Arkadaşlar aşağıdaki bilgiler tamamen alıntıdır. Paylaşım amaclı alınıp buraya konulmuştur.


Ceşitli turdeki muhabbetkuşlarının aralarında ciftleştirilmesiyle elde edilebilecek olan yeni renk ve bicimdeki orneklerin henuz tumuyle bulunduğu inancında değiliz. Son elde edilen turler bunun bir kanıtı olarak karşımızda durmaktadır. Bu kuşlara gonul bağlayan yerli ureticilerin de yeni turlerin elde edilmesinde başarılı sonuclara ulaşabilecekleri kanısındayız. Bu nedenle aşağıdaki satırlarda, ozellikle muhabbet kuşu uretimine yeni başlayan kuş severler icin yararlı olacağına inandığımız kuramsal bazı ciftleşme sonuclarını veren formuller sunacağız. Uretici bu bilgilerin ışığında yeni ciftleşmeleri gercekleştirebilir.

Formullerde “x” işareti, ciftleşme anlamında kullanılmaktadır.

Acık Yeşil x Gok Mavisi: % 100 yeşil/Gok mavisi verir.
Acık Yeşil/Mavi x Gok Mavisi: % 50 Gok Mavisi, % 50 Acık Yeşil/Mavi verir.
Gok Mavisi x Kobalt Mavisi: % 50 Gok Mavisi, %50 Kobalt Mavisi verir.
Kobalt Mavisi x Kobalt Mavisi: %25 Gok Mavisi, %50 Kobalt Mavisi ve %25 Mor verir.
Gok Mavisi x Mor: %100 Kobalt mavisi verir.
Acık Yeşil x Grikanatlı acık yeşil: %100 Acık yeşil/Grikanatlı verir.
Acık Yeşil x Acık Sarı: %100 Acık yeşil/sar verir.
Grikanatlı Acık Yeşil x Acık Sarı: %100 Grikanatlı acık yeşil/sarı verir.
Gok Mavisi x Acık Sarı: %100 Acık yeşil/Beyaz verir.
Sarı Kanatlı Acık Yeşil x Acık Sarı: %100 Sarı kanatlı acık yeşil/Sarı verir.
Beyaz Kanatlı Gok Mavisi x Grikanatlı Kobalt Mavisi: %50 tum govdesi renkli grikanatlı gok mavisi, %50 tum govdesi renkli grikanatlı kobalt mavisi verir.
Acık sarı/koyu yeşil x Acık yeşil: %50 Acık yeşil/Acık sarı, %50 Koyu yeşil/Acık sar verir.
Acık sarı/Acık yeşil x Acık yeşil/Acık sarı: %50 Acık sarı/Acık yeşil, %50 Acık yeşil/Acık sarı verir.


Butun bu sonuclar ilk alınan yavrularda elde edilir. Bu kuşaktan elde edilen yavruların ciftleşmeleri farklı sonuclar verebilir. Bunlardan bazılarını renkli grafiklerde bulacaksınız.
Yukarıdaki ciftleşme tablosu, yalın cekinik karakterlerin kuşaktan kuşağa nasıl gectiğini gostermektedir. Uretici, sonraki nesillerde yapılacak karışımlardan alınabilecek sonuclar uzerinde bilgi edinmek istediğinde daha once verilen renk koyulması tablosundanda yararlanabilir.

Başat ozelliklerin, bağlı oldukları kalıtım kurallarından, cekinik ozelliklerle ilgili bazı ciftleşme yontemlerinden daha once soz etmiştik. Bu cekinik ozelliklerin kalıtım kuralları da başatlarla aynı cizgidedir. Bir zamanlar normal beyazın ve cekinik karakter olduğuna inanılırdı. Ancak, acık sarı turlerin gorulmesiyle, bu yanlış inanc sona erdi. Normal beyaz turden acık sarı bir muhabbet kuşu uretilebilir. Beyaz kuşlar acık sarı karakteri ayrık olarak taşıyabilirler. Beyazlar geci etkinliklerini de taşıyabilirler.
Sarı ve yeşiller: Albino, Lutino, Opal ve koyu maviye calar kurşun rengi ozelliklerini de ayrık olarak taşıyabilir.

