Bizlere Bahşedilen Nimetler:

اَلَمْ تَرَوْا اَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَا فِى السَّموَاتِ وَمَا فِى الْاَرْضِ وَاَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً

Allah'ın, goklerde ve yerdeki (nice varlık ve imkÂnları) sizin emrinize verdiğini, nimetlerini acık ve gizli olarak size bolca ihsan ettiğini gormediniz mi?[1]



وَآتَاكُمْ مِنْ كُلِّ مَا سَأَلْتُمُوهُ وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ

”Ve size istedikleriniz şeylerin hepsinden vermiştir ve eğer Allah'ın nîmetini sayacak olsanız sayıp bitiremezsiniz. Şuphe yok ki insan elbette cok zalîmdir, cok nankordur.”[2]



Nimetlerden Hesaba Cekileceğiz:

"Rasulullah buyurdular ki:

لَا يَزُولُ قَدَمَا عِبْدٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ أَرْبَعٍ: عَنْ عُمُرِهِ فِيمَا أَفْنَاهُ، وَعَنْ عِلْمِهِ مَا عَمِلَ بِهِ، وَعَنْ مَالِهِ مِنْ أَيْنَ اِكْتَسَبَهُ وَفِيمَا أَنْفَقَهُ، وَعَنْ جِسْمِهِ فِيمَا أبْلَاهُ

Kıyamet gunu, dort şeyden sual edilmedikce, kulun ayakları [Rabbinin huzurundan] ayrılamaz: Omrunu nerede harcadığından, Ne amelde bulunduğundan, Malını nerede kazandığından ve nereye harcadığından, Vucudunu nerede yıprattığından.[3]



İsraf

«İsraf» sozlukte; aşırı gitmek, haddi aşmak, malı-mulku sacıp savurmak anlamlarına gelir.

"Malı israf etmek", onu yerli yerinde harcamamak faydasız yere harcamak, gerektiğinden cok harcamak anlamına geldiği gibi, Allah’ın uygun gormediği yerlere harcamak anlamına da gelir.

İhtiyacı gidermeyen, guzel olmayan, yararsız, boş yere ve gayri meşru harcamalar, ihtiyacın otesinde, hakkı olmayanlara nimetlerin aktarılması birer israftır.



Tuketim Toplumu



Tasarrufun bir erdem sayıldığı 19. asrın aksine gunumuzde tuketim one cıkmaktadır. Cağdaş kapitalist sistemde uretim tuketimi yonlendirir. Aşırı derecedeki ambalajlama, pazarlama, reklam ve moda faaliyetleriyle insanlardaki tuketim durtuleri devamlı kamcılanır.



İsrafın Kotuluğu:

…وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا اِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ

Yiyin, icin fakat israf etmeyin. Cunku Allah, israf edenleri sevmez.[4]

******

وَالَّذِينَ اِذَا اَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا

“Rahman’ın kulları, harcadıkları zaman ne savurganlık ederler ne de cimrilik, bu ikisi arasında orta bir yolu tutarlar”[5]



وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا اِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا اِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا

"Akrabaya, yoksula ve yolda kalmış yolcuya haklarını ver, fakat sacıp savurma. Cunku sacıp savuranlar şeytanın kardeşleridir. Şeytan ise Rabbine karsı cok nankorluk etmiştir."[6]



وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا

“Elini boynuna bağlı tutma (cimrilik yapma). Onu, busbutun de acıp-sacma (İsraf da yapma), sonra kınanır, kaybettiklerinin hasretini ceker durursun.”[7]

******

Rasulullah buyurdu ki;

كُلُوا وَتَصَدَّقُوا وَالْبَسُوا فِي غَيْرِ إسْرَافٍ وَلَا مَخِيلَةٍ

Yiyiniz, tasadduk ediniz, giyiniz. Fakat bunları yaparken israfa ve tekebbure kacmayınız.[8]



Bolluk Anında Dahi İsraftan Kacınmak

Bir defasında Hz. Peygamber Sa’d’a uğradı. Rasûlullah onun abdest alırken suyu aşırı kullandığını gorunce şoyle dedi;

