FUTBOLUN TARİHCESİ

İnsanoğlunun "top" ile oynamaya başlamasının tarihi cok eskilere dayanıyor. Mısır'da mezarlardaki duvar resimlerinde ayakla top oynayan insan figurlerine rastlanmıştır. Hatta bu zamandan kalma, 7.5 cm capında deri veya ketenden yapılmış toplar 2500 yıl onceden gunumuze kadar ulaşmıştır ve kimi muzelerde sergilenmektedir. Homeros da "Odiesa"da top oyunlarından bahseder. M.O 2500 yıllarında da Cin'de yere dikilmiş iki mızrak arasından bir topu tekmelemek suretiyle gecirmeye calışarak talim yapıldığı bilinmektedir.

Orta Asya Turklerinin de kız ve erkeklerden kurulu karma takımlarla, topa elle dokunmadan, sadece ayak ve kafa ile vurularak rakip kaleden iceri atmaya calışarak bir oyun oynadıklari kaynaklarda yer alıyor. İclerinde Kaşgarlı Mahmut'un da bulundugu pek cok tarihcinin kitaplarında da Turklerin oynadığı "Tepuk" isimli bir oyundan bahsedilir. Bu oyunun soylenen kuralları gunumuz futbolununkilere oldukca benzer. Elle oynamak yasaktır, faullu hareketler tespit edilmiştir, top oyun alanının dışına cıkamaz...

Futbol tarih boyunca hemen hemen butun medeniyetlerde benzer bicimlerde boy gosterdikten sonra bugunku haline en yakin şeklini 17. yuzyılda İngiltere'de almıştır. Daha sonraki gelişimi ise şoyle gosterilebilir:

1841 - Futbol topunun tam bir kure biciminde olmasının kabulu 1848 - "Cambridge kuralları" adı altında futbol kuralları toplanmış ve bu kurallarla ilk futbol macı Cambridge'de ogrenciler arasında ilk futbol macının oynanması. 1855 - Bir İngiliz takımının ilk kez yurt dışına cıkarak futbol oynaması ve boylece Almanya'da futbolun temelini atması 1857 - İngiltere'de ilk futbol kulubu Sheffield Club'in kurulması. 1863 - İngiltere Futbol Federasyonu'nun ve boylece modern futbolun doğuşu. 1870 - Portekiz'de oturan İngilizlerin burada futbolu yaymaya başlamaları. 1871 - "Kral Kupası" veya "İngiltere Federasyon Kupası" nın başlaması 1872 - "İngiltere-Iskocya" : ilk milli mac. 1875 - Kalelere ust direk konulması ve topa kafayla vurulmasına izin verilmesi 1876 - Korner kuralının kabulu 1879 - Glasgow'dan Darwen'e para teklifiyle futbolcu getirilerek profesyonellik yolunun acılması. 1882 - Futbol kurallarında değişiklik yapmaya yetkili "International Board"un kurulması 1885 - Profesyonelliğin İngiltere'de resmen kabulu 1886 - Ofsayt kuralının kabulu 1889 - Danimarka ve Hollanda'da futbol federasyonlarının kurulması 1890 - Futbol maclarında tam yetkinin hakemlere verilmesi 1891 - Penaltının kabulu 1893 - Amerika'da ilk futbol federasyonunun Arjantin'de kurulması 1895 - İngiltere'de bayanların ilk futbol macını oynaması 1899 - Surenin 90 dakika, olculerin 118.4 x 91.4 olarak belirlenmesi 1901 - Sheffield United - Tottenham Hotspur federasyon kupası finalini 110.802 kişinin izlemesi. 1902 - İngiltere dışında oynanan ilk milli macta Avusturya'nın Macaristan'ı 5-0 yenişi. 1903 - Averajın kabulu 1904 - Belcika, Fransa, Danimarka, Hollanda, İspanya, İsvec, İsvicre'nin FIFA'yı kurması 1906 - Kıtalar arasi ilk milli macta Guney Afrika'nın Brezilya'yı Brezilya'da 5-0 yenişi. 1907 - Kendi sahasında bulunan bir futbolcunun ofsayt sayılmamasının kabulu 1908 - Londra Olimpiyat Oyunları'nda futbolun ilk kez olimpiyat oyunlarında yer alması.
FUTBOLUN TURKİYE'YE GELİŞİ

Modern futbolun İngiltere'den cıkarak yayılması sırasında Osmanlı İmparatorluğu'nun belli başlı ticaret limanlarındaki kentlere yerleşen İngilizler futbolu ulkemize sokan kişiler olmuşlardır. İstanbul, İzmir, Selanik futbolun oynandığı ilk 3 şehir olmuştur. Buralarda İngilizler futbol oynarken Rumlar da onlara katılmışlar ve hem futbol oynayanlar hem de takımlar onemli sayıda artmıştır. Osmanlı topraklarında ilk futbol macının 1875'te Selanik'te oynandığı bilinmektedir. 1877 yılında ise İzmir'in Bornova cayırlarında futbol macları yapılmıştır. Ancak, bu sıralarda Musluman genclerin futbol oynamaları hoş karşılanmayacağı icin Turklerin futbol oynamaları icin biraz daha sure gecmesi gerekmiştir. İzmir'de ilk futbol kulubu 1894 yılında İngilizler tarafındanFootball Club Smyrnakurulmuş ve adı "Football Club Smyrna" olmuştur. İstanbul'da futbol oynanmaya başlanması ise ancak 1895 yılında Kadıkoy ve Moda'da olmuştur. İzmir'den İstanbul'a gocen İngilizler burada futbol oynamışlardır. Buradaki Rumlar da futbola merak salmışlardır ve futbol İstanbul'da cok buyuk bir hızla yayılmıştır. 1897, 1898, 1899, 1904 yıllarında İzmir karması ve İstanbul karması 4 mac oynamışlar ve bunların tumunu İzmir karması kazanmıştır. 1906 yılında Atina'da duzenlenen "Ara Olimpiyat"ta İzmir karması ve Selanik karması yer almıştır. İzmir karması bu turnuvada 2., Selanik karması da 3. olmuştur. İzmir karması İngilizlerden, Selanik karması ise Rumlardan oluşuyordu.

TURKLERIN FUTBOL OYNAMASI

Futbol oynayan ilk Turk 1898 yılında İzmir'de İngilizlerle beraber futbol oynayan Selim Sırrı Tarcan olmuştur. Ancak kendisine "İlk Turk futbolcusu" diyemeyiz. İlk Turk futbolcusu Fuat Husnu Bey'dir. İstanbul'da futbolu İngilizlerden gorerek merak salan Fuat Husnu Bey, daha sonra arkadaşlarını ikna ederek ilk Turk futbol takımını kurmuştur. "Black Stocking" adı alan takım Rumlarla bir mac yapmış ve bu macı 5-1 kaybetmiştir. Kacabilenler kacmış, kacamayanlar yakalanmıştır ve boylece ilk Turk futbol takımının omru uzun olmamıştır. Fuat Husnu Bey daha sonra İngilizlerin kurduğu Kadıkoy takımında "Bobby" takma adıyla oynamıştır.
__________________