27 Kasım 1895 tarihli ve 30 Aralık 1896 yılında Stockholm’ de acıklanan vasiyetnamesiyle Alfred Nobel tarafından kurulan Nobel odulleri, insanlığa hizmet edenleri odullendirmek amacını taşır. Nobel’ in servetinin yıllık geliri beş eşit parcaya ayrılmıştır. Bu parcaların birincisi fizik, ikincisi kimya, ucuncusu fizyoloji veya tıp alanında en onemli icadı yapan kişiye; dorduncusu edebiyat alanında en soylu ve en icten ideali ornek alarak meydana getirdiği eserin yazarına, beşincisi de halklar arasında kardeşliğin gercekleştirilmesi, surekli orduların ortadan kaldırılması veya sayısının azaltılması, barış kongrelerinin yapılması ve yaygınlaştırılması icin en cok calışan kişilere verilir. Başta beş dalda verilen odullere 1968 yılında İsvec Bankası Alfred Nobel anısına bir de “İktisat odulu” ekledi. Bu odullerin dağıtılmaya başlaması 1901 tarihine denk gelmektedir ve gunumuze kadar surmuştur.
Fizik ve Kimya odulleri İsvec Akademisi, Tıp ve Fizyoloji odulleri Stockholm Karolin Enstitusu, Edebiyat odulu Stockholm akademisi, Barış odulu de Norvec Storting’i tarafından secilen beş kişilik bir komisyon tarafından dağıtılır.
Alfred Nobel : Stockholm’ de 1833 yılında doğmuş İsvec’ li kimyacı. Nitrogliserin’ i patlayıcı madde olarak kullanma yollarını araştırdı. 1863 yılında Stockholm’ de az miktarda nitrogliserin yapmaya başladı. Birkac ay suren araştırmalar sonunda meydana gelen bir patlama sonucu laboratuar yıkıldı. Yine de calışmalarına devam eden Alfred Nobel 1865’de yeni bir fabrika kurdu ve bir sure sonra ikinci fabrikasını da actı. 1864 yılında araştırmalarının sonucunu aldı ve “Dinamit barutu” nu buldu. Araştırmalarına devam eden A. Nobel 1877’ de “Balistit” adını verdiği yeni bir ceşit barut tasarladı. 1881’ de Paris’ e yerleşen Nobel burada yeni bir fabrika actı ve araştırmalarına devam etti. Hemen hemen butun servetini Nobel odullerini dağıtması icin bir kuruma başladı.
1901 yılında dağıtımına başlanan Nobel Bilim Odulleri’ nden Fizik dalında gunumuze kadar 154 bilim adamına verilmiştir. Bunlardan bazıları:
*
1.****** Wilhelm Conrad RﾖNTGEN : Almanya, Munih Universitesi, (1845–1923) Rntgen, sonradan kendi adıyla anılmaya başlanacak olan nemli ışın tipini buluşuyla sağladığı stn hizmetler iin 1901 yılında fizik dalındaki ilk Nobel dlne layık grld.
*
2.***** Antonie Henri BECQUEREL : Fransa, Ėcole Polytechnique, Paris ( 1852 – 1908 ). Becquerel kendiliğinden radyoaktiflik olgusunu keşfiyle fiziğe sağladığı stn hizmetleri iin 1903 yılında Nobel Bilim ﾖdlne layık grld.
*
3.***** Albert EINSTEIN : Almanya ve İsvicre, Kaiser – Wilhelm Institut fur Phsyik, Berlin, ( 1879 – 1955 ). Einstein kuramsal fiziğe verdiği nemli hizmetler ve zellikle fotoelektriği buluşu iin 1921 yılında fizik dalında Nobel Bilim ﾖdlne layık grld.
*
4.***** Sir James CHADWICK : İngiltere, Liverpool Universitesi, Liverpool, ( 1891 – 1974 ). Ntronun belirleyici zelliklerini, ntronu buluşu iin Sir James Chadwick’ e 1935 yılında Nobel ﾖdl verilmiştir.