مَا هذَا السَّرَفُ

"Bu israf nedir"? Sa’d şaşırarak;

أَفِي الْوُضُوءِ إسْرَافٌ؟

"Abdestte de israf olur mu?" dediğinde Hz. Peygamber şoyle cevap verdi;

نَعَمْ وَإنْ كُنْتَ عَلَى نَهَرٍ جَارٍ

“Evet, hatta akmakta olan bir nehirde abdest alsan bile”[9]

Bir Şiir

Mecbur eden mezalime erkan-ı devleti

İsraf-ı bî luzum ve sefahet değil midir?

Erbab-ı zevi’l-basaire her seng-i makber

Mir’Ât-ı saf, cehre-i ibret değil midir?



Devlet adamlarını bircok haksızlıklara mecbur kılan

Gereksiz israf ve sefahete duşkunluk değil midir?

Basiret sahibi insanlara her mezar taşı

Temiz, saf bir ayna, ibret verici bir yuz değil midir?



Bazı İsraf Ornekleri

Ozellikle duğunlerde; nasıl olsa omurde bir gun veya bir gece anlayışıyla cok buyuk israflar yapılmaktadır. “Cocuğum bir daha mı evlenecek”, “boyle bir gunu insan omrunde bir defa yaşar” gibi ifadelerle kendisine savunma mekanizması hazırlayan kişiler boyle gunlerde Allah ve Rasulunun yasakladığı israfı meşru ve mubah gostermeye calışmakta ve buyuk bir vebali yuklenmektedirler.

Duğunlerde kırılan tabaklar, yakılan masalar, yerlere atılan peceteler, havalara sacılan dolarlar, paralar, tuketilen alkollu ickiler ve dahası israfın orneklerindendir.

Cenaze merasimlerinde ve mezarlıklarda yapılan israf ise işin başka bir boyutunu gozler onune sermektedir. Bir mezarın suslemesine, mermerine İslam’ın hoş gormediği, tasvip etmediği şekilde harcanan paralar fakirlikten kıvranan kac aileye corba, kac hastaya ilac, maddi imkansızlıktan okuyamayan kac oğrenciye kitap-defter, burs olur? İşte bu anlamda israf hem fertte hem de ihtiyac icindeki toplumda buyuk yaralar acmaktadır.



Yeme-icmede israf

Varlığımız ve iş yapma gucumuzun devamı icin gerekli gıdaları almak insanî olduğu kadar dinî bir gorevdir. İnsan bu gorevi yerine getirirken yeteri kadar gıdayı almak mecburiyetindedir. Yuce Dinimiz, ihtiyacımız olan gıdayı azaltıp iş gucumuzu kaybetmeyi tasvip etmediği gibi, gereğinden fazla yiyip icmeyi de yasaklamıştır.

İnsan karnını tıka basa, olcusuzce doldurmayacak, ama guc ve takatten duşecek derecede de ac durmayacaktır.

Tubitak’ın araştırmasına gore meyve ve sebzelerde işleme, taşıma ve depolamadaki hatalardan dolayı %30 oranında zayiat olmaktadır.



Rasulullah buyurdu ki:

مَا مَلَأَ آدَمِىُّ وِعَاءً شَرًّا مِنْ بَطْنٍ، بِحَسَبِ ابْنِ آدَمَ لُقَيْمَاتٌ يُقْمِنَ صَلْبَهُ، فَإنْ كَانَ لَا مَحَالَةَ فَاﻋِﻼً، فَثُلُثٌ لِطَعَامِهِ، وَثُلُثٌ لِشَرَابِهِ، وَثُلُثٌ لِنَفَسِهِ

“Ademoğlu, karnından daha şerli bir kap doldurmamıştır. İnsana belini doğrultacak birkac lokma yeter. Yemek yediği zaman, midesinin ucte birini yemeğe, ucte birini icmeğe, ucte birini de nefes almaya ayırsın.”[10]



Rasulullah buyurdu ki:

إِذَا سَقَطَتْ لُقْمَةُ أَحَدِكُمْ فَلْيُمِطْ عَنْهَا الْأَذَى وَلْيَأْكُلْهَا، وَلَا يَدَعْهَا لِلشَّيْطَانِ

“Birinizin elindeki lokma yere duşerse ondaki toz toprağı giderip yesin ve onu şeytana bırakmasın”[11]



Ekmek İsrafı

Rasulullah buyurdular ki:

أَكْرِمُوا الْخُبْزَ فَإِنَّ اللَّهَ أَكْرَمَهُ فَمَنْ أَكْرَمَ الْخُبْزَ أَكْرَمَهُ اللهُ

“Ekmeğe saygı gosterin. Zira Allah, ekmeği hurmete değer kılmıştır. Kim ekmeğe saygı gosterirse Allah da ona ihsanda bulunur.”[12]



Rasulullah buyurdu ki:

أَكْرِمُوا الْخُبْزَ فَإنَّهُ مِنْ بَرَكَاتِ السَّمَاءِ والْأَرْضِ مَنْ أَكَلَ مَا سَقَطَ مِنَ السُّفْرَةِ غُفِرَ لَهُ

“Ekmeğe hurmet ediniz zira ekmek goğun ve yerin bereketidir. Sofradan duşen kırıntıları alıp yiyen kişiyi Allah mağfiret eder”[13]



Ekmekte Tasarruf Yontemleri:

İhtiyactan fazla ekmek alınmamalıdır.

Ekmek poşette, saklanmalı, uzun sureli muhafaza icin buzdolabında ve poşette saklanmalıdır.

Mumkun olduğunca kucuk gramajlı ekmek alınmalıdır.

Ekmek dilimlenerek tuketilmelidir.

Bayat ekmekler başka bir tatlı veya yemek yapımında kullanılmalıdır.

Raf omru uzun, kaliteli ekmek uretimi yaygınlaştırılmalıdır.

Soğumuş ekmek, bayatlamış ekmek demek değildir.



Dunya Genelinde Yiyecek İsrafı

Yılda yaklaşık 10 milyon insanın aclık ve yetersiz beslenmeden olduğu tahmin edilirken, yaklaşık 1 milyar insan aclık cekiyor, dunya capında 1,3 milyar ton yiyecek, cope atılıyor. Gelişmiş ulkelerde cope atılan gıdaların yuzde 40'ı, aslında yenebilecek durumda.

Dunya Gıda Orgutunun verilerine gore, cope giden miktar, kuresel olarak uretilen gıdaların ucte birini oluşturuyor.

Merkezi Washington'da bulunan Worldwatch Enstitusunun yaptığı araştırmaya gore, gelişmiş ulkelerde ziyan olan yiyeceklerin yuzde 40'ını, aslında tuketilebilecek urunler oluşturuyor. Ancak bu urunler, son kullanma tarihi gectiği veya supermarketlerin depolarında yer olmadığı icin atılıyor. Ayrıca binlerce ton gıda, sadece gorsel nedenlerden oturu ziyan oluyor. Orneğin ABD'de ciftciler, yetiştirdikleri kavunun yuzde 20'sini, uzerinde cizik olduğu veya tam yuvarlak olmadığı icin cope atıyor.

Gelişmiş ulkeler bu gibi nedenlerle yılda yaklaşık 220 milyon ton yenebilir urunu heba ediyor ki bu miktar neredeyse Sahra Altı Afrika ulkelerinin yıllık toplam gıda uretimine denk geliyor. Gelişmekte olan ulkelerde yiyeceklerin ziyan olmasının nedenleri ise daha farklıdır. Fakir ulkelerde, taşımacılık ve depolama alanındaki yetersizlikler nedeniyle hasadın yuzde 40'ı tarladan tuketiciye ulaştırılmaya calışırken ziyan oluyor. Urunlerin işlenmesi ve paketlenmesi sırasında da kayıplar oluyor.

Gelişmekte olan ulkelerde yılda 150 milyon ton buğday heba oluyor. Bu kayıp, tum fakir ulkelerdeki aclığı ortadan kaldırabilecek buğday miktarının altı katını oluşturuyor.

