TURK MİLLİ EĞİTİM SİSTEMİNDE BAŞAT FELSEFESİ FELSEFE NEDİR? Felsefe Yunanca sevgi ve bilgi sozcuklerinin birleşiminden oluşan ve insanoğlunun bilgelik yolunu bulmaya duyduğu ilgiye işaret eden bir terimdir. İnsanlık tarihinin ilk donemlerinde, icinde bilgiyi barındıran tum alanların araştırılması felsefenin kapsamında gorulmuştur Her felsefi goruşun, bağlı olduğu değer ve inanc sistemlerine gore felsefeyi tanımlayışı farklıdır. Genel olarak felsefeyi, gerceği tumuyle ele alıp inceleyen ve bunun sonucunda ulaşılan bilgileri yorumlayan ve sistemleştiren bir uğraş alanı olarak tanımlayabiliriz. FELSEFENİN ALANLARI Felsefenin de, tıpkı faklı bilim dallarının farklı bilgi alanlarını araştırması gibi kendine ozgu inceleme alanları vardır. Filozoflar arasında bu alanların ne şekilde sınıflanacağı ile ilgili bir anlaşma olmamasına rağmen, eğitimle ilgisi duşunulerek temel felsefe alanları burada ontoloji, epistemoloji ve aksiyoloji başlıkları altında incelenmiştir. Ontoloji, felsefenin var olanı inceleyerek cozumlemeye calışan uğraşı alanıdır. Bu disiplinde odak noktası, var olanın ilk kaynağının ya da başlangıcının ne olduğunu anlama uzerindedir. Bu temel sorunun dışında ontoloji, insanın neden var olduğunu, evren icerisinde ne tur bir rolu olduğundan hareket ederek, insan, Tanrı, evren, varlık, yokluk gibi kavramlar uzerinde yoğunlaşır. Epistemoloji bilgi sorunuyla ilgilenen bir felsefi disiplin olup, bilginin ne olduğu, kaynağı, doğru, yanlış, bilinmez, mutlak ya da goreceli oluşu, turlerinin neler olduğu gibi sorulara cevap aramaktadır. Epistemoloji, bilme olayının nasıl gercekleştiği ile de ilgilenir. Bilmenin duyular aracılığıyla mı, zihnin algılamalarıyla mı yoksa doğuştan gelen bir takım yetilerimiz ya da ilahi sayılabilecek niteliklerimizle mi ilgili olduğu da epistemolojinin ilgi alanı icindedir. Aksiyoloji, insanların değer sistemleriyle ilgilenen bir felsefi disiplindir, Aksiyolojik konular, etik ve estetik olmak uzere iki temel başlık altında toplanırlar. Etik kavramı, insanın ahlaki değerlerini sorgulayarak, bu değerleri sınıflamaya yarayacak ana olcutlerin neler olabileceğini araştırır. Estetik ise neyin guzel olduğu ile ilgili temel değer yargılarına işaret eder. FELSEFE VE EĞİTİM İLİŞKİSİ Felsefe yaşamın en genel gorunumleriyle, sorunlarıyla ilgilenirken, bizlerin duşunce ve olgularımızla da uğraşır. Sadece gecmişe değil geleceğe donuk.ilişki ve nedenleri anlamamıza da yardımcı olur. Bu bakımdan felsefi duşuncelerin, okullar ve toplum uzerinde her zaman onemli etkileri olmuştur. Eğitimin genel hedeflerini belirleme, iceriği secme ve duzenleme, oğretme ve oğrenme surecleri ile okul ve sınıflarda ne tur yaşantı ve etkinliklerin vurgulanması gerektiği konularındaki temel sorunlara felsefe aracılığıyla yanıt verilmektedir. Eğitimle ilgili bu sorunların coğu aslında eğitim programları ile ilgili kararlara işaret etmektedir. Başka bir ifade ile, eğitim programının hedefler, kapsam, eğitim durumları ve değerlendirmeden oluşan oğelerin tumu felsefi goruşlere dayanmaktadır: Hedefler, felsefi inanclara dayalı değer ifadelerini; kapsam nelerin oğrenmeye değer olduğunu gosteren inancları; eğitim durumları felsefi tercihleri yansıtan surec ve yontemleri ve değerlendirme değer yargıları ile ilişkili yontem ve teknikleri yansıtmaktadır. Bu arada var olan eğitim programlarını uygularken bir oğretmenin kendi yaşam tecrubelerini, mesleki ve kulturel gecmişini, eğitimini, insanlar ve kendisiyle ilgili genel inanışlarını sınıf icerisinde aldığı kararlara ve uygulamalarına yansıttığı da doğrudur. Orneğin demokrasinin var olan rejimler icerisinde en uygun olan yonetim bicimi olduğuna inanan ve bu inancını yaşama gecirebilen bir oğretmenin sınıf icerisindeki davranışları da demokratik olacaktır ya da olay ve olgulara eleştirel bir gozle bakılması gerektiğine inanan bir oğretmenin destekleyeceği oğrenci davranışları da bu yonde olacaktır.
__________________