Doğum Yeri : Adana/ Turkiye
Doğum Tarihi : 15.9.1914 - 2.6.1970
Mehmet Raşit Oğutcu veya kullandığı adıyla Orhan Kemal (15 Eylul 1914, Adana - 2 Haziran 1970, Sofya), toplumcu gercekci, Turk romancısı ve oyun yazarı.
15 Eylul 1914'te Adana'nın Ceyhan ilcesinde dunyaya geldi. Babası, o sırada Canakkale cepheside, Dardanos'ta topcu teğmeni olan avukat Abdulkadir Kemali Bey, annesi ise ruştiye mezunu, iki yıl kadar memleketinde ilkokul oğretmenliği yapmış Adanalı Azime Hanım'dır.
Cocukluğunun ilk yılları Adana’da gecti. I. Dunya Savaşı'ndan sonra Adana’nın Fransız işgaline uğraması uzerine ailesi ile once Niğde'ye, sonra Konya'ya taşındı. Konya’da bulunduğu donemde Kuvay-ı Milliyet hareketine karşı Delibaş isyanına tanıklık etti.
Kuvay-ı Milliye guclerine katılmış olan babası; isyanın bastırılmasından sonra TBMM'ye Kastamonu milletvekili olarak girdi. Ankara'ya taşınan aile, 1923'te Adana'ya dondu. Ceyhan’da ciftcilikle uğraşmaya başlayan babası Toksoz gazetesini cıkardı.
Takrir-i Sukûn Kanunu’nun ardından pek cok gazete ile birlikte Toksoz de kapatıldı ve Abdulkadir Kemali Bey 11 ay tutuklu kaldı. 1930’da Adana'da Ahali Cumhuriyet Fırkası’nı kuran Abdulkadir Bey, Ahali adlı gazeteyi cıkardı.
Babasının aktif siyaset yaşamı icinde olmasına rağmen Orhan Kemal bu yıllarda siyaset ile ilgilenmedi. Abdulkadir Bey, Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın kendini fesh etmesinden sonra partisini kapatıp Suriye'ye kactı. 1931'de butun aile Beyrut'a yerleşti.
İstanbul yılları
1949'da babasını kaybetti ve aynı yıl doğan cocuğuna babasının adını verdi ve doğumdan sonra ailesiyle İstanbul'a yerleşti. Hayatının geri kalanında gecimini kitap, makale, film senaryosu yazarak sağladı. 1952'de yayımladığı Murtaza ve Cemile romanları ile edebiyatcı olarak unu yayıldı.
1954 yılında Bereketli Topraklar Uzerinde adlı romanı ile topraksız tarım işcilerinin dramını edebiyat dunyasına taşıdı.Aynı yıl 72. Koğuş’u yazmaya başladı. 1957'de dorduncu cocuğu Işık doğdu.
1958'de Sait Faik Hikaye Armağanı'nı Kardeş Payı adlı oykusu ile aldı. Sinema senaryoları yazsa da coğu sansurden geri donmekteydi. O da senaryoları İlhan F. Demir, Yıldız Okur imzalarıyla kaleme aldı.1964’de Devlet Kuşu romanına dayanılarak uyarlanan İspinozlar oyunu ile ilk kez tiyatroya adım attı.
İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahenlenen oyun iki bucuk ay sonra bilinmeyen bir nedenle kaldırıldı.1965 yılında NÂzım Hikmet’le 3,5 Yıl"adlı anı kitabını yayımladı. Aynı yıl yayımlanan Bir Filiz Vardı adlı romanı ile otobiyografik romana dondu.
1960 yılında tanışıp duygusal bir ilişkiye girdiği ancak ilişkilerinin ortaya cıkmasından kısa bir sure sonra ayrılmak zorunda kaldığı son aşkını anlattı.
1966'da "hucre calışması ve komunizm propagandası" yaptıkları gerekcesi ile iki arkadaşı ile birlikte tutuklandı. "Suc teşkil eden bir cihet bulunmadığı" yolundaki bilirkişi raporu uzerine bir ay sonra serbest bırakıldı. Kimi romanlarını oyun olarak tekrar kaleme alan yazar, 1967'de 72. Koğuş romanını oyunlaştırdı.
