Ana Sayfa > Oniki İmam > İmam Huseyin > Hakkında Soru-Cevap




İmam Huseyin (a.s)'ın Hayatıyla İlgili
Sorular ve Cevaplar
S. 1- İmam Huseyin (a.s)'ın meşhur lakabı nedir?

C. 1- Seyyid’uş- Şuheda.

S. 2- İmam Huseyin (a.s)'ın kunyesi nedir?

C. 2- Ebu Abdullah.

S. 3- İmam Huseyin (a.s) ne zaman ve nerede dunyaya gelmiştir?

C. 3- Hicretin dorduncu yılının Şaban ayının ucuncu gunu Medine-i Munevvere'de dunyaya gelmiştir.

S. 4- İmam Huseyin (a.s)'ın hayatı kac doneme ayrılır?

C. 4- Dort doneme ayrılır:

1- Resulullah (s.a.a)’in donemi.

2- Babası Hz. Ali (a.s)’ın donemi.

3- Kardeşi İmam Hasan'la birlikte olduğu donem.

4- O Hazretin imamet donemi.

S. 5- İmam Huseyin'in imametlik donemi kac yıldır?

C. 5- On yıl.

S. 6- İmam Huseyin (a.s) kac yıl Hz. Resulullah'ın zamanında yaşamıştır?

C. 6- Altı yıl civarında.

S. 7- İmam Huseyin kac yıl babasıyla birlikte oldu?

C. 7- Otuz yıl civarında.

S. 8- İmam Huseyin (a.s), babasından sonra kac yıl kardeşi İmam Hasan (a.s)'la birlikte yaşamışlardır?

C. 8- On yıl civarında.

S. 9- İmam Huseyin (a.s)'ın ashabından olup her gece Kur’Ân hatmeden ve kırk yıl boyunca sabah namazını yatsı namazının abdestiyle kılan şahsiyetin ismi nedir?

C. 9- İsmi; Bureyr bin Huzayr’dır. O zahid ve abid bir kişi idi; ona “Seyyid'ul- Kurra” diyorlardı.

S. 10- İmam Huseyin (a.s)'ın oğlu Ali Ekber'in sima ve ahlakı nasıl idi?

C. 10- Hz. Ali Ekber guzel yuzlu bir gencti; sima ve ahlak acısından Resulullah (s.a.a)’e herkesten daha cok benziyordu. Bir kavle gore, Aşura gunu Ehl-i Beyt'ten ilk şehit olan odur.

S. 11- İmam Huseyin (a.s)'ın sancaktarı kim idi?

C. 11- Kendisine “Sakka” lakabı verilen, Hz. Ebu'l- Fazl'il- Abbas idi.

S. 12- İmam Huseyin (a.s)'ın kolesinin ismi ne idi ve ne ozelliğe sahipti?

C. 12- İmam Huseyin (a.s)'ın kolesinin ismi, “Eslem” idi; onun ozelliklerinden biri Kur’Ân karisi olması idi; Kur’Ân ayetlerini kalbe işleyen yanık bir sesle okuyordu.[1]

S. 13- İmam Huseyin (a.s)'ın muezzininin ismi ne idi?

C. 13- Haccac bin Mesruk idi.

S. 14- İmam Huseyin (a.s) ve ashabı, ne zaman Medine'den Mekke'ye hicret etmiştir?

C. 14- İmam Huseyin (a.s), Hicretin 60. yılı olan Recep ayının 28'inde, Pazar akşamı cocukları, kardeşleri (Muhammed bin Hanefiyye haric) ve akrabalarından bir grup kimseyle birlikte geceleyin Medine'den Mekke'ye doğru hareket ettiler ve Şaban ayının ucunde Cuma akşamı Mekke'ye ulaştılar.

S. 15- İmam Huseyin (a.s) ve ashabı, kac gun Mekke-i Muazzama'da kalmış ve hangi tarihte Mekke'den Irak'a doğru yola cıkmışlardır?

C. 15- İmam Huseyin (a.s) ve ashabı, takriben 95 gun Mekke'de kaldılar; ama haclarını tamamlayamadıklarından onu umreye cevirerek Zihicce'nin 8. gunu ailesi ve evlatlarıyla birlikte Mekke'den Irak'a doğru yola koyuldular.[2]

S. 16- İmam Huseyin (a.s) neden hac gunlerinde Temettu Haccını Umre-i Mufrede'ye cevirerek Mekke'den ayrıldılar?

C. 16- Bunun sebebi şu idi: İmam Huseyin (a.s), Yezidi'n adamlarından bir grup insanın, kendisine suikast duzenlemek icin hac maskesi altında Mekke'ye gonderildiklerini ve Mekke'nin cevresinde ihram elbisesinin altında gizledikleri silahla kendisini oldurmekle gorevli olduklarından haberdar oldu. Bu sebepten dolayı İmam (a.s) Temettu Haccını Umre-i Mufrede'ye cevirdi ve bir grup halk icin kısa bir konuşma yaptıktan sonra o gunun sabahı yani Zilhicce'nin sekizinde bir grup yaran, kardeş ve akrabalarıyla birlikte Allah'ın evinin ihtiramını korumak icin Mekke'den cıkarak Irak'a doğru hareket ettiler.[3]

S. 17- İmam Huseyin (a.s) Mekke'den ayrıldığında okuduğu hutbe ne idi ve hangi isimle meşhurdur?

C. 17- İmam Huseyin (a.s) Mekke'den cıkmadan bir gun once kendi ashabına “Hutta'l- Mevt” hutbesi adıyla meşhur olan bir hutbe okudu. Hutbenin sonunda şoyle geciyor: “Kim bizim yolumuzda kalbinin kanını dokmeye ve Allah'a kavuşmaya hazırsa, bizimle gelsin; ben yarın saban inşaAllah hareket edeceğim.”

S. 18- İmam Huseyin (a.s)'ın Mekke'ye gonderdiği elci kim idi?

C. 18- Muslim bin Akil.

S. 19- Kufe halkı İmam Huseyin (a.s)'a kac tane davet mektubu gondermişti?

C. 19- Yuz elli civarında.

S. 20- Kufe halkı, İmam Huseyin (a.s)'ı davet ettiği zaman, kac kişi Hz. Muslim'e biat etmişlerdi?

C. 20- On sekiz bin kişi.

S. 21- Hz. Muslim'in cocuklarının isimleri nelerdir?

C. 21- İbrahim ve Muhammed'dir; Muhammed İbrahim'den buyuktu; her ikisi de on yaşından kucuk idiler.

S. 22- Cebrail, İmamların (a.s) isimlerini Hz. Nuh (a.s)'a bildirdiğinde, onların hangisinin ismini duyunca ağlamıştır?

C. 22- İmam Huseyin (a.s)'ın ismini duyunca ağladı.

S. 23- İmam Huseyin (a.s)'ın kıyamına sebep olan en onemli faktor nelerdi?

C. 23- İmam Huseyin (a.s)'ın kıyamına sebep olan uc onemli faktor şunlardır:

1) Yezid hukumetinin İmam Huseyin (a.s)'dan biat istemesi ve İmam (a.s)'ın da bu isteğin karşısında şiddetle direnip “Zillet bizden uzaktır” buyurması.

