Kaşıntı bir hastalık değil bircok fizyolojik bozuklukta ortaya cıkabilen bir semptomdur ve kopeğin hayatında gerek ruhsal gerekse bedensel olarak normal yaşamını idame etmesini engellemesi nedeniyle mutlaka cozulmesi gereken ciddi bir sorun teşkil eder.
Bu hayati derecede onemli semptomu oluşturan nedenler arasında; hayvanın kanını emmek yada tuy ve derisini yemek suretiyle deride irritasyona sebep olan ayrıca tukuruklerin de allerjenik madde barındırarak allerjik reaksiyonlara neden olabilen dış parazit etkenlerinden ( pire, kene, bit, sivri sinek ve uyuz etkenleri gibi ) derinin bakteriyel florasını ve fizyolojik yapısını bozabilen hijyen eksikliği, uygun olmayan şampuanla ve / veya fazla sık yaptırılan banyolar gibi bir kopeğin aslında zaruri ihtiyaclarından olan temizliğiyle ilgili yapılan hatalar hatta ve hatta kopeğin yaşamını idame ettirebilmesi icin gerekli temel faktorlerden beslenmesi ile ilgili yapılan yanlışlıklar sayılabilir. Bu nedenle tum bu faktorlerin deride oluşturabileceği hasarı ve bu hasarın oluşum mekanizmasını bilmek ve ona gore gerekli onlemleri almak hayvanımızı bu ciddi sorundan koruyabilmek icin cok onemlidir. Peki tum bu sebepler kaşıntıyı nasıl oluşturuyor ve bizler bunu engellemek icin neler yapabiliriz?
Dış parazitler:
Deride kaşıntıya neden olan dış parazit etkenlerinden en onemlileri kuşkusuz pire ve kenelerdir. Pireler ısırıklarıyla deride oluşturdukları irritasyonun haricinde tukruklerinde barındırdıkları kaşıntı yapıcı enzimler ve allerjenik maddelerle de kaşıntıya neden olurlar.Ozellikle pire ısırığına karşı duyarlı olan hayvanlarda tek bir pirenin ısırması dahi ciddi allerjik tepkimelerle sonuclanacaktır.Keneler ise kaşıntıdan ziyade kan emerek ve taşıdıkları zoonotik olabilen etkenleri kopeklere bulaştırarak irritasyona ve sistemik hastalıklara neden olurlar. Peki neler yapılabilir? Oncelikle kopek
icin bu denli sorun olabilen pire ve kenelerin yaz aylarında fazlaca coğalabilmeleri kopek uzerindeki enfestasyon riskini de arttırır bu nedenle yaz aylarında bu etkenlere karşı yapılacak mucadeleler kışa nazaran daha onemlidir. Bu etkenleri hayvanlardan uzak tutmak amacıyla yapılan, bilinen bircok uygulama vardır bunlar arasında pire tasmalarının takılması, ilaclı şampuanlarla yaptırılan banyolar ve hayvanların ense bolgesine uygulanan damlalar sayılabilir (tabi butun bu uygulamaların ve tercih edilecek uygulama oncesi veteriner hekim kontrol ve tavsiyesi cok onemlidir). Bu uygulamalardan banyo anlık bir arınma sağlarken tasmalar kokuları sayesinde pireleri uzak tutar, damlalar ise derideki yağ bezleri tarafından emilerek belli surelerde deri yağıyla tekrar salınır ve ısıran pirenin etkeni almasıyla olmesini sağlayarak etkir. Tum bu uygulamalar yapılırken de banyoda ilacın hayvan tarafından yalanması, tasmanın ıslanarak etkinliğini kaybetmesi veya damlanın emilmesine fırsat verilmeden hayvanın banyo yaptırılması gibi oluşabilecek aksilikler goz onunde bulundurulmalıdır.
Kaşıntıya sebep olabilen diğer parazit etkenleri uyuz ve mantar etkenleridir. Bunlar cok farklı cinslerde olabilirler orneğin uyuz etkenlerinden bazıları kan emerek bazıları ise tuy yiyerek deride tahribat oluştururlar. Uyuz ve mantar etkenleri dış ortamdan veya başka hayvanlardan temas yoluyla bulaşabileceği gibi hayvanın bağışıklık durumu duştuğunde fırsatcı enfeksiyon şeklinde de oluşabilirler. Bu etkenlerden korunmak amacıyla yapılan tek uygulama mantar enfeksiyonları icin yapılan aşılamadır bunun haricinde bu etkenlerle mucadelede koruyucu uygulamalardan ziyade tedavi edici uygulamalardan yararlanılmaktadır. Tedavideki onemli bir nokta da bu etkenlerin pirelerin aksine zoonotik oluşlarıdır hayvanlarda enfestasyon oluşturan pirelerin insanlar uzerinde barınamamalarına rağmen aynı durum uyuz ve mantar etkenleri icin gecerli değildir, bu etkenler insanlarda da lezyonlar meydana getirebilirler.
