Saglikli Bir Kedinin Fiziksel Yapisi

Vucut Isısı 38-39 C'
Solunum 10-20 / dakika
Nabız
110-140 / dakika Yetişkin
180-200 / dakika Yavru
Diş Sayısı 30 (Yetişkin)
İlk Sut Dişi Cıkışı 1 Aylık olduğunda
Diş Değişim Yaşı 3 - 4 aylık olduğunda
Kızgınlık Suresi Yılda 2 - 4 defa 10-12 gun
Ergenlik Yaşı 6 - 15 AY
Gebe Kalma Donemi Kızgınlık Suresince
Uygun Ciftleşme Yaşı 12-18 Aylık
Gebelik Suresi Ortalama 60 Gun
Doğumdaki Yavru Sayısı 1 - 5
Gozler Parlak ve canlı, Conjuktivalar beyaz pembe renkte
Ağız ve Dil Acık Pembe renkte
Burun Hafif Nemli
Kalori İhtiyacı
Yetişkin kedide 60-88 kcal/canlı ağırlık/gun
Yavru kedide ( 5 Haftalık ) 250 kcal/canlı ağırlık /gun
Tuy Değiştirme Senede 2 kez


Kedilerde Uygulanmasi Gereken Asilar ve Asilarin Uygulanis Sekli ve Yeri

Karma Aşı

Felin Panlokopeni

Kediler arasında oldukca yuksek oranda bulaşıcı olan viral bir hastalıktır. Kedilerde , ozellikle yavrularda olume yol acan virus kusma, iştahsızlık ve coğunlukla kanlı bir ishalle kendini belli eder. Tek korunma yontemi aşılamadır.

Feline Rhinotracheitis

Ulkemizde oldukca yaygın olan bu hastalık cok bulaşıcıdır. Yetişkin kediler icin olumcul bir tehlike taşımamakla birlikte yavru kedilerde olumlere neden olabilir. Tek korunma yontemi aşılamadır.

Feline Calicivirus

Kedilerde ağız ulserlerine neden olan hastalık bulaşıcıdır. Tek korunma yontemi aşılamadır.

Adından da anlaşılabileceği gibi karma aşı, yukarda saydığımız hastalıklara karşı bağışıklık oluşturan maddeleri icermektedir. Hastalıklara karşı verilen bağışıklık surelerinin yavrunun anneden aldığı maternal antikor seviyesine bağlı olarak değişiklikler gosterebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle karma aşı uygulamasına yavru 6-7 haftalık olduğunda başlanmalı, aşı 3-4 haftalık aralıklarla yavru 15-20 haftalık yaşa ulaşıncaya kadar tekrarlanmalıdır. Bu programla yavruların yaklaşık %95’inde guvenli bir bağışıklık oluşturulabilmektedir. Karma aşı yıllık olarak tekrar edilir.

Kuduz aşısı

Kuduz; merkezi sinir sistemine saldıran, hızlı gelişim gosteren, bilinc kaybı, huzursuzluk, salya akıntısı, yutkunma gucluğu ve ceşitli felclerle karakterize, olumle sonuclanan viral bir hastalıktır. İnsan dahil olmak uzere tum sıcakkanlı canlılarda gorulebilir. Hastalık; kuduz bir hayvanın sağlıklıları ısırması ve salyasında bulunan kuduz virusunu ısırma sonucu meydana gelen acık yaraya nakletmesi ile bulaşır. Ancak virus salyaya zaman zaman geldiğinden dolayı her ısırılan hayvan kudurmaz. Bu nedenle her ısıran hayvana da kuduz gozuyle bakılmamalı ve panil olunmamalıdır. Kuduzun bilinen bir tedavisi yoktur. Aşılama tek engelleyici faktordur. Kuduz hastalığı, etkili bir aşı programı ile bugun artık buyuk oranda kontrol altına alınmıştır.

Yavru kedilere ilk kuduz aşısı 3 aylık yaşta uygulanmalı ve her yıl periyodik olarak tekrar edilmelidir.

Kist aşısı

Genellikle kist aşısı diye bilinen bu uygulama aslında bir antiparaziter ilaclamadır. Bu uygulama ic parazitlerinden (dahili parazitler) kaynaklı enfestasyonların engellenmesine ve sağaltımına yoneliktir. Halkalı (tenya), kancalı parazitler ve şeritler bu ic parazitlere ornektir.

Bu uygulama hayvan sağlığı acısından olduğu gibi insan sağlığı acısından da onemlidir. Bilindiği gibi kediler tuy doken canlılardır. Bu tuylerin uzerine bulaşmış parazit yumurtaları ozellikle de echinococ yumurtaları insan sağlığı acısından onemlidir. Bu parazit kedilerin ince bağırsağında yaşar ve yumurtalarını dışkıyla dış ortama cıkarır. Bulaşma, parazite karşı aşılanmamış kedilerin, tuylerine bulaşan yumurtaların veya enfekte hayvanın dışkısıyla kontamine olmuş yiyeceklerin (marul, maydanoz…), insanlar tarafından herhangi bir şekilde ağız yoluyla alınması sonucu olur. Bu echinococ yumurtalarının ağız yoluyla alınması sonucunda da insanlarda hidatik kist şekillenir. Kistler karaciğer, bobrek, kalp, pankreas, beyin ve goz gibi organlara yerleşir, değişik boyutlarda kistler oluşturur ve yerleştiği organlarda işlevsel bozukluklara neden olurlar. İlerlemiş olaylarda kistin patlaması olume neden olabilir.

