Gunumuzun ortalama ucte biri uyku ile gecmektedir. Gafletle gecmemesi icin uykuyu da değerlendirmek gerekir. Muminin her hareketi şuurlu olmalıdır. Gafletle yatıp gafletle kalkmamalıdır!

Rastgele yatağa girip uyumak doğru değildir.

1- Yatağa abdestli girmelidir! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Abdestli yatanın ruhu Arşa yukselir ve gorduğu ruyalar doğru olur. Abdestsiz yatanın ruhu yukselmez, gorduğu ruyalar, karışık olur, doğru cıkmaz.) [İ.Gazali]

(Abdestli yatan, gece ibÂdet eden ve gunduz oruc tutan kimse gibi sevab kazanır.) [Hakim]

2- Misvaklanıp sağ yanı uzere kıbleye karşı yatmak sunnettir. Uyku, ibÂdetleri kuvvetle ve sağlam yapmak niyetiyle olursa ibÂdet olur. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Âlimlerin uykusu ibÂdettir.) [İ.Gazali]

Vasiyetini Yazmalı

3- Borcları ve onemli işleri olan kimse, vasiyetini yazmadan yatmamalıdır! Cunku sabaha cıkacağını kimse bilemez. Eğer vasiyetsiz olurse, Kıyamete kadar konuşamaz. Oluler kendini ziyaret eder, onunla konuşmaya calışırlar, fakat o cevap veremez. O zaman (Bu miskin vasiyetsiz olmuş.) derler. Vasiyet olarak, varsa kul borclarını, namaz ve oruc kazaları gibi Hak borclarını yazmalı, olumunden sonra ne yapılmasını istiyorsa bildirmelidir!

4- Gunahlarına tevbe edip uyumalıdır! Herkese iyilik yapacağına, uyandığı zaman kimseye fenalık etmiyeceğine niyet ederek yatmalıdır! Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Hic kimseye zulum ve kin hissi duymadan yatanın gunahları affolur.) [İ.Ebiddunya]

5- Yatarken, gece ibÂdete kalkmaya niyet etmelidir! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Gece ibÂdet etmek niyetiyle yatan, fakat uyku galebe calıp sabaha kadar uyanamayan, niyeti sebebiyle gece ibÂdet etmiş gibi sevaba kavuşur. Uykusu da kendisine Allahu teÂlÂnın ihsan ettiği bir sadaka olur.) [İ.Mace]

6- İyice uyku gelmeden yatmamalıdır! Kıymetli omru uyku ile gecirmemelidir! İhtiyac kadar uyumalıdır!

7- Yatarken Ayet-el-kursi, uc İhlas ve bir Fatiha, iki Kuleuzuyu okumalıdır! Salevat-ı şerife getirmelidir! "Amenerresuluyu yatsıdan sonra okumayı adet edinmelidir! Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Gece Bekara suresinin son iki ayetini okuyana, bu iki ayet, herşey icin kÂfidir.) [Muslim]

8- Uykunun bir nevi olum, uyanmanın da dirilmek olduğunu duşunmelidir! Hz. Lokman, oğluna (Oğlum, olumden şuphen varsa, uyuma! Uyumak mecburiyetinde kaldığın gibi, olmeye de mahkumsun. Eğer dirilmekten şuphe ediyorsan, uykudan uyanma! Uykudan uyandığın gibi oldukten sonra da dirileceksin.) buyurmuştur.

9- Yatarken yarınki hayırlı işleri yapabilmek icin istirahat etmeye, sabah namazına kalkmaya ve ertesi gun hayırlı işler yapmaya niyet etmeli! Boyle niyet edenin uykusu ibÂdet olur. Gece uyanınca du etmeyi adet haline getirmeli! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Uykudan uyanınca, "Allahummağfir li" derse, duÂsı kabul olur.) [İ. Ebiddunya]

10- Henuz sabah namazının vakti girmeden, yani seherde kalkmaya calışmalıdır. Seher vakti kalkmak berekettir. Hele sabah namazının vakti girdikten sonra, guneş doğana kadar uyumak rızık yonunden de zararlıdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki: (Sabah uykusu, rızka manidir.) [Beyhekî]

