Rus yazarı (Taganrog, Kırım, 1860-Badenvveiler, Almanya, 1904). Bir taşra bakkalının oğlu olan An*ton Pavlovic Cehov'un cocukluğu ve gencliği, babasının iflas etmesinden oturu yoksulluk icinde gecti. Tıp oğ*renimi gorduğu ve hastahanelerde staj yaptığı donemde ailesini gecin*dirmek icin yazıp ceşitli dergilere gonderdiği oykulerinin beğenilmesi ustune, butunuyle edebiyata yonel*di.

BİR EV VE BİR BAHCE: MELIKOVO
İlk oykulerini 1886'da Ceşitli Anlatı*lar adıyla yayımladıktan sonra ta*nınmaya başlayan Cehov, 1888'de Bozkır (Step) adlı oyku kitabını, Ayı (Medved), Teklif (Predlozenie) adlı kısa oyunlarını yayımladı. 1891'de en buyuk duşunu gercekleştirerek, Moskova yakınlarında satın aldığı bahce icinde bir eve (Melikovo) yer*leşti. Bir yandan kitaplarını yazarken, bir yandan cicekler, ağaclar dikti, bahce duzenledi, doğayı goz*ledi. Bir kolera salgını patlak verin*ce, yeniden hekimlik yapmaya baş-layarak,koylulerin bakımiyla ilgilen*di ve Melikovo'da, tıp konusunda edindiği deneyimle, başyapıtların*dan birini oluşturdu: Martı (Cayka, 1896). Ama oyunun Petersburg'daki Aleksandr. Tiyatrosu'nda ilk sahnelenişi pek ilgi uyandırmadı. 1897'de tehlikeli bir akciğer kanaması(vereme yakalanmıştı) gecirince, yaşama bicimini değiştirmek zorunda kala*rak Kırım'a yerleşti (1898).

KIRIM
Kırım'da cevresiyle pek ilişki kur*mayan, ice kapanık, sakin bir yaşam suren (Kopekli Kadın [Dama s Sobackoy; 1899] adlı yapıtında "her insanın en ilginc yonuyle ger*cek yaşamı, gecenin ortusu gibi gi*zemli bir ortunun altında gecer. Her kişisel varoluş, temelini bir gizden alır" demiştir) Cehov, aynı yılStanislavski'nin topluluğunda genc bir oyuncu olan Olga Leonardovna Knipper'le tanıştı ve Vanya Dayı (Dyadya Vanya, 1897) adlı oyunun*da Yelena Andreyevna, Uc Kızkardeş'te (Tri Sestri; 1900) Maşa rolle*rini oynayan bu oyuncuyla 1901'de evlendi. Maksim Gorki'nin Akademi' den cıkarılmasına karşı olduğunu belirtmek icin Akademi uyeliğini ge*ri cevirdi, 1904'te karısı Olga Leonardovna' nın Vişne Bahcesi 'nde (Vişneviy Sad, 1903) Madam Ranevskaya rolunu yorumlamasından sonra, tam olarak une ve başarıya kavuştu; ama bir sure sonra Oldu.

YAŞAMI OLDUĞU GİBİ ANLATMAK
Rusya'yı olduğu kadar, Avrupa'yı da buyuk olcude etkilemiş olan Cehov'un yapıtları, Rus orta sınıf*larının acı, yergi dolu bir anlatımı*dır. Buyuk dramlarından etkili bir huzun yukselir. Ama yazarın incelik dolu gulduru anlayışı, başı sonu belli,sıradan alınyazılarına karşı duyduğu sevecenlik, bu dramları et*kileyici bir şiir havasıyla kaplar. "Bir başlangıc ile bir sondan" oluşan, hareket bulunmayan oyku*lerinde kendine ozgu bir ustalığa erişen Cehov, daha kısa olan oykulerindeyse, gerceği, simgeleştirinceye kadar cozumler, ayrıştırır ve bazı parcaları ayırarak yeniden bir araya getirir. Bu yeniden birleş*tirme işlemi kararlama bir yontemle yapılıyor gibi gorunse de, kavrayıcı bir etkisi vardır ve olağandışı bir durum yaratır.Gundelik yaşamı işleyen dramların*da konu yenidir ama, yazar olaylar*da yeniden bir duzenlemeye pek git*memiştir; cunku amacı "yaşamı olduğu gibi anlatmak"tır. Cehov' un "sessizlik ustune kurulmuş ve yalnız şimdiki zamanda yaşayan" oyunları, ornek bir modernlik anla*yışının urunleridir. İnanın acılarını yaşamın icinde varoldukları gibi, yani el kol hareketleriyle değil, kucuk bir ses değişimiyle, bir bakışla iletirler.
__________________