Su İsrafı:

Su ikame edilemeyen, canlılar icin en onemli doğal kaynaktır. Ozellikle son 20 yıl icinde, artan dunya nufusu ve bunun sonucu artan su talebi, kuresel bir su krizini gundeme getirmiştir. Dunya nufusu 19. yuzyıla oranla uc kat artmasına rağmen, su kaynaklarının kullanımının altı kat arttığı belirlenmiştir.

Turkiye dunyanın en hızlı nehirlerinden birkacına sahip olsa da, su rezervleri bakımından alt sıralarda yer almaktadır. Turkiye’de su kaynaklarının verimli kullanımındaki politikaların yanlışlığı, geleceğe ilişkin tehditleri ciddi boyutlara ulaştırmaktadır.

Bir insanın biyolojik ve yaşamsal asgari su tuketimi 25 lt. dir. Ancak cağdaş yaşamın bir gunluk ortalama su tuketim standardı 150 lt. olarak kabul edilmektedir. Dunya ulkelerinde değişken olan bu miktar, Turkiye’de ise kişi başına gunluk 111 lt. dir.

Bir ulkenin su zengini sayılması icin kişi başına yıllık 8000–10000 m3 su duşmesi gerekir. Turkiye 1430 m3 kişi başına kullanılabilir su miktarı ile su zengini bir ulke değildir. Yine DSİ verilerine gore, 2030 yılında 80 milyon nufusa ulaşacak Turkiye’nin kişi başına 1100 m3 kullanılabilir su miktarı ile su sıkıntısı ceken bir ulke konumuna gelecektir. Buna gore 2050 ya da 2100 yılında Turkiye’yi cok ciddi bir su krizi mucadelesi beklemektedir. Bu tehlikeyi en aza indirmek icin, su kaynaklarımız cok dikkatli yonetilmelidir.



Su Tasarruf Yontemleri:

Bulaşık ve camaşır makineleri tam dolu calıştırılmalıdır.

Mutfak musluklarının bakımını yapmak suretiyle 6 m3 tasarruf sağlamak mumkundur.

Sebze ve meyve yıkamada kullanılan sular, cicek, bahce sulamada, tuvalet, merdiven, kapı onu temizliğinde kullanılmalıdır.

Bulaşıkta petrol turevi yerine doğal temizlik malzemeleri kullanılarak, az su ile durulama sağlanmalıdır.

Kucuk cocukların musluk kullanımını denetlenmelidir.

Duş alırken akış debisi duşuk başlıklar (elduşu) kullanılması, %50 oranında tasarruf sağlayacaktır.

Duş almak ya da surekli akan suyun altında yıkanmak yerine kurna/kova, tas kullanarak banyo yapılmalıdır.

Klozet rezervuarlarının su depolama ayarları en az seviyeye ayarlanmalıdır. Rezervuarlarda su kacağının onlenmesi gunde 70 lt. tasarruf sağlayacaktır.

Kucuk ebatlı ve az miktardaki kolay camaşırlar elle yıkanmalıdır.

Diş fırcalarken, su acık tutulmamalıdır. Boylelikle 15 lt, fırcalama işi bir bardak su ile yapılırsa, 25 lt. su tasarrufu mumkundur.

Traş olurken ve yuz temizliğinde musluğun kapalı tutulması halinde, tasarruf miktarı gunde 35 lt. olacaktır.

Tuvalet kÂğıdı, pecete, sigara izmariti gibi atıklar, klozet ve tuvaletlere atılmamalıdır. Bu durumda gider sağlamak icin daha fazla su kullanmak, tıkanmalara sebep olmak, pis su sistemlerinin tıkanıklarının giderilmesindeki ağır maliyetleri karşılamak zorunda kalınmaktadır.

Konuttan uzun sureli ayrılmalarda, su vanası kapatılmalıdır.

Ceşmeden akan suyun soğumasını sağlayarak icmek yerine buzdolabında surekli soğuk su bulundurulmalı ve buz kullanılmalıdır.

Araba yıkamada hortum yerine, kova-sunger kullanılmalıdır.

