Oğrenme: Yaşantı sonucu kazanılan nispeten kalıcı izleri olanlar davranış değişikliğidir
n Oğrenme olması icin davranış değişikliğinin kalıcı olması gerekir. İlac alındığında, sarhoşken vb yapılan davranışlar oğrenme değildir.
n Oğrenmede davranışa donuşebilme potansiyeli olmalı
n Oğrenip oğrenmediğini davranış ortaya cıkarma ile anlıyoruz.
n Psikolojide oğrenme cok onemlidir.
n Cevre + Kalıtım + Zaman faktorleri
n Oğrenme olabilmesi icin yaşantı yolu ile olacak, kalıcı olacak, davranış değişikliği olacak.
n İyi davranışların yanında kotu davranışlarıda oğreniyoruz.
OĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTORLER

1- Oğrenenden Kaynaklanan Faktorler
a- Zekası
b- İlgi ve yetenekleri
c- Bireyin oğrenme halindeki durumu
d- İhtiyaclar
e- Oğrenenin oğrenme sırasındaki kaygı duzeyi
f- Yaş
g- Oğrenin algılayış bicimi
h- Oğrenenin eski bildikleri

2- Oğretilen Materyalden Kaynaklanan Faktorler
a- Oğrenilen materyalin kişi icin cekici olup olmadığı
b- Uzun veya kısa olması
c- Materyalin netliği, acıklığı, basitliği
d- Gereksinime uygun olması
e- Ders materyalinin anlatılış bicimi

3- Oğretenden Kaynaklanan Faktorler
a- Oğretenin ayrıntıya kacmadan yalın net ve oz anlatılması
b- Oğrenenin duzeyine uygun olması
c- Oğreten yansız olmalı
d- Oğretenin konusuna hakim olması

4- Oğrenme Ortamından Kaynaklanan Faktorler
a- Sesli ortam
b- Havanın sıcak veya soğuk olması
c- Kalabalık
d- Işık
e- Oğretmenin hazırladığı psikolojik ortam
n Davranış: Ceşitli uyarıcılara tepki gosteririz. Bu tepkilerin eyleme donuşmesi davranıştır.
n Davranışların hepsini gozleyemeyiz. Acıyı goremeyiz ama acı karşısında bireyin yaptığı davranışı gozleyebiliriz.
n Hayal kurmada bir davranıştır.
n Uyarıcı: Organizmayı harekete gecirebilecek olan her tur olay ic ve dış kaynaklı olabilir.Uyarıcıların anlamı kişiden kişiye değişebilir.
n Nicin davranışcı kuram deniyor? Cunku sırf gozlenebilen davranışlarla ilgilendiği icin


OĞRENMEYİ ACIKLAYAN KURAMLAR

1-KLASİK KOŞULLANMA
n Klasik koşullanma ile oğrenme cok azdır. (insan davranışlarında)
n Koşulsuz Uyarıcı: Bireyde refleks tepki uyandırmak icin hicbir oğrenme yaşantısına gereksinimi olmayan uyarıcıdır. (refleks tepkiye yolacan uyarıcıdır)
n Bu tip refleks tepkilerin sayısı azdır.
n Notr Uyarıcı: Koşulsuz tepkiye yol acmayan uyarıcı
n Notr uyarıcı koşulsuz tepkinin habercisi
n Bu tur oğrenmeler daha cok hayvanlarda gorulur.
n Klasik koşullanma yoluyla oğrenmede, oğrenilmiş bir tepki, koşulsuz uyarıcı, koşulsuz tepki olacak.
n Notr uyarıcı--------Koşulsuz uyarıcı-------Koşulsuz tepki
(bir zaman sonra cıkarılacak)
TEKRAR
n Sonme olayının gercekleşmemesi icin arada koşılsuz uyarıcı yine verilir.
n Notr uyarıcı bir zaman sonra koşullu uyarıcı oluyor. Koşulsuz tepkide koşullu tepki oluyor.
n Bazı korkuların, kaygıların, fobilerin temelinde bu oğrenme olabilir.
n Korku koşullanmasına tek bir yaşantı yetiyor.
n Genelleme: Benzer uyarıcılara aynı tepki verme
n Klasik koşullanmada genelleme ve ayırt etme var.
n Ayırt edici uyarıcı: Notr uyarıcıdan başka uyarıcıya tepki vermeme
n Kızgınlık, sevinc, uzuntu, korku---- 4 temel davranış
n Oğrenme yaşantısı ile koşullanma farklı