*
5.***** Wolfgang PAULI : Avusturya, Princeton Universitesi, Amerika Birleşik Devletleri, ( 1900 – 1958 ). W. Pauli, Pauli ilkesi olarak da anılan Dışarlama ilkesini bulduğundan 1945 yılında Nobel Bilim ﾖdlne sahip olmuştur.
*
6.***** Percy Williams BRIDGMAN : Amerika Birleşik Devletleri, Harvard Universitesi, Cambridge,( 1882 – 1961 ). Bridgman, olağanst yksek basın dzeylerine ulaşmasına olanak tanıyan dzeneğini buluşu ve bu yolla yksek basın fiziği alanında yaptığı keşifler iin 1946 yılında Nobel ﾖdlne layık grlmştr.
*
7.***** Donald Arthur GLASER : Amerika Birleşik Devletleri, Kaliforniya Universitesi, Berkeley, Kaliforniya, ( 1926 – ). Glaser 1960 yılında kabarcık odasını bulduğu iin nobel dlne layık grld.
*
8.***** Alfred KASTLER : Fransa, Ėcole Normale Supėrieure, Universitė de Paris, (1902 – 1984 ). Kastler atomlarda Hertz rezonanslarının alışılmasına olanak sağlayan optik yntemleri keşfedip geliştirdiği nedeniyle 1966 yılında fizik dalında Nobel dl almıştır.
*
9.***** Dennis GABOR : İngiltere, Imperial College of Science and Technology, Londra, ( 1900 – 1979 ). Gabor bulup geliştirdiği holografik yntem sayesinde 1971 yılında Nobel dl almıştır.
*
10. Ernst RUSKA : Federal Almanya Cumhuriyeti, Fritz – Haber – Institut, Berlin ( 1906 – 1988 ). Elektron optiği alanında temel nitelikte alışması ve ilk elektron mikroskobunu tasarlayışı iin Ernst Ruska’ya 1986 yılında Nobel ﾖdl layık grlmştr.
*
Nobel odulleri dağıtımı sırasında yapılan araştırmalar. Bu oduller, odulun verildiği yılda bulunan en iyi icat veya gercekleştirilen en iyi, en kapsamlı araştırmaya verilmiştir. Aynı yıllara denk gelen daha kucuk buluşlara veya daha az kapsamlı araştırmalara bir sonraki yılda yer verilmiş veya hic değinilmemiştir. Oduller verilmeden once, verilen kararlar arasında* araştırmasını tamamlayamadan olen kişilerin varislerine de bu odullerden verilmesi duşunulmuş fakat sonra bu karardanvazgecilmiştir. Yukarıda adı gecen bilim adamlarının hayatlarından bahsetmek gerekirse :
*
1.***** Wilhelm Conrad RﾖNTGEN : Alman asıllı fiziki olan Wilhelm Conrad Rntgen 1845 yılında Rheinland’ da doğdu ve 1923 yılında Mnih’ de ld. ﾇocukluğu ve ilkğretim yılları Hollanda’ da ve İsvire’ de geti. Zrih’ te niversite eğitimi grd. 1876’ da Strassburg’ da, 1879’ da Giessen ve 1888’ de Wrzburg niversitelerinde fizik profesr olarak ğretim grevi yaptı. 1900’ de Mnih ﾜniversitesi Fizik krssne ve yeni Fizik Enstitsnn Yneticiliğine getirildi. 1885 yılında kutuplanmış bir yalıtkan hareketinin, bir akımla aynı manyetik etkileri gsterdiğini aıkladı. Fakat asıl nn 1895 yılında X ışınlarını keşfine borludur. Bu ışınları inceleyen Rntgen, X ışınlarının bir doğru boyunca yatıldığını, yansıma ve kırılmaya uğramadığını, elektrik veya manyetik alanların etkisiyle yn değiştirmediğini ispatladı. X ışınlarının cisimlerin iinden geme kabiliyetlerini inceledi ve bu ışınların havayı iyonlaştırdığını ortaya ıkardı. 1901 yılında tamamladığı bu araştırmaları sonucu aynı yılın fizik dalında Nobel Bilim dllne layık grld. Araştırmaları sonucu aşağıdaki kuralları ortaya ıkardı. *
Rntgen : Adını Alman fizikci Rontgen’ den almıştır. X veya g ışımalarının miktar olcumu birimidir. Rontgenin sembolu “R” dir. Gunumuzde rontgen ışınları tıp alanında kullanılır. Bu kullanım, X ışınlarının organik dokular tarafından eşit olmayan derecelerde emilmesine dayanır. Eşit olmayan bu geciş radyolojik golgeler meydana getirir. Bunlar, ya fluoresan bir ekranda ( Radyoskopi ) yada gumuş tuzlarının fotoğraf filmi uzerine indirgenmesiyle ( radyo-grafi ) değerlendirilir. İncelenecek doku ile cevresindeki doku arasında X ışınlarını gecirme miktarında bir fark yoksa, saydam olmayan kontrast maddeler kullanılır.
