Servet-i Funun ve Cumhuriyet donemi Turk romancı ve yazar Halid Ziya Uşaklıgil (d. 1866, İstanbul - o. 27 Mart 1945, İstanbul) Servet-i Funun edebiyatının en buyuk nesir ustası kabul edilir. İlk buyuk Turk romanı olarak kabul gormuş Aşk-ı Memnu kitabının yazarıdır. Edebiyat yaşamına ceviriler ve şiirle başladı. İzmir'de 1884-1885 arasında Nevruz dergisini, 1886'da Hizmet gazetesini cıkardı. 1896'da Edebiyat-ı Cedide topluluğuna katıldı. Servet-i Funun dergisinde kendisine buyuk un sağlayan romanları tefrika halinde yayınlandı. 1901'de yazarlığı bıraktı. İkinci Meşrutiyet'ten sonra tekrar yazmaya başladı ama 1923'e kadar bunları yayınlamadı. İzmir'de yazdığı ilk kısa romanlarda acıklı, duygusal bir anlatımla karşılıksız sevgiyi konu aldı. 1895'te yayınlanan "Mai ve Siyah" romanında aşk seruvenleri ikinci planda kaldı. Şairler, gazeteciler, yazarlar, yayıncılar arasında gecen olaylar cercevesinde o donemin basın dunyasını anlattı. 1925'te yayınlanan "Aşk-ı Memnu" ilk buyuk Turk romanı kabul edilir. Sağlam bir kurgusu ve tekniği olan bu romanda, genc ve guzel bir kadının, zengin ama yaşlı kocasına sadık kalma kararına karşın, elinde olmaksızın yasak bir aşka suruklenmesi, olayın psikolojik nedenleri uzerinde de durularak gercekci bir yaklaşımla anlatılır. Romanda olay, kişiler arasındaki maddi ve manevi bağlantılarla ustaca orulmuş, hareket, betimleme ve ruh cozumlemeleri olculu ve dengeli olarak işlenmiştir.

Halit Ziya Uşaklıgil Hakkında Kucuk Notlar:
1. Turk edebiyatında Batılı anlamda ilk romanları yazan sanatcı olarak kabul edilir.
2. Servet-i Funun doneminde roman ve hikÂye turunun en onemli ismidir.
3. Eserlerinde realizm akımının etkisi gorulur. En unlu oykulerinden biri olan Kar Yağarken oykusunde anlattığı 'realizm' bunun bir orneğidir.
4. Dili suslu, sanatlı ve ağırdır. Ancak yine de dili başarıyla kullanır. Alışılmıştan farklı bir cumle duzeni vardır. Romanlarında aydın kişileri anlatır. Romanları, cumhuriyet donemimde sadeleştirilebilmiştir
5. "Mai ve Siyah" romanındaki Ahmet Cemil karakteri Servet-i Funun sanatcısını temsil eder. Ruh tahlillerine onem verir. Kahramanları yaşadıkları cevreye uygun olarak anlatır. Romanlarında yalnız İstanbul'u anlatan sanatcı, hikÂyelerinde Anadolu ve koy hayatına, kasabalardaki yaşayışa yer vererek İstanbul dışına cıkmıştır.
6. Uşak'ta bir okula ismi verilmiştir.
7. Ataturk'un eşi Latife Uşşaki'nin amcasıdır.
8. Mezarı İstanbul Bakırkoy'de bulunmaktadır.

Eserleri Romanları: Nemide, Bir Olunun Defteri, Ferdi ve Şurekası, Sefile, Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar, Nesl -i Ahir, Kezban-ı Kopya
Hikayeleri: Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası, Bir Muhtıranın Son Yaprakları, Nakıl, Bu Muydu, Heyhat, Kucuk Fıkralar, Bir Yazın Tarihi, Solgun Demet, Bir Şi’r-i Hayal, Sepette Bulunmuş, Bir HikÂye-i Sevda, Hepsinden Acı, Onu Beklerken, Aşka Dairdi, İhtiyar Dost , Kadın Pencesi, İzmir HikÂyesi, Kar Yağarken
Oyun (Tiyatro): Firuzan, KÂbus, Fare
Anı: Kırk Yıl, Bir Acı HikÂye, Saray ve Otesi
Mensur Şiir: Mezardan Sesler, Mensur Şiirler

dr.com.tr
__________________