Katabolizma, molekulleri daha kucuk parcalara ayırarak enerjiyi acığa cıkarmayı sağlayan metabolik yolların ayarlanmasıdır. Katabolizmada, polisakkaritler, lipidler, nukleik asitler, ve proteinler gibi buyuk molekuller monosakkaritler, yağ asitleri ve amino asitler gibi daha kucuk molekullere parcalanırlar, sırasıyla. Polisakkaritler, proteinler ve nukleik asidler gibi molekuller monomerlerin uzun zincirler oluşturmasıyla meydana gelirler, ve bu buyuk molekuller polimer olarak adlandırılırlar. Hucreler polimerlerin yıkılmasıyla elde edilen monomerleri yeni polimer molekulleri oluşturmak amacıyla, ya da enerji elde etmek amacıyla daha kucuk atık parcalara indirgerler. Hucresel atıklar laktik asit, asetik asit, karbondioksit, amonyak ve ure ihtiva ederler. Bu atıkların uretiminde serbest kimyasal enerjiyi acığa cıkarmak icin genellikle oksidasyon işlemi gerekmektedir, bu enerjinin bir ksımı sıcaklık olarak kayıp olup, kalan kısmı da adenozin trifosfat(ATP) sentezinde kullanılmaktadır. Bu molekul, hucrenin katabolizmada acığa cıkardığı enerjiyi anabolizmada enerji gerektiren reaksiyonların oluşturmasında rol oynamaktadır. Katabolizma enerji sağlaması nedeniyle hucrelerin gelişimi ve onarımında onemlidir. Katabolik işlem ornekleri glikoliz, sitrik asit dongusu, kas proteininin aminoasitlerin glikojenez icin substrat olarak kullanmak amacıyla yıkılması ve adipoz dokudaki yağın yağ asitlerine yıkılmasını icerir. [IMG]http://img594.**************/img594/5313/0d79e338.png[/IMG] Katabolizmayı kontrol eden bircok sinyal bulunmaktadır. Bu sinyallarin coğu metabolizmaya bizzat katılan molekuller ve hormonlardır. Endokronolojistler hormonların bircoğunu metabolizmanın uyardıkları bolumlerine gore katabolik ya da anabolik olarak ayırmışlardır. 20.yuzyılın başlarında kortizol, glukagon ve katokelaminler(adrenalin, noradrenalin, isoprenalin gibi) klasik katabolik hormonlar olarak biliniyorlardı. Son yıllarda sitokin, oreksin ve hipokretin, ve melatonin gibi hormonların katabolik etkileri saptanmıştır.
__________________