*
X Işınları : X ışınları ışık ışınlarıyla aynı zelliktedir. Fakat frekansları daha byktr. X ışını iinden getiği gazı iyonlaştırma zelliği taşır. X ışınlarının tespiti ve şiddetinin l錮lebilmesi iin bu ışınlar iyonlaşma odasından yani altın yapraklı elektroskopa bağlı iki tablası bulunan gaz dolu bir kaptan geirilir. Elektroskop yapraklarının dşş hızı iyonlaşma derecesini ve dolayısıyla bununla orantılı olan ışıma şiddetini ler. Şiddet Rntgen cinsiden değerlendirilir. Bir X ışını demeti saydam olmayan bir cisimden geerken yavaş yavaş enerjisini bırakır. Kaybedilen enerji kalınlığa gre artar veya azalır. Ayrıca dalga boyu kısa ışınlar maddeye daha fazla etki eder ve* ağır elementler daha fazla enerji yutar. Bu zelliklerden dolayı bir maddeye X ışını verilerek maddenin atom yapısı kesinlikle tespit edilebilir.*
2.***** Antonie Henri BECQUEREL : Fransız fizikisi Henri Becquerel 1852 yılında Paris’ te doğdu ve 1908 yılında ld. 1877 yılında mhendis, 1892’ de Museum d’historie naturelle’e, 1895’ te Politeknik okuluna fizik profesr oldu. 1889’ da Institut yesi oldu. X ışınlarının bulunmasından sonra bu ışınlaral fosforışı olayının arasında bir ilişki bulunup bulunmadığını araştırdı. Bylece 1896’ da uranyum tuzlarında radyoaktivite olayını buldu. Bir elektromıknatısa sağlanan manyetik alanda uranyumun satığı ışınları tahlil etti ve bu ışınların uranyum atomuna has bir olgu olduğunu ortaya ıkardı. Ayrıca bu ışınların uranyumun btn bileşikleri iin geerli olduğunu saptadı. Bunların sonunda uranyuma tutulan gazların iyonlaştığını da o fark etti. Ayrıca manyetik dnerle porlama, fosforışı, kızıltesi tayf zerindeki alışmalarını da saymak gerekir. *
Radyoaktiflik : Bir atom cekirdeğinin, tanecikler veya elektromanyetik ışımalar yayarak kendiliğinden parcalanması. Bu olayı ilk kez 1896 yılında Henri Becquerel uranyum uzerinde ortaya cıkardı. Doğada kendiliğinden radyoaktif olan bazı elementler vardır, Bunlar dort grupta toplanır.
*
·******* Radyum Grubu : Bu grup uranyum 238 ile başlar ve art arda parcalanmalarla kararlı kurşun 206’ ya donuşur.
*
·******* Aktinyum Serisi : Bu seri uranyum 235 ile başlar ve kurşun 207’ ye donuşerek biter.
