Bir ulkede gecerli olan genel bir şive icinde, o ulkenin ceşitli bolge ve kentlerindeki konuşma dilinde gorulen soyleyiş farkları. Gunluk kullanımda şive ile ağız birbirine karıştırılmaktadır. Oysa ağız, tanımda da gorulduğu gibi, şive icinde ele alınmaktadır. Somut bir ornek vermek gerekirse, Turkiye Turkcesi bir şivenin, Konya ağzı ise, bu Turkce icinde, bir bolgede gorulen soyleyiş farklarının adıdır. Soyleyiş farkları da salt bolgeler ya da kentler arasında gorulmez. Koyler arasında bile bu tur ayrılıklara rastlanabilir. Soz konusu olan, bicimsel bir başkalık değil, bir ses değişimidir. Soz gelimi, Karadeniz ağzında (g) sesinin (c) gibi cıkarıldığı gorulur: "Celdum, cittum". Aynı ağızda, ekteki duz seslinin (ı), yuvarlak sesli (u) olması da bir ağız ozelliğidir. Ağız dediğimiz bu soyleyiş farklarının oluşumunda, kişilerin konuşma ve işitme organlarından coğrafî ozelliklere, toplumsal yaşayışa dek ceşitli etkenler soz konusudur. Belli ve ortak bir eğitimden gecen kişilerin, konuşmalarındaki bolgesel soyleyiş ayrımlarını duzeltmeseler bile, aynı yazı dilini kullandıkları gorulur. Turk edebiyatında da, genellikle tiyatro, roman ve oykude, kişileri konuştururken ağıza başvurulmaktadır. Bu, konularını toplumsal olaylardan alan ve belli bir bolgede gecen yapıtlarda yaygın bir bicimsel ozelliktir.
__________________