Giyim-Kuşamda İsraf

Kişilerin giyim-kuşamları malî imkanlarıyla da ilintilidir. Hz. Peygamber varlıklı kimsenin, gurur ve gosterişten uzak kalmak koşuluyla kendisine verilen nimetlerin belirtisini uzerinde hissettirmesinin Allah’ın hoşuna gideceğine işaret etmiştir. Ayrıca huzuruna pejmurde kıyafetle gelen varlıklı birini şoyle uyarmıştır:

إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ أَنْ يُرَى أَثَرُ نِعْمَتِهِ عَلَى عَبْدِهِ.

“Allah, kulunun uzerinde nimetin gorulmesinden hoşnutluk duyar.”[14]



Varlığı yerinde olan kişinin temiz ve guzel giyinmesi, sahip olduğu nimetin kadrini yerine getirmesidir. Fakat guzel giyineceğim derken luks ve gosteriş yonunden israfa kacmamalı, henuz giyilebilecek elbiseleri, modası gecti duşuncesiyle zayi etmemelidir.

Uzulerek ifade edelim ki, suni bir olgu olan moda anlayışı, gunumuzde insanların israfa yonelmesinde baş etkenlerden birisini teşkil etmektedir. Henuz rengi dahi solmamış, bir iki defa giyilen elbiselerin duşuncesizce zayi edilmesi, israf dışında hangi kavram ile acıklanabilir?



Zaman İsrafı

Rasulullah buyurdu ki;

نِعْمَتَانِ مَغْبُونٌ فِيهِمَا كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ: اَلصِّحَةُ وَالْفَرَاغُ

“İki nimet vardır ki insanların coğu bunların değerinden habersizdirler. Bunlar sağlık ve boş zamandır.”[15]



Rasulullah buyurdu ki:

لَا تَزُولُ قَدَمَا ابْنِ آدَمَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ عِنْدِ رَبِّهِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ خَمْسٍ عَنْ عُمْرِهِ فِيمَا أَفْنَاهُ وَعَنْ شَبَابِهِ فِيمَا أَبْلاَهُ وَمَالِهِ مِنْ أَيْنَ اكْتَسَبَهُ وَفِيمَ أَنْفَقَهُ وَمَاذَا عَمِلَ فِيمَا عَلِمَ

Hicbir kul, kıyamet gununde, omrunu nerede tukettiğinden, ilmiyle ne gibi işler yaptığından, malını nereden kazanıp nerede harcadığından, vucudunu nerede yıprattığından ve bildiklerini yaşayıp yaşamadığından sorguya cekilmedikce bulunduğu yerden kıpırdayamaz.[16]

Ege Universitesi İİBF’nin araştırmasına gore Turkiye’de 500 milyon işgunu kahvelerde israf olmaktadır. Bu rakam Turkiye’nin en buyuk 500 firmasının yıllık iş gucune eşittir.

Turkiye gunde 4 saat TV seyretme ortalamasıyla ABD ile birlikte ilk sırayı almaktadır.

Kitap okuma oranında ise bir Japon yılda 25 kitap okurken 6 Turk ancak bir kitap okumaktadır. (MEB 2004 raporu)



Doğal Kaynakların İsrafı

Yuce Allah, kainattaki her şeyi insanın hizmetine sunmuştur. O, evrendeki hicbir şeyi boşa yaratmamıştır. Yaratılan her şey, denge temeline oturtulmuştur.

وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ

Goğu Allah yukseltti ve mîzanı (dengeyi) O koydu. Sakın dengeyi bozmayın”[17]



Bozulan denge sonucunda da insanlık alemi, başta sağlık olmak uzere ceşitli problemlere muhatap olmaktadır. KÂinattaki dengenin bozulmasında insanların eylemleri onemli yer tutmaktadır.

ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ

“İnsanların bizzat kendi işledikleri yuzunden karada ve denizde duzen bozuldu ki Allah yaptıklarının bir kısmını onlara tattırsın; belki de, (tuttukları kotu yoldan) donerler.”[18]



Elektirik Tasarruf Yontemleri:

Elektrik ocaklarında kullanılan tencere capının ocak capından buyuk olması, % 30 oranında enerji tasarrufu sağlar.