2) Kıyam icin hazır olan Kufe halkının, İmam (a.s)’ı ısrarla oraya davet etmeleri.

3) İslam'ın Furu-u Din'inden olan, iyiliğe emretmek kotulukten sakındırmak emriyle amel etmesi.

S. 24- Kerbela'nın sozcuk anlamı nedir?

C. 24- Kerbela, gam ve bela anlamınadır. İmam Huseyin (a.s) Kerbela ismini duyduklarında şoyle buyurdular: “Allah'ım kerb (gam) ve beladan sana sığınıyorum.”

S. 25- İmam Huseyin (a.s)'ın ashabı meydana gitmek istediğinde, onların arasında var olan sunnet ne idi?

C. 25- Maktel yazanları şoyle yazmışlardır: İmam Huseyin (a.s)'ın ashabı arasında şoyle bir sunnet var idi; Onlardan her hangi biri savaş meydanına gitmek istediğinde İmam Huseyin (a.s)'ın huzuruna gelerek şoyle diyordu: “Es-selam-u aleyke yebne Resulullah!” (Selam olsun sana ey Resulullah'ın oğlu!”) İmam (a.s) da onların cevabını vererek; “Biz de yakında size kavuşacağız” buyuruyorlardı ve şu ayeti tilavet ederlerdi: “Feminhum men kaza nahbeh ve minhum men yentezir vema beddelu tebdilen.”

S. 26- Beni Haşim ailesinden Aşure gunu ilk şehit olan kimdi?

C. 26- Hz. Ali Ekber (a.s).

S. 27- İmam Huseyin (a.s)'ın 72 ashabından kac kişi Beni Haşim ve O Hazretin yakınlarından idi?

C. 27- On yedi kişi.

S. 28- İlk onceleri duşmanın ordusundan olan fakat sonra gercekten tovbe ederek İmam Huseyin (a.s)'ın ordusuna katılıp şahadete erişen şahsın ismi nedir?

C. 28- Hur bin Yezid-i Riyahi’dir.

S. 29- Neden İmam Huseyin (a.s) duşmandan bir gece (Aşure gecesini) izin istedi?

C. 29- İmam Huseyin (a.s) kardeşi Ebu'l Fazl’il- Abbas'a şoyle buyurdu: “Kardeşim! Duşmana doğru git, onlara de ki; “Namaz kılmamız, dua etmemiz ve Allah'la munacatta bulunmamız icin bu geceyi bize muhlet verin. Cunku ben namaz kılmayı, Kur’Ân okumayı, cok dua ve istiğfar etmeyi seviyorum.” [4]

S. 30- Aşure gecesi duşman ordusundan kac kişi İmam Huseyin (a.s)'ın ordusuna katıldı?

C. 30- İmam Huseyin (a.s) ve yarenlerinin Aşura gecesi Kur’Ân okumaları, ibadet ve dua etmeleri, duşman askerlerinden 32 kişinin İmam'ın ordusuna katılmalarına sebep oldu.[5]

S. 31- Aşure gunu şehit olan damat ve gelinin isimleri nelerdir ve nasıl şahadete eriştiler?

C. 31- Onların isimleri “Veheb” ve “Haniye”'dir. Veheb, savaş meydanına gitmek icin İmam Huseyin (a.s)'dan izin istedi. İmam (a.s) izin verince meydana gidip bir muddet savaştıktan ve duşman ordusundan bir kacını oldurdukten sonra iki elleri kesilerek duşmanın eline esir duştu. Onu Omer-i Sa'dın yanına goturduler, o zalim de onun boynunun vurulmasını emretti; boynunu vurduktan sonra kesilmiş başını İmam Huseyin (a.s)'ın ordusuna doğru attılar. Veheb'in annesi onu alıp yuzunun kanını temizledikten sonra, onu duşmana doğru attı. Veheb'in eşi “Haniye” kendisini kocasının kana boyanmış bedenine ulaştırdı, onum kanlarını temizleyerek şoyle diyordu: “Cennet sana hoş olsun” Şimr bu durumu gorunce, kolesine onu oldurmesini emretti, kole de elindeki demir sopayla onu şahadete eriştirdi.

S. 32- Kerbela'da şehit edilen ilk ve tek kadının ismi nedir?

C. 32- Veheb'in eşi olan Haniye’dir.

S. 33- İmam Huseyin (a.s)'ın Aşure gunu, savaşın tam kızgın zamanı ameli olarak acıkca yerine getirdiği İlahi farizalardan biri ne idi?

C. 33- Cemaat namazı kıldırması idi. İmam Huseyin (a.s) bir grup ashabıyla birlikte oğle namazını korku namazı adı altında kıldılar; İmam'ın ashabından iki kişi namazın sonuna kadar kendilerini Hazrete siper etti. Onlardan biri, duşman tarafından atılan okların bedenine isabet etmesi sonuca şahadete erişti.

S. 34- Aşura gununun oğle namazı vaktini, İmam (a.s)'a hatırlatan şahsın ismi nedir ve İmam (a.s) ona hitaben ne buyurdular?

C. 34- Aşura gununun oğle vakti “Ebu Sumame-i Seydavi” guneşe bakarak oğle vaktinin girdiğini anlayınca İmam (a.s)'a şoyle dedi: “Gerci duşmanın fırsat vermeyeceğini biliyorum, ama son namazı sizinle kılıp oylece Allah'a kavuşmak istiyorum.”

Bunun uzerine İmam (a.s) gokyuzune bakarak şoyle buyurdular: “Namazı bana hatırlattın, Allah seni hatırlatan ve namaz kılanlardan kılsın. Şimdi oğlenin ilk vaktidir, namaz kılmamız icin duşmandan muhlet isteyin.”

S. 35- Beni Esed tayfasından olup İmam Huseyin (a.s)'ın ashabından olan, Bedir ve Huneyn savaşlarına katılmış olup Aşura gunu İmam (a.s)'ın yanında şahadete erişen yaşlı kişinin ismi nedir?

