KENDİNİZİ TANIYIN
Durgun akan suların yatağının derin olduğu soylenir. Boş aletlerin daha cok ses cıkardığını soyleyerek, bu kanıyı farklı bir bakış acısından dile getirmiş oluruz. Kumarda birkac milyar kazansaydın sorusuna huzursuzca, yutkunur, omuzlarınızı silker ve "Eee bilemiyorum" denilip sohbet kesilirse

1-Bay KARARSIZ ozguven sahibi değildir.
2-Uydurabilecek geniş bir duş gucune sahip değildir.
3-Otekilerin kendisiyle alay edeceğini duşunmektedir.
4-Can sıkacak kadar tedbirli insandır.
Bay karasıza sıkıcı insan etiketi yapıştırılır ve bir daha hicbir yere davet edilmez. Son derece iyi insandır. Başkalarının kendisiyle ilgili duşuncelerine fazla onem veriyor olabilir. Ne yazık ki , bedenindeki uretici sıvıların akışına izin vermemektedir ; duygularını oyle sıkı dizginliyordur ki zihni asla dort nala gidememekte, sadece yuruyebilmektedir.
Kumarda birkac milyar kazansaydım ne yapmak isterdin gibi aptalca bir soruya cevap vermem gerekiyor beyniniz size nasıl cevap vermeniz gerektiğini şıp diye soyleyiverir. Biz de neşeyle "harcarım" deriz.
Hızlı bir şekilde duşunurken kendimize sarsılmaz bir şekilde guvenmemizi sağlayan bu yuksek idrak duzeyine ulaşabilmemiz icin icimizdeki heyecanı harekete gecirmeliyiz. Cunku duşuncelerimiz ve konuşmalarımızla doğaclama yapabilmemizi aslında icgudusel bir şekilde bilincaltında biliriz.
Sokrat aşağı yukarı şunları soylemiştir ; “kendisini tanımayan insan hicbir şey bilmiyordur"
Soylemeye calıştığım şu, yaşamamıza heyecan katacak kişi sadece kendimiz bir başkası değil. Belki de kişiliğimiz konusunda gercekci bir portreye sahip olmamız gereklidir.
SORULAR, SORULAR, SORULAR

Topluluk karsısında konuşmaya yeni başlayan biri, kamera yada mikrofon karşısında aşağıdaki hatalardan birkacını yapacaktır; hatta bazen hepsini yapacaktır. Eee, Iııı... sendromu, mesleği topluluk onunde konuşmak olmayan kişilerde cok gorulur. Eee, Iııı silmenin tek yolu alıştırma yapmaktır. Bu tehlikeleri ortadan kaldırmanın sırrı, normal konuşma hızından daha yavaş bir şekilde konuşmaktır. Boylece bir sonraki sozcuğun ne olacağını duşunmek icin kendinize zaman tanımış olursunuz.

1.Yavaş Yavaş; Normal Konuşma Hızından, Daha Yavaş Bir Şekilde Konuşun.
Bir kez akılıcılığı sağladıktan sonra, hızınızı artırabilirsiniz.
Peki ya abartılı el hareketleri ve cevredeki nesnelerle oynama alışkanlığımızı ne yapacağız? Beden dilimizin iyi niyetli dinleyiciler uzerinde iyi izlenimler bıraktığını kendimize sorma fırsatı bulmuş olduk ve oğrenmek icin de kendimizi inceledik.
2. Konuşurken Etrafı Kurcalamayın; Kollarınız iki yanınızda ellerinizi cevredeki eşyalardan uzak tutmayı bilin.
Her sorunun ana fikrini cevabınızın bir parcası olarak tekrarladınız mı? Bu şekilde başlamak hem akıcılığı hem de hissettiğiniz gerginliği yada utangaclığı bir kenara atmanızı sağlayacaktır. Daha da onemlisi soruları direk olarak cevaplamaya kalkışırsanız biran ne soyleyeceğinizi şaşırabilirsiniz. Bu da gebe bir sessizliğe, sizin de utanmanıza yol acacaktır. Ayakustu duşunmek konusunda uzman olmak sorulara anında ve akıcı bir şekilde cevap vermeyi gerektirir.
3. Soruyu Kendi Lehinize Kullanın; Ozgun soruyu tekrarlamak şu yararı sağlar
-Zaman kazandırır-Gerginliği dağıtır-Garip duraksamaları onler.(Eğer soruyu tekrarlamanız, istediğiniz sonucu vermezse konu ile alakalı bir soru secip, yeniden cevaplamanız iyi olacaktır. Cevabınıza bir parca mizah katabilirseniz cok daha iyi olur. Hazırlıklı olmadığınız soruları cevaplarken, cevapları kısa tutmalısınız. Basit gundelik sozcukler kullanın.
4. Sozun kısasını soylemek icin sozu kısa tutmak gerekir. Doğaclama konuşma işlemini mukemmelleştirdikten sonra sozcuk dağarcığınızı geliştirebilirsiniz.
"Bir etimologla, entomologu mu tanıyalım? Peki hala soru aslında zor gorunuyor ama cevabı inanılmaz derecede kolay. Etimolog, entomologu ne olduğunu tam olarak bilendir."