Bu nedenle kediler parazitlere karşı duzenli olarak ilaclanmalıdır. Kist aşısı kedinin yaşadığı ortam, dışarıya cıkıp cıkmaması, hastalığa yakalanma riski gibi faktorler gozonune alınarak 3, 4 veya 6 aylık aralıklarla tekrarlanır. Parazitin cok yoğun olduğu bolgelerde uygulama sıklığı daha da artırılabilir.

Kist aşısının enjektable (iğne) formu yağlı bir eriyik olduğundan dolayı yakıcıdır. Bu nedenle yapıldığı yerde ağrı veya şişlik oluşabilir.

Leukosis aşısı

Hastalığın etkeni Feline leukaemia virusu’dur (FeLV). Leukemie ozellikle kan hucrelerinin oluşumu ile ilgili lenfoid dokularda tumor ile karekterize oldurucu bir viral hastalıktır.Virus genellikle salya ile bulaşır. Tukruk, burun akıntısı, dışkı, vajinal akıntı ve kan yolu ile de bulaşma olabilir. Virusun taşınmasında bulaşık su ve mama kapları da rol oynamaktadır.

Hastalığın yayılmasında virus miktarı, konakcının direnci, yaşı ve immun sistemi etkili olmaktadır.
Hastalığın spesifik bir tedavisi yoktur. İmmun sistemi destekleyici tedaviler yanında semptomatik tedaviler de yapılabilir. Ancak olumlu bir sonuc almak pek mumkun değildir.

Hastalığın yayılmasını onlemede en etkin yol aşılamadır. Bu amacla başlangıcta 2 doz uygulanır. Yılda bir kez yapılan tekrarlama ile hastalıktan korunma sağlanabilir.



Seri aşılamalarda aynı turden iki aşılama arasındaki sure (orn. Karma Aşı), uc haftadan az olmamalıdır. İlk aşı verildikten sonra 2. aşının 3-5 gun sonra verilmesi anlamsızdır ve bir işe yaramaz. Aynı şekilde 2. aşı dozu, 1. aşı verildikten uzun sure sonra verilecek olursa etkisiz olabilir. Bu nedenle aşılar hekimlere sunulmadan once 2. doz aşının verilme zamanı, deneylerle ve alan tecrubelerinin sonuclarına gore belirlenir.

3 aylıktan kucuk yaştaki kediler aynı turden aşı ile (orn. Karma aşı) en az iki defa aşılanmalı, bundan sonra yılda bir kez tekrarlanmalıdır. Aşılar kullanılırken ilk aşı uygulamasından birkac hafta sonra 2. bir aşı, hatta 3. bir aşı verilir ve bağışıklığın devamını emniyet altına almak icin senelik aşılamalar yapılır. Ancak aşıların oluşturduğu bağışıklık seviyesinin her bir kedinin genetik yapısına gore değişebileceği unutulmamalıdır. Aşılar bazı kedilerde kuvvetli bir bağışıklık oluşturduğu halde bazılarında zayıf kalır. Bu nedenle arzu edilen duzeyde koruma sağlayabilmek icin aşılar birkac defa tekrar edilir.

Bir aşı ne kadar başarılı olursa olsun, duyarlı bireylere uygun dozda verilmedikce, hastalığa karşı koruyucu değildir. Bu yuzden her aşı icin verilen doz kurallarına uymak gerekir. Aşı hazırlayan ticari firmalar bu noktadan yola cıkarak, aşıları kedinize en uygun olan dozda tek kullanımlık şişeler halinde hazırlamış ve boylece oluşabilecek sorunların onune gecmişlerdir.

Aşıların coğu deri ici (İD-İntradermal), deri altı (SC-subcutan) ve kas ici (İM-intra Musculer) yollarla uygulanmaktadır. Bu uygulama yerlerinin her birisi değişik amaclar icin uygun prosedurlerle belirlenmiş olup bunlar arasında en cok kullanılan yol deri altı olanıdır. Bunun nedeni deri uzerinde lenf damarcıklarının fazla olmasıdır. Bilindiği gibi lenf sistemi vucudun savunma sistemini oluşturmaktadır. Deri altı olarak verilen aşılar enjeksiyon yerinden dokulara cok yavaş dağılırlar. Boylelikle lenfoid dokular uzun sureli bir uyarma altında tutularak bağışıklığın uzun olması sağlanır. Ayrıca bu yontemle uzun olduğu kadar, cabuk bir bağışıklık şekillenmesi de sağlanır. Deri altı yolla uygulamada oluşan bağışıklığın başlangıcta yuzeysel olması nedeni ile vucudun dış yuzeyi mikrop saldırılarına karşı korunmuş olur.

Aşıların uygulanmasından once derinin dezenfekte edilmesi doğru olmayan bir harekettir. Cunku aşılar dezenfektan maddelerle tahrip olurlar.



Alintidir.
__________________