok daha fazlaydı. EAA alan grup daha anabolikti, yani bu daha fazla kas yaptıkları anlamına geliyordu. Eğer whey proteininin tum esansiyel amino asitleri icerdiği icin tek başına EAA almakla aynı etkiyi gostereceğine inanıyor olsaydık, asla bu sonucları elde edemezdik. Ancak yine yaşlılar uzerinde yapılan bir diğer araştırmada 5 kişilik 3 gruba 15 gr. whey proteini, 6.72 gr. EAA ve 7.57 gr. esansiyel olmayan amino asitler verildi ve whey proteini alan grubta anabolik etkinin daha fazla olduğu goruldu. Araştırmacılar whey proteininin kaslardaki protein oranını arttırdığını ve bunun iceriğindeki EAA’ların otesinde bir durum olduğunu soyledi. Ne yazık ki bu iki araştırmada protein sentezini olcmek icin farklı yontemler kullanıldığından, sonucların kıyaslanması doğru değildir. Kullanılan farklı metodolojiler farklı sonucların cıkmasına neden olabilmektedir. Yine aynı araştırmacılar tarafından genc erkekler uzerinde yapılan ucuncu araştırmada ise, 30 gr. karbonhidrat ve 15 gr. EAA karışımı ve yine aynı miktarda (15 gr.) EAA iceren 850 kalorilik sıvı haline getirilmiş bir oğun ve hem karışımı hem de sıvı oğunu icen uc grup kıyaslandığında, her iki karışımı da icen ucuncu grubun en iyi anabolik seviyeye sahip olduğu gorulmuştur. 30 gr. karbonhidrat ve 15 gr. EAA iceren karışım ise sıvı oğunden daha iyi sonuclar vermiştir. Bu, 180 kalorilik karbonhidrat ve EAA karışımının, aynı miktarda EAA iceren 850 kalorilik sıvı oğunden daha etkili olduğu anlamına gelmektedir. Bu sonuclar, karbonhidratın vucutta nitrojen tutmasını olumlu yonde etkilediği icin enteresandır. Karbonhidrat tuketimi, metabolizma yuzunden oluşan protein kaybını azaltmakta ve vucudun protein dengesini sağlamaktadır. Ancak bu kaslardaki protein sentezlenmesini arttırdığı ve tek başına kasların gelişmesine yardımcı olduğu anlamına gelmemektedir. Karbonhidrat tuketimi sadece metabolizma duzeyinde vucudun proteini kullanma suresini uzatacaktır. Protein Sentezi Vucudumuzdaki hucreler bir uyarı aldıklarında - orneğin bağışıklık sistemi hucreleri vucuda yabancı bir mikroorganizmanın girdiği ve antikor uretmeleri sinyalini aldığında - protein sentezlemeye başlar. Genetik materyallerin icerisinde saklı bilgiler ile hucrelerde protein uretimini gercekleştiren ve gıdalarla dışarıdan aldığınız amino asitler, o sırada ihtiyacımız olan proteinlerin sentezlenmesini sağlar. Sağlıklı kalabilmek icin vucudun var olan amino asitlerden surekli yeni ve fonksiyonel proteinler uretmesi gerekmektedir. Amino asitler bir kere yeni bir protein oluşturduklarında, bu protein vucutta farklı işlevler gorebilir; bağışıklık sisteminizi kuvvetlendirir, kas dokusunu onarır, yeni kas hucresi yapar, icorganların yapısını korur ve hucreler arası sinyal gonderebilir. Bu proteinlerin gorevleri tamamen onları meydana getiren amino asitlere bağlıdır. Tabi tek başına amino asitlerin vucutta aldığı gorevler, proteinlerin icerisindeki gorevlerinden bağımsızdır. Orneğin bir amino asit kumesi, protein yonunden zengin ama karbonhidrat yonunden yoksun bir diyet yaptığınız zamanlarda glikoza donuşerek, vucut icin enerji sağlayabilir. Eğer cok fazla protein ve kalori iceren bir diyet yapıyorsanız, amino asitler yağ asitlerine donuşerek yağ dokunuzda saklanabilir. Birbirlerinden cok farklı olsalar da protein ve amino asitler birbirlerine son derece bağımlıdırlar. Amino asitler olmadan vucutta protein uretilemez. Gıdalar yoluyla alınan proteinler olmadan da, vucut protein uretecek amino asitlere ulaşamaz. Hucrelerimiz bazı esansiyel olmayan amino asitleri uretebilir ancak yaşam fonksiyonlarımız icin hayati onemi olan temel amino asitleri (EAA) uretemez. Sağlıklı olmak icin her iki tip amino aside de ihtiyacımız vardır ve dengeli beslenme ile desteklenmiş besin destekleri ile yeteri kadar protein ve amino asit almamız mumkundur. Amino Asitler 20’ye yakın amino asit arasında sadece 3 tanesi, BCAA’lar (Valin, İzolosin ve Losin), egzersiz sırasında okside olup enerjiye donuşmektedir. Ancak karbonhidratlar ya da yağlar kadar hızlı okside olmasalar da, yine de enerjiye donuşmektedirler ve diğer temel amino asitler (Glisin, Alanin, Fenilalanin, Triptofan, Metiyonin, Prolin) kadar da protein sentezlenmesini desteklemektedirler. Son derece yuksek oranda BCAA ve EAA iceren whey proteininin anabolik etkisini Losin’e borclu olduğu duşunulmektedir. Uc BCAA’dan sadece Losin tek başına kas buyumesini desteklemektedir. Whey proteininde bulunan bazı amino asitler insulin uretimini tetikler ve bu amino asitlerin tek başına ya da whey icerisinde kullanıldığında farklı etkiler vermesi mumkundur. Whey proteini icinde bulunan esansiyel olmayan amino asitlerin anabolik tepkisi cok azdır. Whey proteininde bulunan biyoaktif peptidler egzersiz sonrası iyileşmeyi hızlandırır ve bu peptidler EAA, BCAA'da bulunmaz; sadece sut urunlerinden elde edilen proteinlerde bulunurlar. Whey proteininin etkisinden amino asitler sorumludur diyemeyiz ama gerektiğinde amino asitler tek başına ya da whey proteine ek olarak kullanılabilir. Kaynak: www.supplementler.com __________________