C. 35- Habib bin Mezahir'in akrabalarından olan “Enes bin Haris-i Kahili”dir.

S. 36- Ebuzer'in azad edilmiş kolesi olan ve İmam Ali (a.s), İmam Hasan (a.s) ve daha sonra İmam Huseyin (a.s)'ın evinde yaşayan ve nihayet Kerbela'da İmam Huseyin'in yanında şahadete erişen şahsın ismi nedir?

C. 36- Cevn’dir.

S. 37- Neden İmam Huseyin (a.s) Aşura gunu duşmanlarından bazılarını oldurmuyordu?

C. 37- İmam Seccad (a.s) şoyle buyuruyor: “Babamın oldurmediği kimselerin soyundan biz Ehl-i Beyt'i sevecek kimseler dunyaya gelecekti. İşte İmam (a.s) bu yuzden bizi sevecek insanların babalarının sulbunde korunması icin onları oldurmuyordu.”

Diğer İmamların hakkında da buna benzer bir cok rivayetler vardır; onlar da bazı kimseleri, onların sulbunde yer alan imanlı insanlardan dolayı oldurmuyorlardı.[6]

S. 38- Aşure gunu, neden en buyuk musibet gunu olarak tanıtılmıştır?

C. 38- Abdullah bin Fazl-i Haşimi şoyle diyor: İmam Sadık (a.s)'a; “Neden Resulullah'ın son vefat gunu, Hz. Ali (a.s), Hz. Fatıma (a.s), Hz. Hasan vs. İmamların şahadet gunleri değil de sadece Aşura gunu en buyuk musibet, gam, uzuntu ve matem gunu olarak tanıtılmıştır?” dediğimde şoyle buyurdular:

“Bunun sebebi şundan ibarettir: Ashab-ı Kisa (Âl-i Aba) Allah katında insanların en değerlisi idiler. Bunlar beş kiydiler: ‘Hz. Peygamber (s.a.a), Hz. Ali (a.s), Hz. Fatıma (a.s), Hz. Hasan (a.s) ve Hz. Huseyin (a.s).’ Hz. Peygamber (s.a.a) vefat ettiğinde gerci musibet cok buyuktu, ama Ashab-ı Kisa'dan dort kişi yaşıyordu, bunlar halkın mercii ve sığınağı idiler. Hz. Fatıma (a.s) şahadete eriştiğinde musibetin cok buyuk olmasına rağmen halk Ashab-ı Kisa'dan uc kişiyi kendi aralarında gorup ihtiyac duyduklarında onlara sığınıyorlardı. İmam Ali (a.s) ve İmam Hasan (a.s)’da da durum aynıydı. Ama İmam Huseyin (a.s) şehit olduğunda, Ashab-ı Kisa'dan halkın mercii ve sığınağı olacak kimse kalmamıştı. Bundan dolayı İmam Huseyin (a.s) bekası Ashab-ı Kisa’nın bekası olduğu gibi, onun şahadeti de onların hepsinin şahadeti gibiydi. Bu sebepten dolayıdır ki Aşura gunu, gam, uzuntu ve matem acısından gunlerin en musibetlisi olarak tanıtılmıştır.”

Abdullah bin Fazl-i Haşimi sozunun devamında şoyle diyor: Ben İmam Sadık (a.s)'a; “Oyleyse İmam Seccad (a.s) icin ne diyorsunuz?” dediğimde şoyle buyurdular:

“İmam Zeyn'ul- Abidin (a.s), İmam ve halka huccetti. Fakat Resulullah (s.a.a)'i gormemişti, onun ilmi baba ve cetlerinden miras olarak ona yetişmişti. Ama İmam Ali (a.s), Hz. Fatıma (a.s), İmam Hasan (a.s) ve İmam Huseyin (a.s) Hz. Peygamberle uzun sure birlikte olmuşlardı. Halk da onları Hz. Peygamber (s.a.a) ile birlikte gormuştu. Bundan dolayı Onlardan birini gorduklerinde, Hz. Peygamber (s.a.a)'in hatıraları, soz ve davranışları onlar icin canlanıyordu.” [7]

S. 39- İmam Huseyin (a.s) ve Yahya bin Zekeriyya (a.s) arasında ne gibi benzerlikler vardır?

C. 39- Bu iki yuce ve mazlum şahsiyet arasında olan benzerlikler coktur. Fakat biz yedi tanesiyle yetiniyoruz:

1) Bu iki masuma isim takılmadan once, onların isminde hic kimse yoktu.

2) Her ikisi de altı aylık iken dunyaya gelmişlerdi.

3) O ikisinin doğumundan once, semavi haber ve vahiyler onların doğum ve durumlarını acıklamıştı.

4) Gok her ikisine de ağladı. “Fema beket aleyhim'is- semau ve’l arz” [8] ayetinin tefsirinde bununla ilgili hadis nakledilmiştir.

5) Her ikisinin katili veled'uz- zina idi.

6) Her ikisinin de başını altın leğene koyup fasık ve zalimlere goturduler.

7) Bu iki mazlumun, rivayetlere gore başlarının konuşması.

S. 40- İmam Huseyin (a.s)'ın Aşura gunundeki en son askeri kimdi ve kimin eliyle şahadete erişti?

C. 40- İmam Huseyin (a.s)'ın Aşura gunu en son askeri, Hz. Ali Esğer idi. Babası İmam Huseyin (a.s)'in elleri uzerinde, Hermele bin Kamil-i Esedi'nin okuyla şahadete erişti.

S. 41- Kerbela şehitlerinden kimlerin başlarını bedenlerinden ayırmadılar? Nicin?

C. 41- Hz. Ali Esğer ile Hur bin Yezid-i Riyahi'nin başlarını bedenlerinden ayırmadılar. Cunku İmam Huseyin (a.s) Ali Esğer'i defnetmişti; Hur bin Yezid-i Riyahi'nin de akrabaları onun başının bedeninden ayrılmasına mani oldular.

S. 42- İmam Huseyin (a.s)'ın Kerbela'da kendisiyle birlikte şehit olan ashabı kac kişiydi?

C. 42- Meşhur kavle gore 72 kişi.

S. 43- İmam Huseyin (a.s)'ın, yaya olarak cenazesinin baş ucuna geldiği ve onun icin ağıt okuyup ağladığı şahsın ismi nedir?