*
·******* Toryum Serisi : Adını aldığı toryum 232 ile başlar ve kuşun 208 ile son bulur.
*
·******* Neptunyum Serisi : Neptunyum 237 ile başlayıp, bizmut 209 ile biter.
*
Bu serilerde radyoaktifliğin ceşitli tipleri ile karşılaşılır :
*
q****** Alfa ( a ) Radyoaktiflik : İki Notron ve iki protondan meydana gelen bir heltum cekirdeği yaymaktır. Bu radyoaktiflikte cekirdeğin yuku, iki birim oranında eksilir.
*
q****** Beta ( b ) Radyoaktiflik: Bir pozitif ve negatif elektron yayımıdır. Bu radyo-aktiflikte, elektron eksi yuklu ise cekirdek yuku bir birim artar, artı yuklu ise bir birim azalır.
*
q****** Gamma ( g ) Radyoaktiflik : Bir cekirdeği uyarılmış bir halden, daha az uyarılmış veya kararlı hale getiren elektromanyetik bir ışınım kuvantumunun yayımıdır. Radyoaktif donuşunler az veya cok hızlı olurlar. Goz onune alınan element cekirdeğin yarısının parcalanması icin gerekli sureye “ Periyot ” denir. Dış etkenlerin hic birine bağlı değilmiş gibi gorunen bu periyot cekirdekten cekirdeğe cok değişir. Bir saniyenin milyarda birinin binde biri ( 10-12 ) kadar suren periyotlar olduğu gibi 1017 yıla ulaşan periyotlar olduğu bilinmektedir. Nukleer tepkimelerde, tabiatta bulunmayan radyoaktif cekirdekler elde edilebilir. Bu olaya suni radyoaktiflik denir. *
Radyoaktiflik hemen hemen butun bilimsel ve teknik alanlarda geniş bir uygulama alanı bulur. Radyoaktif izotopların nukleer tepkimelerinden tekniğin bircok dalında kontrol aracı olarak faydalanılır. Bu kontrolde ozellikle radyoaktif bir elementin
radyoaktif olmayan butun izotoplarıyla aynı ozellikleri gostermesinden yararlanılır. Radyoaktif uygulamalardan bazı bilim dallarında şu şekilde yararlanılmıştır:
*
u***** Kimyada Uygulamalar : “Işınım Kimyası” adında yeni bir kimya dalı gelişmiştir. Bu dalın konusu ışıma altında gelişen yeni kimyasal tepkimelerin incelenmesidir. Bu işlemlerde kobalt 60 gibi radyoaktiflik derecesi cok yuksek kaynaklar kullanılır.*
u***** Biyoloji ve Tarımdaki Uygulamalar : Radyoaktifliğin en geniş uygulaması bu alanda bulunur. Bitkinin bunyesine duşuk miktarda karbon 14 verildiğinde, bunyede karbon izlenebilir. Radyoaktif ışınımlar canlı hucreler uzerinde buyuk etki yapar; bu hucreleri once değişikliğe uğratır, sonra oldurur. İnsan icin cok zararlı olan bu etkiler tarımda cok yararlıdır. Boylece cok cabuk olgunlaşan yeni bir domates turu geliştirilmiştir. *
u***** Tıbbi Uygulamalar : Işınımla hucrelerin yok edilmesi kanser ve tumor tedavisinde metot haline gelmiştir; bu amacla X ışınları uzun suredir kullanılıyor.
*
u***** Metalurjideki Uygulamalar : Radyoaktiviteden celiğin katılaşmasını, metalurjik tepkimelerin kinetiğini vb. incelemekte yararlanılır. Bu yolla metallerin yayılması kolayca izlenir.
*
u***** Tarih ve Jeolojide Uygulamalar : Ahşap eşyanın veya kumaşların yapıldığı tarih, karbon 14 metoduyla kesin olarak bulunur. Bu usul eski medeniyetlerin incelenmesinde cok yararlıdır.
