GEŞTALT BAŞKALDIRISININ DOĞASI

Geştalt duşunceleri Alman psikolojisinin akademik geleneğine doğru*dan muhaliftir. Işlevselcilik cok daha onceleri Amerikan psikolojisine yeni*likler getirmiş olduğundan, davranışcılık hem VVundt'a hem de yapısalcılı*ğa daha dolaylı bir başkaldınydı. Almanya'da Geştalt hareketinin oluşması*nı kolaylaşuran boyle yumuşatıcı bir etki olmamıştı. Gestaltcılann bildiri*leri Alman yapısalcı geleneğine karşı gelen tam bir isyandı.

Geştalt psikologları ve davranışcılar arasındaki savaş hem duygusal hem de kişisel bağlamda buyudu. 1941 yılında Philadelphia'da Clark C. Hull, E.C.Tolman, VVolfrang Kohler ve diğer birkac psikologun bilimsel bir toplantı sonrasında birkac bira icmek icin biraraya geldikleri sosyal bir or*tamda, Kohler Hull'a duyduğu birşeyden bahsetti. Duyduğuna gore Hull sı*nıfındaki derslerinde "kahrolası Gestaltcılar!" şeklinde aşağılayıcı bir ifade kullanmıştı. Hull bundan cok rahatsız oldu ve Kohler'e bilimsel konulann bu şekilde bir savaşa donuşturulmemesi gerektiğini soyledi. Kohler ona "Pek cok şeyi mantık ve bilim dairesi icerisinde tartışmaya gonullu olduğu*nu ancak insanlar bir adamı bir ceşit otomatik makine haline getiriyorlarsa bununla savaşacağını" soyledi (Amsel&Rashotte, 1984, s.23).
Murphy ve Kovach'a gore (1972), ABD'deki genel eğilim Geştalt psiko*lojisinin ilkelerine baştan başa cevreleyici bir sistemin temeli olarak değil, ilginc ve diğer sistemlere potansiyel olarak yararlı eklemeler gozuyle baktı. Amerikan psikolojisi hem temel hem de orgutlenmiş tepkilerin ortaya cıka*bileceğini ve her ikisinin de faydalı olduğunu gostermeye calıştı.
Pek cok psikolog icin Geştalt psikolojisi halen devam etmekte olan bir ekoldur ve buyuk ve onemli araştırmaların yapılmasına yardım etmek uze*re de devam edecektir. Geştalt psikolojisi bir devrimin mucadeleci ruhuna artık sahip değildir, fakat pek cok taraftan temel noktalannm detaylandı-rılması ve tasfiye edilmesi icin calışmaktadır. Bu faaliyet Geştalt psikoloji*sinin Amerikan psikolojisinin temel akımlarında tumden kabul edilmedi*ğini gostermektedir. "Geştalt psikolojisi Amerika'da daima bir azınlık ha*reketi olmuştur" (Henle, 1977, s.3). Geştalt psikolojisi farklılıklarının co*ğunu yitirmemiş olmasına rağmen, algı, duşunme, oğrenme, kişilik, sosyal psikoloji ve gudulenme gibi psikolojinin pek cok alanı uzerinde gozle go*runur bir etki bırakmıştır.

Nazi Almanyası'nda Geştalt Psikolojisi

Geştalt psikolojisinin kurucuları savaş zamanı Almanya'dan kacmala-nna rağmen, taraftarlanndan bazıları 1945 yılma Allies tarafından Al*manya'nın bozguna uğratılmasına kadar suren Nazi donemi boyunca ora*da kalmaya devam etti. Geştalt duşuncesinin bu taraftarları gorme ve de*rinlik algısı uzerine yoğunlaşarak araştırmalar duzenlemeye devam etti*ler. Kohler'in Psikoloji Enstitusu Berlin Universitesinde calışmaya devam etmiş olmasına rağmen, o donemdeki tum Alman Universitelerinde oldu*ğu gibi, artık araştırma serbestliği ve akademik ozgurluk temel ozellik ol*maktan cıkmıştı. 1936 yılında Enstitu'yu ziyaret eden bir Amerikalı ziya*retci "Geştalt ekolunun ilk kalesinin corak entelektuel iklimi" yorumunu yapmıştı (Ash'dan alıntı, 1995, s.340). II. Dunya Savaşı boyunca Alman psikologların coğunun araştırma faaliyetleri savaşla ilgili konulara, ozel*likle de askeri personelin değerlendirilmesine yonlendirilmişti. Pratik ve uygulamalı araştırmalar, saf bilimsel ve teorik yapılı araştırmalardan da*ha onde gelir olmuştu.
__________________