C. 43- Hur.

S. 44- Rivayetlerimizde Beytullah'il Haram haccının bedeli olarak tanıtılan şey nedir?

C. 44- Beytullah'il Haram'ın (sevap bakımından) bedeli olarak tanıtılan şey, İmam Huseyin (a.s)'ın kabrinin ziyaretidir. Allah'ın evinin ziyaretine gitmeye gucu olmayan kimseler, onun yerine İmam Huseyin'in kabrinin ziyaretine gidip o sevabı kazanabilirler.

S. 45- Nahiye-i Mukaddese Ziyareti nasıl bir ziyarettir?

C. 45- Nahiye-i Mukaddese Ziyareti, Sahib'uz- Zaman İmam Mehdi (a.s)'dan nakledilen bir ziyarettir. Hazret Kerbela şehitlerinin hepsinin isim ve nişanelerini bu ziyarette zikredip onlara selam gonderdiği gibi, onlardan her birinin katilinin de ismini zikredip onlara lanet etmiştir.

S. 46- Namaz kılarken Kerbela toprağına secde etmenin fazileti nedir?

C. 46- Necat'ul- İbad risalesinde şoyle nakledilmiştir: “Kim namaz kıldığında Kerbela toprağına secde ederse, namazın kabul olmasına mani olan engeller yok olup İmam Huseyin (a.s) toprağının bereketiyle namazı kabul olur.”

S. 47- İmam Huseyin (a.s)'ın şahadetinden sonra Kerbela'da en son şehit olan kimdi?

C. 47- Kerbela’da en son şehit olan “Suveyd bin Amr” isminde yaşlı bir adamdır. Bu şahıs Aşura gunu, var gucuyle savaştı, aldığı cok yara ve darbeler neticesinde bayılıp yere duştu. Duşman onun olduğunu zannederek ondan vazgecti. O bir muddetten sonra kendine gelip İmam Huseyin (a.s)'ın şehit olduğunu anlayınca o haliyle kalkıp yanında bulunan hancerle duşmana saldırdı, bir muddet savaştıktan sonra şahadete erişti. Boylece o, İmam Huseyin (a.s)'ın şahadetinden sonra şahadete erişen kişiydi.

S. 48- Kerbela şehitlerinin başları ne zaman ve kimin emriyle bedenlerinden ayrıldı?

C. 48- Muharrem'in on birinci gunu, Omer Sa'd'ın emriyle.

S. 49 İmam Huseyin (a.s) ne zaman ve nerede şahadete erişti?

C. 49- Hicretin 61. Yılı Aşura gunu Kerbela'da şahadete erişti.

S. 50- İmam Huseyin (a.s) kac yaşında şehit oldu?

C. 50- 57 yaşında.

S. 51- İmam Huseyin (a.s) şehit olduktan sonra, kac atlı Hazretin bedenini atların tırnaklarıyla ciğnetti?

C. 51- İmam Huseyin (a.s) şehit olduktan sonra, on kişi İmam (a.s)'ın bedenini atların tırnaklarıyla ciğnettiler.

S. 52- İmam Huseyin (a.s)'ın katili kimdir?

C. 52- Şeyh Şuşteri (r.a) şoyle yazıyor: “İmam Huseyin (a.s)’ın katili ilk başta Yezid'dir. Cunku O İmam Huseyin (a.s)'dan zorla biat alınmasını, biat etmediği takdirde hazretin başının kendisine gonderilmesini emretmişti. Yezid'den sonra İmam Huseyin (a.s)’ın katili İbn-i Ziyad'dır. Cunku o bu cinayete zemine hazırlamış ve İmam'ın aleyhine ordu toplamıştır. Ondan sonra da İmam'ın katili İbn-i Sa'd'dır. Cunku Kerbela vakasından sonra onu, İmam Huseyin (a.s)’ın katili olarak cağırıyorlardı. Onlardan sonra da İmam (a.s)'ın katili Şimr'dir. Cunku o da buyuk musibetin faili olmuştur.

S. 53- İmam Huseyin (a.s)'ın bedeninde kac ok, mızrak ve kılıc yarası var idi?

C. 53- İmam Bakır (a.s)'ın buyurduğuna gore, İmam Huseyin (a.s)'ın bedeninde 320 kılıc, mızrak ve ok yarası vardı.

S. 54- İmam Huseyin (a.s)'ın atının ismi ne idi?

C. 54- Zulcenah.

S. 55- Zulcenah, İmam Huseyin (a.s)'ın bedeniyle nasıl vedalaştı?

C. 55- İmam Huseyin (a.s)'ın şahadetinden sonra, Zulcenah İmam (a.s)'ın parcalanan bedeninin yanına gelerek yelesini Hazret'in kanına boyadı, O'nun bedenini kokladı ve yuksek sesle kişnemeye başladı.

İmam Bakır (a.s) buyuruyor ki; “Zulcenah kişnerken şoyle diyordu: Peygamber'in evladını olduren ummetin zulmunden dolayı vay hallerine!”

S. 56- Kerbela şehitlerinin naşı ne zaman ve kimlerin vasıtasıyla defnedildi?

C. 56- Kerbela şehitlerinin naşı, hicri 61. Yılın Muharrem ayının 13. gunu defnedildi. Şoyle ki, “Alkame” nehirinin yakınındaki bir koyde yaşayan “Beni Esed” kabilesi, gelip Kerbela şehitlerinin mubarek bedenlerini defnederken İmam Huseyin (a.s) ve başları bedenlerinde olmayan diğer şehitlerin bedenlerini tanımıyorlar, bu yuzden ne yapacaklarını bilmeyerek şaşırıp kalıyorlar, bu esnada aniden bir atlı onların yanına gelerek; “Nicin buraya gelmişsiniz?” diye soruyor. Onlar da cevaben: “Bu cesetleri defnetmek icin gelmişiz, fakat onların kim olduğunu tanımıyoruz.” diyorlar. İmam Seccad (a.s)'ın kendisi olan o atlı, butun şehitleri tek-tek tanıtıyor ve onları defnediyorlar. İmam Seccad (a.s) 'ın kendisi de babasının pare-pare olmuş bedenini bir hasrın icerisine koyarak onu defnediyor.

S. 57- İmam Huseyin (a.s)'ın mubarek bedeni kimin vasıtasıyla tanındı ve defnedildi?

C. 57- İmam Seccad (a.s)'ın.

S. 58- İmam Huseyin (a.s)'ın kabri nerededir?

C. 58- Kerbela'da.

S. 59- Neden İmam Huseyin (a.s)'ın kabri altı koşelidir?

C. 59- Hz. Ali Ekber'in mubarek na'şı, babası İmam Huseyin (a.s)’ın yanında defnedildiğinden dolayı kabir altı koşeli olmuştur.