*
1.***** Albert EINSTEIN : Alman asıllı fiziki 1879 yılında Ulm’ da doğdu, 1955 yılında Princeton’ da ld. ﾇocukluğunda Mnih’ de yaşadı ve ilk ğrenimini burada yaptı. Lise ğrenimini 1894’ de İsvire’ de tamamladı ve 1896’ da Zrich Politeknik enstitsne girdi. Sonradan İsvire vatandaşı oldu ve sırp asıllı bir kız ğrenci ile evlendi. Sonra Berlin’ de federal patent dairesinde grev aldı. Bu grevden arta kalan zamanlarda ağdaş fizikte ortaya atılmaya başlanan problemler zerinde dşnmek fırsatını buldu. ﾖnce atomun yapısı ile Planck’ ın kuvanta teorisi ile ilgilendi. Brown hareketine ihtimaller hesabını uygulayarak bunun teorisini kurdu ve Avogadro sayısının değerini buldu. Kuvanta teorisinin nemini ilk anlayan fizikilerden birisi oldu ve bunu ışıma enerjisine uyguladı. Bu da onun, ışık tanecikleri veya foton’ lar hipotezini kurmasını sağladı. Bu yoldan fotoelektrik olayını aıklayabildi ve bunun kanunlarını buldu. Bu alışmalarını aıklayan ve 1905 yılında Annalen der Physik’ te ( Fizik Yıllığı ) yayımlanan iki yazısından başka, ・nc bir yazısı daha ıktı ve bu yazıda bağlılık teorisinin temelini attı. Teorileri sert tartışmalara yol atı. 1909’ da Zrich ﾜniversitesinde ğretim grevlisi oldu. Prag’ da bir yıl kaldıktan sonra, Zrich Politeknik okuluna profesr oldu. 1913’ de Berlin Kaiser – Wilhelm enstitsnde verdi ve Prusya Bilimler akademisine ye seildi. İsvire yurttaşı olarak Birinci Dnya Savaşında tarafsız kaldı. İkinci defa evlendi; bu yirmi yıl iinde birok zl inceleme yazısı yayımladı ve bunlarda yavaş yavaş teorilerini geliştirdi. 1921’ de Nobel Fizik ﾖdln kazandı.
*
Yabancı lkelere bir ok gezi yapmakla birlikte 1933’ e kadar Berlin’ de yaşadı. O sıralarda Almanya’ da ki nasyonal sosyalist rejimin tutumu dolayısıyla Almanya’ dan ayrılmak zorunda kaldı. Paris’ te Collėge de France’ ta ders verdi; burdan Belika’ ya oradan da İngiltere’ ye geti. Son olarak Amerika Birleşik Devletleri’ ne giderek Princeton niversitesinde profesr oldu. 1940 yılında Amerikan vatandaşlığına geti. Einstein hi şphesiz ağımızın en byk bilginidir. Matematik, fizik alanında alışmaları modern bilimi byk l錮de etkiledi. Kendisi zellikle zaman ve uzay iin dzenlenmiş bağlılık ( izafiyet ) teorisiyle tanındı. Bu teori ・ blme ayrılır: Newton mekaniğinin kanunlarını değiştiren ve ktle ile enerjinin eşdeğerli olduğunu ne sren sınırlı bağlılık ( 1905 ); eğrisel ve sonlu olarak dşnlen drt boyutlu bir evrene ait ekim teorisini veren genel bağlılık ( 1916 ); elektro – manyetizma ve yerekimini aynı alanda birleştiren bir teori denemesi. Bu teorilerin gerekliği, zellikle byk ktleler veya hızlar sz konusu olduğu zaman atom fiziği ve astronomi alanında yapılan parlak deneylerle ispatlanmıştır. *
