Midenin İc Yuzu

Mide sindirim sistemimizin en onemli organıdır. Yemek borusundan gelir ve on iki parmak bağırsağı ile bağırsaklara acılır. Kabaca “J harfi şeklinde” diye tarif edebiliriz.

[IMG]http://img87.**************/img87/6999/midebj5.jpg[/IMG]

Her organımızda olduğu gibi midede de san’at-ı İlÂhî’nin akıllara durgunluk verecek inceliklerini gozleriz.

Boşken mide-muhteviyatı- 50 ml. kadardır. Gıda alımından sonra, mide hacmi 1000-1500 ml.’yi bulur ve mide karın boşluğunda oldukca geniş bir yer işgal etmeye başlar. Gıdaların hazmedilmesinden sonra, hacim yine kuculur. Bu kadar aşırı elÂstikiyet, hareket kolaylığı sağlayarak insanın gunluk calışmalarında midenin engel teşkil etmesini onler. Yine karın boşluğu icine bircok organın rahatca yerleşmesini sağlar.

Midenin “hava cebi” denilen yukarı kısımlarına yerleştirilmiş bir elektirikî uyarı merkezi (pacemaker) vardır. Buradan her 3-4 dakikada bir, mide duvarından aşağı kısımlarına kadar yayılan bir dalgalanma (peristaltizm) meydana gelir. Bu hareketler midenin boşalmasına yardım ettiği gibi icindekinin iyi sindirilmesini de temin eder.

Mideye gıdaların girişi bir duzen dahilindedir. Mide, yemek borusu ile o şekilde birleştirilmiştir ki gıdalar mideye; kuyuya taş duşer gibi değil, mide duvarından kayarak inerler. Boyle olmasaydı, yuttuğumuz her lokmanın sesini karnımızda duyacaktık. Gıdalar yine mideyi bir nizam dahilinde terk ederler. Bu duzeni de mide kapısı (pilor) temin eder. Mide kapısı (pilor) ameliyatla cıkarılarak yerine sun’î pilor yapılan şahıslarda “dumping sendromu” denilen bir hastalık gorulur.

Midenin ic yuzunu mukoza adı verilen bir tabaka kaplar. Mukoza icinde asit, pepsin ve mukus ifraz eden bezler yer alır. Mukoza, sanki yeryuzundeki dağlar ve vadiler gibi kıvrımlar gosterir. Bu kıvrımlarla az bir sahaya geniş bir mukozanın yerleştirilmiş olduğu gorulur. Boylece sindirimi sağlayan yukarıdaki saydığımız maddelerin, yeterli miktarda salgılanması mumkun olur. Eğer bu kıvrımlar olmasaydı midenin ic yuzu kuculecek ve sindirim bezlerinin sayısı azalacaktı. Boylece sindirimi sağlayacak kadar salgı sağlanamayacaktı.

Mide asidi hidroklorik asit (HCL)’dir. Yukarıda bahsettiğimiz mukoza icinde yer alan bezler tarafından salgılanır. Bircok araştırmalara rağmen bunun nasıl husule geldiği henuz kesin olarak bilinmemektedir. Saf mide suyunda HCI yoğunluğu PH 1 kadardır. Kandaki hidrojen iyonu, yoğunluğuna gore mide suyunda bir milyon kez fazladır. Bu, biyolojinin en hayret verici olaylarından biridir.

Mukoza, her turlu gıdayı eriten mide salgısının, midenin kendisini eritmesine mani olur. Bu korunmada mukozanın ozel yapısının da etkili olduğu duşunulmektedir. Ancak bu ozellik henuz aydınlatılamamıştır.

Goruluyor ki mide kaba bir torba değil, kimya ve muhendislik hesaplarının en incesiyle kurulmuş bir sanat eseridir.



Cenap Şirin (Dr.)

__________________