S. 60- İmam Huseyin (a.s)'ın kabrinin ust tarafında, halis altın suyuyla ne yazılmıştır?

C. 60- Nur ayetinden sonra Hz. Peygamber (s.a.a) 'in buyurmuş olduğu şu hadis yazılmıştır: “Ey Cabir! Huseyin'in kabrini ziyaret et. Cunku Huseyin'in kabrini ziyaret etmenin sevabı, (mustahap olan) yuz haccın sevabıyla eşittir. Kuşkusuz Huseyin'in kabri, cennet bahcelerinden bir bahcedir... Kerbela da cennet yeridir.”

S. 61- Resulullah (s.a.a), İmam Huseyin'in kabrini ziyaret etmenin sevabı hakkında ne buyurmuştur?

C. 61- Hz. Peygamber (s.a.a) Ayşe’ye şoyle buyurdu: “Kim, oğlum Huseyin vefat ettikten sonra onun kabrini ziyaret ederse, Allah Teala benim haclarımdan bir haccın sevabını onu ziyaret edene verir.”

Aişe; “Haclarından bir haccın sevabını mı?” dediğinde Hz. Peygamber (s.a.a); “İki haccımın sevabını ona verirler.” buyurdular.

Aişe daha fazla şaşırarak; “İki haccının sevabını mı?!” dediğinde Resulullah (s.a.a): “Hatta uc haccımın sevabı, onu ziyaret edene verilir.” buyurdular.

Bu mevzu boylece tekrarlandı; nihayet Resulullah (s.a.a); “Allah Teala, benim doksan haccımın sevabını Umre sevaplarıyla birlikte onun kabrini ziyaret edene verecektir.” buyurdular.[9]

S. 62- İmam Huseyin (a.s)'ın vasiyeti ne gibi sozleri icermektedir?

C. 62- İmam Huseyin (a.s), Irak'a doğru hareket ettiğinde bir vasiyetname yazarak kardeşi Muhammed-i Hanefiyye'ye verdi. Bu vasiyetnamede, Allah'ın birliğine, Hz. Peygamber (s.a.a)'in peygamberliğine ve ahiretin hak olduğuna ikrar ettikten sonra şoyle gecmiştir:

“Ben bencillik, zulum ve yeryuzunde bozgunculuk yapmak icin kıyam etmedim; ben ceddimin ummetini ıslah etmek, babam Ali bin Ebu Talib’in yolunda gitmek ve iyiliği emredip kotulukten sakındırmak icin kıyam ettim.

S. 63- İmam Huseyin (a.s)'ın kac cocuğu vardı?

C. 63- Buyuk bir alim ve muhaddis olan şeyh Mufid şoyle diyor: “İmam Huseyin (a.s)'ın altı cocuğu vardı:

1) Annesi Şehrbanu olan İmam Seccad (a.s).

2) Annesi Leyla olan Ali Ekber (a.s).

3) Kerbela vakasından once vefat eden Cafer.

4) Annesi Rubab olan ve İmam Huseyin (a.s) 'ın kucağında boğazından oklanarak şahadete erişen Abdullah (Ali Esğer).

5) Annesi Rubab olan Sekine.

6) Annesi Ummu İshak olan Fatime.[10]

S. 64- İmam Huseyin (a.s)'ın en buyuk oğlunun ismi nedir?

C. 64- Merhum şeyh Mufid ve şeyh Saduk İmam Seccad (a.s)'ı İmam Huseyin (a.s)'ın en buyuk oğlu bilmişlerdir. Ama allame seyyid Muhsin “A'yan'uş- Şia” kitabında Hz. Ali Ekber'in, İmam Huseyin (a.s)'ın En buyuk oğlu olduğunu vurgulamıştır.[11]

S. 65- Hz. Zeyneb (a.s) ne zaman ve nerede dunyaya gelmiş ve vefat ettiği yer neresidir?

C. 65- Hz. Zeyneb (a.s) hicretin 5. veya 6. yılı Cemadelula'nın beşinde Medine'de dunyaya geldi; hicretin 62. yılında ise Medine veya Şam'da vefat ettiler. Bazı raviler ise hicretin 64. yılında vefat ettiğini yazmışlardır.

S. 66- Hz. Zeyneb (a.s)'ın evlenme şartı ne idi?

C. 66- Hz. Zeyneb (a.s) evlenme yaşına ayak bastıklarında pek cokları onu istedi. Fakat amcası oğlu Abdullah bin Cafer'in istemesi şu şartla kabul edildi: “Kardeşi İmam Huseyin (a.s) ne zaman yolculuğa cıkarsa, onunla beraber olacak ve Abdullah buna mani olmayacaktır.” Abdullah da bu şartı kabul etti, boylece Hz. Zeyneb (a.s) onunla evlendi.

S. 67- Hz. Zeyneb (a.s) neden, İmam Huseyin (a.s) onun şehit olan oğullarını cadıra getirdiğinde dışarı cıkmadı?

C. 67- Hz. Zeyneb (a.s) daima şehitlerin mubarek na’şlarını butun kadınlardan once karşılıyordu, ama kendi oğullarının mubarek na’şlarını getirdiklerinde cadırdan dışarı cıkmadı. Cunku kana boyanan oğullarının bedenlerini gormekle sabırsızlık gostererek mukafatını azaltabilir ve kardeşi de onu bu halde gorerek bacısı karşısında mahcup olabilirdi. İşte bu yuzden cadırdan dışarı cıkmadı.

S. 68- İmam Huseyin (a.s)'ın kardeşi olan Hz. Ebu'l Fezl'il- Abbas'ın lÂkapları ne idi?

C. 68- Hz. Ebu'l Fazl'il- Abbas'ın bir cok lÂkapları vardır. Bunlardan her biri onun yuce şahsiyetinin ozelliklerinden bir nişanedir. O lÂkaplar şunlardır:

1- Ebu'l Fazl; cok faziletleri olduğundan veya “Fazıl” isminde bir oğlu olduğundan dolayı bu lakap ona verilmiştir.

2- Ebu'l Kırba; susuzlara su taşıdığı icin bu lakabı almıştır.

3- Kamer-i ben-i Haşim; Haşim oğulları arasında ay gibi yuzu guzel ve nurlu olduğundan dolayı bu lakabı ona takmışlardır.

4- Abd-i Salih.

5- Fadi (fedakar).

6- Hami (himayet edici).

7- Vaki (koruyucu).

8- Bab’ul- Havaic (hacetler kapısı).

9- Sai (ayretli, caba sarf eden).