Ayrıca Einstein insancıl hareketleriyle de tanındı, barışseverdi, haksızlığa karşıydı. Atom bombasının insanlık iin byk bir tehlike olduğunu biliyordu. Btn gcyle atom enerjisinin uluslar arası bir kontrole bağlanmasına alıştı.*
2.**** Sir James CHADWICK : 1891 Manchester doğumlu Sir James Chadwick, ingiliz asıllı fizikidir. ﾖğrenimini Rutherford’ un ğrencisi olarak Manchester niversitesinde Almanya’ da yaptı; Birinci Dnya Savaşı’ nda orada gz altına alındı. 1919’ dan 1935’ e kadar Cambridge’ de alıştı. Değişik nkleer fizik problemlerini, zellikle ekirdeklerin yklenmesini ve elementlerin, alfa ışınlarıyla, suni paralanmasını inceledi. 1923’ te, Cavendish laboratuarı araştırmalar blm mdr yardımcısı, 1927’ de Royal Society yesi oldu. 1935’ de Liverpool niversitesi fizik krssne geti ve İkinci Dnya Savaşı’ nda, Los Alamos’ ta ki İngiliz atom araştırmalarını ynetti, 1948 yılında Cambridge’de bir kolejin mdrlğne getirildi. Dteryumun gama ışınlarıyla paralanmasını sağlayarak nkleer fotoelektrik etkiyi buldu. 1932’ de ntronun yapısını keşfetti ve 1935’ de Nobel Bilim ﾖdln kazandı. *
3.**** Wolfgang PAULI : 1900 yılında Viyana’ da doğan Pauli 1958’ de Zrich’ te ld. Avusturya asıllı fakat İsvireli idi. Mnih’ te okuduktan sonra 1921 yılında Gttingen’ de ve Kopenhag’ da asistanlık yaptı. 1928’ de Zrich Federal Politeknik okulunda teorik fizik profesrlğne tayin edildi. 1940’ tan itibaren Princeton’ da ders verdi ve 1946 yılında Zrich’ e dnd. Heisenberg ile birlikte manyetik alanların kuvanta teorisini kurdu ve Kopenhag okulunun en ileri, en nl temsilcilerinden biri oldu. Pauli ilkesi de denilen nl ihra ilkesini ortaya attı. Sonradan bu ilke, birleşme değerinin yorumuna ve iki cismin aynı anda aynı uzay parası iinde bulunamayacağı kavramına yol atı. 1931 yılında Fermi ile ntrino’ ların varlığını teorik olarak ispatladı. Bu hipotez ok daha sonraları deneysel yoldan ispatlanabildi. W. Pauli 1945 yılında Nobel fizik dlne layık grld.*
Pauli İlkesi : 1924’ te ortaya atılan, aynı uzay hcresinde ( mesela atom ) bulunan spinli taneciklerin gsterdiği bağdaşmazlıklarla ilgili ilkedir. Bu ilkeye gre n *herhangi bir tamsayı olmak zere, spinleri* n + ｽ olan zdeş tanecikler aynı enerji seviyesinde bulunamaz. Elektronlar, protonlar, ntronlar Pauli ilkesine uyar. Bu ilkeden
elektronların bir atomun değişik enerji seviyelerindeki dağılışları, enerji seviyeleri arasında mmkn olan geişler ve taneciklerin uyduğu istatistik hakkında temel sonular ıkarılır. Buna ihra ilkesi de denir.