Ozellikle yemek ısıtmada mikrodalga fırın kullanmak, % 60-65 oranında enerji tasarrufu sağlar.

Ocaklarda tabanı duz tencere ve tava kullanılması, pişirme alanı artışı ile enerji tasarrufu sağlar.

Fırınlarda pişirme işlemini seramik ve cam tencerelerle yapmak tasarruf sağlar.

Tencere ve tavaları uygun kapaklarla iyi kapatarak, % 60 oranında buhar enerjisinden yararlanmak mumkundur

Sebze ve patates haşlamada az su kullanıp, duduklu tencerelerin tercih edilmesi, % 50-70 oranında tasarruf sağlar.

Pişirme esnasında tenceren kontrol amacı ile sık sık acılmamalıdır.

Pişme işlemi bitmeden once ocağın kapatılarak, son birkac dakika icin enerji kullanmadan pişme surecini devam ettirmek mumkundur.

İlk baştaki guclu pişirme ateşi sonradan kısılarak azaltılmalıdır.

Kucuk tepsileri buyuk fırınlarda pişirmek enerji kaybını arttırır.

Fırının pişme suresinden once kapatılması halinde 5-10 dakikalık tasarruf sağlamak mumkundur.

Yumurtalar, tencerede değil, yumurta pişiricilerde haşlanmalıdır.

Mikrodalga fırının ic yuzeyi temiz tutulmalıdır.

Pişirilecek malzemeler hazır tutulmalı, tenceredeki su kaynadığında ocak kısılmalıdır.

Cok buyuk kaplardaki pişirme işlemi gazlı ocaklarla, az miktar ve kucuk kaplardaki pişirme işlemi de elektrikli ocaklarla yapılmalıdır.

Mumkun olabildiğince az miktarda yemek pişirmemek gereklidir. Yemek ısıtmak, yeni yemek pişirmekten az enerji harcar.

Bulaşık ve camaşır makineleri tam dolu olarak calıştırılmalıdır.

Klimaların bakım ve temizliğine dikkat edilmesi, 10 yaşından sonra bu cihazın değiştirilmesi % 40 oranında tasarruf sağlar.

Gece/gunduz kullanılmayan alanlar soğutulmamalıdır.

Buzdolabı, ısı yayan aletlerden ve ısı kaynaklarından uzak tutulmalıdır.

Buzdolabının duvara uzaklığı 10 cm. den az olmamalıdır.

Buzdolabının kapı contası ve izolÂsyonunun sağlam olmasını sağlanmalıdır.

Buzdolabının arkasındaki tel paneli (radyator) sık sık temizlenmelidir.

Buzdolabının kapısı acık tutulmamalı, icindekilerin duzenli olarak yerleştirilmesiyle kullanımı kolaylaştırılmalı, buzları eritilmelidir.

Buzdolabı soğuk ve havalandırılabilen alanlarda bulundurulmalıdır.

Uzun sureli konuttan ayrılmalarda en duşuk soğutma seviyesi tercih edilmelidir.

Buzdolabının icine konulan tum gıda maddeleri kapalı kaplarda bulundurulmalıdır.

Banyo ve tuvaletlerin gun ışığı ile aydınlatılması tercih edilmelidir.

Merdiven otomatiklerinde sensorlu sistemler kullanılmalıdır.

Elektrikli araclar stand-by konumunda bırakılmamalıdır.

TV. ve radyolar surekli acık tutulmamalı, seyredilecek programlar dışında kapatılarak, hem zaman, hem de enerji israfı engellenmelidir.

Terk edilen mahallin lambası, kısa bir sure sonra donulecek olsa bile kapatılmalıdır.

Aydınlanmada tasarruf ampulleri tercih edilmelidir.

Utulenecek giyecekler biriktirilerek utulenmelidir.

Az miktar suyun ısıtılması icin su ısıtıcılar tercih edilmelidir.



Doğalgaz Tasarruf Yontemleri:

Doğalgazlı ve gazlı ocaklarda verimi yuksek olanlar tercih edilmelidir.