2-EDİMSEL OĞRENME

n Edim : En kucuk davranış birimi
n Davranışlarımızın cok buyuk bir kısmı edimsel oğrenme ile oluyor.
n Edimsel oğrenmede bir amac hedef var
n Davranış-----Sonuc
n Sonuc yine davranışımızı etkiler. Sonuc davranışın tekrar yapılıp yapılmamasını etkiler.
n Edimsel koşullanma: Eğer yapılan bir davranış sonucları tarafından kontrol ediliyorsa yani davranışın yeniden yapılıp yapılmamasını etkiliyorsa bu tip oğrenmelere edimsel koşullanma yolu ile oğrenme denir.
n Davranış sıklığını arttıram teknikler
a- Olumlu pekiştirme
b- Olumsuz pekiştirme
n Davranış sıklığını azaltan teknikler
c- Birinci tip ceza
d- İkinci tip ceza
n Davranış sıklığı
n ARTAR AZALIR


Ortama uyarıcı Olumlu Pekiştirme I. Tip Ceza
girer

Ortamdan uyarıcı Olumsuz Pekiştirme II. Tip Ceza
cıkar
n Olumlu pekiştirme: Eğer yapılan davranışın sonucu kişi icin hoş ise o davranışın tekrarlanma olasılığı artar.
n Olumlu pekiştirec: Davranışı pekiştiren uyarıcıdır.
n Olumsuz pekiştirec: Olumsuz uyarıcıdan kurtaran pekiştirec Orneğin başımız ağrıdığında ilac alırsak baş ağrımız gecerse başımız ağrıdığında tekrar ilac alma ihtimalimiz artar.
n Olumsuz pekiştirme: Eğer yapılan davranıştan sonra ortamdan bizim icin sevimsiz, hoş olmayan bir uyarıcı cıkıyorsa o davranışı tekrarlama olasılığımız artar.
n Olumsuz pekiştirmede 2 alt ozellik
a- Kacma: Olumsuz uyarıcıyla yuzyuze karşılaşıldığında olan normal kacmadır.
b- Kacınma: Olumsuz uyarıcıyla karşılaşacağınız farkedilirse ondan kacırma, onlem alma
n CEZA
n Ceza istenmeyen davranışların baskı altında tutulmasına ve tamamen ortadan kaldırılmasına calışır.
n Cezalar olumsuz davranışları tamamen ortadan kaldırmaz. Sadece bir sure gosterilmemesine neden olur.
n 2 tur ceza vardır.
1- I. Tip Ceza: Davranıştan sonra, istenmeyen yada hoş olmayan bir durumla karşılaşırız.Yani ortama olumsuz bir uyarıcı girer. Trafik kazası, dayak
2- II: Tip Ceza: Davranıştan sonra iyi, zevk veren bir durumun yada odulun ortamdan cekilmesiyle uygulanır. Sevgi esirgemesi, hapse girmesi ile kişinin ozgurluğunun elinden alınması
n NOT: Ceza bizim yorumumuza gore I. Tip veya II. Tip ceza olma niteliği kazanır.
n Ceza Verilmesi Gerekiyorsa:
1- Ceza geciktirilmemelidir. Ceza istenmeyen davranışın hemen ardından verilmelidir. Orneğin hafta icinde yapılan hatalar toplanarak hafta sonunda ceza işlemine gecilmemelidir.
2- Cezada kişinin tum kişiliği değil, ceza konusu olan davranış odak noktası olmalıdır.
3- Ceza vermeye karar verince, ceza konusu uzerinde tartışılmamalıdır. Cezadan once bir ikaz yerinde olur.
4- Ceza işlenen sucla doğru orantılı olmalıdır. Cezanın suca uygun olması gerekir.
5- Cezayı cok sık vermemek gerekir.
n Cezanın Olumsuz Ozellikleri
1- Ceza kişilerde kaygı, nefret, kin ve saldırganlık gibi davranışların oluşmasına neden olabilir.
2- Ceza sık uygulanırsa kişi arsız olur.
3- Cezayı veren yaptığı işin iyi sonuclar verdiği sanısına kapılırsa kendisini devamlı bir ceza verme girdabına kaptırılabilir.
4- Ceza goren kişi problemlerin cezayla cozuleceğini sanıp ceza verici model olarak albilir.
5- Kişi cezasını cektikten sonra sucumun bedelini odedim, başka duzeltilecek bir şey yok diye duşunebilir.