Beslenme hataları:
Doğru beslenme kopekler icin bir cok problemin onune gecmede etkili bir yontemdir. Kopekler genclik, yetişkinlik ve yaşlılık donemlerinde besin maddelerine farklı oranlarda ihtiyac duyarlar. Bu besin maddelerinden proteinler hayvanlarda allerjik reaksiyonlara yol acmak suretiyle kaşıntı oluşturduğundan diğerlerine nazaran rasyonda fazlaca dikkatli kullanılması gereken maddelerdir. Kopekler ve tum canlılar yavruluk donemlerinde proteinlere yuksek oranda ihtiyac duyarlar ve aldıkları fazla proteinden zarar gormeyebilirler ancak buyume doneminden sonra aynı tip beslenme yani fazla proteinli gidaların tuketilmeye devam edilmesi hayvanda allerjik reaksiyonlara yol acar. Ozellikle golden retriever ırkı gibi aşırı hassas ve allerjenik ırklarda fazla proteinin yol actığı olumsuzluklar daha dikkat cekicidir. Peki bu duruma getirilecek cozum nasıldır? Oncelikle başta da bahsettiğimiz gibi kaşıntının bir cok sebebi vardır hayvanınızda boyle bir semptom gozlemlediğinizde zaman kaybetmeden veteriner hekiminize başvurmalısınız. Veteriner hekiminizin kaşıntının sebebinin beslenme hatası olduğunu duşunmesi durumunda yapılacak radikal cozum kullandığınız mama yerine veteriner hekiminizin kopeğiniz icin onerdiği dengeli rasyona gecmektir. ( Ev yemeklerine alışmış bir kopeğe kuru mama yedirmek ne kadar zor olsa da! )
Kişisel bakım hataları ve hijyen eksikliği:
Ayrıca evlerimizde temizlik icin kullandığımız bir takım malzemeler de temas halinde lokal tepkiler oluşturabilir (orneğin camaşır suyu ile silinen bir yuzeye temas eden kopeğin karnında, bacaklarında allerjik lezyonların oluşması gibi).Derideki bakteriyel floranın dengesini pek cok faktor bozabilmektedir bunlara; hijyen eksikliği, uygun olmayan şampuan ve temizlik maddelerinin kullanımı ornek gosterilebilir. Sık yaptırılan banyo uygulamalarıyla deri yağlılığının ortadan kaldırılarak derinin aşırı kurumasına ve hatta kepeklenip dokulmesine neden olunabileceği gibi banyo sonrasında veya kopeğin ıslanmasına neden olan durumlardan sonra ozellikleShar Pei gibi kıvrımlı deri yapısına sahip hayvanlarda deri kıvrımları arasında kalan kapalı bolgelerin aşırı nemli kalması bu bolgelerde bakteri ve mantar oluşumuna yol acarak deri florasını ve butunluğunu bozabilir. Ayrıca kopeklerde banyo işleminin kesinlikle kendiniz icin kullandığınız temizlik urunleriyle yapılamayacağı bilinmelidir bazı noktalarda bizlerle fizyolojik ortak noktalar taşısalar da deri yapıları bu noktalardan biri değildir. Kopeklerin deri asitliği insanlardan farklı olduğundan onları mutlaka kendi deri ph’larına gore ayarlanmış ozel şampuanlarla yıkamanız gerekir.
Tum bu sebeplerden dolayı oluşan kaşıntı diğer tum deri hastalıkları gibi uzun soluklu ve inatcı bir durumdur. Gerek rutin uygulamaların aksatılmadan yapılması gerekse bakım ve beslenmedeki doğru secimlerle bu sorunun oluşması engellenebilir. Yapılan hataların duzeltilmesiyle ise var olan bu sorun cozumlendirilebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, kopeğinizin ihtiyacları elbette sizlerden farklı olacaktır. Onunla gecireceğiniz zamanın uzun ve sağlıklı olabilmesi icin yavruluk doneminden itibaren size bir veteriner hekimin eşlik ediyor olması kopeğinizin ihtiyacları konusunda sizi en doğru şekilde bilgilendirebileceğinden yapabileceğiniz hataları minimalize ederek kuşkusuz mukemmel bir rehber olacaktır…

Alintidir.
__________________