Yukarıda verilen ciftleştirme ornekleri incelendiğinde, değişik karakterlerin birbirlerine olan cekiniklik derecelerine gore renk tonlarının nasıl acık ve koyu olabileceği konusunda da fikir sahibi olunabilir. Başat ve cekinik karakterler arasında en buyuk fark, başat karakterin ayrık olarak taşınamaması, aksine cekinik karakterin ayrık olarak taşınabilmesidir. Elinde başat etkenli tek bir kuşu olan uretici, eğer bu kuş tek etkenli başat ise, normal bir kuşla bu tek etkenli başat kuşu ciftleştirdiğinde, oluşacak yavrular arasında beklediği %50 başar karakteri bulamayacaktır. Sadece tek bir ciftleştirmeden netice alınma yoluna gidildiğinde sonuc cok cesaret kırıcı olabileceği gibi, son derece memnun edici de olabilir.

Geciş karakteri taşıyan kuşlar aralarında ciftleştirildiklerinde, bu karakteri olduğu gibi yavrularına iletebilir.

Bu konuda pek cok formul vermek olası. Biz belli başlılarını sıralamaya calışalım:

Tarcın rengi acık yeşil erkek x Acık yeşil dişi: %50 Acık yeşil/Tarcın rengi erkek, %50 Tarcın rengi acık yeşil dişi verir.

Gok mavisi erkek x Tarcın rengi gok mavisi dişi: %50 gok mavisi tarcın rengi erkek, %50 gok mavisi dişi verir.

Opal kobalt mavisi erkek x Gok mavisi dişi: %25 gok mavisi/Opalin, %25 kobalt mavisi erkek, %25 Opalin gok mavisi, %25 Opalin kobalt mavisi verir.

Mor erkek x Tarcın rengi gok mavisi dişi: %50 Kobalt mavisi/Tarcın rengi erkek %50 Tarcın rengi kobalt mavisi dişi verir.

Acık Yeşil erkek x Maviye calar kurşun rengi acık yeşil dişi: %50 Acık yeşil/Maviye calar kurşun rengi erkek, %50 acık yeşil dişi verir.

Maviye Calar kurşun rengi gok mavisi erkek x Kobalt mavisi dişi: %25 Gok mavisi/Maviye calar kurşun rengi, %25 kobalt mavisi/Maviye calar kurşun rengi erkek, %25 maviye calar kurşun rengi gok mavisi, %25 Maviye calar kurşun rengi /Kobalt mavisi dişi verir.

Cizgili kanatlı acık yeşil erkek x Gok Mavisi dişi: %50 acık yeşil/Cizgili kanatlı mavi erkek, %50 Cizgili kanatlı acık yeşil/mavi dişi verir.

Gok mavisi erkek x Cizgili kanatlı mor dişi: %50 Kobalt mavisi/Cizgili kanatlı erkek, %50 kobalt mavisi dişi verir.

Lutino acık yeşil erkek x Zeytin yeşili dişi: %50 koyu yeşil/Lutino erkek, %50 Lutino koyu yeşil dişi verir.

Gok Mavisi erkek x Lutino Gok Mavisi Dişi: %50 gok mavisi/Albino erkek, %50 Gok mavisi dişi verir.

Tarcın rengi acık yeşil erkek x Opalin acık yeşil dişi : %50 Acık yeşil/Tarcın rengi opalin erkek, %50 Tarcın rengi acık yeşil dişi verir.

Opalin Gok mavisi erkek x Tarcın rengi gok mavisi dişi: %50 Gok mavisi/Tarcın rengi opalin erkek, %50 Opalin gok mavisi dişi verir.

Yukarıdaki son iki ciftleşme orneği, geciş karakterlerine sahip iki ayrı tur kuşun birleşmesi halinde bunlardan birinin normal tur rolu oynadığını cok acık bir şekilde gosteriyor.

Başat karakterli kuşlar, diğer karakterleri genetik yapıları icerisinde tek veya cift etken halinde taşıyabilirler. Bu karakterler kuşun dış gorunumunu kesinlikle etkilemez, sonucları ise sadece bir sonraki kuşakta ortaya cıkar. Genel olarak konuşmak gerekirse, başar karakterleri muhabbetkuşlarının yalnızca kendi başat karakterlerini tek etken halinde taşıdıklarını soyleyebiliriz. Sadece kotu rastlantılar sonucu kendi başat karakterini cift etken halinde taşıyan muhabbet kuşlarıyla karşılaşabiliriz.

