Beslenme; aclık duygusunu bastırmak, karın doyurmak ya da canının cektiği şeyleri yemek icmek değildir. Beslenme; sağlığı korumak geliştirmek ve yaşam kalitesini yukseltmek icin vucudun gereksinimi olan besin ogelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak icin bilincli yapılması gereken bir eylemdir.

Alıntı:
Beslenme; insanın buyume, gelişme, sağlıklı ve uretken olarak uzun sure yaşaması icin gerekli olan besin ogelerini tuketip kullanabilmesidir.
İnsanın hayatını surdurebilmesi icin 50’ye yakın besin ogesine gereksinimi vardır. Buyumek, sağlıklı ve uretken olarak uzun sure yaşamak icin bu besin ogelerinin her birinden bireysel ihtiyaclara gore her gun belirli bir miktar alınması gerekir. Besin ogelerinin herhangi biri alınmadığında, gereğinden az ya da cok alındığında, buyume ve gelişme engellenmekte, sağlık bozulmaktadır.

Vucudun buyumesi, yenilenmesi ve calışması icin gerekli olan enerji ve besin ogelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınması ve vucutta uygun şekilde kullanılmasına "YETERLİ VE DENGELİ BESLENME" denir.

Sağlığın korunmasında ve hastalıkların onlenmesinde yeterli ve dengeli beslenme temeldir.

Alıntı:
Yeterli ve dengeli beslenen kişilerin gorunuşu şoyle tanımlanabilir;

- Sağlam bir gorunuş,
- Hareketli ve dikkatli bakışlar,
- Muntazam, puruzsuz, hafif nemli ve hafif pembe bir cilt,
- Canlı ve parlak saclar,
- Kuvvetli, gelişimi normal kaslar,
- Duzgun, iyi gelişmiş kol ve bacaklar,
- Sık sık baş ağrısından şikayet etmeyen, iştahlı, calışmaya istekli kişilik,
- Vucut ağırlığı, boy uzunluğuna ve yaşına gore orantılı,
- Zihinsel, ruhsal ve sosyal gelişimi normal, devamlı calışabilen bir kişilik.
Besin oğeleri vucudun gereksinmesi duzeyinde alınamadığında, yeterli enerji oluşmadığı ve vucut dokuları yapılamadığında ise "YETERSİZ BESLENME" ortaya cıkabilir.

İnsan gereğinden cok yerse, besin ogelerini de fazla alır. Cok alınan bazı besin ogeleri vucutta yağ olarak birikir ve sağlık icin zararlı hale gelir. İnsan yeterince yemesine karşın, uygun secim yapamadığında ya da yanlış pişirme yontemi uyguladığında besin ogelerinin bazılarında kayıplar olur. Besin ogeleri vucut calışmasındaki işlevlerini yerine getiremez, sonucta yine sağlık bozulur. Bu durumların hepsine birden “DENGESİZ BESLENME"denir.

Yetersiz ve dengesiz beslenen bir kişinin vucudu mikroplara karşı dayanıklı değildir, kolay hasta olur, zor iyileşir. Herhangi bir besin oğesinin yetersiz alınması durumunda vucutta o besin oğesinin gorevi yerine getirilemeyeceğinden vucut calışması aksamakta ve hastalıklar baş gostermektedir. Dengesiz beslenme insanın calışma, planlama ve yaratma yeteneğini duşurur. Sağlıklı insan uretken insandır. Sağlığın temeli de yeterli ve dengeli beslenme ile atılır.

Yetersiz ve dengesiz beslenme yuzunden zihnen ve bedenen iyi gelişmemiş, yorgun, isteksiz ve hasta bireyler toplum icin guc ve kuvvet değil, bir yuktur.

Alıntı:
Yetersiz ve dengesiz beslenen kişilerin gorunuşu şoyle tanımlanabilir;

- Hareketleri ağır, isteksiz, eğilmiş bir vucut,
- Şişkin bir karın,
- Ciltte ceşitli yara ve puruzler,
- Sık sık baş ağrısından şikayet,
- İştahsız, yorgun, isteksiz bir kişilik.
Zihinsel gerilik, hal ve hareketlerde dengesizlik ileri aşamadaki yetersiz beslenmenin işaretlerindendir. Vucut ağırlığının boy uzunluğuna ve yaşa gore fazla olması yani şişmanlık (obezite) da, genellikle dengesiz beslenmenin belirtisidir ve bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Bir toplumdaki bireylerin yeterli ve dengeli beslenip beslenmediklerine sadece dış gorunuşune bakarak karar vermek doğru değildir. Toplumdaki bireylerin beslenme durumları bilimsel yontemlerle saptanabilir.

Yetersiz beslenmenin etkilediği grupların başında bebek ve cocuklar, gencler, doğurganlık cağındaki kadınlar, gebe ve emzikli anneler, yaşlılar ve işciler gelmektedir. Dengesiz beslenmenin nedenleri araştırıldığı zaman, beslenme bilgisi yoksunluğunun buyuk onem taşıdığı gorulmektedir. Bu bakımdan dengesiz beslenmenin onlenmesinde beslenme eğitimi ile sağlıklı beslenme bilincinin kazandırılması buyuk onem taşımaktadır.

Dengeli beslenme kuralları ise şu şekildedir.
Besinlerin icecek ve yiyecek şeklinde tasnif edilmesinde fizyolojik oranlara dikkat edilmelidir. Besinlerin enerji değerleri bilinmelidir. Yemek oğunleri sık ve az olmalıdır. Protein, karbonhidrat oncelikli tuketilmeli ve yağ tuketimine dikkat edilmelidir. Yiyeceklerin doğal ve taze olması gerekir. Meyve ve sebze tuketimine onem verilmelidir. Tahıl urunleri enerji kaynağı olarak tuketilmelidir. Şekerli urunlerin tuketimi azaltılmalıdır. Su tuketimi duzenli olmalıdır. Besinlerin saklanmasına ve pişirilmesine dikkat edilmelidir. Duzenli olarak spor yapılmalıdır. Uzman tavsiyelerine uyulmalıdır. Kaynak:
Turkiye'ye Ozgu Beslenme Rehberi
__________________