VE DAHA FAZLA SORULAR

Benim altı sadık hizmetkarım var.
Her şeyi bana oğreten işte onlar.
Adlarıysa Ne ve Neden ve Ne Zaman
Ve Nasıl ve Nerede ve Kim

Soruluş Amacı Gizli Sorular:

Trafik polisi "Sizi yolun kenarına cektim, cunku bu arac size sorun cıkarıyora benziyor. Bir sorun mu var?" aslında polis bizim bir sorunumuzun olup olmamasıyla ilgilenmemektedir. Onun oğrenmek istediği şudur; sizin vites değiştirmede zorlanmanız, direksiyona hakim olmamanız, sinyalleri yakmak yerine on cama su fışkırtmanızın nedeni arabaya yabancı oluşunuz mu (araba calınmış olabilir) yoksa zihinsel ya da bedensel bozukluğunuz mu (sarhoş olabilirsiniz) onu oğrenmektir.
Cok Unsurlu Sorular:
Bu tur sorular aslında sizi hedeflenen cevaba goturen ve bir cok soru gibi gorunup aslında tek soru olan sorulardır.
Varsayıma Dayalı Sorular:
Sorunun soruluş nedeni, aslında olayla hic bir ilgisi bulunmayan bir cevap almak ve bunu, soylediği zaman ve bağlamın dışında kullanabilmektir. Renkli basının kullandığı manşetler bunlardır.
Değişkeni Olmayan Sorular:
Değişkeni olmayan sorulardan kasıt sorunun istenilen cevaba yonelik olmasıdır. Bu soru turu sadece "evet" ya da "hayır" diye cevaplanır. Yeterli olan kapalı soru turune benzer, tek farkı vardır, cevap vermesi beklenen kişinin belli secenekler arasında secme ozgurluğu vardır.
Sonuca Bağlanmamış Sorular:
Bu soru turu genellikle personel mudurleri, gazeteciler ve satıcılar kullanır. Bu sorular genellikle altı sozcuğu icerir. Kim, Ne, Ne zaman, Nerede, Neden ve Nasıl. Bir konuyla ilgili en ayrıntılı bilgiyi oğrenmek icin sorulur.
Tuzak Sorular:
Bu tur, televizyon ve radyo roportajcılarının en gozde soru turlerindendir. Sorunun amacı, sorunun yoneltildiği kişinin bir duvara toslamasını sağlamaktır.
Olumsuz Sorular:
Bu soruya saldırgan sorular adını vermek daha doğru olur. Soruluş amacı size haddinizi bildirmektir. Olumsuz sorular sizi, kendinizi savunmaya ve boylece daha sert saldırılara kurban kılmaya itmek amacıyla sorulan sorulardır.
Yankı Sorular:
Bu soru turu polislerin gozdesidir. Bu tur sorular sorarak zanlının anlattığı oykunun daha derinlerine inebilir. Uygulaması şoyledir: Sorguyu yapan kişi, zanlının cumlelerini soru cumlelerine donuşturur; bu da zanlının soylediği şeyi yeniden gozden gecirip konuyu derinleştirmesini sağlar. Bu değişik turdeki soruları en iyi şekilde nasıl cevaplayabileceğimizi oğrenmeden once, bence sorgulanırken davranışlarınızda dikkat etmeniz gereken noktalara bir goz atalım.
YALAN BELİRTİLER

Birden hazırlıksız olarak aniden bir soru-cevap durumunun icine sokulduğunuzda heyecanlı olmanız cok doğaldır. Bu gibi zamanlarda ağızdan cıkan sozler başkadır, beden dilimizin anlattığı şey başkadır - ve boylece her şey berbat olur. Bu gibi durumlarda, beyninizle bedeninizin birbiriyle uyum icinde olup olmadığına dikkat etmelisiniz.

