Freud tarafından ortaya atılan psikanaliz, her şeyden once XIX. yuzyılın determinist anlayışını insani olgulara genişletmesi, psişik yapıyı ve surecleri icguduler temelinde acıklaması, frustrasyon ve catışmaların neden ve sonuclarını sistematik bir tarzda incelemesi, insan davranışlarını bilincdışı mekanizmalarla ilişkilendirmesi, psikoseksuel bir gelişim modeli geliştirmesi, insanın zihinsel yaşamında cinsel gudulerin ve saldırganlık gudulerinin rolunu vurgulaması gibi hususlarla karakterize edilebilir.

Freud'un sosyal psikoloji yazıları, Totem ve Tabu (1913), Kolektif Psikoloji ve Ben'in Analizi (1921), Uygarlıkta Bunalım (1930), Musa ve Monoteıim gibi eserlerinde toplanmıştır. Totem ve Tabu'da, ilkel toplumlardaki tabuları ve totemizmi, baba ve oğulların anneye yonelik rekabet ve catışmasına dayandırır. İnsanlık tarihinin ilk zamanlarında bu catışma, oğulların kendi aralarında koalisyona gitmesi ve babayı katliyle sonuclanmaktadır. Bu 'ilk gunah', pişmanlık ve sucluluk duygularına yol acmakta ve yasak arzulara karşı onlem olarak tabular tesis edilmektedir. Totemizm ise oğulların babayla ozdeşleşmesini pekiştirmeyi sağlamaktadır.

İkinci eserde Freud, sosyal bağ ve dayanışmayı, babaya veya şefe karşı duşmanca duyguların donuşturulmesiyle acıklamaktadır. Bireyleri birbirine bağlayan şey, cinsellikten arındırılmış veya yuceltilmiş dostluktur; ayrıca bireyler kendi gruplarında Ben'in ideali olarak sectikleri şefle ozdeşleşerek birbiriyle de Ozdeşleşmiş olmaktadırlar.

Freud uygarlığın krizini, birey ve toplumun amaclarının ortuşmemesine bağlamaktadır. Bu durumda, insanın doğuştan getirdiği saldırganlık veya yıkma arzusu, toplumun dağılmasına yol acan en temel guc olarak ortaya cıkmaktadır. Toplum bu yıkıcılığı Ust-Ben vasıtasıyla kontrol etmeye calışmaktadır, vb.

Psikanalitik yaklaşım sosyal psikoloji alanında Freud sonrasında, bir yandan Adorno'nun Otoriter Kişilik kavramı etrafındaki calışmalarda, ote yandan Kardiner'in Temel Kişilik kavramı etrafındaki calışmalarda devam etmiştir.
__________________