DİVAN EDEBİYATI VE MİLLİ EDEBİYAT

DONEMLERİNDE ELE ALINAN

TEMALARIN KARŞILAŞTIRILMASI

1- DONEMİN GENEL OZELLİĞİ
2- DONEM ŞAİRLERİ VE ELE ALINAN KONULAR (TEMALAR)
3- A) FUZULİ
b) BAKİ
c) MEHMET EMİN YURDAKUL
d) YUSUF ZİYA ORTAC
4- ESERLERİ, ELE ALINAN TEMALAR TOP 4 ŞİİR.






DİVAN EDEBİYATI: Divan edebiyatının temeli Arap edebiyatının uzerine kurulmuştur. Bu edebiyat, eski bir uygarlığa sahip ve o olcude eski ve geleneksel bir edebiyatları olmasına rağmen, oncelikle İran edebiyatını etkisi altına almıştır. Bunun sonucu olarak X. Yuzyıldan başlayarak Arap edebiyatının etkisi altında Farsca’da yeni bir edebiyat bicimlenmeye başlamış ve bu durum giderek, İslami nitelikte ve tamamen değişik bir yapıda yeni İran edebiyatının doğmasına yol acmıştır.
IX. yuzyıldan itibaren İslamiyetin etkisi altına giren Turkler de aynı uygarlık ve kultur cemberi icinde kalmış ve İran’da gelişen bu edebiyat Turk ulkelerine de kısa surede yayılmıştır. Cağ bakımından Acemlerle sıkı ilişkiler icinde bulunan Turk hakanları, Acem saraylarının gosterişli ve ozenli hayatlarına uzak kalmadıkları icin, boyle bir hayatı kendi saraylarında da kurmaya başlamışlar; buna paralel olarak da aydın Turk şairleri bu hayatı Turk saraylarında dile getirmişlerdir.
Boylece ortak inanc ve duşuncenin oluşturduğu urunler, İslamlığı kabul eden bu ulkelerde, ozellikle Turklerde ulusal nitelikler bir yana bırakılarak yeni bir edebiyatın gelişmesine yol acmıştır.
Divan edebiyatına Yuksek Zumre Edebiyatı, Havas Edebiyatı, Klasik Turk Edebiyatı gibi adlar da verilmektedir. Ancak şairlerin şiirlerini “Divan” adı verilen bir kitapta toplamaları nedeniyle, genellikle “Divan Edebiyatı” diye bilinir.
Divan edebiyatı, temel kaynaklar bakımından Kur’an, hadis, peygamber ve evliya hikayeleri, İran mitolojisi, tasavvuf, batıl ve gercek bilgiler ve yerli oğeler gibi coğunlukla İslamlığa bağlıdır.

Divan Edebiyatının Ozellikleri:
1. Dil, Arapca ve Farsca kelimelerle ve bu dillerin dil kurallarıyla oldukca yukludur.
2. Arap nazmının olcusu olan aruz olcusu kullanılmıştır.
3. Divan edebiyatında nazım birimi beyittir. Duşunceler mutlaka bir beyit icine tamamlandığından, beyit başlı başına bir butun olara kabul edilir. Beyitler arasında konu birliğinin bulunması şart değildir.
4. Coğu Arap ve Fars edebiyatlarından alınan kaside, gazel, kıta, musammat, rubai, mesnevi, terkib-i bent v.b. gibi birtakım değişmez nazım bicimleri kullanılmıştır.
5. Duygular, duşunceler ve kavramlar, tum şairler tarafından ortaklaşa kullanılan “mazmun”larla ifade edilmiştir.
6. Klasik edebiyatta ceşitli konular ele alınmıştır. Şiirler işledikleri konulara gore şoyle adlandırılmışlardır:
a) Allah’ın birliği konusunda yazılanlar tevhid,
b) Allaha yakarış şeklinde olanlar munacaat,
c) Hz. Muhammed’i ovmek veya onun şefaatini istemek icin yazılanlar naat,
d) Din ve tarikat ulularını veya herhangi bir buyuğu ovmek icin yazılanlar methiye,
e) Kişilerin kusurlu ve eksi yonlerini ele alarak oları yermek icin yazılanlar hicviye,
f) Hz. Muhammed’in doğumu ve mucizeli hayatını anlatanlar mevlid,
g) Olum korkusunu işleyerek, olen kişinin ardından duyulan uzuntuyu belirtmek icin yazılanlar ise mersiye adını almışlardır.
__________________