Bir şeyle veya bir kişiyle eğlenmek, insanları hafife almak, tahkîr etmek, başkasının kusur ve noksanlarını soz, işaret veya yazı ile teşhîr etmek, toplumda kucuk duşurme hareketleri.

Alay etme duygusu insanlarda, kendini buyuk gormeyle başlar; daha sonra karşısındaki insanı hice sayıp, ona tepeden bakmaya kadar gider. Neticede bu duygu insanları alaya aldırır, şeytanı Rabb'ine isyan ettiren boburlenerek Hakkı kabûl etmemek ve insanları hor gormek şeklinde tezahur eden kibir ve gurur hastalığını ortaya cıkarır .

Alay eden kimsenin gururlanıp kibirlenmesi yanında, alay etme hareketiyle mumin kardeşini incitmesi ve rahatsız etmesi de soz konusudur. Kibirlenmek haram olduğu gibi mumine eziyet de haramdır. Her iki kotuluğun netîcesi olarak IslÂm toplumunda kardeşlik bağlarının gevşemesi soz konusu olmaktadır. Zîr alay ile beraber fertler arasına duşmanlık ve nefret duygusu girer. Boylece de bir bina hÂlinde tarif edilen IslÂm toplumu dağılmış, parcalanmış olur.

IslÂm toplumu bir butundur. IslÂm'da her ferdin haysiyet ve şerefinin dokunulmazlığı vardır. Ferdin manevî hayatının temelini oluşturan ırz, şeref, haysiyet, namus duyguları lekelenemez. Insan haysiyetini lekeleyecek olan kotu hareketlerin başında alay etmek gelir. IslÂm, insan hak ve hurriyetini, insan haysiyet ve şerefini koruma esası uzerinde durur; bu sebeple, muslumanların duygu ve duşuncelerini Kur'an-ı Kerîm vasıtasıyla garanti altına alır: "Ey iman edenler! Bir topluluk diğer bir topluluğu alaya almasın; olur ki, alay edilenler kendilerinden daha hayırlı bulunurlar. Kadınlar da kadınları alaya almasınlar; belki onlar kendilerinden daha hayırlıdırlar. Hem birbirinizi ayıplamayın ve kotu lÂkablarla atışmayın. Imandan sonra fÂsıklıkla adlanmak ne kotu isimdir!. Kim de tovbe etmezse, işte onlar zalimlerin ta kendileridir. " (el-HucurÂt, 49/11)

IslÂm, kardeşlik bağlarını korumak icin alay etmeyi kesinlikle yasaklamıştır. Allah'a ve ahiret gunune inanan bir muminin, insanları alaya alması, eğlence ve nukte konusu yapması caiz değildir. Her ne şekilde olursa olsun, başkalarıyla eğlenmek, onu kotu ve sevmeyeceği lÂkablarla cağırmak ahlÂk bakımından da cok kotu bir şeydir. Cunku bu hareket, insanın kolayca unutamayacağı ızdırap veren bir yaradır.

Toplum hayatındaki ilişkiler samimiyet uzerine kurulur. Bu samimiyetin derecesini olcen alet de kalptir. Hz. Peygamber: (s.a.s.) "Allah sizin şeklinize ve mallarınıza bakmaz. Fakat kalplerinize bakar." (Muslim, Birr, 32) buyurmuştur. Insanlar, daima dış gorunuşe vakıftırlar ic alem bilinmez. Allah katında tartılacak olan dış gorunuş değil, kalplerin takvÂsıdır. Insanın ilmi ise bunu bilmeye ve anlamaya yeterli değildir. Bu sebeple bir kimse onune geleni horlayamaz, nazargÂh-ı ilÂhî olan kalbi alaya alarak kıramaz.

Dunyada tek yuce değeri maldan ibaret sanıp, malıyla guclu olduğunu zanneden ve karşısındaki butun değerlerle alay edenleri Kur'an-l Kerîm kınamaktadır: "Vay haline! Diliyle cekiştirip, yuzunden de alay eden kimsenin." (Humeze, 104/1) .

IslÂm'a gore, yaratılan her insanın Allah katında bir değeri vardır. insanı ahsen-i takvim uzere yaratan Allah, onu en guzel hasletlerle bezemiş ve yeryuzunde halife kılmıştır. (el-Bakara,2/30). Boyle bir varlığın dış gorunuşu ile ilgilenip alaya almak; insanı yaratan Rabb'i ile karşı karşıya getirebilir. Oysa ki insanın alay konusu olmasına Rabb'i ve eşsiz yaratıcısı olan Allah razı olmaz.

Kur'an-ı Kerîm'de bir de inancla, (el-Bakara, 2/206; Munafıkûn, 63/5-6) Kur'an ayetleriyle, (et-Tevbe, 9/124- 125, 127) Peygamberlerle (Muhammed, 47/16) ve muminlerle (et-Tevbe, 9/79) alay edenlerden bahsedilir. Sozu edilen kişiler, muminleri bırakıp kÂfirleri dost edinenlerdir. (en NisÂ, 4/139; el-MÂide, 5/52; el-MucÂdele, 58/14) Sozu edilen kişiler bu hareketleriyle Allah'ı ve muminleri aldattıklarını zannederler. (el-Bakara, 2/9; en-NisÂ, 4/143; Hûd, 11/5), IslÂm'a gore inanc mukaddestir, alay konusu olamaz. Ayetlerde, inanclarla alay edenler olarak bildirilenler, IslÂm toplumu icinde tureyen munÂfıklardır .

ALLAH`IN SELAMI UZERİNİZE OLSUN..
__________________