İlcemizin kuruluş tarihinin nereye kadar uzandığı kesin olarak bilinmemektedir. İlcemizin yakınında Sungur yakınlarında bulunan heykel, kup, canak, comlek gibi kalıntılar incelendiğinde buranın cok eski donemlerde yerleşmelere sahne olduğu anlaşılmaktadır. Bunlardan Hygeia (Sağlık Tanrısının Kızı Roma Donemi) ve Asklepios (Sağlık Tanrısı Roma Donemi) heykelleri Roma Donemine, Yenipınar Mahallesi'ndeki Aşağı Cami Osmanlı Donemine ait kalıntılardır.
İlcemizin yerleşmesine ait ilk belgeleri yaklaşık 400 yıl once duzenlenen Ankara Şer'iye Mahkemesi sicillerinde goruyoruz. Yozgat Koyu adı ile anılan Elmadağ, bu donemde Ankara' ya bağlı bir yerleşim yeri idi. Bu kayıtlardan Elmadağ' da kervanların konakladıkları bir Derbent Koyu olduğu belirtilmektedir. İlk yerleşme bugunku Yenipınar ve Yenidoğan Mahallelerinde olmuştur.
1785-1809 Yılları arasında Ankara Sancağı, 13 kazadan meydana geliyordu. Bunlardan Kasaba-i Bala ve Cukurcak Nahiyesine bağlı Yozgat Koyu (Asi Yozgat) gorulmektedir. 1902 Yılında Ankara Vilayeti Salhanesi'nde Ankara İlinin 5 Sancak ve 21 Kazadan oluştuğu belirtilmektedir. Asi Yozgat, bu sancaklardan biri olan Ankara merkez sancağına bağlı Bala Kazasına ait bir koydur. Kurtuluş Savaşına her şeyi ile katılan Elmadağlılar Ataturk Ankara'ya geldiğinde O' nu karşılayan Seymen Alayı' nın icerisinde de varlıklarını gostermişlerdir.
Yapılan arkeolojik araştırmalardan elde edilen prehistorik eserler, Elmadağ ve cevresinin cok eski medeniyetlere sahne olduğunu gostermektedir.. Bu araştırmalara gore M.O. 547’ye kadar Frigler ve Lidyalılar, M.O.84’e kadar Persler ve değişik kavimlerin varlıklarını surdurduğu yore bu tarihten sonra Roma İmparatorluğunun eline gecmiştir. l07l Malazgirt savaşından sonra Anadolu’ya yerleşmeye başlayan Turkler l073’ten sonra yorede etkin olmuşlardır. Anadolu’ya yapılan Moğol saldırılarından da nasibini alan yore Moğol İmparatoru Boycu Noyan komutasındaki Moğol ordusu tarafından yakılıp yıkılmıştır.
İlce merkezinde halen devam eden tandır ekmeği yapımı Selcuklulardan gunumuze kadar devam ettiği sanılmaktadır. Yine koku Selcuklulara kadar uzanan halıcılık, el dokuması, kilim, heybe ve cantalar kulturumuzun zenginliklerini gunumuze kadar getirmiştir.


Kaynak
__________________