ALTI HAYATİ DAVRANIŞ KURALI

1. Her zaman direkt olarak soruyu soran kişiye bakın. Sık sık goz temasında bulunun ama onun gozlerini kacırmasına neden olacak kadar ısrarla değil. Bir an icin başka bir yere bakmanız gerekirse, başınızı cevirerek bakın, sadece gozlerinizi oynatmayın. Gozlerinizi fazla oynatmak size hilekar bir hava verir.
2. Konuşulan konuyu zekice bir ilgi ve merak ifadesiyle dinleyin. Arada sırada başınızı sallarsanız durumun sizin kontrolunuz altında olduğu izlenimini verirsiniz. Aynı şekilde, bu hareketiniz, genellikle soruyu soran kişinin duşunce zincirinin ucunu kaybetmesine ve daha az tartışmalı bir soru sormasına neden olur.
3. Soruyu dikkatle dinleyin; sorunun ardındaki gizli anlamı cıkarmaya calışın.
4. Soruyu dinlerken, sorunun ardındaki anlamı yargılamakta aceleci davranmayın ve soru bitmeden cevabı hazırlamayın
5. Soruyu anladınız ama bir cevap oluşturmak icin zamana ihtiyacınız var; o zaman soruyu ya tekrarlayın ya da daha da iyisi başka sozcuklerle yineleyin.
6. Size en masum gelen soru genelde arkasında gizli bir anlam icerir. Sorunun arkasındaki gizli anlamı ortaya cıkarmak icin cok kısa bir yanıt verin ve ardından “neden sormuştunuz?” gibi soruyla karşı saldırıya gecin Bu yontem amacın ortaya cıkmasını sağlamakta cok etkilidir ve sizin daha ayrıntılı cevap vermenizi ya da soruna daha iyi bir cozum bulmanızı sağlar.

BAŞARAMAMA KORKUSU
<
Bazen en zeki ve en hızlı duşunene insanlar bile istedikleri kadar başarılı olamazlar. Bu kacınılmazdır. Cenenizi ne kadar cok ortaya cıkarırsanız, insanlara buna bir yumruk atmaları icin o kadar cok olanak tanımış olursunuz. Başarısızlık sendeleyip duşmek değil, sendeleyip duşmek ve duştuğun yerde kalmaktır.