10- Hamil’ul- Liva (sancaktar, alemdar).

S. 69- Hz. Mehdi'nin, Nahiye-i Mukaddese Ziyaretindeki Hz. Ebu'l-Fezl icin beyan ettiği beş fazilet nedir?

C. 69- İmam Mehdi (a.s)'dan naklolunan Nahiye-i Mukaddese Ziyareti'nde O Hazret, Ebu'l Fazl (a.s)'a hitaben şoyle buyuruyor:

“Selam olsun Emir’ul- Muminin Hz. Ali (a.s)’ın oğlu Ebu'l Fazl’il- Abbas'a; O Abbas ki, canını kardeşi icin feda etti, dunyayı ahrete ulaşmak vesilesi kıldı, kardeşine feda oldu, muhafız idi, suyu susuzlara ulaştırmak icin cok gayret etti ve iki eli Allah yolunda kesildi.”

S. 70- İmam Huseyin (a.s) ve ashabının aileleri ne zaman ve kimin vasıtasıyla esir edilerek Kerbela'dan Kufe'ye goturuldu?

C. 70- İmam Huseyin (a.s) ve ashabının aileleri, Muharrem'in on birinci gunu oğleden sonra Omer-i Sa'd vasıtasıyla esir edilerek Kerbela'dan Kufe'ye goturuldu.

S. 71- Meşhed'us- Sıkt Nedir?

C. 71- Nakledildiğine gore İmam Huseyin (a.s)'ın hanımlarından biri Muhsin isminde bir cocuğa hamile imiş; Kufe ve Şam arasında Halep denen yerde aşırı rahatsızlıktan dolayı cocuğunu duşuruyor. Bundan dolayıdır ki oraya Meşhed'us- Sıkt denilmiştir. Şimdi orası Muhsin'in defnedildiği yer olarak bilinen bir ziyaretgahtır.[12]

S. 72- İmam Huseyin (a.s)'ın kesik başı nerede Kur’Ân okumuş ve hangi ayetleri tilavet etmiştir?

C. 72- Bir cok rivayetlerde İmam Huseyin (a.s)'ın başının Kufe'de Kur’Ân okuduğu ve ceşitli ayetleri tilavet ettiği nakledilmiştir. Orneğin şeyh Mufid şoyle naklediyor:

Zeyd bin Erkam diyor ki; İmam Huseyin (a.s)'ın kesik başını Kufe'nin yol ve sokaklarında dolaştırdıklarında İmam (a.s)'ın mızraktaki başının şu ayeti okuduğunu gordum: “Sen, yoksa Kehf ve Rakım ehlini bizim şaşılacak ayetlerimizden mi sandın?” [13]

Yine İmam Huseyin (a.s)'ın kesik başının şu ayeti okuduğu nakledilmiştir. “Sana, onlara karşı Allah yeter. O işitendir, bilendir.” [14]

Yine başka bir rivayette de İmam Huseyin (a.s)'ın kesik başından bir nur kalktığı ve şu ayeti okuduğu nakledilmiştir: “Zulmetmekte olanlar, nasıl inkılÂba uğrayıp devrileceklerini pek yakında bileceklerdir.” [15]

S. 73- İmam Huseyin (a.s)'ın kesik başı nerede defnedilmiştir?

C. 73- İmam Huseyin (a.s)'ın kesik başının nerede defnedildiğine dair Sibt bin Cevzi, “Tezkire” kitabında beş goruş zikretmiştir:

1- Medine'de; annesinin kabri yanında.

2- Dimaşk'de.

3- Kahire'de.

4- Emir’ul- Muminin Ali (a.s)'ın kabrinin yanında.

5- Kerbela'da

Şia'nın kabul ettiği meşhur goruş şudur: İmam Seccad (a.s), İmam Huseyin (a.s) başını Kerbela'ya getirip o hazretin yanında defnetti.[16]

S. 74- Kerbela şehitlerinin kesik başları ne zaman ve kimin vasıtasıyla defnedilmiştir?

C. 74- Sefer ayının yirmisinde Erbein gunu İmam Seccad (a.s) vasıtasıyla defnedilmiştir.

S. 75- Nu'man bin Beşir kimdir?

C. 75- Nu'man bin Beşir, Resulullah (s.a.a)'in ashabından guvenilir bir şahıstı. Yezid bir grubu onun onderliğinde İmam Huseyin (a.s)'ın ailesinin muhafızı kılarak onları tam bir ihtiramla Medine'ye dondurmelerini tavsiye etti. Nu'man bin Beşir de Ehl-i Beyt'i tam bir ihtiramla Şam'dan Medine'ye goturdu.

S. 76- Kerbela şehitlerini ilk olarak ziyaret eden, İslam ve Şia'nın mubelliğlerinden sayılan ve Beni Umeyye'nin kan icici hukumdarlarından Haccac bin Yusuf-u Sakafi'nin eliyle Ali ve Ali evlatları dostluğu sucundan dolayı bedeni dağlanan sahabenin ismi nedir?

C. 77- Cabir bin Abdullah-i Ensari.

S. 77- Cabir bin Abdullah-i Ensari kimdir?

C. 77- Cabir bin Abdullah-i Ensari, hicretten on beş yıl once Medine'de dunyaya geldi ve babası Abdullah Uhud savaşında şahadete erişti. Cabir daima Hz. Peygamber (s.a.a)'le birlikte idi, Hz. Peygamber (s.a.a)’in zamanında vuku bulan on dokuz savaşa katılmıştır. Hz. Peygamber (s.a.a)'den sonra daima Hz. Ali (a.s) ve Ehl-i Beyt'le beraberdi, oyle ki onun yaşantısı sanki Ehl-i Beytin yaşantısıyla duğumlenmişti. İmam Huseyin (a.s)'ın kabrini ilk ziyaret eden de o olmuştur. Daha sonra Hz. Ali (a.s)'ın dostluğu sucuyla bedeni, Haccac bin Yusuf-i Sakafi tarafından dağlanmıştır.

S. 78- İmam Huseyin (a.s)'ın ailesi ve onlarla birlikte esir edilenler ne zaman Şam'a ulaştılar?

C. 78- Hicretin 61. yılı Sefer ayının birinci gunu.

S. 79- İmam Seccad (a.s)'ın naklettiği, Şam'da kendilerine ve esirlere yapılan yedi zulum nedir?

C. 79- İmam Seccad (a.s), Numan bin Munzir-i Medaini'ye şoyle buyurdu:

“Şam'da yedi zulum bize yapıldı ki esir olduğumuz sure icerisinde bu denli bir zulum bize yapılmamıştı:

1- Şam'da zalimler kılıclarıyla bize saldırdılar ve davul caldıkları halde buyuk bir toplumun arasında bizi beklettiler.

