İş, soz ve davranışlarda gosterişe yer verme; bir iyiliği veya salih bir ameli Allah'ın rızasını kazanmak niyetiyle değil, insanların beğenisi icin yapma. Bu davranışta bulunan kimseye riyakÂr veya muraî denir.

Riya, insanlar arasında manevî nufûz, şan ve şohret, maddî cıkar sağlamak icin yapılır. Dunyaya Âit bu tur maddî ve manevî cıkarları elde etmek icin, dinin insanlar tarafından kutsal değerlere karşı beslenen bağlılık ve hurmet duygularının Âlet edilmesi, riyanın en kotu şeklidir. Bu tur davranışlar, hilekÂrlık ve yalancılıktır. İnsan şeref ve haysiyetine hakarettir.

RiyakÂr kişinin soz ve davranışlarındaki samimiyetsizlikleri, diğer insanlar tarafından kısa zamanda anlaşılır. Bunlara kimse guvenmez.

Riyanın her ceşidi ahlaksızlık olduğu halde, ibadetlerde riyakÂr olmak cok daha buyuk bir ahlÂksızlıktır. Rasûlullah Efendimiz; Muhakkak ki, sizin icin en cok korktuğum şey, kucuk şirk, yani riyadır, " (Tirmizi, Hudut, 24) buyurmuştur. İbadet, Allah icin yapılır. Allah'ın rızası dışında bir amacla; gosteriş olarak ibadet yapmak, Allah rızasını ortadan kaldırır. Gosteriş icin ve bir cıkar duşuncesiyle Kur'Ân okumak, namaz kılmak, oruc tutmak, zekÂt vermek, hacca gitmek, sadaka vermek, ibadetleri boşa cıkarır. Allah TeÂlÂ;

"Ey iman edenler! Sadakalarınızı, insanlara gosteriş icin malını harcayan, Allah'a ve Âhiret gunune inanmayan kimse gibi başa kakmak ve eziyet etmek suretiyle boşa cıkarmayın. Cunku onun bu gosterişinin hÂli, uzerinde az bir toprak bulunan bir kaya parcasının hÂline benzer ki, ona şiddetli bir yağmur isabet edince uzerindeki toprağı temizleyip kendisini katı bir taş hÂlinde bırakır" (el-Bakara, 2/264) buyurmuştur. Şu halde, Allah'ın emrini ve rızasını duşunerek değil de, dindar gorunmek icin ibadet etmek, Âlim ve bilgili desinler diye ilimle uğraşmak, comert tanınmak icin zekÂt ve sadaka vermek, riyadan ibaret kotu bir davranışın otesinde bir anlam ifade etmemektedir. Rasûlullah şoyle buyurmuştur:

"Her kim duyulsun diye bir iş işlerse, Allah onun kıymetsizliğini duyurur. Her kim gosteriş olsun diye bir iş yaparsa, Allah da onun gosteriş yapmasını ve değersizliğini ortaya cıkarır" (Muslim, Zuhd, 38); "Şuphesiz riya şirktir" (İbn Mace, Fiten, 16). ,

Dunyevî menfaat soz konusu olunca ameller boşa cıkar. Yine Rasûlullah (s.a.s) şoyle buyurur: "Gosteriş icin oruc tutan, namaz kılan, sadaka veren kimse Allah'a şirk koşmuştur" (et-Tergib ve'r-Terhib, I, 32). Hadis-i Kudsî'de de Cenab-ı Allah şoyle buyurur: "Ben ortakların ortaklığından en mustağnî olanıyım. Her kim bir iş yapar da, onda, benden başkasını ortak kılarsa onu da, o ortaklığını da terk ederim" (Muslim, Zuhd, 46).

Riya cok değişik şekillerde yapılmakla birlikte, bunlarda ortak ozellik, dindarlık veya durustluk goruntusu altında, insanlar arasında cıkar sağlamak, şan ve şohrete ulaşmak arzusudur. Sevmedikleri kişileri seviyormuş gibi gorunen, onlara yağ ceken, oven ve boylece menfaat sağlamaya calışan riyakÂrlara da bol bol rastlanır.

Allah'a ve insanlara karşı samimi davranarak riyadan uzak durmak mumkun olduğu kadar ibadetleri gizli yapmak, Allah rızasını insanların ovgusu, isteği, yergisi, korkusu ve cıkar duşuncesine tercih etmek muslumanın prensibidir.

ALLAH`IN SELAMI UZERİNİZE OLSUN...
__________________