Eser, Ankara Sanat Tiyatrosu tarafından sahnelendi. Orhan Kemal, bu oyunu ile Ankara Sanatseverler Derneği tarafından en iyi oyun yazarı secildi. 1969'da Turk Dil Kurumu Odulu'nu ve Sait Faik Hikaye Armağanı'nı Once Ekmek adlı kitabı ile aldı.
Cezaevi yılları ve ilk hikayeleri
1938'de askerliğini yapmak uzere Niğde'ye gitti. Askerliğini yaparken "Maksim Gorki ve Nazım Hikmet kitapları okumak", "yabancı rejimler lehinde propaganda ve isyana muharrik" sucundan 5 yıl hapis cezasına mahkûm edildi ve Kayseri Hapishanesi’ne gonderildi.
İlk şiirini Kayseri hapishanesi’nde yazdı. Duvarlar adlı şiiri Yedigun dergisinde Reşat Kemal imzası ile yayımlandı.
Babası Abdulkadir Kemali Bey, sekiz yıllık surgunun ardından 1939 yılında Adana'ya dondu. Babasının girişimi ile once Adana Cezaevi'ne, onun Bergama Ağır Ceza Reisliğine atanmasından sonra Bursa Cezaevi'ne nakledildi.
1940'ta, Bursa Cezaevi'nde unlu şair Nazım Hikmet ile tanıştı. Onun toplumcu goruşlerinden etkilendi. Uc bucuk yıl Nazım Hikmet’le oda arkadaşlığı yapan Orhan Kemal, kendisinden Fransızca, felsefe ve siyaset dersleri aldı. Orhan Kemal'i şiir yerine roman ve oyku yazmaya teşvik eden de Nazım Hikmet oldu.
İlk duzyazı denemesi olan Onsekiz Yaş adlı romanını Nazım Hikmet'in yardımı ile Bir calışma olarak yazdığı ancak yayımlamadığı bu romanın ardından oyku yazmaya yoneldi.
İlk oykulerini Bacaksız Orhan takma adıyla yayımladı. 1940 yılında Yeni Edebiyat dergisinde cıkan Balık, onun yayımlanan ilk oykusudur. İlk kez 1943'te İkdam gazetesinde "Asma Cubuğu" oykusunde Orhan Kemal adını kullandı. Panait Istrati ve Maksim Gorki oykulerinden etkilendi. Hayatın icinden basit konuları, samimi bir dille anlattı.
Olumu
Bulgar Yazarlar Birliği'nin cağrısı uzerine gittiği 1970 yılında Sofya'ya gitti. Asıl amacı babaannesinin soyunun bulunduğu yerleri gezip not almak ve "93'ten Bu Yana" adıyla ailesinin hikayesini yazmaktır.
Ancak bu isteğini gercekleştiremedi. Gecirdiği bir beyin kanaması nedeniyle tedavi gormekte olduğu hastanede 2 Haziran 1970'te oldu.
Cenazesi ozel bir araba konvoyuyla birlikte 5 Haziran 1970'te yurda getirildi; Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Oykuleri
Duygu (1948)
Menevşe (1948)
Ekmek Kavgası (1949)
Pezevenkler (1950)
Sarhoşlar (1951)
Camaşırcının Kızı (1952)
72. Koğuş (1954)
Grev (1954)
Arka Sokak (1956)
Kardeş Payı (1957)
Babil Kulesi (1957)
Dunya'da Harp Vardı (1963)
Mahalle Kavgası (1963)
İşsiz (1966)
Once Ekmek (1968)
Kucukler ve Buyukler (1971, olumunden sonra)
Romanları
Baba Evi (1949)
Avare Yıllar (1950)
Murtaza (1952)
Cemile (1952)
Bereketli Topraklar Uzerinde (1954)
Suclu (1957)
Devlet Kuşu (1958)
Vukuat Var (1958)
Dunya Evi (1958)
Gavurun Kızı (1959)
Kucucuk(1960)
El Kızı (1960)
haberler.com
__________________