Roman Dilleri
MsXLabs.org & Temel Britannica

Gunumuzde Avrupa kıta*sında konuşulan dillerden bazıları Latince kokenlidir. "Roman dilleri" adı verilen bu diller Fransızca, İtalyanca, İspanyolca ve Por*tekizce'den başka, Fransa'nın guneyinde ko*nuşulan Provans dili, Andorra'da ve İspanya' nın kuzeydoğusunda konuşulan Katalanca, Romanya'nın resmi dili olan Rumence ve İtalya'nın kuzeyi ile İsvicre'nin bazı bolumle*rinde konuşulan Romans dilidir. Ayrıca Sardinya Adası ile İtalya ve İsvicre'de konuşulan bazı lehceler de Roman dilleri arasında yer alır.
Roman dilleri, Romalılar'ın Avrupa'da im*paratorluklarına kattıkları bolgelerde gelişti. Romalı askerler ve tuccarlar yerleştikleri yer*lere dillerini de goturduler; boylece Latince sıradan insanların gunluk konuşma dili durumuna geldi. Almanya, istilacı Romalılar'ın giremediği yerlerden biriydi. Bu yuzden Al*manca Roman dillerine benzemez.
Ceşitli Roman dillerine donuşen Latince' nin edebiyatta kullanılan Klasik Latince'yle ilgisi yoktur. Roman dilleri konuşma dillerine donuşurken, Klasik Latince yazı dili olarak kullanıldı. Bir Roman dilinde yazılmış olan ilk yazı İS 9. yuzyıla rastlar. Roman dillerinin duzenli ve yaygın olarak kullanılan yazı dilleri haline gelmesi ise ancak 200 yıl sonra gercekleşti. Roman dilleri za*man icinde ceşitli dillerden sozcukler aldı. Orneğin Fransızca'ya, komşu Almanya'nın dili olan Almanca'dan; İspanyolca'ya, Kuzey Afrika'daki Magripliler'in Arapca'sından bazı sozcukler gecti. Bu nedenle, gunumuz Ro*man dilleri arasında kokleri Latince olduğu icin pek cok benzerlik bulunmasına karşılık, belirgin farklılıklar da vardır.
Roman dilleri denizaşırı topraklara giden kÂşifler, somurgeciler ve gocmenler aracılı*ğıyla Avrupa'dan dunyanın ceşitli yorelerine yayıldı. İspanyollar dillerini 16. yuzyılda ulaş*tıkları Orta ve Guney Amerika'ya goturduler. Orta Amerika'da Meksika'da ve Guney Amerika'daki pek cok Latin ulkesinde, aslın*dan biraz değişik olsa da, İspanyol somurgeci*liğinin mirası olan İspanyolca, uzun sure Portekiz somurgesi olan Brezilya'da ise Portekizce konuşulur. Kanada'da Quebec gibi Fransızlar'ın yoğun olduğu yorelerde Fransız*ca konuşulur. Fransızca, İspanyolca ve Porte*kizce, Afrika'daki bazı eski somurgelerde yerel dillerin yanında hÂl resmi dil olarak kullanılmaktadır. Ayrıca Esperanto gibi bazı yapay diller de buyuk olcude Roman dilleri temel alınarak oluşturulmuştur

__________________