İNANDIRICI KONUŞUN

“Sorular zihninizin nerelere kadar ulaştığını gosterir, cevaplarsa ustalığın”
Gecen bolumde sekiz soru kategorisini belirledik ve bunların birbirinden farklı olan yonlerini kabaca tanımladık. Şimdi ise bu soru turlerine tam olarak nasıl cevap vermemiz gerektiğini inceleyeceğiz. Şunu bilmelisiniz ki insanlar size bir soru sorduklarında, bunu aşağıdaki uc amactan biri ile yaparlar.
1-Şu anda bilmedikleri bir şeyi oğrenmek istiyorlardır.
2-Zaten bildikleri bir şeyi doğrulamak istiyorlardır.
3-Sizinle ilgili daha fazla şey oğrenmek istiyorlardır.
Soz gelimi dışa donuk insanlar, sadece sorulan sorunun cevabını vermekle kalmaz, aynı zamanda bu soruyu cevreleyen konuları da acıklamaya girişir. Ote yandan icine kapanık insanlar verebileceği en az bilgiyi ileterek cevap verirler. Verdikleri cevap kelimesi kelimesine doğru olabilir ama en ufak bir canlılık ya da parıltı icermez.
Mukemmel Cevap Nelerden Oluşur:
1-Sorulan soruyu cevaplayan az ve oz bir giriş acıklaması
2-İlk yorumunuzu guclendiren destekleyici bir acıklama. Soz gelimi cok tanınan bir otoritenin bir sozu ya da duşuncesi.
Amacı Gizli Sorular:
İşveren: Bu goreve atandığınız taktirde, firmamızın en buyuk bolumunden sorumlu olacağınızın ve en yuksek dorduncu maaşı alacağınızın farkında mısınız? Sorunun amacı, hevesinizi olcmek değil. Sizi yonlendiren şey guc mu, para mı yoksa her ikisi mi, bunu anlamaktır. Şirketler turlu turludur; elbette işe aldıkları personelde aradıkları farklı farklıdır. Bu yuzden sorulan soruya cevap butun ilgili konulara değinmekle beraber, karşınızdakinin kusurlarını yatıştıracak şekilde olmalıdır. Belki de cevabınız aşağıdaki gibi olmalıdır.
Cevap: Bu cevapla soru sorulan kişi, ilk olarak iş hayatındaki gelişmeleri kendisini doğal olarak buyuk bolum yoneticiliğine getirdiğini, ikinci olarak da hak ettiği maaşı aldığını belirtmiş oluyor.
Cok Unsurlu Sorular:
Bu tur sorulara cevap vermenin zorluğu sorunun butun unsurlarını hatırlamak zorunda oluşunuzdur. Hatırlayamazsanız, size yoneltilen suclamaları kabul etmiş olursunuz.
Varsayıma Dayanan Sorular:
Bu soru turu televizyon ve radyo haber programcılarının en sevdiği soru turudur. Sorunun amacı, soru sorulan kişinin o anki goruş acısının dışına cıkartmaktır: Soru sorulan kişinin bazı varsayımlarda bulunması sağlanır, boylece ileri bir tarihte bu sozler onun yuzune carpılabilir. Varsayıma dayalı sorulara cevap verirken dikkat edilecek nokta, daha once soylediklerimizi tekrarlamak ya da başka sozcuklerle yinelemektir.
Sonuca Bağlanmamış Sorular:
Daha onceki bolumde anlattığımız uzere, sonu acık soruların icinde her zaman şu sozcukler bulunur. Kim, Ne, Ne Zaman, Nerede, Neden ve Nasıl. Bu sozcuklerin herhangi birisinin daha onceki senaryomuzda kullanacak olursak, cok daha bilgilendirici, daha az duygusal cevapların verildiğini gorebiliriz.
Olumsuz Sorular:
Duygusal davranan halkın gozunde bu davranış hemen hemen affedilmezdir. Olumsuz bir soruya aşırı tepki vermek sizi asla başarıya goturmez. Seyrettiğiniz onca TV haber programını ve bu programlarda kendilerini kaybedip aşırı tepki gosteren insanları duşunun. Sanki delirmiş gibidirler ve asla sakinleşmeyeceğe benzerler. O zaman onlara anlayış gostermiş miydiniz? Sanmam. Terslik ve abartılı kırgınlık gosterileri, insanoğlunun en kotu huylarıdır.

SORU TEK YONLU BİR ANLAŞMADIR

Bir soruyu cevaplamaya gonullu olduğunuz zaman bir anlaşma imzalamış olursunuz. Ustelik bu anlaşmadan geri donmenin yolu yoktur. Bir şeyler soylemeden once zihninizden gecirmeniz gereken dort ilkeyi bu bolume eklemek istiyorum:
1. Sorulan soruyu dikkatlice dinleyin. Silahınızı asla erken cekmeyin ve sorulduğunu sandığınız soruya cevap vermek icin araya girmeyin.
2. Rahatlayın.
3. Duşuncelerinizi duzenleyin ve soru ilerlerken cevabı duşunmeye başlayın.
4. Ağzınızı acmadan once beyninizi calıştırın.

DAHA İYİ BİR KONUŞMACI OLUN "Ses ikinci yuzdur."
Mutlu olduğunuz zaman mutluluğunuz sesinize yansır. Coşkulu olduğunuzu anlamak icin insanların yuzunu gormelerine gerek yoktur. Bu, telefon aracılığıyla satış yapan satıcılar tarafından acıklanmıştır. "Konuşurken gulumseyerek sesinize bir gulumseme katın." derler. Bu yontem cok işe yarar.
Akıcı Konuşmak:
Belirli bir konuyu şoyle boyle bilmek, sizi bu konuda itiraz kabul etmez bir şekilde uzun uzun konuşmaktan alıkoymamalı. Yani, bu konuda bilgisiz olmak, sizi bu konuda duşuncenizi acıklamaktan alıkoymamalı. Bu, sadece ve sadece akıcı konuşabiliyorsanız gecerlidir.
Alışılagelmiş cevap kalıplarının dışına cıkarak kazanclı cıktınız. Basit bir "evet" ya da "hayır" la cevap verme durtusu, uretici duşunceyi ve uretici konuşmayı olduren etkin bir silahtır. Bir Dakikalık Konuşma Oyunu Bir dakikalık konuşma oyunu yalnız kaldığınız zamanlarda yapılabilecek bir alıştırmadır. Tek yapmanız gereken şey, belirli bir konu uzerinde planlı bir şekilde konuşmaktır. her gun doğaclama yapmalısınız, ta ki bir gun duşuncelerinizde ve konuşmalarınızda akıcılık ikinci doğanız olana kadar. Alışkın olduğunuz konularda konuşmanızı istemek anlamsız olur. fazla caba gostermeden, bilincli duşunmeyi gerektirmeden uzerinde konuşabileceğiniz konuları konuşmanın gereği yoktur. Bu yuzden alışkın olmadığımız konularda alıştırma yapmalıyız.

