Tıpkı insanlar gibi hayvanlar da obez olabilir. Aşırı besleyerek hayvanınıza iyilik değil kotuluk ediyorsunuz. Obez hayvanlar veteriner tarafından tedavi edilmeli
Obezite sadece insanlığı tehdit eden bir sağlık sorunu değil. Tıpkı insanlarda olduğu gibi, hayvanlar da obezite tehdidiyle karşı karşıya. Hayvan sahipleri genellikle bilincsiz. Şafak Veteriner Kliniği’nden veteriner hekim Huseyin Yenilmez hayvanlarda obeziteyi anlattı.
Hayvanlarda obezite nedir, nasıl anlaşılır?
Hayvanlarda, biz insanlardaki gibi boy ile kilo oranı diye bir şey yok. Bir beagle hep şişmanmış gibi, bir av kopeği ise zayıfmış gibi gorunur. Golden retriver ya da Alman kurdu gibi standart olculerde bir hayvana gelirsek, obez olup olmadığını anlamak icin aclık cukuruna bakmamız yeterli. İnsanların beli gibi hayvanların da aclık cukurunun belli olması onemli. Aclık cukuru kaybolduğu zaman bel omurları taşıyamaz ve hayvan olur.
Kedilerde de durum aynı mı?
Kedilerde durum cok daha farklı. Bir kedinin obez olup olmadığını anlamak icin arkasından bakmanız gerekiyor. Kedilerin normal bir simetrisi vardır. Arkadan baktığınızda yuvarlak bir goruntuyle karşılaşıyorsanız, o kedi şişman demektir. Kafası vucuduna gore cok kucuk duruyorsa ve hayvanın vucudu cok yuvarlaksa artık o kedi obez demektir.
Hayvanlarda obeziteye neden olan ne? Nerede yanlış yapılıyor?
Bazı hayvanlar obeziteye genetik olarak daha yatkın oluyor. Cok az yemek yese, cok fazla hareket etse bile, hayvanın metabolizması iyi calışmıyorsa, kolaylıkla kilo alabilir. Obezitenin diğer bir nedeni de hormonal dengesizlikler. Bu da icinde ikiye ayrılıyor: Normal seyrindeki bir hayvanın hormonal dengesizliği ve kısırlaştırılmış bir hayvanın hormonal dengesizliği. Bir hayvanın hormonlarının iyi calışıp calışmadığını anlamak icin bircok test yapmak gerekiyor. Bazı hayvanların kilosunda ise, tiroit hormonunun etkisi var. Aynen insanlarda olduğu gibi, hayvanlarda da tiroit bezinin normalinden fazla ya da az calışması obeziteye neden olabiliyor.
Bu hormonal dengesizliği vucut kendi kendine mi yapıyor?
Tabii, insanlarda olduğu gibi. Bunu engellemek icin ne gibi bir yonteme başvuruluyor? Dengesizlik oluştuktan sonra kullanılan ilaclar var. Ondan oncesini bilemezsiniz. Biraz beslenmeye de bağlı. Ozellikle Turkiye’de insanlar hayvanları genelde lifli besinler, su ve deniz urunleri yerine sofra artıklarıyla beslediği icin, doğal olarak hayvanlarda tiroit hormonlarının yapımını sağlayan iyot minerali eksikliği goruluyor. Cok fazla iyot alan hayvanda ise hipertiroit şekilleniyor. O zaman da cok zayıflıyor. Tabii duzgun beslendikleri halde tiroit hastası olan hayvanlar da var. Buna da tiroit bezindeki bir enfeksiyon neden olabiliyor. Bunun sonucunda bir dişi hic kızgınlık gostermezken erkekler de cinsel durtuden yoksun oluyor, testisleri karın boşluğunda kalıyor. Cinsel organlar ayrı bir fabrika gibi calışır. Bu da ayrı bir enerji demek. Vucudun harcadığı enerjinin hemen hemen yuzde 60′ını da bu organlar harcar. Kısırlaştırılan hayvan doğal olarak obeziteye yatkın oluyor. Onlara sizin diyet yaptırmanız gerekiyor.
Nasıl bir diyet olacak bu?
Eğer hayvanınızı mamayla besliyorsanız, tek cozum miktarını azaltmak. Mamaların uzerinde vermeniz gereken gunluk miktar yazıyor zaten. Bu her mamaya gore değişir. Bunu uretici firma yaptığı testler sonucunda belirliyor. Sizin hayvanınız bu miktarla kilo alabilir ya da verebilir. Bunu siz izleyeceksiniz. Eğer onu ev yemeğiyle besliyorsanız, belli bir standardınız olmalı. Bu zor bir iş.
Ev yemeğiyle beslenen hayvanlar obeziteye daha mı yatkın?
Tabii daha yatkınlar cunku ev yemeklerinin denenip test edilmiş belirli bir standardı yok.
Cok hareket eden bir hayvanda obezite gorulebilir mi?
İnsanlar hayvanlardan cok daha fazla hareket ediyor. Kopeği maksimum uc saat dolaştırırsınız. Oysa siz mutfağa ve tuvalete gidip gelerek cok daha fazla yurumuş oluyorsunuz. İstatistiklere gore, bir ev kadını gunde ortalama 40 km yuruyor.

Kopeği gezdiriyorsunuz, kediyi nasıl hareket ettireceksiniz?
Bu biraz zor. Kediler, ozgur iradesi en yuksek olan canlılar. O asla sizin dediğinizi yapmaz. Canı da istiyorsa dediğinizi yapar, kendi bildiğini okur. Kedi oyuncuysa, obezite gibi bir problemi zaten olmaz. Oyuncu değilse tek yapacağınız gıdasını kesmek. Kedinin tek handikapı et yiyen bir hayvan olması. Kopekler bu konuda biraz daha esnek. Kedilerin diyetinde mutlaka et olmalı. Sadece etle beslenen bir kedi ise kabızlık sorunu yaşar. Verdiğiniz ev yemeğinde lif de olmalı. Bazıları “Aman doğal halini bozmayalım,” diye sadece et veriyorlar. Ama kedi doğal hayatında zaten lif alıyor. Fareyi yakalar, saatlerce onunla oynar ve fareyi tırnağından kafasına butun olarak yer. Farenin tuyleri lif gorevi gorur.
Obezite tehlikeli mi?
Hem de cok. Obezitenin karaciğer ve pankreas uzerinde cok kotu etkileri olabiliyor. Karaciğerde yağ oranının artması siroza neden olur. Ayrıca tedavisi de son derece masraflı.

Alintidir.
__________________