Camlarda ısıcam (cift cam) sistemi kullanılmalıdır. Boylelikle kışın ısı kaybında % 40-50, yazın ısı izolasyonunda ise %15 oranında tasarruf sağlamak mumkundur.

Kuru havada soğuk daha cok hissedilir. Bu nedenle kışın odalar nemlendirilmelidir.

Geceleri ve konuttan uzun sureli ayrılmalarda sıcaklık ayarı duşurulmelidir.

Radyatorlerin uzeri, onu kapatılmamalıdır. Radyator arkasındaki duvara folyolu levhalar konulmalıdır. Boylelikle %15 oranında yakıt tasarrufu sağlamak mumkundur.

Pencere ve kapı izolÂsyonu, %15 oranında tasarruf demektir.

Kalın ve pencereyi tamamen kapatan perdeler kullanılmalıdır.

Kışın oda havalandırması, tam acık pencerelerle kısa sure icin yapılmalıdır.

Gece/gunduz kullanılmayan alanlar ısıtılmamalı, kapılar kapalı tutulmalıdır.

Zaman ayarlı termostat kullanılmalıdır. Termostatlar kapı, pencere ve ısı veren aletlerin uzağına monte edilmelidir. Konuttan bir gunden fazla ayrılınması halinde termostat kapatılmalıdır.

Termostat 19-20 °C ye ayarlanmalıdır. Bunun uzerindeki her 1 °C, % 6 daha fazla doğalgaz tuketimidir.

Binanın catı, duvar ve pencere izolasyonunun tam olması halinde; catı yalıtımında % 20, dış duvar yalıtımında % 15, pencere kapı yalıtımında % 15, sızdırmazlık onlemleriyle % 10 oranında enerji tasarrufu sağlanır. Bu turden ısı yalıtımı inşaat maliyetini en fazla %3 arttırırken, yıllık yakıt tuketimi ise %50 azalmaktadır.

Doğalgaz sobasının filtreleri ayda bir kez temizlenmeli ya da değiştirilmelidir.

Mumkunse evin etrafını yeşillendirilmelidir.

Kullanılmayan baca delikleri kapatılmalıdır.

Doğalgazlı ısınma aracı alımında verimi yuksek olanları tercih edilmelidir.

Bacalı doğalgaz cihazları dolap icerisine yerleştirilmemelidir. Bu durum cihazın ortamdan hava almasını engeller ve verimini duşurur.

Doğalgaz tesisatları korunmalı ve kontrol edilmelidir. Kacaklara karşı dikkatli olunmalıdır.

Apartman kapıları kapalı tutulmalıdır.

Doğalgazın yabancı kaynaklı, yabancı para birimi ile satın alınan ve ana vanası yabancıların elinde olan bir enerji kaynağı olduğunu unutulmamalıdır.



Kağıt İsrafı:

1 ton kÂğıt 17 ağac, 17 ağac 70 m2 orman demektir. 1 ton kÂğıt icin;2,33 m3 kabuksuz odun (verim % 98), 4.100 khw elektrik enerjisi, 32.000 lt. su, 1.750 lt. fuel-oil kullanılmakta, bu durumda 270 kg. kirlilik atmosfere salınmakta ve 2,5 m3 depolama alanı gerekmektedir. Bu veriler rafinor mekanik kÂğıt hamuru icin gerekli olanlardır. KÂğıt kalitesinin artması oranında imalat icin gereken enerji ve yan maddeler % 50 oranında artmaktadır.

700 ton hurda kÂğıdın tekrar işlenmesi, 10 bin ağac demektir. Ekonomiye tekrar kazandırılan her bir ton atık kÂğıt ile yılda; 8 milyon civarında ağacın kesilmesi onlenmekte, 20 milyar KHW elektrik tasarrufu ve 15 milyon ton su tasarrufu sağlanmaktadır.



İlac İsrafı

Turkiye ilac israfında dunyada 2. sıradadır. Eve giren ilacların %34’u daha ambalajı acılmadan israf olmaktadır. Toplamda ise bu oran %46 civarındadır.
__________________
__________________