Bilindiği gibi her Anlatmaya dayalı eserin mutlaka bir anlatıcısı bulunmalıdır. Soz konusu anlatıcının, tahkiyeli eserdegoruluşu rolu ve fonksiyonu gecmişten gunumuze kadar oldukca farklılık arzeder. Muhtemelen devrin şartları gereği, eski tahkiyeli eserlerde anlatıcı, kendini Gizlemek yerine acıkca hissettirmek yolunu tutmuştur.
Tahkiyeli eser terminolojisinde "yazar-anlatıcı" adıyla anılan bu kişiler, gerekli gorduklerinde olayların akışını keserek ceşitli bilgiler verirler, yorumlar yaparlar.Ustelik bunu, yazarın asli gorevi olarak kabul ederler.Gunumuzde bu anlayış tamamen değişmiştir.Modern romanlarda anlatıcı, mumkun mertebe kendini gizlemeyi hedeflemiştir.işte bu bilgiler cercevesinde.tahlil edilen tahkiyeli eserde, anlatıcının konumunu belirlemek gerekir.Tahkiyeli eserlerde karşımıza cıkabilecek anlatım şekilleri ve mahiyetleri hakkında kısaca şunları soyleyebiliriz:
a)1. Tekil Şahıs Ağzından Anlatım: Daha cok otobiyografik nitelikli tahkiyeli
eserlerde gorulur.Bu ifade şeklinde anlatanla anlatılan aynı şahıs olduğu icin, mesafeyi
korumak oldukca zordur.Bundan dolayı da sıkca başvurulan bir anlatım şekli değildir.
b)2. Coğul Şahıs Ağzından Anlatım: Cok az başvurulan bir anlatım tarzıdır. Bu
anlatımda 2.coğul şahıs eki dikkati ceker. Almışsınız.vermişsiniz gibi.
c) 3.Tekil Şahıs Ağzından Anlatım Tahkiyeli eser unsurlarına hem icten, hem de
dıştan yaklaşım imkanı sağladığı icin sıklıkla başvurulan bir anlatım şeklidir. Bu
anlatımda 3. tekil şahıs ekinin kullanılması esastır. Geldi, gitti gibi.
c) Karışık Anlatım Yukarıdaki maddelerde acıklanan anlatım tarzlarından her ucunun veya ikisinin bir arada uygulanmasından oluşur.
Bakış Acısı:Kısaca ifade etmek gerekirse " bakış acısı" :" anlatılanın gorulduğu ve yansıtıldığı nokta" 'dır.Bir başka soyleyişiyle, tahkiyeli eserlerde anlatıcının olaylar,figurler, nesneler, fikirler, zaman ve mekan gibi anlattığı hemen her şey karşısındaki takındığı tavra bakış acısı denir. Bakış acısı şu şekillerde karşımıza cıkabilir:a.
a. Tarafsız (notr), fikir belirtmeyen.
b. Sezdiren, tesbit ve teşhis eden.(Memleket Hikayeleri)c. Beğenen, takdir ve tasdik eden.(Tarihi ve dini romanlar)
c. Tenkit yonelten ve oz eleştiride bulunan.(Mai ve Siyah)
d.Tehzil(alay) eden, kucumseyen.(EfruzBey)Bunlardan bazılarını bir arada gormek de mumkundur.(Uzumcu)
__________________
Edebiyat / Dil Bilimi Romanlarda Anlatıcı ve Bakış Acısı
Üniversite Ders Notları0 Mesaj
●71 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Eğitim Forumları
- Üniversiteler
- Üniversite Ders Notları
- Edebiyat / Dil Bilimi Romanlarda Anlatıcı ve Bakış Acısı