KLASİK ŞARTLANMAYLA EDİMSEL OĞRENME ARASINDAKİ FARKLAR

1- Uyarıcının Turu
n Klasik koşullanmada uyarıcı bir ışk bir ses gibi belirli bir olaydır.
n Edimsel oğrenmede ise uyarıcı uzun sureli ve bircok oğesi olan bir durumdur.
2- Oğrenilen Davranımın Turu
n Klasik koşullanmada davranım tıpkı uyarıcı gibi bellidir.
n Edimsel oğrenmede ise davranım uyarıcı turune gore rastlantısaldır.
3- Davranımın Pekiştirmeyle Olan İlişkisi
n Klasik koşullanmada pekiştirme davranımdan bağımsızdır.
n Edimsel oğrenmede ise pekiştirme davranıma bağlıdır. Denek doğru davranışı yaparsa pekiştirilir.

PEKİŞTİRME TARİFELERİ

1- Davranış Sayısına Bağlı Olanlar
a- Sabit Oranlı: Burada davranışın pekiştirilmesi icin yapılan davranışın sayısı onemlidir.
b- Değişken Oranlı: Burada pekiştirilmenin olması icin ne kadar sayıda davranım yapılacağı belli değillidir. Kumar, milli piyango. Bunlar sonmeye karşı en direncli olan pekiştirmelerdir.
2- Gecen Zamana Bağlı Olan
a- Sabit Zamanlı: Burada pekiştirilmenin olması icin belli bir zamanın gecmesi gerekir. Her ay başında maaş alınması
b- Değişken Zamanlı: Burada ne zaman pekiştirileceği belli değil.


KADEMELİ OLARAK OĞRENME

n Hedef olarak kazandırmak istediğimiz davranışlara ulaşmak icin once bu davranışlara benzeyen ve yaklaşan davranışların pekiştirilmesi ve bu işleme hedef davranışa ulaşana dek devam edilmesine denir.

SONME
n Pekiştirilmeyen bir davranış zamanla yapılmasının azlmasına veya yapılmamasına sonme denir.
n Ama sonmeye uğramış davranış tekrar ortaya cıkmaz diye kesin bir hukum yoktur.
n Değiken oranlı ve değişen zamanlı pekiştirmeler davranışın sonmesine karşı en direncli olanlardır.


GESTALT TİPİ OĞRENME

n Psikolojik gercek. Herkesin psikolojik gerceği farklı
n Gestalt anlamlı butun
n Gestalt tipi oğrenmede bazı şeyler oğreniliyor, eğer anlamlı tam, butun, basit hale getirmediğimizde bir boşluk olur.
n Bu boşluk rahatsızlık yaratır.
n Bu tamamlanınca Gestalt oğrenme olur.
n Beynimizin tamamlama ozelliği var. Herşeyi basit, tam ve anlamlı hale getirmekteyiz. Prognans İlkesi
n Gestalt algı ile ilgili
n Değişmezlik (Buyukluk, parlaklık, şekil), şekil zemin eğilimlerimiz var.
n Gestalt tipi oğrenme gercekleştiğinde kavrama ile olur. Kalıcı olur. (cunku biz tamamlıyoruz)
n Boyle bir oğrenme tam ve ani olur. Aha buldum!
n Kolaylıkla genellenebiliyor.
n Hoca anlattıklarını eksik bırakırsa, oğrenci bir eksiklik hisseder. Tamamlamak icin duşunur, araştırır.
n Yaşam alanı
n Psikolojik gerceklik: Tek ve biriciktir. İnsandan insana değişir.
n Fiziksel gerceklik: Biz olayı yaşarken bir ortamda yaşıyoruz. Bu olayın gectiği yer, hava bir coğrafi gercekliktir. Ote yandan boyle bir gerceklik icinde bulunanların psikolojik gercekleri farklı farklıdır.

OĞRENMENİN FİZYOLOJİK TEMELLERİ

n Oğrenme beynimizde fizyolojik farklılıklar yaratıyor.
n Donald Hebb: Oğrenme kesinlikle fizyolojik değişiklere yol acar. Beyin basit değil, karmaşık bir organdır, sistemdir. İlk yaşantılar cok onemli diyor.
n Hucre birlikleri ve anlama alanları yada bağlantı kurma alanları bu 2 kavramla oğrenmeyi acıklıyor.
n Bazı kavramlar hucre grupları oluşturur
n Hucre gruplarının sayısı artabilir. Bağlantı alanı var.
n Hebb’e gore oğrenme bizim bağlantı gucumuzu arttırır. Bilişsel oğrenme ile ilgili oğrenmenin fizyolojik ve bilişsel boyutlarını vurgulayan ilk kişi
__________________