2- Şehitlerin başlarını hanımlarımızın tahtırevanları arasına soktular, babam ve amcam Abbas'ın başlarını, halam Zeyneb ve Ummu Gulsum'un karşısına; kardeşim Ali ve amcam oğlu Kasım'ın başlarını ise bacılarımın gozleri onune getirdiler; bazen başlar yere duşup atların nalları altında kalıyordu.

3- Şam'ın kadınları, damların uzerinden başımıza su ve ateş dokuyorlardı.

4- Gunun doğuşundan batışına kadar, sokak ve pazarda saz ve avazla halkın gozleri onunde bizi dolaştırıp; “Ey insanlar! Bunları oldurun; zira bunların İslam'da hicbir saygınlığı yoktur” diyorlardı.

5- Bizi tavanı olmayan bir yerde bekletiyorlardı, gunduzleri şiddetli sıcaktan, geceleri ise soğuktan rahatsızdık, daima korku ve ıstırap icerisinde idik.

6- Bizi kole satılan pazara goturduler, bizi kole ve cariye olarak satmak istediler, ama Allah Teala bu ameli onlara mumkun kılmadı.

7- Bizi bir ipe bağladılar, boylece Yahudi ve Hıristiyanların evlerinin onunden gecirirken onlara; ‘Bunların babası sizin babalarınızı Hayber, Hendek....savaşlarında oldurduler, bugun onların intikamını bunlardan alın’ diyorlardı.” [17]

S. 80- İmam Huseyin (a.s)'ın Ehl-i Beyt'inin, Medine'den cıktığı andan Medine'ye donduğu ana kadar kac acı vedalaşmaları olmuştur?

C. 80- Dort vedalaşmaları olmuştur:

1- Hz. Peygamber (s.a.a) ile Hz. Fatıma (a.s)'ın kabirleri ve Resulullah (s.a.a)’in haremiyle vedalaşmaları.

2- Aşura gunu İmam Huseyin (a.s) ile vedalaşmaları.

3- Muharrem ayının on birince gunu şehitlerin başsız bedenleriyle vedalaşmaları.

4- Hz. Zeyneb (a.s), İmam Seccad (a.s) ve onlarla birlikte olanların, Erbein gunu Kerbela'ya gelip uc gun yas ve ağıt tuttuktan sonra şehitlerin kabirleriyle vedalaşmaları.

S. 81- İmam Huseyin (a.s)'ın Ehl-i Beyt'i, ne gunu Medine'ye varmış ve kac gun genel yas ilan edilmiştir?

C. 81- İmam Huseyin (a.s) 'ın Ehl-i Beyti Cuma gunu Medine'ye vardı, o gun Medine halkından bir grup Cuma namazı icin camide toplanmışlardı; Velid bin Utbe de minbere cıkıp hutbe okuyordu. Aniden ağlama sesleri Medine'yi kapsadı, halk, “Va Huseyna” deyip ağlıyordu. O gun Medine şehrinde Resulullah (s.a.a)’in vefat ettiği gun gibi yas oldu. Bundan dolayı Medine'de on beş gun genel yas ilan edildi, kadın ve erkek, kucuk ve buyuk gruplar halinde yas tutup ağladılar.

S. 82- Cabir bin Abdullah-i Ensari ve İmam Huseyin'in Ehl-i Beyt'i ne zaman İmam (a.s)'ın kabrinin ziyaretine gittiler?

C. 82- Tarih, rivayet ve alimlerin sozlerini incelediğimizde, Cabir ve Ehl-i Beytin İmam Huseyin (a.s)'ın kabrini ziyaret etmeleri hususunda beş goruş ortaya cıkıyor:

1- Hicretin 61. yılının Sefer ayının 20'sinde.

2- Aynı yılın ikinci Erbein'inde.

3- Hicri 62. yılın Erbein'inde.

4- Cabir ve arkadaşları Hicri 61. yılın birinci Erbein'inde. İmam Huseyin (a.s)'ın kabrini ziyaret etmeye muvaffak olmuşlar. Fakat İmam (a.s)'ın ailesinin Cabir ile karşılaşması, Cabir'in İmam (a.s)'ın ziyaretine geldiği diğer gunlere tesaduf etmiştir.

5- İmam (a.s)'ın ailesi Kufe'den Şam'a gittiklerinde, birinci Erbein'de Kerbela'ya varmışlar ve aynı gun Cabir ve arkadaşlarıyla goruşup sonra Şam'a gitmişlerdi.

Bize gore 4. ve 5. goruş akla daha uygun ve doğrudur.[18]

S. 83- İmam Huseyin (a.s)'ın kabrini ilk olarak ziyaret eden Cabir bir Abdullah-i Ensari O Hazret'in kabrini ne zaman ziyaret etti?

C. 83- Erbein gununde.

S. 84- Abbasi halifelerinden hangisi İmam Huseyin (a.s)'ın kabrini yıkarak O Hazret'in ziyaret edilmesine mani oldu?

C. 84- Abbasi halifelerinin onucusu olan Mutevekkil.

S. 85- İmam Huseyin (a.s)'a mersiye okumak hangi tarihten başladı?

C. 85- İmam Huseyin (a.s)’a mersiye okumanın tarihcesi, Hz. Peygamber (s.a.a)’in hatta Hz. Adem (a.s)'ın zamanına dayanır. Cunku Peygamber-i Ekrem (s.a.a)’in kendisi ve masum İmamlar, İmam Huseyin (a.s) icin mersiye okumuş ve halkı buna teşvik etmişlerdir. Binaenaleyh İmam Huseyin (a.s)'a mersiye okumak cok eski zamanlardan başlamış. İslam'da ise eğitici, ictimai ve siyasi programlardan biri olarak belirlenip boylece devam etmiştir. Fakat İmam Huseyin (a.s)'a mersiye okumak, 9. ve 10. asırda “Revzat’uş- Şuheda” kitabının yazılmasıyla başlamıştır diyenlerin goruşu bizce doğru değildir.[19]

S. 86- İmam Huseyin (a.s) hakkında Farsca ilk mersiye kitabı ne zaman yazıldı, kitabın ve yazarının ismi nedir?

C. 86- İmam Huseyin (a.s)'ın hakkında Farsca yazılan ilk maktel (mersiye) Revzat’uş- Şuheda kitabıdır. Yazarının ismi ise Kemaluddin Huseyin bin Ali Vaiz-yi Kaşifı’dir.