*1.**** Percy Williams BRIDGMAN : Amerikalı fiziki Bridgman 1882 yılında Cambridge, Massachusetts’ de doğdu, 1961 yılında Randolph, New Hampshire’ de ld. Mezun olduğu Harvard niversitesinde 1926’ da matematik ve fizik profesrlğne getirildi. Yz binlerce atmosfere ulaşabilen yksek basınlar elde etmeğe alıştı ve bunların etkisi altındaki maddenin zelliklerini inceledi. Bylece, 1914 yılında sudan daha yoğun sayısız buz eşitleri ve 12000 atmosferde değişmeyen siyah fosforu buldu. Aynı zamanda metallerin ısı ve elektrik iletkenlerini inceledi ve basınca gre değişkenliklerini gsterdi; bundan başka billrların niteliklerini de inceledi. Bağlılık ve kuvanta teorilerinin fizik teorileri zerindeki etkilerini araştırdı ve 1946 yılında Nobel Fizik ﾖdl kazandı.*
2.**** Donald Arthur GLASER : 1926 yılında Cleveland’ da doğan Rus asıllı Amerikan fizikisi Donald Arthur Glaser, Cleveland teknoloji enstitsnde okudu. Burada ğrenim grdkten sonra 1949 yılında Michigan niversitesine girdi. Bundan sonra da 1959 yılında Kaliforniya niversitesine profesr olarak girdi. Sıvı hidrojenli veya helyumlu kabarcıklar odasını icat etti. Bu alet yksek enerjili partikllerin varlığını tespite ve incelemeye yarayan Wilson odasının gelişmiş bir şeklidir. Bununla 1960 Nobel fizik dln kazandı.
*Bir kabarcığın veya başka bir sıvı icinde yuzen bir sıvı damlasının yuzeyinin butun noktalarda yuzey gerilimi aynı olduğu icin kabarcık veya damla kuresel bir şekil alır. Sıvı zarları esnek olduğu icin uygun tutucular ve karkaslar kullanılarak damlaya sonsuz değişken şekiller verilebilir. İcinde, mesela oksijen gibi bir gaz bulunan bir kabarcığı bir elektro mıknatısın kutupları arasına koyarak kabarcığın alacağı şekilden gazın ne ceşitli bir manyetik ( para veya diyamanyetik ) olduğu anlaşılır. Kabarcıktaki renklenme olayı bir ince tabaka icine girişim olayıdır.
3.***** Alfred KASTLER : 1902 yılında Guebwiller, Haut–Rhin’ de doğdu ve 1984’ te ld. Fransız asıllı fizki 1921’ de Ėcole Normale Supėrieure’ e girdi. Colmar lisesinde, daha sonra Bordeaux fen fakltesinde ( 1931 ) ğretmenlik yaptı. 1941’ de Ėcole Normale’ in fizik laboratuarına dnd. Orada gen araştırmacıları topladı ve yetiştirdi. Paris Fen fakltesinde profesr, Optik enstits konseyi başkanı, Bilimsel araştırmalar milli merkezi ynetim kurulu yesi oldu. 1958’ den sonra atom saati laboratuarını ynetti. Kastler bilimsel alışmalarını, ışık tayf ekimi usulleriyle Hertz dalgalarla tayf ekimi usullerini birleştirerek yeni gelişmeler getirdiği fiziksel optik olayların incelenmesine ayırdı. Kastler ayrıca kuvanta elektroniğinin ustalarındandır. ﾖzellikle 1950’ de yardımcısı Jean Brossel ile ortaya koyduğu bir atom iindeki elektron topluluğunun evirtimini gerekleştiren bir usulle tanınır; “ Optik Pompalama ” adıyla bilinen bu usul, cisimlerin fiziksel zelliklerinin incelenmesi iin dşnlmş, sonradan maser amplifikatrleri ve lazer ışını yayıcılarında ok nemli bir uygulama alanı bulmuştur. Ayrıca hassas magnetometrelerde ve atom saatlerinde de faydalanılır. Kastler ayrıca G. Bruhat’ ın Fizik ﾜstne İnceleme adlı kitabındaki optiğe ayrılmış kısmı yeniden gzden geirdi ve hataları dzeltti.
