Soru: Bir kız evlendirilirken “başlık parası” adı altında bir para alınmakta ve bu para mehre benzetilmektedir. Bu hususu acıklar mısınız?

Cevab: BismillÂhirrahmanirrahim.

Bilindiği gibi mehir: Kadının, nikÂh akdi ile kocasından hak ettiği maldır ve bunu kocasından alır. Mehrin nikÂhtan once veya nikÂh esnasında peşin odenmiş olanına “muaccel”, daha sonra odenmek uzere anlaşıhana da “mueccel” denir. Odenecek mehrin tamamı muaccel, veya tamamı mueccel olabildiği gibi bir kısım muaccel, bir kısmı da mueccel olabilir.

Mehir, kadınlardan istifade karşılığında odenmesi gerekli bir bedel (para veya mal)dır. Mehir verilmesi, kadınların değerini yuceltme, ihtiyaclarını karşılama, ceyiz tedariki, istikballerini guvence altına alma ve nikÂhın onemini belirtme gibi ilahi hikmetleri ihtiva eder. Mehir kadının hakkı olduğu icin tasarrufu da ona aittir. Kadının izni olmadan, anası-babası ve velisi dahil hicbir kimse mehri kullanamaz ve bu mehirden istifade edemez. (7)

Başlık parası ise, İslÂmî hayatta yeri olmayan, Hz. Peygamber (sav)’in yururlukten kaldırdığı fakat bugun bazı bolgelerde varlığını surduren: “Evlenirken damadın kaynatasına (veya ailesine) odemesi gerekli kılınan para” adetidir ki mehirle hicbir alakası yoktur. Asrımızda bazı musluman topluluklarda kız babaları, hakları olmadığı halde kızlarını verdikleri erkeklerden veya erkek tarafından “başlık” adı altında bir para veya mal almakta ve ekseriya bu parayı kızlarının satış bedeli olarak telakki ettiklerinden kızlarına vermemekte, kızlarının duğun giderleri icin sarfetmemekte ya da cuz’i bir miktarını harcamaktadırlar.

Başlığı mehirle mukayese etmek gerekirse, mehir nikÂh akdi sırasında tesbit edilen ve kadına ait olan bir mal veya bedeldir, babanın bunda bir hakkı yoktur. Başlık ise, satış bedeli olarak telakki edilmektedir. Hur insan satılamayacağına gore, bu para satış bedeli olamaz. Ruşvet mahiyetinde olup haramdır. Kedi yavrusunu yiyeceği zaman, cok iştahla yediği bir hayvana (fareye) benzetir, ondan sonra yermiş. Şimdi gunumuzde de din yolunda şaşkın ve paraya duşkun babalar, aldıkları bu parayı mehre benzeterek hareketlerine meşruiyyet susu vermekte, batıla hak libası giydirmeye calışmakta ve haram yemektedirler. Bu para mehir değil, zehirdir, zehir... İslam hukukuna gore bu parayı vermiş bulunan erkek, kız babasından bu parayı geri isteme hakkına sahiptir. Elde mevcut değilse, odetme yoluna gidebilir. İslÂm’a teslim olmuş bir baba, haram olan bu parayı kabul etmemeli, cehalet sebebiyle almış bulunuyorsa geri verme asaletini gostermelidir.



7- Alemgir, el-fetava’l-Hindiyye, 1/302 ve devamı
__________________