turkiye'de Denizli dışında pek cok bolgede dolapcılara donek denildiğini biliniyor
ancak Denizli'de dolapcı ve donek kesin olarak ayrılmaktadır.Bu ayırım Denizli'li yetiştiriciler tarafından uzun yıllardır yapılmakta ve isimlendirilmektedir. Dolapcı ırkını karşılaştırmalarla tanıtmak gerekirse yapıları itibariyle Donekler ile hava oyunları itibariyle Kelebekler ile karşılaştırmak gerekir. Doneklere oranla kısa boylu kısa bacaklı fakat basık yapılı doneklere oranla dik duruşludur. Hemen her renkte gorulebilen dolapcılarda gaga renkleri kuşun renk yapısına gore değişir.
Ayrıca orneğin siyah bir dolapcıda hem beyaz hem siyah gaga rengine rastlanılabilir.Yabani (sarı) dahil her ceşit goz rengi bulunabilir.Erkekler daima kanatlarını kuyruk uzerinde taşırken dişilerde kuyruk altında taşıyanlara rastlayabilirsiniz.14 tel (bazen 16) kuyruk sayısına sahip dolapcılarda kuyruk duzeni aranılan bir ozelliktir.Irk olarak kuyrukustu yağ bezesi olmayanların daha iyi netice vereceğine inanılır.Hastalıklara acık doneklere oranla cok daha sağlıklı olan dolapcılar yine doneklere oranla daha iyi bakıcıdırlar. Dolapcı Denizli'de grup ucucusudur. Yine grup olarak ucurulan Azmanların biraz uzerinde veya kısmen icinde ucarlar. Grup yalnız dolapcılardan oluşuyorsa kumes uzerinden ayrılmayan bir duzenle biraz dağılarak hızla yukselirler. Azmanlar gibi birbirlerine cok yanaşık ucmadıkları gibi Kelebeklere oranla havada cok fazla dağılmazlar.Kanat atışları doneklerden daha serttir.Doneklerde gorulen pırıltıya aşırı duyarlılık dolapcılarda pek gorulmez. Kumru yabani guvercin veya başka kumeslerden verilen pırıltılar dolapcıyı kolay kolay şaşırtmaz.
Oyle ki Denizli'de 15-20 km. mesafeden yarışma amacıyla bırakılarak denenmektedirler. Akıllı nesiller Denizli'li kuşcular tarafından sıkıca takip edilmektedir. Bunun bir sebebi her akşam uzeri grupların havada birbirleriyle karıştırılmasıdır. Oyun kaabiliyeti ne kadar ideal olursa olsun iyi bir dolapcı aynı zamanda kumesine sadık olmalıdır. Dolapcı ne kadar yuksekte olursa olsun kumesinden pırıltıyı gorduğunde derhal yıkılır. Burun uzeri kanatları tam acık spiraller cizerek hızla kumesinin bulunduğu noktaya dalar.Spiraller ne kadar dar ve hızlı olursa o kadar beğenilir ve seri dolap olarak adlandırılır.Geniş spiraller cizen ve yavaş alcalanlara fırtıkcı adı verilir beğenilmezler.Donekte gorulen bir kac metrelik kesintisiz pervane donuşu dolapcıda gorulmez. Kelebek dalışından cok daha seri ve hızlı bir dalışla alcalır. Bilindiği gibi donek kanatlarını toplayarak veya hafifce aralayarak bir kac metre boyunca duz bir hatta hızla fırıldak gibi doner ve belli bir acı veya yukseklik ister. Dolapcı spiralleri takip eder acı veya yukseklik secimi yapmaz.Doneklerle melezler donmeye yakın oyunlar yapsa da donuyor sayılmazlar. Sakin yaratılılışlı doneklere oranla daha urkek olan dolapcıların yavruları ucuşa alıştırma esnasında kollanmalıdır. Gruplar eşliğinde alıştırılmaya başlatılan yavrular cok cabuk uyum kazanırlar.Başka filolarla carpışmaya girmeden bir kac tecrube geciren yavru daha sonra guvenilir bir ucucu olacaktır.
En beğenilen renkleri sutbeyazyamalıcil ve akkuyruklardır. Doneklere has akbaş-akkuyruk renklerine cokca rastlanılır.Son yıllarda Denizli'de gorulen tepelileri Yugoslav kuşları ile melezlenmiştir.Bacaklarında tozluk veya paca bulunmaz.
Osmanlı Devletinin balkanları fethiyle beraber varlıklı Turk ailelerinin anadolu uzerinden Donek ırkını beraberlerinde goturduklerini biliyoruz. Bu gun hala balkan ulkelerinde en iyi donek yetiştiricileri yaşlı Turklerdir.Ceşitli kaynaklarda bu bilgiler yer almaktadır. Cumhuriyetimizin kurulışundan sonra mubadele yıllarında tekrar geriye donen Turk aileleri donek ırkını yanlarında geri getirmişlerdir. Denizli'ye doneklerin getirilişinin bu yolla olduğu bilinmekle beraber dolapcıların cok daha onceleri guvercinliklerde bulundukları bilinen ve soylenen bir gercektir. En buyuk olasılık bu iki ırk uzun yıllar ayrı kalan akrabalardır.
Ayrıca
Oyle ki Denizli'de 15-20 km. mesafeden yarışma amacıyla bırakılarak denenmektedirler. Akıllı nesiller Denizli'li kuşcular tarafından sıkıca takip edilmektedir. Bunun bir sebebi her akşam uzeri grupların havada birbirleriyle karıştırılmasıdır. Oyun kaabiliyeti ne kadar ideal olursa olsun iyi bir dolapcı aynı zamanda kumesine sadık olmalıdır. Dolapcı ne kadar yuksekte olursa olsun kumesinden pırıltıyı gorduğunde derhal yıkılır. Burun uzeri kanatları tam acık spiraller cizerek hızla kumesinin bulunduğu noktaya dalar.Spiraller ne kadar dar ve hızlı olursa o kadar beğenilir ve seri dolap olarak adlandırılır.Geniş spiraller cizen ve yavaş alcalanlara fırtıkcı adı verilir
En beğenilen renkleri sutbeyaz
Osmanlı Devletinin balkanları fethiyle beraber varlıklı Turk ailelerinin anadolu uzerinden Donek ırkını beraberlerinde goturduklerini biliyoruz. Bu gun hala balkan ulkelerinde en iyi donek yetiştiricileri yaşlı Turklerdir.Ceşitli kaynaklarda bu bilgiler yer almaktadır. Cumhuriyetimizin kurulışundan sonra mubadele yıllarında tekrar geriye donen Turk aileleri donek ırkını yanlarında geri getirmişlerdir. Denizli'ye doneklerin getirilişinin bu yolla olduğu bilinmekle beraber dolapcıların cok daha onceleri guvercinliklerde bulundukları bilinen ve soylenen bir gercektir. En buyuk olasılık bu iki ırk uzun yıllar ayrı kalan akrabalardır.
__________________