İbni Abbas hazretleri, sabah vakti oğlunu uyur gorunce buyurdu ki: (Oğlum, rızıkların dağıtıldığı saatte uyunur mu? Bu saatte uyumak, tembellik alametidir, unutkanlığa sebep olur.) [Şira]

Yatarken

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Yatarken Fatiha ve İhlası okuyan, olum haric, her şerden emin olur.) [Bezzar]

(Yatarken KÂfirun suresini okuyan şirkten beri olur.) [Tirmizî]

(Yatarken Mulk [Tebareke] suresini okumadan yatma! Cunku olursen kabirde sana yoldaş olur.) [Ey Oğul İlmihÂli]

Tok Karnına Uyumak

Mumkun mertebe yemeği yatarken yememelidir! Hadis-i şerifte buyuruluyor ki:

(Tok karnına uyumak, kalbi katılaştırır.) [TaberÂnî]

Yenilen yemekleri namaz kılarak veya helal kazanc yollarında eritmeye calışmalıdır!



Cok Uyumak

Cok eser vermiş zatların hayatını incelerseniz, az uyuyup cok calıştıkları gorulur. Ancak zaruret veya ihtiyac miktarı uyumalıdır! Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Annesi, Hz. Suleymana "Evladım, cok uyuma, cok uyumak, Kıyamette insanı fakir bırakır" dedi.) [İbni Mace]

(Cehennemden kacın, Cenneti isteyenin gozune uyku girmez. Dunya, lezzet ve şehvetlerle kuşatılmıştır. Bunlar sizi ahıretten alıkoymasın.) [İ.Mende]

(Ummetim icin en cok korktuğum şey, gobek buyukluğu, uykuya devam, tembellik ve iman zayıflığıdır.) [Deylemî]



Az Uyumak

Az ye kalbini pakla, fazla uykuyu mezara sakla! Az uyumak nimettir, cok uyumak gaflettir. Gaflet ise zarardır, kalbimizi karartır. Fazla uykuyu at, seherde dağıtılır murat. Seher ne kadar kutludur, o vakit uyanık olan mutludur. Seherde rahmet kapıları acılır, uyanıklara nimet sacılır. Cok uyku eziyettir, az uyku meziyettir. Az ye, az uyu, cok konuşma, evliya olursan şaşma! Cunku evliyalığa bu uc meziyetle girilir, sonra sayısız nimet verilir. Cok uyumak cok fazilet goturur, gaflet ve tembellik getirir. Az ort yorganları, cunku uyku tembelleştirir organları. Uyku olume eştir, gafletle uyuyanın sonu ateştir. Arifler sehere hasrettir, onlara cok uyumak musibettir. Cenab-ı Hak her gece, buyurur şoylece: "Du eden yok mu, duÂsını kabul edeyim, benden isteyen yok mu istediğini vereyim) [Buharî]

Geceleri ne guneşler doğar, fakat gafletle yatanı zulmet boğar. Uyanıklık huzurda edeptir, cok uyku pişmanlığa sebeptir. Arif, huzurda durmaktan lezzet alır, gafiller bundan mahrum kalır. Az uyku kalbe ciladır, cok uyku ise belÂdır. Sanma cok yemek kan olur. Cok uyuyan unutkan olur. Cok uyumak ayıptır, kıymetli vakitten kayıptır. Midesi boş olana uyku gelmez, az uyuyana korku gelmez.

Bir talebe, bir Âlimi cok seviyormuş. Sohbetinde bulunmaya can atarmış. Âlime durumu bildirmişler. Âlim de (Gece beklesin, muhakkak geleceğim) demiş. Talebe saatin zilini kurarak biraz uyumak uzere yatmış. Âlim gelince talebeyi uyur hÂlde bulmuş. Saatin zilini bağlamış. Cebine biraz ceviz ve uzum koyarak gitmiş. Talebe sabah olup uyanınca yaptığı hataya pişman olmuş, uyuyarak beklenilmeyeceğini, sevenin gozune uyku girmeyeceğini, girmemesi gerektiğini anlamış.
__________________