*
4.***** Dennis GABOR : Macar asıllı İngiliz fizikisi, 1900 yılında Budapeşte’ de doğdu, 1979 yılında ld. Budapeşte ve Berlin Politeknik okullarında yksek ğrenimini tamamladı. Sonra Alman teknik araştırma laboratuarında zellikle Berlin Siemens ve Halske firmalarında alıştı. 1933’ de İngiltere’ye gitti eşitli firmalarda araştırmacı olarak alıştı. 1949’ da Londra’ da ki İmperial College of Science adn Technology’ de uygulamalı elektronik fizik profesr oldu. Ayrıca Stamford’ da ki araştırma laboratuarlarında alıştı. 1948’ de bulduğu ve daha sonra geliştirdiği holografi yntemiyle 1971 Nobel fizik dln elde etti. Gabor’ un katot osilografisi, manyetik mercekler, gazlarda boşalma ve bilgi kuramı ile ilgili alışmaları vardır. Ayrıca 1963 yılında “Geleceği Yaratalım ” adında bir kitap yazmıştır.*
Hologram İlkesi : 1947 yılında D. Gabor tarafından ortaya atıldı. Uygulamaya gecişi ancak 1963 yılında başlayabildi. Hologram bir cisim tarafından yayılan veya dağıtılan bir dalganın, bu cisimle ilgisi olmayan ve karşılaştırma dalgası denilen bir dalga ile ust uste gelmesinden doğan girişimleri kaydeden bir fotoğraf plağından meydana gelir. Bu iki dalganın girişim yapması, bunun icin de aynı ışık noktasından cıkması ve kaynağın mumkun olduğu kadar tek renkli olması gereklidir. Bu sebeple tek renkli ve ışık şiddeti yuksek olan lazer, bu yeni teknikte hızlı ilerlemeler sağladı. *
*********** Bir hologram elde etmek iin, bir lazer demeti yarı saydam bir ayna ile ikiye blnr; aynadan yansıyan ışınlar merceklerden gemeden, bir fotoğraf klişesini aydınlatır; aynanın iinden geen ışınlar ise fotoğrafı ekilecek nesnenin zerine dşer. Nesne bu ışıkların bir kısmını kırar ve kırılan ışınlar da aynı şekilde fotoğraf klişesini aydınlatır. Gelen bu iki demetin fazları aynı değildir ve klişe zerinde, girişim saaklarından, ok ince ve k・k bir ağ meydana gelir. ﾇıplak gzle incelendiğinde bu saaklar grlmez. Buna karşılık mikroskopta girişim saakları grlr. Bu saakların dağılışı cismin şekline bağlıdır. Fotoğrafın alınması sırasında kullanılan karşılaştırma dalgası ile hologramı aydınlatarak cisim tekrar meydana getirilebilir. O zaman cismin fotoğraf anındaki konumunu tam olarak veren bir grnt gzlemi yapılabilir. Bunun iin hologram yarı saydam bir aynaya arpan bir lazer demetinin yansıyan kısmıyla aydınlatılır. Hologramın iine bakılarak aynadan geen ışınların girişimi sonucunda cismin kabartılı bir grnts elde edilebilir. Burada gerek bir kabartı sz konusudur; ﾇnk gzlemi yapan kişi başını hafife oynatarak paralaks etkilerini meydana ıkarır; yani cisim, ıplak gzle grlmesinde olduğu gibi, bir fon zerinde yer değiştiriyormuş gibidir. *
*********** Hologramların gerekleştirdiği cisimler, dzlem cisimler, yani bir fotoğraf emlsiyonu zerinde maddeleştirilmiş cisimler veya ・ boyutlu cisimler olabilir. Hologramın sayısız uygulamaları arasında en nemlileri, bir yandan hologramların st ste konulmasıyla hareket halindeki cisimlerin veya bazı cisimlerin k・k şekil değiştirmelerinin meydana ıkarılması, te yandan hesap makineleri ile harflerin yeniden tanınmasıdır. *
5.**** Ernst RUSKA : Alman fiziki Enst Ruska 1906 yılında heidelberg’ de doğdu. 1949 yılında Batı Berlin niversitesinde elektronik optik profesr oldu. Elektronik optik ve elektronik mikroskoplar zerine temel araştırmalar yaptı ve bu araştırmalar sonunda elektronik mikroskobu gerekleştirdi.*
__________________