KENDİ KEDİNİZE KONUŞMAK AKICI KONUŞMAYI SAĞLAMANIZA YARDIMCI OLACAKTIR

Bu sadece bir başlangıctır. Bir dakikalık konuşma alıştırmalarına bir kez ustalaştınız mı, uc dakikalık ve beş dakikalık konuşmalara başlayabileceğinizi oğrenmek eminim onemlidir. Once konuyu secin. Konunuz, bir dakika konuşma konularından biraz daha zengin olmalıdır. Konunuzu biraz daha etraflıca duşunun. Sonra bir zarfın arkasına "beş" i hatırlatıcı not olarak yazın. Alıştırmalara devam ettikce sozcuk bilginiz ve cumle kurma yeteneğiniz buyuk gelişme kaydedecektir, ozellikle mesleği topluluk onunde konuşmak olan insanları dinler, sozluk ve kavramlar dizini kullanırsanız. Bence butun mesele, kendinize olan guveninizi geliştirmektir. Kendinize guven duyma, artık asla kendinizi savunmanızı gerektirecek bir konuma duşmeyeceğinizi bilmekten kaynaklanır.

YARATICI DUŞUNCELER, İLHAMLI BİR ŞEKİLDE KONUŞMANIZI SAĞLAR

Ayakustu duşunen biri olmak istiyorsanız, sozcuklere, onları şoyle bir tanımaktan daha yakın olmanızı oneririm. Duşuncelerimizi sadece ve sadece sozcuklerle ifade edebiliriz; bu sozcukleri ne kadar iyi ifade edebilirsek, o kadar uretici oluruz. Ne de olsa, insanları hayvanlardan ayıran şey ureticiliktir. İnsanlar sırf mevki icin resim yapar, yazı yazar, rol yapar ve heykel yaparlar, cunku cok az insan yaşamlarını bu yolla kazanır. Aslına bakarsanız, insanlar sadece zevk almak ve zaman gecirmekten cok daha onemli nedenlerle bu gibi uretici işlerle uğraşırlar; bunu kişisel doyum, egonun o sıcak parıltısı ve dostlarından aldıkları onay icin yaparlar.
Kendinize şu soruları sormalısınız. Eğer insanlar benim ayakustu duşunen bir insan olmamı bekliyorlarsa onlara istediklerini verebiliyor muyum? Benden boyle bir şey beklemiyorlarsa neden beklemiyorlar.
Konuşurken uretici olmak, upuzun sozcukler, zor anlaşılır bicime sokulmuş gulunc cumleler kullanmak değildir. Konuşurken uretici olmak, sıradan, gundelik sozcukleri oyle bir şekilde kullanmaktır ki, dinleyici bu sozlerin ilk kez kullanıldığını duşunur.

HEYECANLANDIRICI SOZCUKLER KULLANIN

Basit sozcuklerin gucunu elde edin. Dinleyiciye bir yarar sağlayacağı imajını taşıyan sozcukler kullanarak dinleyicinin duygularına seslenin.-Eğer bu sozcuk o kişinin egosunu okşuyorsa, cok daha iyi olur- "Seni seviyorum" Hic kuşkusuz dilimizdeki en guclu sozcuktur. "Her yonden haklısın" cumlesi de bunu cok yakından izlemektedir. Eğer soylemeye değecek bir şeyiniz varsa bunu ağzınızda gevelemeden soyleyin. Ancak ağzınızdan cıkan sozler iyi sozcukler, heyecanlandırıcı sozler, guclu sozler olmalıdır. Normal bir sohbet sırasında, pek coğumuz konuşmamızı hic bir amaca hizmet etmeyen bir cok sozcuk ve terimlerle doldururuz. Bu boş sozcukler anlatımımızı susleyen ve şişiren sozcuklerden başka bir şey değildir. Eğer bu sozcukleri sık sık kullanmaya başlarsanız, dinleyicilerinizi rahatsız edebilirsiniz.
__________________