S. 87- Muhtar kimdir?

C. 87- Muhtar, Ebu Ubeyd bin Mes'ud-i Sakafi'nin oğludur, Hicretin birinci yılında Taif'de doğmuştur. Muhtar 13 yaşında olmasına rağmen Kadisiye savaşında babasıyla birlikte savaş cephesine gelmiş ve duşmanla savaşmak istemiş, fakat babası ona mani olmuştur. Muhtar, yiğit, reşit, comert, atılgan, yuce himmetli, guclu, duşunceli ve akıllı bir kimse idi. Muhtar, Irak'ta Ehl-i Beyt taraftarları icin bir mihver ve onların faziletlerini yayanlardan sayılıyordu. Hz. Ali (a.s), İmam Hasan (a.s) ve İmam Huseyin (a.s)'ın imametine inanan birisiydi. Muhtar'ın, İmam Huseyin (a.s)'a karşı Kerbela'da savaşanlardan 18 bin kişiyi oldurduğu nakledilmiştir. [20]

S. 88- İmam Huseyin (a.s)'ın katillerinden intikam almak amacıyla yapılan ilk kıyam, ne zaman başlatıldı ve bu intikamı kim aldı?

C. 88- Bu kıyam, Hicretin 66. yılında, Muhtar bin Ebu Ubeyd-i Sakafi tarafından başlatıldı.

S. 89 “Kiysaniyye” kimlerdir ve neden bu isimle meşhur olmuşlardır?

C. 89- “Kiysaniyye” Muhtarın takipcilerine verilen bir isimdir. Bunun sebebi ise Esbağ bin Nebate’nin naklettiği şu rivayettir: “Muhtarı cocukluk gunlerinde Hz. Ali (a.s)'ın dizleri uzerinde gordum, Hazret onun başını okşayarak şoyle buyuruyordu: “Ya keyyis! Ya keyyis!” (Ey zeki! Ey akıllı!) Bundan dolayı onun takipcilerine “Kiysaniyye” dediler [21]

S. 90- Muhtar’ın hukumeti ne kadar ayakta kalabildi?

C. 90- On sekiz ay, (yani hicri 66. Yılın Rabi-ul Evvel ayının on dordunden, hicri 67. Yılın Ramazan ayının on dordune kadar) ayakta kalabildi.

S. 91- Muhtar kac yaşında, nerede şahadete erişti ve kabri nerededir?

C. 91- Muhtar 67 yaşında, Mus'ab bin Zubeyr'in ordusuyla savaştığında şahadete erişti, kabri ise Hz. Muslim'in Kufe'deki kabrinin bulunduğu yerdedir.

S. 92- İmam Huseyin (a.s)'ın Ehl-i Beyt'i ve Haşimi kadınlar ne zaman matemden cıktılar?

C. 92- Haşimi kadınlar, beş yıl gozlerine surme cekmediler, saclarına kına yakmadılar; hatta onların evinden, yemek pişirmenin nişanesi olan bir dumanın cıktığı bile gorulmedi; ancak Ubeydullah bin Ziyad, hicretin 67. Yılında Muhtar'ın eliyle oldurulduğu zaman matemden cıktılar.[22]

S. 93- İmam Seccad (a.s) kac yıl babasının başına gelen musibetlerden dolayı ağladı?

C. 93- İmam Sadık (a.s) şoyle buyurmuştur:

“İmam Seccad (a.s) kırk yıl, gunduzleri oruc tutup geceleri ibadetle gecirdiği halde babasının musibetleri icin ağlıyordu, kolesi ne zaman ona su veya yemek goturup onune koysaydı şoyle buyuruyordu: “Resulullah (s.a.a)’in oğlu susuz ve ac olarak olduruldu’ Bu cumleyi tekrarlayıp ağlıyordu; oyle ki yemeği goz yaşlarıyla ıslanıyordu, omrunun sonuna kadar da boyle yaşadı.” [23]

S. 94- Tevvabin’in kıyamı, ne zaman ve kimin onderliğiyle gercekleşti?

C. 94- Tevvabin'in kıyamı, Hicretin 65. Yılında “Suleyman bin Sured-i Huzai”nin onderliğiyle gercekleşti.

S. 95- Tevvabin kimlerdir?

C. 95- Tevvabin (tovbe edenler), Kufe halkından olan ve İmam Huseyin (a.s)'a yardım etmediklerinden dolayı kendilerini cok kınayan bir gruptu. Bunlar, gunahlarının bağışlanması icin İmam Huseyin (a.s)'ın intikamını duşmanlarından almanın, katillerini cezalandırmanın veya bu yolda oldurulmelerinin gerekli olduğuna inanıyorlardı. Bu yuzden, Şam ordusuyla savaşa girdiler, duşmana ağır darbeler indirdikten sonra bunlardan coğu şahadete erişti.



--------------------------------------------------------------------------------

[1] - Dastanha-i Şenideni, s. 84. M. İştihardi.

[2] - İrşad-ı Mufid'in Farsca Tercumesi, c. 2 s. 67.

[3] - Cehardeh Ahter-i Tabnak, s. 115, A. Bircendi.

[4] - Muntehab'ut- Tevarih, s. 259.

[5] - Bihar’ul- Envar, c. 44, s. 394.

[6] - Dastanha-i Şenideni ez Cehardeh Masum, s. 83; Muhammed Muhammedî İştihardi.

[7] - İlel’uş- Şerayi, c. 1, s. 264.

[8] - Duhan/29.

[9] - Dastanha-i Şenideni ez Cehardeh Masum, s. 75; M. İştihardi.

[10] - İrşad-ı Mufid'in Farsca cevirisi c. 2, s. 137.

[11] - Ayetullah Necefi-yi Mer'aşi de Ali Ekber'in İmam Huseyin (a.s)'ın en buyuk oğlu olduğu kanısındadır. Cev.

[12] - Nefes'ul- Mehmum, s. 239.

[13] - Kehf/9.

[14] - Bakara/137.

[15] - Şuara/227.

[16] - Nefes-ul Mehmum, s. 269.

[17] - Sugname-i Al-i Muhammed (s. a.a), s. 459.

[18] - Sugname-i Al-i Muhammed.

[19] - Sugname-i Al-i Muhammed (s. a. a) s. 11.

[20] - A. K.


bi kitapdan alıntıdır .ismini tam bılmıyorum

[21] - Sugname-i Ali Muhammed (s. a.a).

[22] - A. K.

[23] - Sugname-i Al-i Muhammed (s. a.a).
__________________