Gri (Tek faktor) Acık yeşil x Acık yeşil: %50 Gri (tek faktor) Acık yeşil, %50 acık yeşil verir.

Gri (Tek faktor) Mor x Mor: %50 Gri (tek faktor) Mor, %50 Mor verir.

Acık renk kuyruklu ve kanatlı (Tek Faktor) Acık yeşil x Acık yeşil: %50 Acık renk kanat ve kuyruklu (Tek faktor) Acık yeşil, %50 Acık yeşil verir.

Avustralya iki renklisi (Tek faktor) Zeytin yeşili x Acık yeşil: %50 Avustralya iki renklisi (tek faktor) Koyu yeşil, %50 Koyu yeşil verir.

Avustralya iki renklisi (Tek Faktor) Gok Mavisi x Kobalt Mavisi: %25 Avustralya iki renklisi (tek faktor) gok mavisi, %25 Avustralya iki renklisi (tek faktor) kobalt mavisi, %25 Gok mavisi, %25 Kobalt mavisi verir.

Menekşe rengi (Tek faktor) Gok mavisi x Mor: %50 Menekşe rengi, (tek faktor) Kobalt mavisi (Gozle gorulur menekşe rengi), %50 Kobalt mavisi verir.

Menekşe rengi (Tek faktor) Gok mavisi x Mor: %50 Menekşe rengi (tek faktor) Koyu yeşil/Mavi, %50 Koyu yeşil/Mavi verir.


Gunumuze kadar yapılan uretim calışmalarında, bu kalıtım kurallarına ters duşen, yalnız bir tek aykırılık gorulmuştur. Buna, koyu gozlu acık renkli muhabbet kuşları serisinde, başat uzun kanat ve kuyruklu ile Cekinik Danimarka iki Renklisi ciftleştirildiğinde tanık olunur. Bu birleşmeden oluşan yavrular acık sarı ve beyazdır. Gozleri ise Danimarka iki renklisi gibi moru andıran bir renktedir. Bu ciftleşmenin urunu bir yavru, normal bir kuşla ciftleştirildiğinde, acık renk kanat ve kuyruklu yavrular verir.

Başat ve normal bir kuşun birleşmesinden olan yavru, sanki anne ve babası normal muhabbet kuşlarıymış gibi, saf normal bir gorunume sahip olacaktır. Başat karakterler uzerinde calışıldığında unutulmamalıdır ki, normal kuşlar bu karakteri kesinlikle ayrık halde taşıyamazlar. Kuralın dışında kalan muhabbet kuşları, Albino ve Lutino olanlardır. Bu kuşların maskeleyici karakteristik ozelliklerinden dolayı başat karakterin gozle fark edilmesi olanaksızdır. Genetik ozellikleri ne olursa olsun, Lutino ve Albino kuşlar, goze sarı veya beyaz gorunur.

Herhangi bir başat karakter, genel olarak cinsiyet tarafından etkilenmez. Bununla beraber acık renk kanat ve kuyruklu kuşlar başta olmak uzere bazı muhabbet kuşu turlerinde erkeklerin kalıtımsal ozellikleri dişilere oranla daha fazla taşıdıkları saptanmıştır. Bu nokta cok onemlidir. Cunku ciftleşmeler sonucu, bir cinsiyetteki kuşların diğer cinsiyete oranla daha fazla sayıda olduklarını goren uretici bir geciş nesliyle karşı karşıya olduğunu sanarak yanılgıya duşecektir. Şunu hatırlatmalıyız ki, tek bir ciftleşme sonucu oluşan yavrular uzerinde bunu anlamak olanaksızdır. Ureticinin tek bir ciftleştirme sonucu herhangi bir kesin fikre varmaması gerekir. Bazı hallerde renk tonlarındaki kucuk koyuluk veya acıklıklar, kuşların birkac kuşak oncesi atalarından kalma ozellikleridir.

Muhabbet kuşları arasında yaptırılan ciftleştirmelerin zengin ceşidi, ureticiye her an yeni bir tur keşfetme şansını verdiğinden, muhabbet kuşu ureticiliği bircok kişiye cok cekici gelmektedir.

Oyle umid ediyoruz ki, aktarmaya calıştığımız calışma, deney ve bilgiler, karınca kararınca da olsa uretimlerinize yenilik katabilecektir.
__________________